1
00:00:01,059 --> 00:00:02,506
Ως αρχαιολόγος,

2
00:00:02,506 --> 00:00:05,664
συχνά με ρωτούν ποιά είναι
η αγαπημένη μου ανακάλυψη.

3
00:00:06,481 --> 00:00:08,296
Η απάντηση είναι εύκολη:

4
00:00:08,829 --> 00:00:10,363
ο άντρας μου, ο Γκρεγκ.

5
00:00:10,387 --> 00:00:11,622
(Γέλια)

6
00:00:11,622 --> 00:00:14,094
Γνωριστήκαμε στην Αίγυπτο,
στην πρώτη μου ανασκαφή.

7
00:00:14,149 --> 00:00:19,042
Ήταν το πρώτο μου μάθημα στην ανακάλυψη
απρόσμενων και υπέροχων πραγμάτων.

8
00:00:19,841 --> 00:00:23,310
Τότε ξεκίνησε μια μοναδική
αρχαιολογική συνεργασία.

9
00:00:24,442 --> 00:00:29,549
Έπειτα από χρόνια, του έκανα πρόταση γάμου
μπροστά στο αγαπημένο μας ζευγάρι

10
00:00:29,549 --> 00:00:32,740
τον Πρίγκιπα και την Πριγκίπισσα
Ραχοτέπ και Νόφρετ,

11
00:00:32,740 --> 00:00:34,085
στο Μουσείο του Καΐρου,

12
00:00:34,085 --> 00:00:36,364
που χρονολογείται στα 4.600 χρόνια πριν.

13
00:00:36,615 --> 00:00:41,603
Εάν επρόκειτο να ζητήσω από τον Γκρεγκ να
περάσει το υπόλοιπο της ζωής του μαζί μου,

14
00:00:41,603 --> 00:00:44,350
τότε έπρεπε να το κάνω
μπροστά σε δύο ανθρώπους

15
00:00:44,350 --> 00:00:47,545
που είχαν δεσμευθεί να είναι μαζί
έως την αιωνιότητα.

16
00:00:49,122 --> 00:00:52,022
Αυτά τα σύμβολα διαρκούν
διότι όταν τα κοιτάμε

17
00:00:52,022 --> 00:00:53,523
κοιτάμε σε καθρέφτες.

18
00:00:53,950 --> 00:00:56,008
Μας υπενθυμίζουν έντονα

19
00:00:56,008 --> 00:00:58,811
ότι η ανθρωπότητα δεν έχει αλλάξει.

20
00:00:59,807 --> 00:01:05,041
Η έξαψη της αρχαιολογικής ανακάλυψης
είναι τόσο έντονη όσο ο έρωτας,

21
00:01:05,041 --> 00:01:10,258
γιατί η αρχαία ιστορία είναι
η πιο θελκτική ερωμένη.

22
00:01:11,116 --> 00:01:13,439
Πολλοί αρχαιολόγοι έχουν
αφιερώσει τις ζωές τους

23
00:01:13,443 --> 00:01:15,932
στην αποκάλυψη
των μυστηρίων του παρελθόντος

24
00:01:15,932 --> 00:01:17,882
κάτω από τον καυτό ήλιο,

25
00:01:18,495 --> 00:01:20,279
στους αρκτικούς ανέμους,

26
00:01:20,490 --> 00:01:22,888
και μέσα σε πυκνά τροπικά δάση.

27
00:01:23,518 --> 00:01:24,830
Πολλοί ψάχνουν.

28
00:01:24,990 --> 00:01:26,005
Μερικοί ανακαλύπτουν.

29
00:01:26,005 --> 00:01:28,997
Όλοι προσεύχονται
στον βωμό της πιθανότητας

30
00:01:28,997 --> 00:01:32,157
ότι μια ανακάλυψη θα αλλάξει την ιστορία.

31
00:01:33,480 --> 00:01:36,175
Την πρώτη μου μέρα στην Αίγυπτο,
δούλεψα σε μια τοποθεσία

32
00:01:36,175 --> 00:01:41,703
στα ΒΑ του Δέλτα που ονομάζεται Μένδη
και χρονολογείται 4.200 χρόνια πριν,

33
00:01:41,703 --> 00:01:42,948
σε ένα νεκροταφείο.

34
00:01:42,948 --> 00:01:44,152
Αυτή είμαι εγώ -

35
00:01:44,152 --> 00:01:45,643
είμαι απλά ευτυχισμένη.

36
00:01:45,888 --> 00:01:49,941
Στο σημείο ανασκαφής, περιβαλλόμενο
από σμαραγδένιους ορυζώνες,

37
00:01:49,941 --> 00:01:52,753
ανακάλυψα ένα άθικτο αγγείο.

38
00:01:53,772 --> 00:01:55,428
Όταν το αναποδογύρισα

39
00:01:55,428 --> 00:01:59,905
ανακάλυψα ένα ανθρώπινο αποτύπωμα
από τον δημιουργό του αγγείου.

40
00:02:00,594 --> 00:02:02,958
Για μια στιγμή ο χρόνος σταμάτησε.

41
00:02:04,068 --> 00:02:05,414
Δεν ήξερα πού ήμουν.

42
00:02:05,955 --> 00:02:08,896
Κι αυτό γιατί εκείνη
τη στιγμή συνειδητοποίησα

43
00:02:08,896 --> 00:02:10,198
πως όταν σκάβουμε,

44
00:02:10,198 --> 00:02:11,935
σκάβουμε για ανθρώπους,

45
00:02:11,935 --> 00:02:13,370
όχι για πράγματα.

46
00:02:14,664 --> 00:02:19,615
Ποτέ δεν είμαστε τόσο παρόντες,
όσο όταν είμαστε μέσα στο λαμπρό παρελθόν.

47
00:02:20,513 --> 00:02:25,285
Δεν μπορώ να περιγράψω πόσες φορές έχω
σταθεί μπροστά στις πυραμίδες της Γκίζας

48
00:02:25,285 --> 00:02:27,414
και με έχουν αφήσει άφωνη.

49
00:02:27,594 --> 00:02:30,621
Νοιώθω ο πιο τυχερός άνθρωπος του κόσμου.

50
00:02:31,975 --> 00:02:36,941
Πρόκειται για μνημεία της ανθρώπινης
ιδιοφυΐας μας και καθετί δυνατού.

