[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:06.86,Default,,0000,0000,0000,,ამ ვიდეოში გესაუბრები ალგებრის საწყისებზე\N
Dialogue: 0,0:00:06.86,0:00:17.11,Default,,0000,0000,0000,,თვითონ სიტყვა 'ალგებრა' მომდინარეობს\Nამ წიგნიდან, რომლის ერთ-ერთ გვერდსაც
Dialogue: 0,0:00:17.11,0:00:20.41,Default,,0000,0000,0000,,ახლა უყურებთ, მისი სათაური დაახლოებით \Nასე ჟღერს:
Dialogue: 0,0:00:20.41,0:00:25.27,Default,,0000,0000,0000,,"ძირითადი გამოთვლების წიგნი წონასწორობისა\Nდა შევსების მეშვეობით"
Dialogue: 0,0:00:25.27,0:00:30.61,Default,,0000,0000,0000,,ის დაწერა ბაღდადში მცხოვრებმა სპარსმა\Nმათემატიკოსმა მერვე ან მეცხრე საუკუნეში,
Dialogue: 0,0:00:30.61,0:00:38.58,Default,,0000,0000,0000,,მგონი ზუსტი თარიღი 820 წელია.
Dialogue: 0,0:00:38.58,0:00:54.71,Default,,0000,0000,0000,,ალგებრა არის არაბული სიტყვა და ნიშნავს\Nაღდგენას ან შევსებას.
Dialogue: 0,0:00:54.71,0:00:58.58,Default,,0000,0000,0000,,ის ალგებრას უკავშირებდა ერთ ძალიან\Nკონკრეტულ ოპერაციას:
Dialogue: 0,0:00:58.58,0:01:03.40,Default,,0000,0000,0000,,კონკრეტულად, ტოლობის ერთი მხრიდან რაღაც\Nელემენტის აღებას და მეორე მხარეს გადატანას
Dialogue: 0,0:01:03.40,0:01:11.99,Default,,0000,0000,0000,,ეს ამ გვერდზეც ჩანს
Dialogue: 0,0:01:11.99,0:01:23.42,Default,,0000,0000,0000,,დაუკვირდი სიტყვას Al-Kitab.\NKitab ნიშნავს წიგნს,
Dialogue: 0,0:01:23.42,0:01:30.46,Default,,0000,0000,0000,,al-mukhtasar ნიშნავს 'ძირითადს',
Dialogue: 0,0:01:30.46,0:01:36.45,Default,,0000,0000,0000,,hisab ნიშნავს გამოთვლას,
Dialogue: 0,0:01:36.45,0:01:41.22,Default,,0000,0000,0000,,al-gabr კი მნიშვნელოვანია, ეს არის\Nსიტყვა 'ალგებრას' ფესვი
Dialogue: 0,0:01:41.22,0:01:46.54,Default,,0000,0000,0000,,და ეს სიტყვა ნიშნავს 'შევსებას', \N'შესრულებას.
Dialogue: 0,0:01:46.54,0:01:55.21,Default,,0000,0000,0000,,al muqabala კი ნიშნავს\Nბალანსს, წონასწორობას.
Dialogue: 0,0:01:55.21,0:02:00.46,Default,,0000,0000,0000,,ამიტომ, წიგნის სათაურის თარგმანი \Nდაახლოებით ასე ჟღერს:
Dialogue: 0,0:02:00.46,0:02:12.45,Default,,0000,0000,0000,,"ძირითადი გამოთვლების წიგნი შევსების და\Nწონასწორობის მეშვეობით"
Dialogue: 0,0:02:12.45,0:02:15.34,Default,,0000,0000,0000,,სწორედ ეს არის სიტყვა 'ალგებრას' წყარო.
Dialogue: 0,0:02:15.34,0:02:19.32,Default,,0000,0000,0000,,ეს ძალიან მნიშვნელოვანი წიგნია.\Nარამხოლოდ იმიტომ, რომ სიტყვა ''ალგებრა''
Dialogue: 0,0:02:19.32,0:02:27.84,Default,,0000,0000,0000,,პირველად აქ გვხვდება, არამედ იმიტომაც,\Nრომ ალგებრამ სწორედ ამ წიგნში შეითვისა
Dialogue: 0,0:02:27.84,0:02:31.76,Default,,0000,0000,0000,,მისი თანამედროვე იდეების, თვისებების\Nდა მახასიათებლების უმრავლესობა.
Dialogue: 0,0:02:31.76,0:02:37.81,Default,,0000,0000,0000,,მაგალითად ტოლობის წონასწორობის იდეა,\Nაბსტრაქტული განტოლების იდეა.
Dialogue: 0,0:02:37.81,0:02:46.11,Default,,0000,0000,0000,,თუმცა ალ-ქუარისმი არ იყო პირველი,\Nის ცხოვრობდა ბაღდადში.
