[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.29,0:00:04.53,Default,,0000,0000,0000,,Minsan ba ay nagtaka ka kung sino talaga ang nag-imbento ng internet?
Dialogue: 0,0:00:05.12,0:00:08.27,Default,,0000,0000,0000,,Ilang tao ay naging "zillionaires" na\Ndahil sa internet.
Dialogue: 0,0:00:08.59,0:00:11.64,Default,,0000,0000,0000,,Ngunit ang ginawa lang nila ay gumawa ng malikhaing paraan sa paggamit nito.
Dialogue: 0,0:00:12.12,0:00:15.96,Default,,0000,0000,0000,,Kaya dapat lang na isang "gazillionaire" na ang nakaimbento ng internet
Dialogue: 0,0:00:15.96,0:00:17.94,Default,,0000,0000,0000,,katumbas ng, sabihin natin, ang Bathala, 'di ba?
Dialogue: 0,0:00:18.80,0:00:20.50,Default,,0000,0000,0000,,Sino ang dapat tumanggap ng puri?
Dialogue: 0,0:00:20.83,0:00:23.04,Default,,0000,0000,0000,,Ito ba ay isang British geek sa isang laboratoryo sa ilalim ng lupa sa Switzerland?
Dialogue: 0,0:00:23.47,0:00:24.01,Default,,0000,0000,0000,,Siguro.
Dialogue: 0,0:00:24.23,0:00:27.53,Default,,0000,0000,0000,,Ang mga malikhaing Amerikano na may nuclear na kakayahan ng mga Ruso?
Dialogue: 0,0:00:28.09,0:00:28.78,Default,,0000,0000,0000,,Magandang ideya.
Dialogue: 0,0:00:29.38,0:00:34.70,Default,,0000,0000,0000,,Mga siyentipikong Pranses ba na nagdesisyon na tawagin ang computer network na "Le Internet"?
Dialogue: 0,0:00:34.98,0:00:35.68,Default,,0000,0000,0000,,Kawili-wili.
Dialogue: 0,0:00:36.54,0:00:39.90,Default,,0000,0000,0000,,O ay ito ba salamat sa isang napakaraming bilang ng matatalinong siyentipiko nagtatrabaho sa isang bagay
Dialogue: 0,0:00:39.90,0:00:43.82,Default,,0000,0000,0000,,na alam nila ay kapaki-pakinabang, ngunit hindi mapagtanto ay magiging malaki?
Dialogue: 0,0:00:51.20,0:00:53.25,Default,,0000,0000,0000,,Kaya naman, subukin natin na alamin ang katotohanan.
Dialogue: 0,0:00:53.66,0:00:57.71,Default,,0000,0000,0000,,Andiyan ang internet, isang malaking kalipunan ng computer networks na konektado sa isa't isa.
Dialogue: 0,0:00:57.71,0:01:01.95,Default,,0000,0000,0000,,At andiyan rin ang World Wide Web, ang paraan para madaling ibahagi ang
Dialogue: 0,0:01:01.95,0:01:05.39,Default,,0000,0000,0000,,impormasyon gamit ang lahat ng mga\Ninterconnected na computer.
Dialogue: 0,0:01:06.04,0:01:10.05,Default,,0000,0000,0000,,Ang internet sa alam natin ngayon ay hindi bababa sa 40 taon sa paggawa.
Dialogue: 0,0:01:10.72,0:01:14.97,Default,,0000,0000,0000,,Isang popular ngunit maling kuwento ay na ang internet ay binuo ng Estados Unidos
Dialogue: 0,0:01:14.97,0:01:19.14,Default,,0000,0000,0000,,kaya sila ay nagkaroon ng isang network na pang-komunikasyon na\Nmakaliligtas isang nuclear na digmaan.
Dialogue: 0,0:01:19.80,0:01:23.75,Default,,0000,0000,0000,,Ayon sa isa sa mga nagtayo ng\Nunang network, ang ARPANET, noong 1960,
Dialogue: 0,0:01:23.75,0:01:27.77,Default,,0000,0000,0000,,itong unang eksperimento sa network ay hindi tungkol komunikasyon;
Dialogue: 0,0:01:27.77,0:01:31.36,Default,,0000,0000,0000,,ito ay patungkol sa pag-optimize ng paggamit ng processor, o pagbabahagi ng oras,
Dialogue: 0,0:01:31.36,0:01:34.86,Default,,0000,0000,0000,,na ang ibig-sabihin ay ang mga siyentipiko ay maaari ring magbahagi ng kapangyarihan ng computer.