51
00:02:37,857 --> 00:02:40,866
Πολλοί δεν μπορούν να συλλάβουν
την ανθρώπινη ιδιοφυΐα -

52
00:02:40,866 --> 00:02:42,931
πιστεύουν ότι τις έκτισαν εξωγήινοι.

53
00:02:43,080 --> 00:02:44,720
Όμως αυτό είναι αστείο.

54
00:02:45,252 --> 00:02:48,570
Το μόνο που έχεις να κάνεις
είναι να πλησιάσεις αρκετά

55
00:02:48,570 --> 00:02:51,066
και θα δεις κρυμμένο το ανθρώπινο χέρι

56
00:02:51,066 --> 00:02:54,813
επάνω στα σημάδια των σμιλών που
χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή τους.

57
00:02:56,204 --> 00:02:59,870
Η Μεγάλη Πυραμίδα της Γκίζας
χτίστηκε με μία πέτρα τη φορά,

58
00:02:59,870 --> 00:03:03,132
από 2,3 εκατομμύρια ογκόλιθους,

59
00:03:03,132 --> 00:03:06,140
με εξαιρετική γραφειοκρατική ακρίβεια.

60
00:03:07,304 --> 00:03:10,263
Δεν είναι οι πυραμίδες
που αντέχουν στο χρόνο,

61
00:03:10,263 --> 00:03:12,325
είναι η ανθρώπινη εφευρετικότητα.

62
00:03:12,556 --> 00:03:16,462
Αυτή είναι η κοινή μας ανθρώπινη ιδιοφυΐα.

63
00:03:17,523 --> 00:03:20,049
Η ιστορία μπορεί να είναι κυκλική,

64
00:03:20,677 --> 00:03:23,072
αλλά εμείς είμαστε μοναδικοί.

65
00:03:23,508 --> 00:03:25,128
Αγαπάω αυτό που κάνω

66
00:03:25,128 --> 00:03:28,353
διότι έμαθα πως δεν έχουμε αλλάξει.

67
00:03:29,446 --> 00:03:33,604
Έχω την ευκαιρία να διαβάζω ανέκδοτα
για πεθερές από τη Μεσοποταμία

68
00:03:33,604 --> 00:03:35,246
χρονολογούμενα 3.500 χρόνια πριν.

69
00:03:35,270 --> 00:03:36,801
(Γέλια)

70
00:03:37,835 --> 00:03:41,313
Ακούω για γείτονες που βρίζονται

71
00:03:41,313 --> 00:03:43,901
πριν από 4.600 χρόνια στην Αίγυπτο.

72
00:03:43,925 --> 00:03:48,548
Το αγαπημένο μου όμως προέρχεται
από το Λούξορ πριν από 3.300 χρόνια πριν:

73
00:03:48,552 --> 00:03:53,824
μια επιγραφή που περιγράφει σχολιαρόπαιδα
που έκαναν κοπάνα και πήγαν να πιουν.

74
00:03:54,084 --> 00:03:56,048
(Γέλια)

75
00:03:56,048 --> 00:03:57,890
Οι νέοι εκείνες τις μέρες!

76
00:03:57,890 --> 00:03:59,394
(Γέλια)

77
00:03:59,882 --> 00:04:03,532
Έχω την ευκαιρία να δω
την πιο απίστευτη αρχιτεκτονική,

78
00:04:04,004 --> 00:04:05,968
τα πιο εκπληκτικά γλυπτά

79
00:04:05,968 --> 00:04:09,025
-δηλαδή αυτή είναι ουσιαστικά
μια σέλφι πάνω σε πέτρα-

80
00:04:09,025 --> 00:04:12,462
και ότι πάντα φτιάχναμε
φανταχτερά κοσμήματα.

81
00:04:13,157 --> 00:04:16,161
Ακόμη, ποστάραμε σε τοίχους

82
00:04:16,161 --> 00:04:18,290
και έχουμε εμμονή με τις γάτες -

83
00:04:18,314 --> 00:04:19,105
(Γέλια)

84
00:04:19,105 --> 00:04:20,858
εδώ και χιλιάδες χρόνια.

85
00:04:20,882 --> 00:04:21,889
(Γέλια)

86
00:04:21,913 --> 00:04:24,249
(Χειροκρότημα)

87
00:04:26,786 --> 00:04:30,156
Οι αρχαιολόγοι είναι οι συντηρητές
της πολιτιστικής μνήμης

88
00:04:30,160 --> 00:04:31,801
και οι εκπρόσωποι

89
00:04:31,825 --> 00:04:35,121
των δισεκατομμυρίων ανθρώπων
και των χιλιάδων πολιτισμών

90
00:04:35,121 --> 00:04:36,805
που υπήρξαν πριν από εμάς.

91
00:04:37,136 --> 00:04:40,261
Σωστή επιστήμη, φαντασία και λίγη πίστη

92
00:04:40,261 --> 00:04:43,695
είναι η συνταγή της επιτυχίας
για να αναστήσουμε τους νεκρούς.

93
00:04:44,953 --> 00:04:46,184
Τον περασμένο χρόνο

94
00:04:46,188 --> 00:04:49,504
οι αρχαιολόγοι έκαναν εξαιρετικές
ανακαλύψεις, μεταξύ των οποίων:

95
00:04:50,054 --> 00:04:52,876
έναν νέο πρόγονό μας στη Νότιο Αφρική,

96
00:04:53,560 --> 00:04:56,542
εργαλεία ηλικίας 3,3 εκατομμυρίων χρόνων

97
00:04:56,542 --> 00:04:58,818
-είναι για τα παλαιότερα ποτέ εργαλεία-

98
00:04:58,818 --> 00:05:00,204
στην Κένυα.

99
00:05:00,204 --> 00:05:03,898
Και αυτό, από μια σειρά
ιατρικών εργαλείων που βρέθηκαν

100
00:05:03,902 --> 00:05:06,720
στο πλοίο του Μαυρογένη από το 1718.

101
00:05:07,035 --> 00:05:12,238
Αυτό που βλέπετε είναι ένα ιατρικό
εργαλείο για την αντιμετώπιση της σύφιλης.

102
00:05:13,309 --> 00:05:14,489
Άουτς!