Dialogue: 0,0:02:46.11,0:02:49.95,Default,,0000,0000,0000,,ზოგადად, ეს ქალაქი ხშირად გვხვდება\Nალგებრას ისტორიაში.
Dialogue: 0,0:02:49.95,0:02:57.57,Default,,0000,0000,0000,,ის ცხოვრობდა ამ ქალაქში \Nმერვე-მეცხრე საუკუნეში.
Dialogue: 0,0:02:57.57,0:03:12.99,Default,,0000,0000,0000,,მოდი დავხაზავ დროის წრფეს, \Nაქ აღვნიშნავ ქრისტეს შობას.
Dialogue: 0,0:03:12.99,0:03:19.78,Default,,0000,0000,0000,,ამ პერიოდიდან მოყოლებულ დროს მოვიხსენიებთ\Nროგორც 'ქრისტეს შობიდან', ხოლო
Dialogue: 0,0:03:19.78,0:03:26.27,Default,,0000,0000,0000,,ლათინურად ამას აღვნიშნავთ ასე - AD.
Dialogue: 0,0:03:26.27,0:03:31.63,Default,,0000,0000,0000,,ხოლო ამ პერიოდამდე დროს მოვიხსენიებთ,\Nროგორც 'ქრისტეს შობამდე'.
Dialogue: 0,0:03:31.63,0:03:39.32,Default,,0000,0000,0000,,ეს არის ქრისტეს შობიდან 1 000 წელი, ეს კი\Nქრისტეს შობიდან 2 000 წელი.
Dialogue: 0,0:03:39.32,0:03:44.08,Default,,0000,0000,0000,,ჩვენ სადღაც ამ მომენტში ვიმყოფებით.
Dialogue: 0,0:03:44.08,0:03:51.47,Default,,0000,0000,0000,,ეს არის ქრისტეს შობამდე 1 000 წელი,\Nეს - ქრისტეს შობამდე 2 000 წელი.
Dialogue: 0,0:03:51.47,0:04:04.33,Default,,0000,0000,0000,,რომ გამოგვეკვლია,ალგებრის პირველ ნაკვალევს\Nძალიან ადრინდელ ხალხთანაც მივაგნებდით,
Dialogue: 0,0:04:04.33,0:04:09.69,Default,,0000,0000,0000,,თუმცა ალგებრის იდეების შესწავლის პირველი\Nისტორიული წყაროები მოდის
Dialogue: 0,0:04:09.69,0:04:15.88,Default,,0000,0000,0000,,უძველესი ბაბილონიდან და თარიღდება\Nდაახლოებით ქრისტეს შობამდე 2 000 წლით,
Dialogue: 0,0:04:15.88,0:04:21.54,Default,,0000,0000,0000,,ანუ აი აი ამ მომენტში.
Dialogue: 0,0:04:21.54,0:04:25.84,Default,,0000,0000,0000,,ჩვენ შემოგვრჩა ქვის ფირფიტები, რომლებზეც\Nასახულია ალგებრის ზოგიერთი პრინციპი
Dialogue: 0,0:04:25.84,0:04:31.06,Default,,0000,0000,0000,,ისინი რიცხვებსაც სხვანაირად გამოსახავდნენ\Nდა, ზოგადად, სხვანაირი სიმბოლოები ჰქონდათ,
Dialogue: 0,0:04:31.06,0:04:33.44,Default,,0000,0000,0000,,თუმცა აშკარაა, რომ ისინი\Nალგებრაზე მუშაობდნენ.
Dialogue: 0,0:04:33.44,0:04:38.37,Default,,0000,0000,0000,,ეს ხდებოდა მსოფლიოს ამ ნაწილში, \Nბაბილონი აქ იყო განთავსებული.
Dialogue: 0,0:04:38.37,0:04:46.93,Default,,0000,0000,0000,,მთელ ამ რეგიონს ერქვა მესოპოტამია,\Nეს ბერძნულად ნიშნავს "ორ მდინარეს შორის".
Dialogue: 0,0:04:46.93,0:04:54.06,Default,,0000,0000,0000,,ეს იყო ადამიანის მიერ ალგებრის შესწავლის\Nსულ პირველი, ჩვენთვის ცნობილი მცდელობა.
Dialogue: 0,0:04:54.07,0:05:10.71,Default,,0000,0000,0000,,ერთ-ერთი ყველაზე დიდი წვლილი ალგებრაში\Nმიუძღვის ბაბილონს, 2000 წლის წინ.
Dialogue: 0,0:05:10.71,0:05:16.42,Default,,0000,0000,0000,,შემდეგ კი გადავდივართ სადღაც აქ,\Nდაახლოებით 200-300 წლებში ქ. შ-დან.
Dialogue: 0,0:05:16.42,0:05:18.87,Default,,0000,0000,0000,,ამ დროს ალექსანდრიაში \Nცხოვრობდა ერთი ბერძენი.
