0:00:00.000,0:00:04.000
Imazhe sikur ky, nga kampi i përqëndrimit Auschwitz,

0:00:04.000,0:00:09.000
jane ngulitur në vetëdijën tonë gjatë shekullit të njëzetë

0:00:09.000,0:00:14.000
dhe na kanë bërë të kuptojmë se kush jemi,

0:00:14.000,0:00:17.000
prej nga vijmë, dhe kohërat në të cilat jetojmë.

0:00:17.000,0:00:21.000
Gjatë shekullit të njëzetë, ne ishim dëshmitar të barbarizmave

0:00:21.000,0:00:26.000
të Stalin-it, Hitler-it, Mao-t, Pol Pot-it, Rwandës dhe gjenocideve tjera,

0:00:26.000,0:00:30.000
dhe edhe pse shekulli i 21-të është vetëm shtatë vjeç,

0:00:30.000,0:00:34.000
ne tashmë kemi qenë dëshmitar të një gjenocidi të vazhdueshëm në Dafur

0:00:34.000,0:00:36.000
dhe të tmerreve ditore në Irak.

0:00:37.000,0:00:40.000
Kjo ka çuar në një kuptim të përbashkët të situates tonë.

0:00:40.000,0:00:44.000
Saktësisht, tashmë e dimë që modernizmi ka sjellur një dhunë të tmerëshme, dhe ndoshta

0:00:44.000,0:00:47.000
njerëzit indigjen jetuan në një gjendje harmonie prej së cilës ne jemi larguar, për të keqen tonë.

0:00:47.000,0:00:52.000
Këtu është një shembull

0:00:52.000,0:00:55.000
nga një artikull gazete për Ditën e Falenderimeve që u paraqit në Boston Globe

0:00:55.000,0:00:58.000
disa vite më parë. Shkrimtari shkruajti, " Jeta indiane

0:00:59.000,0:01:02.000
ishte e vështirë, por nuk kishte probleme me punësim,

0:01:02.000,0:01:04.000
harmonia në komunitet ishte e zhvilluar, abuzimi i substancave ishte i panjohur,

0:01:05.000,0:01:08.000
krimi gati që nuk ekzistonte, lufta mes fiseve

0:01:09.000,0:01:12.000
ishte kryesisht ritualistike dhe rrallë rezultonte në mbyetje të

0:01:12.000,0:01:16.000
shumicës." Tani, të gjithë ju e dini për këtë kundërhelm.

0:01:17.000,0:01:20.000
Ne i'u mësojmë atë fëmijëve tanë. Ne e dëgjojmë atë në televizion

0:01:20.000,0:01:25.000
dhe në libra të tregimeve. Titulli origjinal i kësaj seance

0:01:25.000,0:01:28.000
ishte, " Gjithçka që dini është gabim," dhe unë do të ju prezantoj dëshmi

0:01:28.000,0:01:31.000
se kjo pjesë e veçantë e kuptimit tonë të përbashkët është gabim.

0:01:31.000,0:01:35.000
Në fakt, paraardhësit tanë ishin shumë më të dhunshëm se sa ne,

0:01:35.000,0:01:38.000
dhe dhuna ka përjetuar rënie për një periudhe të gjatë kohore,

0:01:39.000,0:01:42.000
dhe sot ndoshta ne jemi duke jetuar në kohën më të qetë të ekzistences se species tonë.

0:01:42.000,0:01:46.000
Në dekadën e Dafur-it dhe Irakut,

0:01:47.000,0:01:50.000
një deklaratë si kjo mund të duket si iluzion

0:01:50.000,0:01:53.000
dhe e pahijëshme. Por unë do të provoj të ju bind

0:01:53.000,0:01:59.000
që ajo është pamja e saktë. Rënia e dhunës

0:01:59.000,0:02:02.000
është një fenomen fraktal. Ju mund ta shihni atë gjatë mijëvjecarëve,

0:02:02.000,0:02:05.000
shekujve, dekadave dhe viteve,

0:02:06.000,0:02:08.000
edhe pse duket se ka qenë një pikë kthesë në fillim

0:02:08.000,0:02:12.000
të Kohës së Arsyes në shekullin e gjashtëmbëdhjetë. E shohim këtë

0:02:12.000,0:02:15.000
në gjithë botën, edhe pse jo në mënyrë homogjene.

0:02:16.000,0:02:18.000
Është evidente veçanërisht në Perëndim, duke filluar me Anglinë

0:02:19.000,0:02:21.000
dhe Hollandën gjatë kohës së Sqarimit.