103
00:05:14,663 --> 00:05:16,023
(Γέλια)

104
00:05:16,037 --> 00:05:17,245
Για κάθε μία από αυτές,

105
00:05:17,245 --> 00:05:20,772
υπάρχουν άλλες χιλιάδες
εξαιρετικά σημαντικές ανακαλύψεις

106
00:05:20,772 --> 00:05:22,268
που έγιναν από συναδέλφους μου

107
00:05:22,268 --> 00:05:24,268
αλλά δεν έγιναν πρωτοσέλιδα.

108
00:05:24,724 --> 00:05:30,852
Ωστόσο πιστεύω πως το σημαντικότερο
πράγμα που κάνουμε ως αρχαιολόγοι

109
00:05:30,852 --> 00:05:34,597
είναι η αναγνώριση ότι οι άνθρωποι
του παρελθόντος υπήρξαν

110
00:05:34,597 --> 00:05:37,121
και είχαν ζωές άξιες της προσοχής μας.

111
00:05:37,633 --> 00:05:41,149
Μπορείται να φανταστείτε
πώς θα ήταν ο κόσμος σήμερα

112
00:05:41,149 --> 00:05:44,971
εάν αναγνωρίζαμε με αυτόν τον τρόπο
όλες τις ανθρώπινες υπάρξεις;

113
00:05:46,560 --> 00:05:49,836
Σε κάθε ανασκαφή λοιπόν
έχουμε μια πρόκληση:

114
00:05:50,693 --> 00:05:52,366
συχνά μοιάζει κάπως έτσι.

115
00:05:52,366 --> 00:05:54,384
Δεν μπορείς να δεις τίποτα.

116
00:05:54,384 --> 00:05:56,103
Από πού θα αρχίσουμε να σκάβουμε;

117
00:05:56,233 --> 00:05:57,738
Αυτό είναι νότια του Καΐρου.

118
00:05:57,738 --> 00:06:00,175
Ας ρίξουμε μια ματιά από το διάστημα.

119
00:06:00,589 --> 00:06:02,527
Και πάλι, δεν μπορείτε να δείτε πολλά.

120
00:06:02,531 --> 00:06:06,312
Αυτό που βλέπετε είμαι μια εικόνα
του δορυφόρου WorldView-3

121
00:06:06,312 --> 00:06:09,211
ο οποίος έχει ανάλυση 0,3 μέτρων,

122
00:06:09,471 --> 00:06:10,693
δηλαδή 10 ίντσες.

123
00:06:10,693 --> 00:06:15,161
Αυτό σημαίνει πως μπορείτε να ζουμάρετε
από απόσταση 400 μιλίων από το διάστημα

124
00:06:15,161 --> 00:06:16,972
και να δείτε τις ταμπλέτες σας.

125
00:06:17,451 --> 00:06:19,007
Πώς το γνωρίζω αυτό;

126
00:06:19,864 --> 00:06:22,988
Το γνωρίζω γιατί είμαι
αρχαιολόγος του διαστήματος.

127
00:06:24,096 --> 00:06:25,571
Να το επαναλάβω.

128
00:06:26,003 --> 00:06:28,602
Είμαι αρχαιολόγος του διαστήματος.

129
00:06:28,852 --> 00:06:29,952
Αυτό σημαίνει -

130
00:06:29,952 --> 00:06:32,198
Ευχαριστώ. 
(Χειροκρότημα)

131
00:06:32,866 --> 00:06:37,411
Αυτό σημαίνει ότι χρησιμοποιώ δορυφορικές
εικόνες που επεξεργάζομαι με αλγόριθμους

132
00:06:37,411 --> 00:06:40,041
και ψάχνω για ανεπαίσθητες
διαφορές στο φάσμα του φωτός

133
00:06:40,041 --> 00:06:42,339
το οποίο υποδεικνύει θαμμένα αντικείμενα

134
00:06:42,339 --> 00:06:44,918
που θα πάω να ανασκάψω και να ερευνήσω.

135
00:06:45,497 --> 00:06:46,471
Παρεμπιπτόντως -

136
00:06:46,471 --> 00:06:49,012
η ΝΑΣΑ έχει τμήμα διαστημικής αρχαιολογίας

137
00:06:49,012 --> 00:06:50,768
οπότε είναι πραγματική δουλειά.

138
00:06:50,792 --> 00:06:51,942
(Γέλια)

139
00:06:52,351 --> 00:06:53,709
Οπότε ας ξανακοιτάξουμε.

140
00:06:53,709 --> 00:06:55,998
Επιστρέφουμε στην τοποθεσία
νότια του Καΐρου.

141
00:06:55,998 --> 00:06:57,601
Δεν μπορείτε να δείτε τίποτα.

142
00:06:57,601 --> 00:07:01,197
Κρατήστε το βλέμμα σας
στο κόκκινο ορθογώνιο.

143
00:07:01,197 --> 00:07:03,994
Όταν επεξεργαστούμε
την εικόνα με αλγορίθμους

144
00:07:03,994 --> 00:07:06,883
-σκεφτείτε έναν αξονικό
τομογράφο στο διάστημα-

145
00:07:07,301 --> 00:07:09,545
θα δείτε αυτό.

146
00:07:09,924 --> 00:07:13,777
Το ορθογώνιο σχήμα
είναι ένας αρχαίος τάφος

147
00:07:13,777 --> 00:07:16,448
έως τώρα άγνωστος
κι ο οποίος δεν έχει ανασκαφεί

148
00:07:16,448 --> 00:07:21,193
κι εσείς είστε οι πρώτοι που τον βλέπετε
μετά από χιλιάδες χρόνια.

149
00:07:21,842 --> 00:07:25,679
(Χειροκρότημα)

150
00:07:27,213 --> 00:07:30,134
Πιστεύω πως είμαστε ακόμη στην αρχή

151
00:07:30,134 --> 00:07:32,854
σχετικά με το τι έχουμε
ακόμη να ανακαλύψουμε.

152
00:07:33,098 --> 00:07:35,070
Στο Δέλτα της Αιγύπτου μόνο

153
00:07:35,070 --> 00:07:38,978
έχουμε ανασκάψει λιγότερο
από ένα χιλιοστό του 1%

154
00:07:38,978 --> 00:07:41,675
του συνόλου των αιγυπτιακών τοποθεσιών.