Dialogue: 0,0:01:35.64,0:01:40.28,Default,,0000,0000,0000,,Iyon ay dahil sa hanggang 1960 ay wala talagang network - mayroon lang malalaking makinarya na
Dialogue: 0,0:01:40.28,0:01:44.57,Default,,0000,0000,0000,,tinatawag na mainframes na matatagpuan sa silid at naproseso ng gawaing pagkakalkula
Dialogue: 0,0:01:44.57,0:01:45.46,Default,,0000,0000,0000,,paisa-isa.
Dialogue: 0,0:01:46.18,0:01:49.90,Default,,0000,0000,0000,,Sa oras-sharing, itong malalaking makinarya ay maaring magproseso ng ilang mga gawain sa isang pagkakataon,
Dialogue: 0,0:01:49.90,0:01:53.67,Default,,0000,0000,0000,,na nangangahulugang na ang kanilang kapangyarihan ay maaaring gamitin sa ng\Nilang mga siyentipiko na sabay-sabay.
Dialogue: 0,0:01:54.43,0:01:57.57,Default,,0000,0000,0000,,At, malinaw naman, simulang maikonekta ang mga computer,
Dialogue: 0,0:01:57.57,0:02:00.18,Default,,0000,0000,0000,,simulan mo na magtaka sa\Nkung ano ang kailangan mong gawin
Dialogue: 0,0:02:00.18,0:02:02.72,Default,,0000,0000,0000,,upang gumawa ng mga komunikasyon\Npagitan ng mga ito na mas madali.
Dialogue: 0,0:02:03.49,0:02:06.53,Default,,0000,0000,0000,,Ang mga siyentipiko sa buong mundo ay sinusubukang malutas ang problemang ito.
Dialogue: 0,0:02:06.99,0:02:10.59,Default,,0000,0000,0000,,Kaya tingnan natin ang ilang mga iba pang mga pangunahing konseptong\Nna binuo sa ibang dako.
Dialogue: 0,0:02:11.43,0:02:13.06,Default,,0000,0000,0000,,Simulan natin sa packet switching.
Dialogue: 0,0:02:13.42,0:02:16.11,Default,,0000,0000,0000,,Sa Britanya, nagkaroon ng isang komersyal na network, na binuo ng
Dialogue: 0,0:02:16.11,0:02:19.39,Default,,0000,0000,0000,,National Physical Laboratory, ngunit kung saan hindi kailanman talaga lumabas
Dialogue: 0,0:02:19.39,0:02:20.94,Default,,0000,0000,0000,,dahil hindi ito nakakuha ng pondo.
Dialogue: 0,0:02:21.68,0:02:25.10,Default,,0000,0000,0000,,Ngunit sila ang gumawa sa ideya ng\Npacket switching, isang paraan ng pag-iwas
Dialogue: 0,0:02:25.10,0:02:28.87,Default,,0000,0000,0000,,sa kasikipan ng abala ng mga network sa pamamagitan ng pagputol ng data sa isang dulo at
Dialogue: 0,0:02:28.87,0:02:30.45,Default,,0000,0000,0000,,pagsasamahin sa kabilang dulo.
Dialogue: 0,0:02:31.46,0:02:33.19,Default,,0000,0000,0000,,Ang Pranses din ay may papel dito.
Dialogue: 0,0:02:33.39,0:02:36.65,Default,,0000,0000,0000,,Sila ay nagtatrabaho sa isang pang-agham na network na tinatawag na CYCLADES,
Dialogue: 0,0:02:36.65,0:02:41.53,Default,,0000,0000,0000,,ngunit hindi sila nagkaroon ng malaking budget, kaya sila ay nagpasya na magtrabaho sa mga direktang koneksyon
Dialogue: 0,0:02:41.53,0:02:45.14,Default,,0000,0000,0000,,sa pagitan ng mga computer, na taliwas sa nagtatrabaho sa mga gateway computer.
Dialogue: 0,0:02:45.89,0:02:49.70,Default,,0000,0000,0000,,Ngayon, bukod dito, ito ay hindi masyadong pang-agham,
Dialogue: 0,0:02:49.70,0:02:54.82,Default,,0000,0000,0000,,ngunit ayon sa isang teorya, nanggaling sa kanilang mga pananaliksik ay ang salitang "internet".
Dialogue: 0,0:02:55.42,0:02:57.47,Default,,0000,0000,0000,,Ngunit hindi mo na kailangang maniwala dito kung hindi mo naman gusto.
Dialogue: 0,0:02:58.32,0:03:00.62,Default,,0000,0000,0000,,Kaya, ngayon naman sa unang bahagi ng 1970s.