0:02:22.000,0:02:25.000
Më lejoni të ju dërgoj në një udhëtim të disa fuqive të 10-tës--

0:02:26.000,0:02:28.000
nga shkalla e mijëvjecarit deri tek shkalla e vitit--

0:02:28.000,0:02:32.000
në përpjekje për t'ju bindur për këtë. Deri 10.000 vite më parë, të gjithë njerëzit

0:02:32.000,0:02:35.000
jetuan si gjuetarë dhe mbledhës, pa vendbanime të përhershme

0:02:35.000,0:02:38.000
apo qeveri. Kjo është gjendja që zakonisht mendohet

0:02:38.000,0:02:43.000
të jetë një gjendje e harmonisë fillestare. Por arkelogu

0:02:44.000,0:02:48.000
Lawrence Keeley, që studion përqindjen e viktimave

0:02:48.000,0:02:51.000
në mesin e gjuetarëve bashkëkohor, i cili është burimi ynë më i mirë

0:02:52.000,0:02:58.000
i dëshmive rreth kësaj mënyre të jetesës, ka treguar rezultate mjaft të ndryshme.

0:02:58.000,0:03:00.000
Këtu është një diagram që ai e krijoj.

0:03:00.000,0:03:03.000
E tregon përqindjen e vdekjes së mashkujve për shkak të betejave

0:03:03.000,0:03:07.000
në disa shoqëri të kërkimit, të gjuetisë dhe mbledhjes.

0:03:08.000,0:03:14.000
Shiritat e kuq korrespondojnë me gjasat se një njeri do të vdes

0:03:14.000,0:03:17.000
në duart e një njeriu tjetër, në krahasim me

0:03:17.000,0:03:21.000
vdekje nga çështje natyrore, në një shumëllojshmëri të shoqërive kërkuese

0:03:21.000,0:03:24.000
në vendin malor të New Guinea dhe pyllin e Amazon-it.

0:03:25.000,0:03:28.000
Ato shtrihen nga një normë e gati 60% shansi që një njeri do të vdes

0:03:28.000,0:03:31.000
në duart e një personi tjetër. Në rastin e Gebusit,

0:03:32.000,0:03:36.000
ka vetëm 15% shans. Shiriti i vogël i kaltër në

0:03:36.000,0:03:39.000
pjesën e poshtëme të anës së majtë komploton statistikat korresponduese nga Shtetet e Bashkuara

0:03:40.000,0:03:44.000
dhe Europa në shekullin e 20-të, dhe përfshin të gjitha vdekjet

0:03:44.000,0:03:49.000
e të dy Luftrave Botërore. Nëse shkalla e vdekshmërisë në luftën fisnore kishte mbizotëruar

0:03:49.000,0:03:55.000
gjatë shekullit të 20-të, atëherë do kishim dy miliard vdekje, jo 100 milion.

0:03:55.000,0:03:58.000
Gjithashtu në shkallën e mileniumit, ne mund të shikojmë

0:03:58.000,0:04:03.000
mënyrën e jetës së qytetërimeve të hershme; të tilla si ato të përshkruara

0:04:03.000,0:04:08.000
në Bibël. Në këtë burim të supozuar të vlerave tona morale,

0:04:08.000,0:04:12.000
dikush mund të lexoj përshkrime të asaj që pritet në betejë,

0:04:12.000,0:04:15.000
të tilla si ato pas Numrit 31: "Dhe ata luftuan

0:04:15.000,0:04:18.000
kundër Madianiteve sikurse Zoti kishte komanduar Moisiun,

0:04:18.000,0:04:21.000
dhe ata kthyen të gjithë mashkujt. Dhe Moisiu i'u tha atyre,

0:04:21.000,0:04:25.000
'A i keni shpëtuar të gjitha gratë gjallë? Tani, si pasojë, vritni të gjithë meshkujt

0:04:25.000,0:04:28.000
ndërmjet të vegjëlve, dhe vriteni çdo grua që ka njohur burrë

0:04:28.000,0:04:32.000
që është shtrirë me të, por të gjitha gratë e reja që nuk kanë njohur një burrë

0:04:32.000,0:04:35.000
duke u shtrirë me të, mbajini gjallë për veten tuaj.'' Me fjalë të tjera,

0:04:35.000,0:04:40.000
vritni burrat; vritni fëmijët; nëse shihni ndonjë të virgjër,

0:04:40.000,0:04:42.000
atëherë ju mund t'i mbani ato gjallë, kështu që ju mund t'i dhunoni ato.