155
00:07:42,216 --> 00:07:44,664
Όταν προσθέσεις τις χιλιάδες
άλλες τοποθεσίες

156
00:07:44,664 --> 00:07:46,694
που η ομάδα μου κι εγώ έχουμε ανακαλύψει,

157
00:07:46,694 --> 00:07:50,539
αυτό που πιστεύαμε ότι ξέραμε
ξεθωριάζει σε σύγκριση

158
00:07:50,539 --> 00:07:52,671
με ό,τι έχει μείνει προς ανακάλυψη.

159
00:07:53,118 --> 00:07:54,951
Όταν παρατηρείς την υπέροχη δουλειά

160
00:07:54,951 --> 00:07:57,340
που οι συνάδελφοί μου κάνουν παγκοσμίως

161
00:07:57,340 --> 00:07:59,181
και αυτά που ανακαλύπτουν,

162
00:07:59,181 --> 00:08:05,669
νομίζω πως υπάρχουν εκατομμύρια τοποθεσίες
που δεν έχουν ανακαλυφθεί ακόμη.

163
00:08:06,544 --> 00:08:09,183
Η ανακάλυψή τους απλώς

164
00:08:09,183 --> 00:08:13,067
θα ξεκλειδώσει τις πλήρεις
δυνατότητες της ύπαρξής μας.

165
00:08:14,414 --> 00:08:16,729
Έχουμε όμως μια πρόκληση.

166
00:08:17,173 --> 00:08:18,854
Το περασμένο έτος

167
00:08:18,854 --> 00:08:21,512
διαβάσαμε άσχημα πρωτοσέλιδα

168
00:08:21,512 --> 00:08:25,934
για ανείπωτες καταστροφές
σε αρχαιολογικές τοποθεσίες

169
00:08:25,934 --> 00:08:28,973
και τεράστιες συλήσεις
από ανθρώπους όπως το ISIS.

170
00:08:29,594 --> 00:08:33,170
Το ISIS κατέστρεψε ναούς στην Παλμύρα.

171
00:08:33,170 --> 00:08:35,265
Ποιος ανατινάζει έναν ναό;

172
00:08:35,437 --> 00:08:37,706
Κατέστρεψαν τον τάφο του Ιωνά.

173
00:08:38,200 --> 00:08:42,965
Έχουμε δει να λεηλατούν
τάφους τόσο ανεξέλεγκτα

174
00:08:42,965 --> 00:08:46,255
που μοιάζουν με κρατήρες του φεγγαριού.

175
00:08:47,180 --> 00:08:51,550
Γνωρίζοντας ότι επιθυμία του ISIS είναι
να καταστρέψει τις ζωές των ανθρώπων,

176
00:08:51,550 --> 00:08:55,872
είναι αναμενόμενο να θέλουν να αφανίσουν
και την πολιτισμική ταυτότητα.

177
00:08:55,896 --> 00:08:59,400
Αναρίθμητοι στρατοί έχουν κάνει
το ίδιο στην πορεία της ιστορίας.

178
00:08:59,698 --> 00:09:03,611
Ξέρουμε ότι το ISIS
έχει κέρδος από τις συλήσεις

179
00:09:03,611 --> 00:09:05,552
αλλά δεν ξέρουμε σε τι βαθμό.

180
00:09:05,924 --> 00:09:08,759
Αυτό σημαίνει πως οποιοδήποτε αντικείμενο

181
00:09:08,759 --> 00:09:10,985
που αγοράζεται από τη Μέση Ανατολή

182
00:09:10,985 --> 00:09:13,883
είναι δυνατό να χρηματοδοτεί
την τρομοκρατία.

183
00:09:14,742 --> 00:09:16,629
Όταν μια τοποθεσία συλείται,

184
00:09:16,629 --> 00:09:22,277
είναι όπως ένα παζλ που ήδη του λείπει
το 90% των κομματιών του

185
00:09:22,277 --> 00:09:25,179
να έχει τα υπόλοιπα εντελώς δυσανάγνωστα.

186
00:09:25,558 --> 00:09:28,508
Πρόκειται για καταστροφή
τεραστίων διαστάσεων.

187
00:09:28,738 --> 00:09:30,940
Ξέρουμε ότι υπάρχουν
δύο είδη συλήσεων:

188
00:09:30,940 --> 00:09:33,986
συλήσεις από εγκληματίες όπως το ISIS,

189
00:09:33,986 --> 00:09:37,826
και συλήσεις τοπικού επιπέδου
από ανθρώπους απεγνωσμένους για χρήματα.

190
00:09:38,249 --> 00:09:41,421
Όλοι θα κάναμε το ίδιο πράγμα
για να ταΐσουμε τις οικογένειές μας.

191
00:09:41,515 --> 00:09:43,498
Δεν κατηγορώ τους ντόπιους συλητές.

192
00:09:43,628 --> 00:09:48,366
Κατηγορώ τους μεσάζοντες,
τους ανήθικους λαθρεμπόρους,

193
00:09:48,390 --> 00:09:50,764
και τη διεθνή αγορά έργων τέχνης

194
00:09:50,764 --> 00:09:55,949
που συχνά εκμεταλλεύεται αμφίβολους
ή ακόμη και ανύπαρκτους νόμους.

195
00:09:56,938 --> 00:10:01,305
Ξέρουμε ότι οι συλήσεις υφίστανται
σε παγκόσμιο επίπεδο και αυξάνονται,

196
00:10:01,305 --> 00:10:04,429
όμως προς το παρόν δεν έχουμε
τα μέσα να τις σταματήσουμε.

197
00:10:05,122 --> 00:10:06,857
Αυτό αρχίζει να αλλάζει.

198
00:10:07,302 --> 00:10:11,740
Η ομάδα μου κι εγώ μόλις ολοκληρώσαμε
μια έρευνα συλήσεων στην Αίγυπτο.

199
00:10:11,764 --> 00:10:14,075
Κοιτάξαμε διαθέσιμα δεδομένα

200
00:10:14,075 --> 00:10:17,230
και χαρτογραφήσαμε όλες τις λεηλασίες
αρχαίων μνημείων της Αιγύπτου

201
00:10:17,230 --> 00:10:19,637
από το 2002 έως το 2013.

202
00:10:20,474 --> 00:10:25,050
Ανακαλύψαμε ίχνη συλήσεων και
καταστροφής τοποθεσιών σε 267 μέρη

203
00:10:25,054 --> 00:10:29,031
και καταγράψαμε πάνω
από 200.000 λάκκους συλήσεων.

