1
00:00:00,240 --> 00:00:03,980
(verteller) Van de ongeveer 7.000 talen
gesproken en geschreven op aarde,
2
00:00:03,980 --> 00:00:07,400
dreigen ongeveer 500
momenteel te verdwijnen,
3
00:00:07,400 --> 00:00:09,800
omdat het aantal
moedertaalsprekers afneemt.
4
00:00:09,800 --> 00:00:13,700
Dit is het verhaal over één man
die een leger vrijwilligers uitstuurde
5
00:00:13,700 --> 00:00:16,963
om deze talen op te nemen
voordat het te laat is.
6
00:00:18,433 --> 00:00:20,363
[De jacht op verdwijnende talen]
7
00:00:22,383 --> 00:00:24,490
♪ (aangename muziek) ♪
8
00:00:24,490 --> 00:00:28,157
Mijn naam is Daniel, ik ben de mede-
oprichter en directeur van Wikitongues*
9
00:00:28,157 --> 00:00:31,888
een non-profit met meer dan
duizend vrijwilligers over de hele wereld
10
00:00:31,888 --> 00:00:34,870
die werken aan het behouden,
promoten en doorgeven van
11
00:00:34,870 --> 00:00:36,813
elke taal voor de volgende generatie.
12
00:00:37,590 --> 00:00:40,470
Elke dag zijn honderden
van vrijwilligers over de hele wereld
13
00:00:40,470 --> 00:00:41,752
video's aan het opnemen.
14
00:00:41,752 --> 00:00:44,832
(Buitenlandse taal sprekend)
Hallo iedereen, ik ben Justin
15
00:00:45,042 --> 00:00:50,470
(Sprekend in Tunica) Mijn vrienden noemen
me Stille Storm. Mijn taal is Tunica
16
00:00:50,470 --> 00:00:53,994
Ik help het overzicht te houden
van deze video's als ze worden ingediend
17
00:00:53,994 --> 00:00:57,973
zodat ze opnieuw kunnen worden gebruikt
voor educatieve en culturele doeleinden
18
00:00:57,973 --> 00:01:00,410
(Metro en straatgeluiden)
19
00:01:00,410 --> 00:01:03,500
New York is erg belangrijk
voor taaldiversiteit.
20
00:01:03,500 --> 00:01:06,350
New York is volgens
de meeste statistieken
21
00:01:06,350 --> 00:01:09,060
taalkundig de meest
diverse stad ter wereld.
22
00:01:09,060 --> 00:01:10,720
Er worden maar liefst 800 talen
23
00:01:10,720 --> 00:01:13,000
gesproken in en rond de vijf stadsdelen.
24
00:01:13,000 --> 00:01:16,070
In veel gevallen kan het
makkelijker zijn voor gemeenschappen
25
00:01:16,070 --> 00:01:17,870
om hun talen hier te behouden
26
00:01:17,870 --> 00:01:20,223
dan om hun talen thuis
te onderhouden.
27
00:01:20,223 --> 00:01:22,250
(Metrogeluid)
28
00:01:22,250 --> 00:01:24,690
Vandaag gaan we
Wikitongues-vrijwilligers ontmoeten
29
00:01:24,690 --> 00:01:27,960
die ons naar verschillende delen
van New York gaan brengen.
30
00:01:31,340 --> 00:01:34,623
♪ (vrolijke muziek) ♪
31
00:01:35,300 --> 00:01:36,636
Dus we gaan Ilocano spreken?
32
00:01:36,636 --> 00:01:38,023
Ja goed
- Ja!
33
00:01:39,073 --> 00:01:43,350
Wikitongues focust op het
opnemen van mondelinge geschiedenissen,
34
00:01:43,350 --> 00:01:45,790
wat een mooie manier is om te zeggen:
35
00:01:45,790 --> 00:01:48,163
praten over jezelf en je cultuur.
36
00:01:49,030 --> 00:01:51,330
Soms praten mensen
amper over hun taal,
37
00:01:51,330 --> 00:01:53,474
en praten ze gewoon
over hun dagelijkse werk,
38
00:01:53,474 --> 00:01:55,030
in hun taal natuurlijk.
39
00:01:55,030 --> 00:01:58,300
(metrogeluid)
40
00:01:59,730 --> 00:02:01,690
Soms praten mensen
over de geschiedenis
41
00:02:01,690 --> 00:02:03,670
van hun taal en hun cultuur.
42
00:02:04,210 --> 00:02:05,890
Stel jezelf voor in Aruan Malay
43
00:02:05,890 --> 00:02:09,239
Mijn naam is Elfie Goliat.
Ik zal Aru-taal spreken.
44
00:02:09,239 --> 00:02:11,131
Mijn naam is Elfie Gollat.
45
00:02:11,131 --> 00:02:17,380
Ik kom uit de stad Dobo op het
eiland Aru, mijn geboorteplaats.
46
00:02:17,602 --> 00:02:21,970
De aanpak van Wikitongues is:
leg alles vast en classificeer het later.
47
00:02:21,970 --> 00:02:25,600
Wat ik doe is ervoor zorgen
dat al die inhoud
48
00:02:25,600 --> 00:02:28,927
wordt gevolgd en gearchiveerd,
zodat het niet verloren gaat
49
00:02:28,927 --> 00:02:32,323
en dus gebruikt kan worden voor
het nageslacht en op de lange termijn.
50
00:02:33,974 --> 00:02:37,650
(sprekend in het Beiers)
51
00:02:37,650 --> 00:02:41,720
Wikitongues heeft
meer dan 435 talen opgenomen
52
00:02:41,720 --> 00:02:43,913
uit meer dan 70 landen.
53
00:02:43,913 --> 00:02:45,120
(Oshiwambo sprekend)
54
00:02:45,120 --> 00:02:46,683
Dat aantal verandert elke dag.
55
00:02:46,683 --> 00:02:48,070
(sprekend Haryanvi)
56
00:02:48,070 --> 00:02:51,465
Er zijn tal van voorbeelden van talen
die uit de dood worden opgewekt.
57
00:02:51,465 --> 00:02:54,000
Er is Cornish, er is
Hebreeuws, er is Tunica.
58
00:02:54,000 --> 00:02:56,490
Al deze talen
hadden één ding gemeen:
59
00:02:56,490 --> 00:02:58,489
toen de laatste moedertaalspreker stierf,
60
00:02:58,489 --> 00:03:02,080
waren er materialen voor de culturele
nakomelingen om ze terug te brengen.
61
00:03:02,080 --> 00:03:05,320
En dus is het opbouwen van een
open archief van elke taal ter wereld
62
00:03:05,320 --> 00:03:09,320
niet zomaar een manier voor mensen
om vandaag hun taal te kunnen promoten,
63
00:03:09,320 --> 00:03:13,450
en hun talen kunnen leren
aan de volgende generatie.
64
00:03:13,450 --> 00:03:16,280
Het is een manier om te
zorgen dat toekomstige generaties
65
00:03:16,280 --> 00:03:19,523
hun talen nieuw leven in kunnen
blazen, zelfs als ze uitsterven.