1
00:00:00,360 --> 00:00:03,980
(verteller) Van de ongeveer 7.000 talen
gesproken en ondertekend op aarde,
2
00:00:03,980 --> 00:00:07,470
dreigen ongeveer 500 van
hen momenteel te verdwijnen,
3
00:00:07,470 --> 00:00:09,910
terwijl het aantal
moedertaalsprekers afneemt.
4
00:00:09,910 --> 00:00:13,770
Dit is het verhaal over één man
die een leger vrijwilligers uitstuurde
5
00:00:13,770 --> 00:00:16,963
om deze talen op te nemen
voordat het te laat is.
6
00:00:22,763 --> 00:00:24,520
♪ (aangename muziek) ♪
7
00:00:24,520 --> 00:00:27,470
Mijn naam is Daniel,
en ik ben de mede-oprichter en directeur
8
00:00:27,470 --> 00:00:29,510
van Wikitongues,
een non-profit aangedreven
9
00:00:29,510 --> 00:00:31,970
door meer dan duizend
vrijwilligers over de hele wereld
10
00:00:31,970 --> 00:00:34,870
die werken aan het behouden,
promoten en doorgeven van
11
00:00:34,870 --> 00:00:36,813
elke taal voor de volgende generatie.
12
00:00:37,750 --> 00:00:40,470
Elke dag zijn honderden
van vrijwilligers over de hele wereld
13
00:00:40,470 --> 00:00:42,042
video's aan het opnemen.
14
00:00:42,042 --> 00:00:45,042
(Buitenlandse taal)
15
00:00:45,042 --> 00:00:50,560
(Sprekend in Tunica)
16
00:00:50,560 --> 00:00:53,110
Ik help al deze
video's bij te houden
17
00:00:53,110 --> 00:00:55,830
terwijl ze zijn ingediend,
zodat ze opnieuw kunnen worden gebruikt
18
00:00:55,830 --> 00:00:57,973
voor educatieve en culturele doeleinden.
19
00:00:57,973 --> 00:01:00,410
(Metro en straatgeluiden)
20
00:01:00,410 --> 00:01:03,500
New York is erg belangrijk
voor taaldiversiteit.
21
00:01:03,500 --> 00:01:06,350
New York is volgens
de meeste statistieken
22
00:01:06,350 --> 00:01:09,060
taalkundig de meest
diverse stad ter wereld.
23
00:01:09,060 --> 00:01:10,720
Er worden maar liefst 800 talen
24
00:01:10,720 --> 00:01:13,000
gesproken in en rond de vijf stadsdelen.
25
00:01:13,000 --> 00:01:16,070
In veel gevallen kan het
makkelijker zijn voor gemeenschappen
26
00:01:16,070 --> 00:01:17,870
om hun talen hier te behouden
27
00:01:17,870 --> 00:01:20,223
dan om hun talen thuis
te onderhouden.
28
00:01:20,223 --> 00:01:22,330
(Metrogeluid)
29
00:01:22,330 --> 00:01:24,850
Vandaag gaan we afspreken
met Wikitongues-vrijwilligers
30
00:01:24,850 --> 00:01:27,960
die ons gaan brengen naar
verschillende delen van New York.
31
00:01:31,340 --> 00:01:35,480
♪ (vrolijke muziek) ♪
32
00:01:35,480 --> 00:01:37,584
Dus we gaan Ilocano spreken.
- Ja goed.
33
00:01:37,584 --> 00:01:39,073
Ja!
34
00:01:39,073 --> 00:01:43,350
Wikitongues focust op het
opnemen van mondelinge geschiedenissen,
35
00:01:43,350 --> 00:01:45,790
wat een mooie manier is om te zeggen:
36
00:01:45,790 --> 00:01:48,163
praten over jezelf en je cultuur.
37
00:01:49,030 --> 00:01:51,800
Soms praten mensen
amper over hun taal,
38
00:01:51,800 --> 00:01:53,750
en ze praten gewoon
over hun dagelijkse werk,
39
00:01:53,750 --> 00:01:55,140
in hun taal natuurlijk.
40
00:01:55,140 --> 00:01:58,300
(metrogeluid)
41
00:01:59,730 --> 00:02:01,690
Soms praten mensen
over de geschiedenis
42
00:02:01,690 --> 00:02:03,670
van hun taal en hun cultuur.
43
00:02:04,310 --> 00:02:05,950
(Spreekt Aruan Maleis)
44
00:02:05,950 --> 00:02:09,389
Mijn naam is Elfie Goliat.
Ik zal Aru-taal spreken.
45
00:02:09,389 --> 00:02:14,490
(spreekt Aruan Maleis)
46
00:02:14,490 --> 00:02:17,813
(spreekt Aruan Maleis)
47
00:02:17,813 --> 00:02:21,970
De aanpak van Wikitongues is:
leg alles vast en classificeer het later.
48
00:02:21,970 --> 00:02:25,600
Wat ik doe is ervoor zorgen
dat al die inhoud
49
00:02:25,600 --> 00:02:29,030
wordt gevolgd en gearchiveerd,
zodat het niet verloren gaat
50
00:02:29,030 --> 00:02:32,323
en dus kan het gebruikt worden
voor het nageslacht en op de lange termijn.
51
00:02:33,974 --> 00:02:37,650
(sprekend in het Beiers)
52
00:02:37,650 --> 00:02:41,720
Wikitongues heeft
meer dan 435 talen opgenomen
53
00:02:41,720 --> 00:02:43,913
uit meer dan 70 landen.
54
00:02:43,913 --> 00:02:45,120
(Oshiwambo sprekend)
55
00:02:45,120 --> 00:02:46,683
Dat aantal verandert elke dag.
56
00:02:46,683 --> 00:02:48,070
(sprekend Haryanvi)
57
00:02:48,070 --> 00:02:51,640
Er zijn tal van voorbeelden van talen
die uit de dood worden opgewekt.
58
00:02:51,640 --> 00:02:54,000
Daar is Cornish, daar is
Hebreeuws, daar is Tunica.
59
00:02:54,000 --> 00:02:56,490
Al deze talen
hadden één ding gemeen:
60
00:02:56,490 --> 00:02:59,870
toen de laatste moedertaalspreker stierf,
waren er materialen
61
00:02:59,870 --> 00:03:02,120
voor de culturele nakomelingen
om ze terug te brengen.
62
00:03:02,120 --> 00:03:03,900
En zo is een open archief opbouwen
63
00:03:03,900 --> 00:03:06,400
van elke taal ter wereld
niet zomaar een manier
64
00:03:06,400 --> 00:03:09,320
om ervoor te zorgen dat mensen
vandaag reclame kunnen maken
65
00:03:09,320 --> 00:03:13,490
en hun talen kunnen leren
aan de volgende generatie.
66
00:03:13,490 --> 00:03:16,280
Het is een manier om ervoor te
zorgen dat toekomstige generaties
67
00:03:16,280 --> 00:03:19,353
hun talen nieuw leven in kunnen
blazen, zelfs als ze uitsterven.