204
00:10:29,901 --> 00:10:30,894
Είναι φοβερό.

205
00:10:30,894 --> 00:10:32,725
Συνθέτοντας τα δεδομένα -

206
00:10:32,725 --> 00:10:35,290
μπορείτε να δείτε τους λάκκους εδώ.

207
00:10:36,352 --> 00:10:41,727
Σε μια τοποθεσία οι συλήσεις
χειροτέρεψαν από το 2009, 2011, 2012 -

208
00:10:41,727 --> 00:10:43,518
εκατοντάδες λάκκοι.

209
00:10:43,784 --> 00:10:45,049
Συνθέτοντας τα δεδομένα,

210
00:10:45,049 --> 00:10:48,274
ανακαλύψαμε ότι αντίθετα
με την επικρατούσα αντίληψη,

211
00:10:48,274 --> 00:10:53,405
οι συλήσεις στην Αίγυπτο δεν χειροτέρεψαν
το 2011 με την Αραβική Άνοιξη

212
00:10:53,405 --> 00:10:56,991
αλλά το 2009, μετά την παγκόσμια κρίση.

213
00:10:57,531 --> 00:11:00,160
Δείξαμε έτσι με μεγάλα δεδομένα

214
00:11:00,164 --> 00:11:03,647
ότι η σύληση είναι κατά βάση
ένα θέμα οικονομικό.

215
00:11:04,973 --> 00:11:08,149
Εάν δεν κάνουμε κάτι
για να σταματήσουμε το πρόβλημα,

216
00:11:08,173 --> 00:11:12,352
όλες οι τοποθεσίες της Αιγύπτου
θα υποστούν συλήσεις μέχρι το 2040.

217
00:11:12,684 --> 00:11:15,876
Βρισκόμαστε λοιπόν σε ένα κρίσιμο σημείο.

218
00:11:15,880 --> 00:11:18,967
Είμαστε η γενιά με όλα
τα μέσα και την τεχνολογία

219
00:11:18,967 --> 00:11:24,014
για να σταματήσουμε τις συλήσεις
όμως δεν κινούμαστε γρήγορα.

220
00:11:25,888 --> 00:11:30,523
Ορισμένες φορές μια αρχαιολογική τοποθεσία
εκπλήσσει με την ανθεκτικότητά της.

221
00:11:31,413 --> 00:11:33,789
Μόλις επέστρεψα από το πεδίο εργασίας

222
00:11:33,793 --> 00:11:37,346
όπου συνδιευθύνω μια ομαδική αποστολή
με το Υπουργείο Αρχαιοτήτων Αιγύπτου

223
00:11:37,346 --> 00:11:39,268
σε μια τοποθεσία με το όνομα Λιστ.

224
00:11:39,268 --> 00:11:41,404
Χρονολογείται στο Μέσο Βασίλειο,

225
00:11:41,404 --> 00:11:44,424
μεταξύ των 2.000-1.750 π.Χ.

226
00:11:44,424 --> 00:11:47,063
Το Μέσο Βασίλειο ήταν
η Αναγέννηση της αρχαίας Αιγύπτου.

227
00:11:47,063 --> 00:11:51,121
Έπειτα από μια περίοδο έντονων εσωτερικών
διαμαχών και περιβαλλοντικών προκλήσεων

228
00:11:51,121 --> 00:11:52,429
η Αίγυπτος ανέκαμψε

229
00:11:52,429 --> 00:11:57,256
με μια μοναδική αναζωπύρωση της τέχνης,
της αρχιτεκτονικής και της λογοτεχνίας.

230
00:11:57,476 --> 00:11:59,288
Είναι η αγαπημένη μου περίοδος

231
00:11:59,288 --> 00:12:01,472
διότι μας διδάσκει τόσα πολλά

232
00:12:01,472 --> 00:12:03,952
σχετικά με το πώς να επιβιώσουμε
και να ευημερήσουμε

233
00:12:03,952 --> 00:12:05,467
μετά από μεγάλες καταστροφές.

234
00:12:05,791 --> 00:12:10,373
Σ' αυτήν την τοποθεσία είχαμε ήδη
καταγράψει αμέτρητους λάκκους.

235
00:12:10,373 --> 00:12:13,455
Είναι βασιλική τοποθεσία.
Χιλιάδες άνθρωποι θα έχουν θαφτεί εκεί

236
00:12:13,455 --> 00:12:15,513
που έζησαν και δούλεψαν
στην αυλή του Φαραώ.

237
00:12:15,513 --> 00:12:19,295
Μπορείτε να δείτε το πριν και το μετά.
Βλέπετε πολλούς λάκκους.

238
00:12:19,295 --> 00:12:20,231
Βόρειο Λιστ.

239
00:12:20,231 --> 00:12:23,354
Αυτό είναι το νότιο Λίστ, πριν και μετά.

240
00:12:24,907 --> 00:12:26,322
Όταν το πρωτοεπισκεφθήκαμε

241
00:12:26,322 --> 00:12:29,100
μπορούσαμε να δούμε τους τάφους
πολλών υψηλών αξιωματούχων

242
00:12:29,124 --> 00:12:30,644
που είχαν συληθεί.

243
00:12:31,030 --> 00:12:33,892
Θα σας βοηθήσω να καταλάβετε
τις διαστάσεις του θέματος.

244
00:12:33,892 --> 00:12:39,039
Φανταστείτε ένα χώρο δύο επί δύο
γεμάτο με φέρετρα, κοσμήματα,

245
00:12:39,039 --> 00:12:40,829
και φανταστικά αγάλματα.

246
00:12:41,235 --> 00:12:44,063
Πολλαπλασιάστε τα επί χίλια.

247
00:12:45,302 --> 00:12:47,339
Αυτή είναι η ποσότητα των κλοπιμαίων.

248
00:12:47,570 --> 00:12:48,748
Όταν αρχίσαμε τη δουλειά

249
00:12:48,748 --> 00:12:52,068
ο Αιγύπτιος συνάδελφός μου, Μοχάμεντ
Γιούσεφ, πλησίασε και μου είπε

250
00:12:52,068 --> 00:12:54,569
«Πρέπει να δουλέψουμε
σ' έναν συγκεκριμένο τάφο.

251
00:12:54,943 --> 00:12:56,582
Λεηλατείται συνεχώς.