Dialogue: 0,0:05:18.87,0:05:21.10,Default,,0000,0000,0000,,ეს საბერძნეთია, აი აქ.
Dialogue: 0,0:05:21.10,0:05:27.45,Default,,0000,0000,0000,,ალექსანდრია აქ არის, ეს ქალაქი იმ დროს\Nრომის იმპერიიაში შედიოდა.
Dialogue: 0,0:05:27.45,0:05:35.93,Default,,0000,0000,0000,,ამ ადამიანს კი ერქვა დიოფანტე,
Dialogue: 0,0:05:35.93,0:05:39.90,Default,,0000,0000,0000,,მას ზოგიერთი 'ალგებრის მამად' მიიჩნევს.
Dialogue: 0,0:05:39.90,0:05:44.78,Default,,0000,0000,0000,,ხალხი დაობს თუ ვის უნდა მიანიჭონ ეს \Nტიტული, დიოფანტეს თუ ალ-ქუარიზმის.
Dialogue: 0,0:05:44.78,0:05:49.02,Default,,0000,0000,0000,,ალ-ქუარიზმი იყო პირველი, ვინც საუბრობდა\Nგანტოლების წონასწორობაზე და
Dialogue: 0,0:05:49.02,0:05:50.84,Default,,0000,0000,0000,,მათემატიკაზე უფრო ზუსტად საუბრობდა.
Dialogue: 0,0:05:50.84,0:05:53.63,Default,,0000,0000,0000,,დიოფანტე კი უფრო კონკრეტულ\Nამოცანებზე იყო დაფიქრებული.
Dialogue: 0,0:05:53.63,0:05:58.78,Default,,0000,0000,0000,,თუმცა ორივეს ბაბილონელებმა დაასწრეს,\Nმაგრამ ყველამ შეიტანა თავისი წვლილი
Dialogue: 0,0:05:58.78,0:06:06.51,Default,,0000,0000,0000,,ალგებრის განვითარებაში, \Nისინი ერთმანეთს არ ბაძავდნენ.
Dialogue: 0,0:06:06.51,0:06:08.89,Default,,0000,0000,0000,,თუმცა ბევრი, განსაკუთრებით \Nდასავლელი ისტორიკოსები
Dialogue: 0,0:06:08.89,0:06:11.42,Default,,0000,0000,0000,,ალგებრის შექმნას დიოფანტეს უკავშირებენ,
Dialogue: 0,0:06:11.42,0:06:18.56,Default,,0000,0000,0000,,სხვები ალ-ქუარისმის მიიჩნევენ ალგებრის\Nმამად, მან დიდი წვლილი შეიტანა ალგებრაში.
Dialogue: 0,0:06:18.56,0:06:26.15,Default,,0000,0000,0000,,ქრისტეს შობიდან 600 წელს კიდევ ერთი\Nცნობილი მათემატიკოსი ცხოვრობდა.
Dialogue: 0,0:06:26.15,0:06:32.49,Default,,0000,0000,0000,,ეს იყო ინდოეთში მცხოვრები\Nბრაჰმან გუპტა.
Dialogue: 0,0:06:32.49,0:06:42.32,Default,,0000,0000,0000,,ზუსტად არ ვიცი სად ცხოვრობდა, თუმცა\Nინდოეთი აი აქ მდებარეობს.
Dialogue: 0,0:06:42.32,0:06:50.74,Default,,0000,0000,0000,,შემდეგ კი გამოჩნდა ალ-ქუარისმი,\Nრომელიც დროის აი ამ მომენტში ჩნდება.
Dialogue: 0,0:06:50.74,0:06:55.56,Default,,0000,0000,0000,,სწორედ მას ეკუთვნის \Nსახელ 'ალგებრის' შემოღება,
Dialogue: 0,0:06:55.56,0:06:57.94,Default,,0000,0000,0000,,რაც არაბულად აღდგენას ნიშნავს.
Dialogue: 0,0:06:57.94,0:07:03.07,Default,,0000,0000,0000,,ზოგი ადამიანი მას \Nალგებრის მამადაც მიიჩნევს.
Dialogue: 0,0:07:03.07,0:07:07.01,Default,,0000,0000,0000,,თუ ერთადერთი არა, ის ალგებრის \Nერთ-ერთი მამა ნამდვილად არის,
Dialogue: 0,0:07:07.01,0:07:09.64,Default,,0000,0000,0000,,რადგან მან ალგებრაზე, \Nროგორც რაღაც აბსტრაქტულზე,
Dialogue: 0,0:07:09.64,0:07:12.06,Default,,0000,0000,0000,,და არა რაიმე კონკრეტულ ამოცანაზე,\Nდაიწყო ფიქრი.
Dialogue: 0,0:07:12.06,0:07:18.00,Default,,0000,0000,0000,,თანამედროვე მათემატიკოსებიც\Nასე უყურებენ ამ სფეროს.