0:04:43.000,0:04:47.000
Ju mund të gjeni katër ose pesë pjesë të tilla në Bibël.

0:04:47.000,0:04:50.000
Gjithashtu në Bibël, shohim që ndëshkimin me vdekje

0:04:50.000,0:04:55.000
ishte ndëshkimi i pranushem për krimet sikurse homoseksualiteti,

0:04:55.000,0:04:59.000
tradhëtia bashkshortore, blasfimia, adhurimi, përleshje me prindërit tuaj--

0:04:59.000,0:05:03.000
(Buzëqeshje)-- dhe ringjallja e shkopinjëve gjatë të Shtunave.

0:05:03.000,0:05:06.000
E pra, le të klikojmë lentet e zmadhimit

0:05:06.000,0:05:09.000
dhe të shikoni rënditjen e shekujve.

0:05:09.000,0:05:13.000
Megjithëse ne nuk kemi statistika për luftën që ndodhi gjatë

0:05:14.000,0:05:15.000
Kohës së mesjetës e deri në kohërat moderne,

0:05:15.000,0:05:18.000
ne e dimë nga historia konvencionale që prova

0:05:18.000,0:05:22.000
ishte nën hundët tona dhe tregonte që ka pasur një reduktim

0:05:22.000,0:05:25.000
në format e sanksionuara të dhunës në shoqëri.

0:05:25.000,0:05:29.000
Për shembull, çdo histori shoqërore do të zbuloj se gjymtimi dhe tortura

0:05:29.000,0:05:32.000
ishin forma të zakonshme të dënimit penal. Shkelje e tillë

0:05:32.000,0:05:36.000
që sot do të rezultonte në një gjobë, në ato ditë do të rezultonte

0:05:36.000,0:05:40.000
në prerje të gjuhës, të veshëve, verbim

0:05:40.000,0:05:42.000
apo në prerjen e dorës.

0:05:42.000,0:05:46.000
Ka pasur forma të shumta e të zgjuara të ndëshkimit me vdekje:

0:05:47.000,0:05:49.000
djegia në dru, heqja e organeve, rrahja me kamxhik,

0:05:50.000,0:05:52.000
tërheqja nga kuajt, e kështu me rradhe.

0:05:53.000,0:05:57.000
Dënimi me vdekje ishte një miratim për një listë të gjatë të krimeve jo-të-dhunëshme:

0:05:57.000,0:06:01.000
kritikimi i mbretit, vjedhja e bukës. Skllaveria,natyrisht,

0:06:02.000,0:06:05.000
ishte e preferuar sa i përket punës, dhe mizoria ishte

0:06:06.000,0:06:09.000
një formë e famshe e argëtimit. Ndoshta shëmbulli më i gjallë

0:06:09.000,0:06:12.000
ishte praktika e djegies së maces, në të cilën një mace ngrihej

0:06:12.000,0:06:15.000
në një skenë dhe lëshohej poshtë në zjarr.

0:06:15.000,0:06:20.000
Spektatorët qeshnin me zë të lartë, përderisa macja që rënkonte nga dhimbja,

0:06:21.000,0:06:23.000
digjej deri në vdekje.

0:06:23.000,0:06:26.000
Po në lidhje me vrasje një- me- një? Mire, ka statistika të mira,

0:06:26.000,0:06:32.000
sepse shumë komuna kanë regjistruar shkakun e vdekjes.

0:06:32.000,0:06:36.000
Kriminologu Manuel Eisner

0:06:37.000,0:06:39.000
kontrolloj të gjitha të dhënat historike në Evropë

0:06:39.000,0:06:44.000
për norma të vrasjes në çdo fshat, fshat të vogël, qytet

0:06:44.000,0:06:46.000
që ai ka mund të gjente, dhe plotësoj ato

0:06:46.000,0:06:49.000
me të dhëna kombetare, ku kombet filluan të mbajnë statistikat.

0:06:50.000,0:06:57.000
Ai komplotoj në shkallë logaritmike, duke filluar nga 100 vdekje

0:06:57.000,0:07:03.000
për 100.000 njerëz në vit, e cila ishte shkalla mesatare

0:07:03.000,0:07:08.000
e vrasjeve në Kohën e mesjetës. Kjo figurë bie

0:07:08.000,0:07:12.000
në më pak se një vrasje për 100.00 njerëz për vit

0:07:13.000,0:07:17.000
në shtatë ose tetë vende europiane. Pastaj, ka një rritje të vogël

0:07:17.000,0:07:21.000
në 1960-ën. Njerëzit të cilët thanë se rock'n'roll do të printe

0:07:21.000,0:07:24.000
në rënien e vlerave morale në fakt kishin të drejtë.

