0:00:06.965,0:00:09.307 Prezydent Stanów Zjednoczonych Ameryki. 0:00:09.307,0:00:13.902 Dla wielu jedno z najpotężniejszych[br]stanowisk na świecie. 0:00:13.902,0:00:17.656 Ze wszystkich prezydentów USA[br]oskarżonych o nadużycie władzy 0:00:17.656,0:00:21.144 tylko jeden opuścił urząd. 0:00:21.144,0:00:23.223 Czy Richarda Nixona należy pamiętać 0:00:23.223,0:00:26.790 za coś więcej niż skandal,[br]który zakończył jego prezydenturę? 0:00:26.790,0:00:31.862 Dowiedzmy się, stawiając przed sądem[br]niechlubną spuściznę prezydenta 0:00:31.862,0:00:35.201 w "Historii kontra Richard Nixon". 0:00:35.201,0:00:36.486 Sędzia: "Cisza! 0:00:36.486,0:00:39.345 Kto jest dzisiaj oskarżony,[br]Kolejny aferzysta?". 0:00:39.345,0:00:42.108 Obrona: "Nie, Wysoki Sądzie. 0:00:42.108,0:00:46.347 To Richard Milhous Nixon,[br]37. prezydent USA, 0:00:46.347,0:00:50.653 urzędujący w latach 1969-1974". 0:00:50.653,0:00:53.352 Sędzia: "Chwila. 0:00:53.352,0:00:56.501 To dziwna liczba lat[br]jak na rządy prezydenta". 0:00:56.501,0:01:00.298 Obrona: "Prezydent Nixon[br]zrezygnował dla dobra narodu. 0:01:00.298,0:01:04.027 Ułaskawił go prezydent Ford,[br]który przejął po nim władzę". 0:01:04.027,0:01:06.434 Oskarżenie: "Zrezygnował,[br]bo groził mu impeachment, 0:01:06.434,0:01:10.483 i nie chciał, żeby ujawniono[br]pełny zakres jego zbrodni". 0:01:10.483,0:01:12.766 Sędzia: "Zbrodni?". 0:01:12.766,0:01:16.431 Oskarżenie: "Afera Watergate[br]była jednym z największych nadużyć 0:01:16.431,0:01:19.738 władzy prezydenta w historii. 0:01:19.738,0:01:23.913 Ludzie Nixona włamali się do siedziby[br]Krajowego Komitetu Partii Demokratycznej, 0:01:23.913,0:01:27.994 żeby założyć podsłuchy[br]i zbierać haki na przeciwników 0:01:27.994,0:01:30.208 w kampanii reelekcyjnej". 0:01:30.208,0:01:31.300 (Odchrząknięcie) 0:01:31.300,0:01:35.245 Obrona: "Ustalono, że prezydent[br]nie zarządził tego włamania". 0:01:35.245,0:01:37.481 Oskarżenie: "Ale gdy tylko[br]się o tym dowiedział, 0:01:37.481,0:01:41.499 zrobił wszystko, żeby to ukryć.[br]Kłamał na ten temat całymi miesiącami". 0:01:41.499,0:01:44.901 Obrona: "Tak, ale to było dla dobra kraju. 0:01:44.901,0:01:48.732 Zrobił tak dużo podczas urzędowania[br]i mógłby zrobić o wiele więcej, 0:01:48.732,0:01:53.304 gdyby nie skandal[br]przysłaniający jego osiągnięcia". 0:01:53.304,0:01:54.986 Sędzia: "Osiągnięcia?" 0:01:54.986,0:01:56.554 Obrona: "Tak, Wysoki Sądzie. 0:01:56.554,0:01:58.301 To prezydent Nixon 0:01:58.301,0:02:02.510 zaproponował utworzenie[br]Agencji Ochrony Środowiska 0:02:02.510,0:02:06.530 i podpisał ustawę o polityce[br]środowiskowej państwa. 0:02:06.530,0:02:08.876 Nie wspominając o ustawie[br]o zagrożonych gatunkach, 0:02:08.876,0:02:10.925 ustawie o ochronie ssaków morskich, 0:02:10.925,0:02:13.275 rozszerzeniu ustawy o czystym powietrzu". 0:02:13.275,0:02:15.262 Sędzia: "Brzmi dość postępowo". 0:02:15.262,0:02:17.092 Oskarżenie: "Postępowo? Wątpliwe. 0:02:17.092,0:02:19.906 Kampania Nixona była skierowana[br]do wyborców z Południa 0:02:19.906,0:02:23.397 przeciwnych ruchowi [br]na rzecz praw obywatelskich". 0:02:23.397,0:02:25.546 Obrona: "Skoro mówimy[br]o prawach obywatelskich, 0:02:25.546,0:02:29.920 pana prokuratora może zaskoczyć[br]informacja, że Nixon podpisał Tytuł IX, 0:02:29.920,0:02:33.639 federalną ustawę edukacyjną[br]zakazującą dyskryminacji płciowej, 0:02:33.639,0:02:38.132 zapewnił pokojową desegregację szkół 0:02:38.132,0:02:42.294 i obniżył wiek uprawniający do głosowania[br]do 18 lat, żeby głosować mogli studenci". 