Dialogue: 0,0:03:00.82,0:03:03.68,Default,,0000,0000,0000,,Maraming imprastrakturang pang-computer, pero ang komunikasyon
Dialogue: 0,0:03:03.68,0:03:07.49,Default,,0000,0000,0000,,ay mahirap at tagpi-tagpi, dahil ang iba't ibang networks ay hindi makapag-usap sa isa't isa.
Dialogue: 0,0:03:08.24,0:03:10.82,Default,,0000,0000,0000,,Sinolusyunan ng TCP/IP ang problemang ito.
Dialogue: 0,0:03:11.27,0:03:15.58,Default,,0000,0000,0000,,Ang TCP / IP protocols ay bumubuo sa pangunahing wikang pangkomunikasyon ng internet,
Dialogue: 0,0:03:15.58,0:03:18.34,Default,,0000,0000,0000,,na tinatatakan ang packets ng data at sinisiguradong
Dialogue: 0,0:03:18.34,0:03:21.33,Default,,0000,0000,0000,,kahit na ilang mga piraso ng parehong data na kumuha ng ibang ruta,
Dialogue: 0,0:03:21.33,0:03:24.99,Default,,0000,0000,0000,,lahat sila darating sa kanilang patutunguhan at maaaring ibuo.
Dialogue: 0,0:03:25.69,0:03:29.50,Default,,0000,0000,0000,,Ang mga networks ay nagsimulang mag-usap sa isa't isa noong 1975,
Dialogue: 0,0:03:29.50,0:03:32.62,Default,,0000,0000,0000,,kaya maaari mong sabihin na ito ay ang umpisa ng internet.
Dialogue: 0,0:03:33.25,0:03:35.18,Default,,0000,0000,0000,,Mahalaga rin ang Email.
Dialogue: 0,0:03:35.26,0:03:37.53,Default,,0000,0000,0000,,Ito ay binuo para ARPANET noong 1972.
Dialogue: 0,0:03:38.32,0:03:42.96,Default,,0000,0000,0000,,Karamihan sa trapik sa internet noong 1976 ay ang email, dahil iniisip ng sa akademya
Dialogue: 0,0:03:42.96,0:03:45.25,Default,,0000,0000,0000,,na ang notang elektronik ay epektibo.
Dialogue: 0,0:03:46.14,0:03:49.96,Default,,0000,0000,0000,,Sa mga network na kayang makipag-usap sa isa't isa, ang komunikasyon ay nagiging mas madali.
Dialogue: 0,0:03:50.52,0:03:55.35,Default,,0000,0000,0000,,Ngunit ang lahat ng komunikasyon na ito ay base lamang sa teksto, at ito ay medyo hindi kaaya-aya tignan.
Dialogue: 0,0:03:56.32,0:03:58.93,Default,,0000,0000,0000,,Noong 1980s naman, ang isang Brit na si\NTimothy Berners-Lee
Dialogue: 0,0:03:58.93,0:04:02.81,Default,,0000,0000,0000,,ay gumugol ng oras sa CERN, ang Europeyong Organisasyon para sa Pananaliksik na Nuclear,
Dialogue: 0,0:04:02.81,0:04:07.14,Default,,0000,0000,0000,,kung saan ang mga pisisista ay sinusubukang alamin kung saan gawa ang sansinukob.
Dialogue: 0,0:04:07.62,0:04:11.19,Default,,0000,0000,0000,,Ninais niya na ayusin ang impormasyon ng mga siyentipiko at gawing posible
Dialogue: 0,0:04:11.19,0:04:13.35,Default,,0000,0000,0000,,ang pagbabahagi at ang madaling pag-i-interkonekta ng kanilang mga saliksik
Dialogue: 0,0:04:13.35,0:04:15.51,Default,,0000,0000,0000,,upang marahil ay maging mas mabilis ang progeso.
Dialogue: 0,0:04:16.30,0:04:21.58,Default,,0000,0000,0000,,Ginawa niya iyon sa paggawa ng interface gamit ang HTTP, HTML, at ang mga URL
Dialogue: 0,0:04:21.58,0:04:23.73,Default,,0000,0000,0000,,na ginawang posible ang mga internet browser.
Dialogue: 0,0:04:24.16,0:04:26.71,Default,,0000,0000,0000,,Tinawag niya ang browser na ito na ang World Wide Web.
Dialogue: 0,0:04:26.93,0:04:31.39,Default,,0000,0000,0000,,Hindi niya inimbento ang internet, pero ginawa niya ang Web.
Dialogue: 0,0:04:31.95,0:04:37.22,Default,,0000,0000,0000,,Ang kauna-unahang website na kanyang ginawa ay para sa CERN sa Pransiya noong Agosto ng taong 1991.