0:07:25.000,0:07:28.000
Por rënia e vrasjeve prej Kohës se Mesjetës e deri tani

0:07:29.000,0:07:31.000
është e një madhësie të madhe.

0:07:32.000,0:07:35.000
Kjo kthesë ndodhi në filllim të shekullit të gjashtëmbëdhjetë.

0:07:37.000,0:07:39.000
Le të klikojmë tash në shkallën e dekadës.

0:07:39.000,0:07:41.000
Sipas organizatave jo-qeveritare

0:07:42.000,0:07:46.000
që i mbajnë statistikat e tilla, që nga viti 1945, në Evropë dhe në Amerikë,

0:07:46.000,0:07:49.000
ka pasur një rënie të madhe në luftërat ndërshtetërore,

0:07:50.000,0:07:54.000
në trazirat vdekjeprurëse etnike dhe masakrat, si dhe në grushtete ushtarake,

0:07:54.000,0:07:58.000
edhe në Amerikën Jugore. Në mbarë botën ka pasur një rënie

0:07:58.000,0:08:03.000
në numrin e vdekjeve të shkaktuara nga luftërat ndërshtetërore.

0:08:04.000,0:08:08.000
Shiriti i verdhë tregon numrin e vdekjeve në luftë për vit, nga 1950 deri më sot.

0:08:09.000,0:08:13.000
Dhe, siç po e shihni, shkalla e vdekshmërisë zvogëlohet nga 65 000 vdekje

0:08:13.000,0:08:17.000
për konflikt, për vit gjatë 1950-ve, në më pak se 2.000 vdekje

0:08:17.000,0:08:21.000
për konflikt në vit në këtë dekadë, edhe pse kjo është tmerruese.

0:08:21.000,0:08:24.000
Edhe në shkallë të vitit, mund të shihni që dhuna ka rënë.

0:08:25.000,0:08:28.000
Që nga fundi i Luftës së Ftohtë, ka pasur lufta të pakta civile,

0:08:28.000,0:08:34.000
më pak gjenocide - në të vërtetë, shohim 90% zvogëlim që pas Luftës së Dytë Botërore -

0:08:34.000,0:08:40.000
dhe kthim të rritjes së vrasjeve që ndodhi në 1960.

0:08:40.000,0:08:44.000
Kjo është nga Statistikat e Krimeve të FBI-së. Ju mund të shihni

0:08:44.000,0:08:47.000
që gjatë të 50-tave dhe të 60-tave përqindja e dhunës ishte e ulët,

0:08:48.000,0:08:52.000
dhe pastaj u rrit për disa dekada. Filloi

0:08:52.000,0:08:56.000
të bie rrëmbyshëm duke filluar nga të 1990-ve, kështu qe u kthye prapë

0:08:56.000,0:09:00.000
në nivelin që se fundi ishte shijuar në 1960.

0:09:00.000,0:09:02.000
Presidenti Clinton, nëse ju jeni këtu, faleminderit

0:09:02.000,0:09:04.000
(Qeshje)

0:09:04.000,0:09:07.000
Pra pyetja është, pse janë kaq shumë njerëz gabim

0:09:07.000,0:09:11.000
për diçka kaq të rëndësishme? Unë mendoj që ka një numër arsyesh.

0:09:11.000,0:09:14.000
Njëra ndër to është se ne kemi raportim më të mirë. Associated Press

0:09:14.000,0:09:18.000
është një kronikë më e mirë e luftrave që ndodhin në Tokë,

0:09:18.000,0:09:22.000
sesa murgjet e shekullit të gjashtëmbëdhjetë.

0:09:22.000,0:09:27.000
Eshtë një iluzion mendor. Ne, psikologët njohës e dime që sa më e lehtë është

0:09:27.000,0:09:30.000
të përkujtohen rastet e veçanta,

0:09:30.000,0:09:33.000
aq më i lartë është probabiliteti që ju përcaktoni për atë moment.