252
00:12:56,582 --> 00:12:58,542
Εάν δεν κάνουμε κάτι θα επιστρέψουν».

253
00:12:58,542 --> 00:13:02,192
Φυσικά και συμφώνησα, όμως
δεν πίστευα ότι θα βρίσκαμε κάτι.

254
00:13:02,192 --> 00:13:04,222
Πίστευα ότι τα είχαν κλέψει όλα.

255
00:13:04,222 --> 00:13:07,283
Αρχίσαμε να βρίσκουμε
τα πιο υπέροχα ανάγλυφα.

256
00:13:07,283 --> 00:13:09,223
Αυτό ο πίνακας είναι καταπληκτικός.

257
00:13:09,223 --> 00:13:12,172
Αρχίσαμε να βρίσκουμε 
χαραγμένες επιγραφές

258
00:13:12,172 --> 00:13:14,177
Ακόμη και τους τίτλους του νεκρού -

259
00:13:14,177 --> 00:13:16,628
είχε τίτλους όπως «Επόπτης του Στρατού»,

260
00:13:16,652 --> 00:13:18,053
«Επόπτης του Θησαυρού».

261
00:13:18,053 --> 00:13:19,733
Οι ελπίδες μου αναπτερώθηκαν.

262
00:13:19,733 --> 00:13:23,048
Ίσως να ανακαλύπταμε και το όνομά του.

263
00:13:23,248 --> 00:13:26,485
Για τους αρχαίους Αιγυπτίους,
το να διατηρήσουν το όνομά τους αιώνια

264
00:13:26,485 --> 00:13:27,997
ήταν ο στόχος τους.

265
00:13:28,396 --> 00:13:29,923
Έπειτα μια μέρα,

266
00:13:29,923 --> 00:13:31,524
εμφανίστηκε αυτό.

267
00:13:31,708 --> 00:13:35,747
Αυτό είναι το όνομα του νεκρού: Ίντεφ.

268
00:13:36,122 --> 00:13:38,615
Μπορείτε να το δείτε γραμμένο
εδώ σε ιερογλυφικά.

269
00:13:38,865 --> 00:13:41,645
Δουλεύοντας μαζί με την ομάδα μου

270
00:13:41,645 --> 00:13:45,791
αποκαταστήσαμε το όνομα κάποιου
που έζησε πριν από 3.900 χρόνια.

271
00:13:45,942 --> 00:13:50,695
(Χειροκρότημα)

272
00:13:53,734 --> 00:13:55,788
Μαζί με τους Αιγύπτιους συναδέλφους μου

273
00:13:55,788 --> 00:13:57,970
γιορτάσαμε αυτήν την κοινή ανακάλυψη.

274
00:13:57,970 --> 00:14:01,092
Αυτό που κάναμε ήταν σωστό και αληθινό.

275
00:14:01,570 --> 00:14:04,013
Βρήκαμε αυτήν την ψεύτικη πόρτα,
σχεδόν άθικτη.

276
00:14:04,013 --> 00:14:07,181
Επάνω της διαβάζουμε για τον Ίντεφ
και τις επιγραφές του.

277
00:14:07,181 --> 00:14:10,161
Μπορείτε βασικά
να τον δείτε καθισμένο εδώ.

278
00:14:11,272 --> 00:14:15,849
Συνειδητοποίησα πως ό,τι πίστευα
για τις συλημένες τοποθεσίες

279
00:14:15,849 --> 00:14:17,101
ήταν λάθος.

280
00:14:17,580 --> 00:14:20,889
Κάθε μέρα εκεί δουλέψαμε
μαζί με 70 Αιγύπτιους

281
00:14:20,889 --> 00:14:23,249
σαν συνάδελφοι και φίλοι.

282
00:14:23,740 --> 00:14:26,555
Μπροστά στο αμέτρητο μίσος και την άγνοια

283
00:14:26,555 --> 00:14:28,523
αυτών απέναντι στη Μέση Ανατολή,

284
00:14:28,523 --> 00:14:32,702
κάθε μέρα σ' εκείνο το μέρος
έμοιαζε με διαμαρτυρία για ειρήνη.

285
00:14:33,326 --> 00:14:35,631
Όταν δουλεύεις με ανθρώπους
που δεν σου μοιάζουν,

286
00:14:35,631 --> 00:14:37,843
που δεν σκέφτονται ή μιλούν όπως εσύ,

287
00:14:37,843 --> 00:14:40,647
η κοινή αποστολή
για αρχαιολογική ανακάλυψη

288
00:14:40,647 --> 00:14:43,817
διαγράφει όλες τις επιφανειακές διαφορές.

289
00:14:45,068 --> 00:14:46,572
Αυτό που έμαθα αυτήν τη σεζόν

290
00:14:46,572 --> 00:14:49,828
είναι ότι η αρχαιολογία δεν έχει
να κάνει με το τι βρίσκεις.

291
00:14:49,828 --> 00:14:52,662
Έχει να κάνει με το τι μπορείς
να καταστήσεις δυνατό.

292
00:14:53,333 --> 00:14:56,264
Συχνά όταν ταξιδεύεις,
βρίσκεις τη χαμένη οικογένειά σου -

293
00:14:56,264 --> 00:14:59,015
όχι την οικογένεια με κοινά γονίδια

294
00:14:59,015 --> 00:15:01,056
αλλά με κοινή εγγραφή στο βιβλίο της ζωής.

295
00:15:01,464 --> 00:15:04,208
Αυτός είναι ο Ομέρ Φαρούκ, ο αδελφός μου.

296
00:15:04,949 --> 00:15:09,441
O Ομέρ είναι Γκούφτι από ένα χωριό
βόρεια του Λούξορ, που λέγεται Γκουφτ.

297
00:15:09,441 --> 00:15:12,322
Οι Γκούφτι έχουν μια περίφημη
παράδοση στην Αιγυπτιολογία.

298
00:15:12,322 --> 00:15:15,335
Βοηθούν στο σκάψιμο και
την οργάνωση του εργατικού δυναμικού.

299
00:15:15,525 --> 00:15:18,161
Ο Ομέρ διαχειριζόταν
τα οικονομικά και τα λειτουργικά.

300
00:15:18,161 --> 00:15:20,420
Δεν θα μπορούσα να δουλέψω χωρίς αυτόν.