0:02:42.294,0:02:44.700 Oskarżenie: "Nie przejmował się[br]zbytnio studentami, 0:02:44.700,0:02:49.026 gdy Gwardia Narodowa zastrzeliła czterech[br]podczas masakry na Uniwersytecie w Kencie. 0:02:49.026,0:02:53.245 Zamiast tego nazwał ich włóczęgami[br]za protesty przeciw wojnie w Wietnamie, 0:02:53.245,0:02:55.926 do której zakończenia[br]nawoływał w trakcie kampanii". 0:02:55.926,0:02:57.515 Obrona: "Ale to on ją zakończył". 0:02:57.515,0:03:01.397 Oskarżenie: "Zakończył ją[br]dwa lata po objęciu urzędu. 0:03:01.397,0:03:06.412 Tymczasem jego kampania sabotowała[br]rozmowy pokojowe ówczesnego prezydenta, 0:03:06.412,0:03:11.490 wzywając rząd Wietnamu Południowego[br]do czekania na rzekomo lepsze warunki, 0:03:11.490,0:03:14.548 których nigdy nie było. 0:03:14.548,0:03:17.401 Przez cztery lata ciągnął wojnę, 0:03:17.401,0:03:22.847 w której 20 000 żołnierzy USA[br]i ponad milion Wietnamczyków 0:03:22.847,0:03:25.347 zginęło bez sensu". 0:03:25.347,0:03:29.045 Sędzia: "Kandydat na prezydenta[br]wtrąca się w negocjacje zagraniczne. 0:03:29.045,0:03:31.006 Czy to nie zdrada?". 0:03:31.006,0:03:36.529 Oskarżenie: "Tak, Wysoki Sądzie, wyraźne[br]naruszenie Ustawy Logana z 1799 roku". 0:03:36.529,0:03:39.925 Obrona: "Zapominamy[br]o wielu sukcesach Nixona 0:03:39.925,0:03:42.724 w polityce zagranicznej. 0:03:42.724,0:03:45.385 To on unormował stosunki z Chinami, 0:03:45.385,0:03:49.045 tworząc więzi gospodarcze[br]trwające do dziś". 0:03:49.045,0:03:51.303 Oskarżenie: "Czy to na pewno dobrze? 0:03:51.303,0:03:54.066 Pamiętajmy o jego poparciu[br]dla zamachu stanu w Chile, 0:03:54.066,0:03:57.346 w wyniku którego demokratycznie[br]wybranego prezydenta Allende 0:03:57.346,0:04:00.683 zastąpił brutalny dyktator wojskowy". 0:04:00.683,0:04:03.223 Obrona: "To była część[br]walki z komunizmem". 0:04:03.223,0:04:07.463 Oskarżenie: "Przecież zarzucaliśmy[br]komunizmowi właśnie tyranię i przemoc. 0:04:07.463,0:04:12.087 Może chodziło o strach przed buntem[br]niższych klas przeciwko bogatym?". 0:04:12.087,0:04:16.240 Obrona: "Prezydent Nixon nie mógł[br]przewidzieć przemocy reżimu Pinocheta, 0:04:16.240,0:04:19.608 a antykomunizm nie oznacza[br]zaniedbywania biednych. 0:04:19.608,0:04:23.362 Amerykańskim rodzinom zaproponował[br]gwarantowany dochód podstawowy, 0:04:23.362,0:04:26.235 co wciąż jest radykalną koncepcją. 0:04:26.235,0:04:29.282 Naciskał nawet na kompleksową[br]reformę opieki zdrowotnej, 0:04:29.282,0:04:32.304 taką, jaką przyjęto 40 lat później". 0:04:32.304,0:04:34.912 Sędzia: "Wciąż nie wiem,[br]o co chodziło z tym włamaniem. 0:04:34.912,0:04:37.123 Był aferzystą czy nie?". 0:04:37.123,0:04:41.139 Obrona: "Wysoki Sądzie, Prezydent Nixon[br]mógł naruszyć przepis czy dwa, 0:04:41.139,0:04:46.784 ale jakie to ma znaczenie w porównaniu[br]ze wszystkim, czego dokonał?". 0:04:46.784,0:04:50.132 Oskarżenie: "Miało znaczenie[br]dla demokracji. 0:04:50.132,0:04:53.470 Cały sens ideałów, które Nixon[br]chciał promować za granicą, 0:04:53.470,0:04:56.463 opierał się na odpowiedzialności[br]przywódców wobec ludzi. 0:04:56.463,0:04:59.642 Ale kiedy z jakiegoś powodu[br]przywódcy stają ponad prawem, 0:04:59.642,0:05:02.207 ideały zostają podważone". 0:05:02.207,0:05:07.180 Sędzia: "Jeśli ludzie przestaną[br]odpowiadać przed sądem, stracę pracę". 0:05:07.180,0:05:11.621 Wielu polityków złamało zasady[br]w imię osiągnięcia celu, 0:05:11.621,0:05:17.305 ale łamanie prawa i tuszowanie tego[br]zagraża podstawom państwowości. 0:05:17.305,0:05:21.133 Ci, którzy to zrobią, muszą pamiętać,[br]że całe ich dziedzictwo zostanie skażone, 0:05:21.133,0:05:24.242 kiedy historia zostanie[br]postawiona przed sądem.