0:09:33.000,0:09:36.000
Gjërat që ne lexojmë në gazeta me pamje të përgjakuara

0:09:37.000,0:09:41.000
nguliten në kujtesën tonë më shumë sesa raportet e shumta të njerëzve që vdesin

0:09:41.000,0:09:46.000
në shtretërit e tyre nga mosha e vjetër. Ka dinamika në opinionin

0:09:47.000,0:09:52.000
dhe në tregjet mbrojtëse: askush nuk ka tërhequr vëzhgues, avokat

0:09:52.000,0:09:53.000
dhe donator duke thënë

0:09:54.000,0:09:56.000
që gjërat po përmisohen.

0:09:56.000,0:09:57.000
(Qeshje)

0:09:57.000,0:09:59.000
Ndjehemi të fajshëm në lidhje me trajtimin tonë të popujve vendas

0:10:00.000,0:10:03.000
në jetën moderne intelektuale, dhe nuk dëshirojmë të pranojmë

0:10:03.000,0:10:05.000
që edhe kultura Perëndimore ka anën e saj pozitive.

0:10:06.000,0:10:10.000
Natyrisht, ndryshimi jonë i standardeve mund të lë pas ndryshimin

0:10:11.000,0:10:13.000
e sjelljes. Një ndër arsyet pse dhuna ka rënë

0:10:14.000,0:10:17.000
është sepse njerëzit u lodhën nga masakrat dhe mizoritë e kohës së tyre.

0:10:17.000,0:10:20.000
Ky është një proces që duket se është duke vazhduar,

0:10:20.000,0:10:24.000
por në qoftë se ajo mbizotëron sjelljen nga standardet e ditës,

0:10:24.000,0:10:27.000
gjërat gjithmonë duken më barbare sesa kanë qenë

0:10:27.000,0:10:31.000
sipas standardet historike. Pra sot, ne ushtrohemi-- dhe siç duhet--

0:10:31.000,0:10:37.000
në qoftë se disa vrasës ekzekutohen nëpërmjet ineksionit vdekjeprurës

0:10:37.000,0:10:41.000
në Texas pas një procesi 15 vjetor. Ne nuk e konsiderojmë

0:10:42.000,0:10:45.000
se disa vite më parë, ata mund të jenë djegur

0:10:45.000,0:10:48.000
në shtyla për kritikimin e mbretit pas një gjykimi

0:10:48.000,0:10:51.000
që ka zgjatur 10 minuta, dhe me të vertete, kjo ka mundur të përsëritet

0:10:51.000,0:10:55.000
disa herë. Sot ne e shohim ndëshkimin me vdekje

0:10:56.000,0:10:59.000
si dëshmi se sa poshtë sjellja jonë mund të fundoset,

0:10:59.000,0:11:01.000
sesa sa lartë standardet tona janë ngritur.

0:11:03.000,0:11:06.000
Mirë, pse ka rënë dhuna? Askush nuk e di,

0:11:06.000,0:11:10.000
por unë kam lexuar katër sqarime, të cilat, unë mendoj,

0:11:11.000,0:11:14.000
kanë disa grimca të besushmërisë. E para është, ndoshta

0:11:14.000,0:11:17.000
Thomas Hobbes i'a qëlloj. Ai ishte i pari i cili tha

0:11:17.000,0:11:22.000
që jeta në gjendje të natyrës ishte "e vetmuar, e varfër, e qelbur, brutale

0:11:22.000,0:11:26.000
dhe e shkurtër." Jo sepse, ai argumentoj,

0:11:26.000,0:11:29.000
njerëzit kanë disa etje primitive për gjak

0:11:29.000,0:11:32.000
ose instikt agresiv ose domosdoshmëri territoriale,

0:11:33.000,0:11:36.000
por për shkak të anarkisë. Në një shtet të anarkisë,

0:11:36.000,0:11:40.000
ka një tundim të vazhdueshëm për të pushtuar fqinjët tuaj,

0:11:40.000,0:11:43.000
para se ata t'ju pushtojnë juve. Kohet e fundit, Thomas Schelling

0:11:43.000,0:11:45.000
jep analogjinë e një qiradhënësi i cili ndëgjon një shushurimë

0:11:46.000,0:11:48.000
në bodrum. Duke qenë një Amerikan i mirë, ai ka një pistoletë

0:11:48.000,0:11:51.000
në dollap, e nxjerr armën e tij, dhe zbret poshtë shkallëve.

0:11:52.000,0:11:54.000
Ai sheh nje hajdut me një armë në dorë.

0:11:55.000,0:11:56.000
Tani, secili prej tyre është duke menduar,

0:11:56.000,0:12:00.000
"Unë nuk dua që ta vras atë djalë, por ai është gati të me vras mua.