301
00:15:21,146 --> 00:15:24,554
Μια μέρα πριν από πολλά χρόνια,
όταν ήμουν νέα φοιτήτρια

302
00:15:24,554 --> 00:15:28,615
κι ο Ομέρ ήταν ένας νέος Γκούφτι
που δεν ήξερε καλά Αγγλικά,

303
00:15:28,615 --> 00:15:30,615
μάθαμε εντελώς τυχαία

304
00:15:30,615 --> 00:15:33,121
ότι γεννηθήκαμε την ίδια χρονιά,

305
00:15:33,989 --> 00:15:35,354
τον ίδιο μήνα,

306
00:15:35,534 --> 00:15:39,254
και την ίδια μέρα, με έξι ώρες διαφορά.

307
00:15:40,548 --> 00:15:41,589
Δίδυμοι.

308
00:15:41,793 --> 00:15:43,187
(Γέλια)

309
00:15:43,856 --> 00:15:46,184
Χωρισμένοι από τον ωκεανό
αλλά ενωμένοι για πάντα

310
00:15:46,184 --> 00:15:48,641
γιατί η αρχαία Αίγυπτος
είναι η μητέρα μας.

311
00:15:49,047 --> 00:15:51,270
Ήξερα ότι θα δουλεύαμε για πάντα μαζί -

312
00:15:51,270 --> 00:15:52,811
όχι στο μυαλό μου,

313
00:15:53,267 --> 00:15:58,514
αλλά στο μέρος εκείνο της ψυχής που ξέρει
ότι δεν μπορεί να υπάρξει εξήγηση για όλα.

314
00:15:59,530 --> 00:16:01,877
(Αραβικά) Ομέρ, αδερφέ μου,

315
00:16:02,663 --> 00:16:05,662
θα σε αγαπώ για πάντα.

316
00:16:06,347 --> 00:16:09,887
(Αγγλικά) Ομέρ, αδερφέ μου,
θα σε αγαπώ για πάντα.

317
00:16:11,252 --> 00:16:13,509
Πριν από την πρώτη μου
ανασκαφή στην Αίγυπτο,

318
00:16:13,509 --> 00:16:16,931
ο μέντοράς μου, ο διάσημος Αιγυπτιολόγος
καθηγητής Γουίλιαμ Κέλι Σίμπσον,

319
00:16:16,931 --> 00:16:18,516
με φώναξε στο γραφείο του.

320
00:16:18,839 --> 00:16:22,360
Μου έδωσε μια επιταγή 2.000 δολαρίων

321
00:16:22,360 --> 00:16:25,104
και μου είπε,
«Αυτά είναι για τα έξοδά σου.

322
00:16:25,128 --> 00:16:27,632
Να έχεις μια υπέροχη εμπειρία
αυτό το καλοκαίρι.

323
00:16:27,632 --> 00:16:31,377
Κάποια μέρα θα κάνεις το ίδιο
για κάποιον άλλον».

324
00:16:32,161 --> 00:16:36,272
Έτσι η επιθυμία μου για το Βραβείο TED,
είναι μια ανταπόδοση με τόκο -

325
00:16:36,296 --> 00:16:37,550
(Γέλια)

326
00:16:37,574 --> 00:16:41,951
της γενναιοδωρίας και της καλοσύνης
ενός εξαιρετικού ανθρώπου.

327
00:16:43,771 --> 00:16:45,356
Η επιθυμία μου λοιπόν.

328
00:16:45,835 --> 00:16:51,502
Επιθυμώ να ανακαλύψουμε τις εκατομμύρια
άγνωστες αρχαιολογικές θέσεις

329
00:16:51,526 --> 00:16:53,137
σε όλον τον κόσμο.

330
00:16:53,161 --> 00:16:57,513
Δημιουργώντας έναν στρατό, του 21ου αιώνα,
από παγκόσμιους εξερευνητές

331
00:16:57,513 --> 00:17:00,703
θα βρούμε και θα προστατεύσουμε
την κρυμμένη κληρονομιά του κόσμου

332
00:17:00,703 --> 00:17:05,212
που περιλαμβάνει στοιχεία
για το ανθρώπινο συλλογικό σθένος

333
00:17:05,212 --> 00:17:06,892
και τη δημιουργικότητα.

334
00:17:07,464 --> 00:17:09,044
(Χειροκρότημα)

335
00:17:09,044 --> 00:17:10,258
Ευχαριστώ.

336
00:17:10,258 --> 00:17:13,340
(Χειροκρότημα)

337
00:17:18,314 --> 00:17:20,315
Πώς θα το κάνουμε αυτό;

338
00:17:21,049 --> 00:17:24,455
Θα κατασκευάσουμε
με τα λεφτά από το Βραβείο TED

339
00:17:24,455 --> 00:17:28,593
μια διαδικτυακή πλατφόρμα
για ερασιτέχνες επιστήμονες

340
00:17:28,593 --> 00:17:31,047
επιτρέποντας έτσι
σε οποιονδήποτε στον κόσμο

341
00:17:31,047 --> 00:17:34,624
να ασχοληθεί με την ανακάλυψη
αρχαιολογικών τοποθεσιών.

342
00:17:35,553 --> 00:17:39,063
Είμαστε μόνο μερικές εκατοντάδες
αρχαιολόγοι του διαστήματος στον κόσμο.

343
00:17:39,073 --> 00:17:42,158
Είναι όνειρό μου να κάνω τον κόσμο

344
00:17:42,158 --> 00:17:45,206
να μας βοηθήσει να βρούμε θέσεις
και να τις προστατεύσουμε.

345
00:17:45,602 --> 00:17:47,903
Συνδέεστε, δημιουργείτε ένα όνομα -

346
00:17:47,903 --> 00:17:51,152
σημείωση, αυτό ήδη υπάρχει.

347
00:17:51,152 --> 00:17:52,914
(Γέλια)

348
00:17:53,314 --> 00:17:55,259
Θα δείτε τις οδηγίες και θα αρχίσετε.

349
00:17:55,259 --> 00:17:56,958
Θέλω να τονίσω αρχικά

350
00:17:56,958 --> 00:18:01,077
ότι σε καμία περίπτωση δεν θα μοιραζόμαστε
δεδομένα GPS ή τοποθεσίας .