Dialogue: 0,0:04:37.83,0:04:40.29,Default,,0000,0000,0000,,Kaya, sa sandaling ang unang infrastructure ay nasa lugar na,
Dialogue: 0,0:04:40.29,0:04:42.25,Default,,0000,0000,0000,,ang mahalagang teknolohiya nito ay inimbento na,
Dialogue: 0,0:04:42.25,0:04:45.22,Default,,0000,0000,0000,,ang message boards sa internet ay naging patok noong 1980s,
Dialogue: 0,0:04:45.22,0:04:48.56,Default,,0000,0000,0000,,ang kumpanyang pantelepono ay nakita ang komersyal na potensyal ng digital communication,
Dialogue: 0,0:04:48.56,0:04:51.90,Default,,0000,0000,0000,,naging patok ang web browsers noong simula ng 1990s,
Dialogue: 0,0:04:51.90,0:04:53.73,Default,,0000,0000,0000,,at ordinaryong tao ay natuklasan ang email,
Dialogue: 0,0:04:53.73,0:04:57.37,Default,,0000,0000,0000,,pagkatapos ay ang internet nang matatag at mabilis,
Dialogue: 0,0:04:57.37,0:05:01.08,Default,,0000,0000,0000,,at ito ay napakinabangan ng masa mula noong 1995.
Dialogue: 0,0:05:01.96,0:05:05.71,Default,,0000,0000,0000,,Pero, hindi ba ang bise presidente ng Estados Unidos na si Al Gore ang nag-imbento ng internet?
Dialogue: 0,0:05:06.20,0:05:07.20,Default,,0000,0000,0000,,Ah... hindi.
Dialogue: 0,0:05:07.36,0:05:11.51,Default,,0000,0000,0000,,At kung binasa mo ang mga sinabi niya,\Nmalalaman mo na hindi niya inangkin ito.
Dialogue: 0,0:05:11.99,0:05:15.40,Default,,0000,0000,0000,,Ngunit maraming mga tao ang pinarangalan sa kanya kasama ng masigasig ng pagpasa ng batas
Dialogue: 0,0:05:15.40,0:05:17.56,Default,,0000,0000,0000,,na hinihikayat ang pagkalat ng internet.
Dialogue: 0,0:05:18.68,0:05:21.76,Default,,0000,0000,0000,,Ang internet ay namamalagi dahil kailangan natin ito upang makipag-usap,
Dialogue: 0,0:05:21.76,0:05:24.25,Default,,0000,0000,0000,,at karamihan sa atin gusto ang paggawa nito.
Dialogue: 0,0:05:24.78,0:05:28.12,Default,,0000,0000,0000,,Iyan ay kung bakit ang mga tao ay naging\Nang nangingibabaw na klase sa mundo.
Dialogue: 0,0:05:28.74,0:05:32.54,Default,,0000,0000,0000,,Maaari mong magtaltalan na ang internet ay isang natural at rebolusyonaryong hakbang
Dialogue: 0,0:05:32.54,0:05:35.58,Default,,0000,0000,0000,,at isang paghahayag ng ganitong pangangailangan.
Dialogue: 0,0:05:36.14,0:05:38.67,Default,,0000,0000,0000,,Ito ay hindi imbento ng sinuman sa partikular,
Dialogue: 0,0:05:38.67,0:05:42.34,Default,,0000,0000,0000,,ngunit kapag ang mga mahahalagang sangkap ay pinagsama-sama ng lahat ng mga astig na siyentipiko
Dialogue: 0,0:05:42.34,0:05:45.99,Default,,0000,0000,0000,,mula sa lahat ng dako, ang internet\Nay naging isang kasangkapan sa komunikasyon,
Dialogue: 0,0:05:45.99,0:05:50.53,Default,,0000,0000,0000,,instrumento ng pagtitingi, pananaliksik, propaganda, pag-e-espiya,
Dialogue: 0,0:05:50.53,0:05:53.92,Default,,0000,0000,0000,,pamimili, pagde-date, at libangan,
Dialogue: 0,0:05:53.92,0:05:57.96,Default,,0000,0000,0000,,at isang paraan ng pagtakas sa trabaho kahit na mukha ka talagang nagtatrabaho o nag-aaral,
Dialogue: 0,0:05:57.96,0:05:59.98,Default,,0000,0000,0000,,na maaaring ginagawa mo ngayon.
Dialogue: 0,0:06:00.32,0:06:04.67,Default,,0000,0000,0000,,Sa huli, bagaman, ikaw ay nakikipag-usap,\Nlalo na kung mag-iiwan ka ng komento,
Dialogue: 0,0:06:04.67,0:06:07.49,Default,,0000,0000,0000,,at na maaaring ka maging mas magaling na tao.