0:12:00.000,0:12:04.000
Ndoshta është më mirë ta gjuaj atë, para se ai të gjuaj në mua,

0:12:04.000,0:12:06.000
veçanërisht sepse, edhe nëse ai nuk dëshiron të më vret mua,

0:12:06.000,0:12:09.000
ai ndoshta është duke u brengosur së une mund ta vras atë

0:12:09.000,0:12:11.000
para se ai të më vret mua." Dhe kështu vazhdon.

0:12:12.000,0:12:16.000
Njerëzit mbledhës në menyrë të qartë kalojnë nëpër këto mendime,

0:12:17.000,0:12:20.000
dhe shpesh do të sulmojnë komshinjët e tyre nga frika se mos sulmohen ata së pari.

0:12:22.000,0:12:25.000
Tani, një mënyrë për t'u marrë me këtë problem është nga përmbajtja.

0:12:25.000,0:12:30.000
Ju nuk sulmoni së pari, por bëni një shpallje publike

0:12:30.000,0:12:33.000
se do të hakmerreni me ashpërsi nëse pushtoheni.

0:12:33.000,0:12:35.000
Gjëja e vetme është se

0:12:35.000,0:12:39.000
disa herë ky mashtrim nuk punon, dhe për këtë arsye punon

0:12:40.000,0:12:44.000
vetëm nëse është e besueshme. Për ta bërë të besueshme, ju duhet të shpaguani të gjitha ofendimet

0:12:45.000,0:12:49.000
dhe të zgjidhëni të gjitha rezultatet, e cila çon në ciklet e hakmarrjes së përgjakshme.

0:12:49.000,0:12:54.000
Jeta bëhet një episodë e " The Sopranos." Zgjidhja e Hobbes,

0:12:54.000,0:12:58.000
"Vigani," ishte se nëse kompetenca për përdorimin legjitim

0:12:58.000,0:13:03.000
të dhunës i jepet një agjencije të vetme demokratike-- një vigani--

0:13:04.000,0:13:07.000
pastaj një gjendje e tillë mund të zvogëloj tundimin për sulm,

0:13:07.000,0:13:10.000
sepse çdo lloj i agresionit do të ndëshkohet,

0:13:10.000,0:13:15.000
duke lënë profitabilitetin e saj si zero. Kjo mund të heqë tundimin

0:13:15.000,0:13:19.000
për të pushtuar më përpara, nga frika se ata mund të sulmojnë së pari.

0:13:19.000,0:13:23.000
E largon nevojën për hakmarrje

0:13:23.000,0:13:26.000
për të bërë kërcënimin tënd tmerrues të besueshëm. Prandaj, kjo do dërgoj

0:13:26.000,0:13:32.000
në një gjendje të paqes. Eisner-- njeriu i cili hartoj përqindjet e vrasjeve

0:13:32.000,0:13:34.000
të cilat nuk mund ti shihnit më parë--

0:13:35.000,0:13:38.000
argumentoi se koha e rënies së vrasjeve në Evropë

0:13:39.000,0:13:43.000
përkoi me rritjen e shteteve të centralizuara.

0:13:43.000,0:13:46.000
Pra është një mbështetje për teorinë e viganit.

0:13:46.000,0:13:50.000
Gjithashtu duke e mbështetur atë është fakti se ne sot shohim shpërthim të dhunës

0:13:50.000,0:13:54.000
në pjesët e anarkisë, në shtetet e dështuara, mbretërit e rrëzuara,

0:13:54.000,0:13:58.000
kufi, mafi, banda të rrugës e kështu me rradhë.

0:14:00.000,0:14:03.000
Shpejgimi i dytë është se në shumë kohëra dhe vende,

0:14:03.000,0:14:06.000
mendohet që jeta është e lirë.

0:14:07.000,0:14:11.000
Në kohërat e mëhershme, kur vuajtjet dhe vdekshmëria e herëshme ishin të zakonshme

0:14:11.000,0:14:15.000
në jetën e dikujt, ai/ajo ka më pak brejtje të ndërgjegjës për shkaktimin e tyre

0:14:15.000,0:14:19.000
tek tjetër kush. Pasi që teknologjia dhe efikasiteti ekonomik e bëjnë jetën

0:14:19.000,0:14:23.000
më të gjatë dhe më të kënaqshme, dikush e vendos një vlerë më të lartë në jetë.

0:14:23.000,0:14:26.000
Ky ishte një argument nga shkenctari poltikan James Payne.