351
00:18:01,097 --> 00:18:03,670
Θέλουμε να τα χειριστούμε
όπως τα στοιχεία ενός ασθενή,

352
00:18:03,670 --> 00:18:05,987
κι όχι να αποκαλύψουμε την τοποθεσία τους.

353
00:18:05,997 --> 00:18:10,219
Έπειτα θα σας ανατεθεί μια περιοχή 
20x20 ή 30x30 μέτρα,

354
00:18:10,243 --> 00:18:12,465
και θα ψάχνετε για χαρακτηριστικά.

355
00:18:12,489 --> 00:18:14,833
Η ομάδα μου κι εγώ
θα έχουμε επεξεργαστεί ομαδικά

356
00:18:14,833 --> 00:18:16,900
έναν μεγάλο αριθμό δεδομένων
μέσω αλγορίθμων

357
00:18:16,900 --> 00:18:18,623
για να μπορέσετε να βρείτε πράγματα,

358
00:18:18,623 --> 00:18:20,406
έτσι θα κάνετε πολύ καλή επιστήμη.

359
00:18:20,406 --> 00:18:21,946
Έπειτα θα αρχίσετε να ψάχνετε.

360
00:18:21,946 --> 00:18:24,688
Τι βλέπετε; Έναν ναό;

361
00:18:24,688 --> 00:18:26,632
Έναν τάφο; Μια πυραμίδα;

362
00:18:26,922 --> 00:18:30,504
Βλέπετε κάποια κατεστραμμένη
ή συλημένη τοποθεσία;

363
00:18:30,528 --> 00:18:32,598
Μετά θα σημειώσετε ό,τι υπάρχει εκεί.

364
00:18:32,598 --> 00:18:36,152
Στο πλάι θα υπάρχουν πάντα
πλούσια παραδείγματα

365
00:18:36,176 --> 00:18:39,075
του τι ακριβώς βλέπετε,
ώστε να μπορέσετε να καθοδηγηθείτε.

366
00:18:39,075 --> 00:18:43,516
Όσα δεδομένα συλλέξετε
θα μοιραστούν με έμπειρες αρχές

367
00:18:43,516 --> 00:18:46,852
και θα βοηθήσουν στη δημιουργία
ενός παγκόσμιου συστήματος συναγερμού

368
00:18:46,852 --> 00:18:48,965
για την προστασία
αρχαιολογικών τοποθεσιών.

369
00:18:49,552 --> 00:18:51,476
Δεν θα σταματήσει εκεί όμως.

370
00:18:52,448 --> 00:18:55,822
Όλοι οι αρχαιολόγοι με τους οποίους
θα μοιραστείτε τις ανακαλύψεις σας

371
00:18:55,822 --> 00:18:59,390
θα σας πάρουν μαζί τους
καθώς θα ξεκινούν ανασκαφές,

372
00:18:59,390 --> 00:19:03,602
χρησιμοποιώντας Periscope,
Google Plus και τα κοινωνικά δίκτυα.

373
00:19:05,368 --> 00:19:08,452
100 χρόνια πριν η αρχαιολογία
ήταν για τους πλούσιους.

374
00:19:09,269 --> 00:19:11,114
50 χρόνια πριν

375
00:19:11,114 --> 00:19:12,572
ήταν για τους άντρες.

376
00:19:12,855 --> 00:19:15,128
Τώρα είναι κυρίως για τους ακαδημαϊκούς.

377
00:19:15,859 --> 00:19:20,520
Σκοπός μας είναι να εκδημοκρατήσουμε
τη διαδικασία της αρχαιολογικής ανακάλυψης

378
00:19:20,534 --> 00:19:23,095
και να επιτρέψουμε τη συμμετοχή όλων.

379
00:19:24,000 --> 00:19:25,953
94 χρόνια πριν

380
00:19:25,953 --> 00:19:29,257
ο Χάουαρντ Κάρτερ ανακάλυψε
τον τύμβο του βασιλιά Τουταγχαμών.

381
00:19:30,090 --> 00:19:32,536
Ποιος θα είναι ο επόμενος Χάουαρντ Κάρτερ;

382
00:19:33,613 --> 00:19:35,345
Ίσως να είστε εσείς.

383
00:19:38,098 --> 00:19:39,706
Δημιουργώντας αυτήν την πλατφόρμα

384
00:19:39,730 --> 00:19:44,369
θα βρούμε τα εκατομμύρια μέρη
όπου έζησαν δισεκατομμύρια άνθρωποι

385
00:19:44,369 --> 00:19:46,125
πριν από εμάς.

386
00:19:46,660 --> 00:19:49,912
Εάν θέλουμε να απαντήσουμε 
το μεγάλο ερώτημα του ποιοι είμαστε

387
00:19:49,936 --> 00:19:51,161
και από πού ήρθαμε,

388
00:19:51,161 --> 00:19:55,594
η απάντηση δεν κρύβεται
στις πυραμίδες και στα παλάτια,

389
00:19:55,594 --> 00:19:59,732
αλλά στις πόλεις και στα χωριά
αυτών που ήρθαν πριν από εμάς.

390
00:20:00,461 --> 00:20:03,036
Εάν θέλουμε να μάθουμε για το παρελθόν

391
00:20:03,036 --> 00:20:05,594
είναι καιρός να αντιστρέψουμε
τις πυραμίδες.

392
00:20:07,168 --> 00:20:10,702
Η κατανόηση ότι το παρελθόν
αξίζει να σωθεί

393
00:20:10,702 --> 00:20:12,652
σημαίνει πάρα πολλά.

394
00:20:13,712 --> 00:20:17,419
Σημαίνει ότι και εμείς αξίζει να σωθούμε.

395
00:20:18,306 --> 00:20:21,998
Η πιο υπέροχη ιστορία που έχει ειπωθεί

396
00:20:22,870 --> 00:20:26,570
είναι η ιστορία του κοινού μας
ταξιδιού ως ανθρωπότητα.

397
00:20:27,422 --> 00:20:30,789
Ο μόνος τρόπος όμως με τον οποίο
μπορούμε να τη γράψουμε

398
00:20:30,789 --> 00:20:33,720
είναι να τη γράψουμε μαζί.

399
00:20:35,210 --> 00:20:36,483
Ελάτε μαζί μου.

400
00:20:36,888 --> 00:20:38,110
Ευχαριστώ.

401
00:20:38,134 --> 00:20:41,834
(Χειροκρότημα)