0:14:27.000,0:14:31.000
Një shpjegim i tretë thërret konceptin e një loje me shumën zero

0:14:31.000,0:14:35.000
dhe ishte punuar në librin " Nonzero" nga gazetari

0:14:35.000,0:14:38.000
Robert Wright. Wright potencon se në situata të caktuara,

0:14:39.000,0:14:42.000
bashkëpunimi apo jo-dhuna mund të jenë të dobishme për të dy partitë

0:14:42.000,0:14:48.000
në një bashkëveprim, sikurse fitimet në tregti kur dy parti tregtojnë

0:14:48.000,0:14:52.000
tepricen e tyre dhe të dyja dalin përpara, ose kur dy parti

0:14:52.000,0:14:55.000
i shtrijnë duart e tyre dhe ndajnë të ashtuquajturën paqe

0:14:55.000,0:14:58.000
duke rezultuar në mbarimin e përleshjeve.

0:14:59.000,0:15:01.000
Wright argumenton se teknologjia ka rritur numrin

0:15:01.000,0:15:05.000
e lojërave me shumë pozitive në të cilat njerëzit priren të ngatrrohen,

0:15:06.000,0:15:09.000
duke e lejuar tregtinë e mallërave, shërbimeve dhe ideve

0:15:09.000,0:15:12.000
në distanca të largëta dhe përgjatë grupeve të mëdha të njerëzve.

0:15:13.000,0:15:16.000
Rezultati është se njerëzit tjerë u bënë më të vlefshëm të gjallë sesa të vdekur,

0:15:16.000,0:15:21.000
dhe dhuna bie për arsye vetanake. Siç thotë Wright,

0:15:22.000,0:15:24.000
"Ndërmjet shumë prej arsyeve që unë mendoj që ne nuk duhet të bombardojmë

0:15:24.000,0:15:27.000
Japonezët është sepse ata ndërtojnë kombi-busin tim."

0:15:27.000,0:15:29.000
(Qeshje)

0:15:29.000,0:15:33.000
Shpjegimi i katërt shihet në titullin e librit

0:15:33.000,0:15:36.000
të quajtur " Rrethi që rritet," nga filozofi Peter Singer,

0:15:37.000,0:15:40.000
i cili argumenton se evolucioni i ka japur njerëzve një ndjenjë

0:15:40.000,0:15:45.000
të ndjeshmërisë, një aftësi për t'i trajtuar interesat e njerëzve

0:15:45.000,0:15:49.000
si të krahasueshëm me interesat tonë. Fatkeqësisht, nga pakujdesia

0:15:49.000,0:15:53.000
ne e aplikojmë atë vetëm në një rreth të ngushtë të shoqërise dhe familjes.

0:15:53.000,0:15:56.000
Njerëzit jashtë atij rrethi trajtohen si nën-njerëzor,

0:15:56.000,0:16:00.000
dhe mund të shfrytëzohen me pandëshkushmeri. Por, gjatë historisë,

0:16:00.000,0:16:04.000
rrethi është zgjeruar. Dikush mund të shoh, në të dhënat historike,

0:16:04.000,0:16:07.000
që rrethi zgjerohet nga fshati, në klan, në fis,

0:16:08.000,0:16:11.000
në shtet, në raca tjera, në dy gjinitë,

0:16:11.000,0:16:13.000
dhe, në argumentet e Singer-it, diçka që ne duhet të përhapim

0:16:13.000,0:16:18.000
tek speciet tjera të ndjeshme. Pyetja është,

0:16:18.000,0:16:21.000
nëse kjo ka ndodhur, çfare mundësoi këtë zgjerim?

0:16:21.000,0:16:24.000
Ka një numër të mundësive, sikurse rritja e rretheve

0:16:24.000,0:16:28.000
të reprocitetit në sensin që Robert Wright argumenton.

0:16:29.000,0:16:33.000
Logjika e rregullit të artë-- aq më shumë që mendon dhe bashkëvepron

0:16:33.000,0:16:37.000
me njerëz të tjerë, aq më shumë kuptoni që është e pa përshtatshme

0:16:37.000,0:16:41.000
të privelegjoni intersat tuaja mbi të atyre.

0:16:41.000,0:16:44.000
Së paku jo nëse ju dëshironi që ata të ju dëgjojnë. Ju nuk mund të

0:16:44.000,0:16:47.000
thoni që interesat e mija janë speciale në krahasim me të tuajat,

0:16:47.000,0:16:49.000
më shumë se që mund të thoni se vendi i veçantë

0:16:50.000,0:16:52.000
në të cilin jam duke qëndruar është pjesë unike e universit

0:16:53.000,0:16:55.000
sepse unë qëndroj këtu në atë minutë.

0:16:56.000,0:17:00.000
Mund të jetë mundësuar nga kosmopolitizmi, nga historitë,

0:17:00.000,0:17:04.000
dhe gazetaria, kujtimet, trillime realiste, udhëtimet,

0:17:04.000,0:17:08.000
dhe letërsia, të cilat ju'a lejojnë të projektoni veten tuaj në jetën

0:17:08.000,0:17:12.000
e njerëzve të tjerë që më parë ndoshta i keni trajtuar si nën-njerëz,

0:17:12.000,0:17:16.000
dhe gjithashtu për të realizuar aksidentente të paparashikushme të stacionit tuaj

0:17:16.000,0:17:19.000
në jetë, kuptimi që "unë shkoj aty ku ka fat."

0:17:21.000,0:17:24.000
Çfarë do që e shkakton, rënien e dhunës, unë mendoj

0:17:24.000,0:17:28.000
ka nënkuptim të thellë. Duhet të na shtyj të pyesim jo vetëm pse

0:17:28.000,0:17:32.000
ka luftë? Por gjithashtu, pse ka paqe? Jo vetëm,

0:17:33.000,0:17:36.000
çka jemi duke bërë gabim? Por gjithashtu, çka kemi qenë duke bërë në rregull?

0:17:37.000,0:17:38.000
Sepse ne jemi duke bërë diçka në rregull,

0:17:39.000,0:17:41.000
dhe sigurisht që do të ishte mirë të gjenim se çka është.

0:17:41.000,0:17:42.000
Shumë Faleminderit

0:17:42.000,0:17:53.000
(Duartrokitje).

0:17:53.000,0:17:57.000
Chris Anderson: Më pëlqeu fjalimi juaj. Unë mendoj që shumë njerëz këtu në sallë do të thonin

0:17:57.000,0:18:00.000
se ai zgjerimi për të cilin ju po flisnit

0:18:00.000,0:18:03.000
për të cilin Peter Singer flet, gjithashtu është nxitur nga, vetëm nga teknologjia

0:18:03.000,0:18:07.000
me shikueshmëri më të madhe të të tjerëve, dhe kuptimin se bota

0:18:07.000,0:18:10.000
si pasojë është duke u zvogluar. Po mendoj, a është kjo gjithashtu nje grimcë e së vërtetës?

0:18:11.000,0:18:14.000
Steven Pinker: Po, është. Do të përshtateshin me teorinë e Wright,

0:18:15.000,0:18:18.000
që kjo na lejon të shijojmë të mirat e bashkëpunimit

0:18:19.000,0:18:22.000
mbi rrethe më të mëdha. Por gjithashtu, unë mendoj që do të na ndihmoj neve

0:18:24.000,0:18:27.000
të imagjinojmë si do të ishte të ishim dikush tjetër. Unë mendoj që kur ju lexoni

0:18:27.000,0:18:30.000
këto tortura të tmerrëshme që ishin të zakonshme në Kohën e Mesjtës, ju mendoni

0:18:30.000,0:18:32.000
si kanë mundur të bëjnë atë,

0:18:32.000,0:18:34.000
si kanë mundur të mos lidhen me personin

0:18:35.000,0:18:37.000
që ata jane duke e torturuar? Por qartë,

0:18:38.000,0:18:41.000
përderisa ata janë të shqetësuar, kjo është vetëm një krijesë e huaj

0:18:41.000,0:18:44.000
që nuk ka ndjenja të ngjashme me të atyre. ëfarëdoqoftë, unë mendoj

0:18:44.000,0:18:46.000
që kjo e lehtëson imagjinimin e ndërrimit të vendeve

0:18:47.000,0:18:50.000
me dikë tjetër do të thotë se kjo rrit konsiderimin tuaj moral

0:18:50.000,0:18:51.000
me atë person.

0:18:51.000,0:18:55.000
CA: Mirë, Steve, Unë do të doja që çdo pronar i mediave të dëgjonte këtë fjalim

0:18:55.000,0:18:57.000
gjatë vitit që vjen. Unë mendoj që është me të vërtetë e rëndësishme. Shumë faleminderit.

0:18:57.000,0:18:58.000
SP: Kënaqësia është e imja.