WEBVTT

00:00:07.779 --> 00:00:09.628
Homer zamanından beri,

00:00:09.628 --> 00:00:14.578
ilk çağın güçlü imparatorluklarına korku
salan ve Akdenizin ötesinde yaşayan

00:00:14.578 --> 00:00:18.669
azılı savaşçılarla ilgili
eski hikâyeler anlatılır.

00:00:18.669 --> 00:00:22.380
Kahramanlıkları pek çok
epik şiirde anlatıldı.

00:00:22.380 --> 00:00:27.729
Efsanevi Truva Savaşında savaştılar ve
heybetli orduları Atina'yı işgal etti.

00:00:27.729 --> 00:00:30.300
Jason ve Argonotlar ölümcül oklarından

00:00:30.300 --> 00:00:32.998
zar zor kaçınarak, kıyılarından geçti.

00:00:32.998 --> 00:00:37.280
Bu heybetli savaşçılar efsanelerdeki
en büyük şampiyonlar olan

00:00:37.280 --> 00:00:38.311
Herkül,

00:00:38.311 --> 00:00:39.291
Theseus,

00:00:39.291 --> 00:00:41.321
ve Akhilleus ile yüzleşmiştir.

NOTE Paragraph

00:00:41.321 --> 00:00:45.841
Ve bu savaşçıların her biri kadındı.

NOTE Paragraph

00:00:45.841 --> 00:00:51.019
Savaşı seven Amazonlar cesaret ve yetenek
söz konusu olduğunda erkeklere eşittiler.

00:00:51.019 --> 00:00:54.111
Aynı zamanda Antik Yunan'da
herkesçe tanınıyorlardı.

00:00:54.111 --> 00:00:58.101
Amazon savaş sahneleri Atinalı
Akropol'deki Parthenon Tapınağını süsledi.

00:00:58.101 --> 00:01:03.362
Amazonların tablo ve heykelleri tapınak
ve halka açık alanları donattı.

00:01:03.362 --> 00:01:05.671
Küçük kızlar
Amazon oyuncak bebekleri ile oynadı

00:01:05.671 --> 00:01:10.402
ve Amazonlar Yunan vazo boyama
işinde favori konuydu.

00:01:10.402 --> 00:01:12.141
Yunan edebiyatında ve sanatında,

00:01:12.141 --> 00:01:15.131
cüretkâr ve çekici

00:01:15.131 --> 00:01:16.915
ama aynı zamanda korkutucu ve ölümcül

00:01:16.915 --> 00:01:21.082
ve Yunan kahramanların ellerinde
ölmeye mahkûm olarak betimlendiler.

NOTE Paragraph

00:01:21.082 --> 00:01:24.981
Amazonlar sadece afsanelerde yer alan
kişiler miydi yoksa daha mı fazlasıydılar?

NOTE Paragraph

00:01:24.981 --> 00:01:27.517
Uzun bir süre boyunca
cycloplar ve sentorlar gibi

00:01:27.517 --> 00:01:29.602
hayal ürünü oldukları varsayıldı.

00:01:29.602 --> 00:01:33.113
Fakat garip bir biçimde,
Antik Mısır'dan,

00:01:33.113 --> 00:01:34.324
İran'dan,

00:01:34.324 --> 00:01:35.397
Orta Doğu'dan,

00:01:35.397 --> 00:01:36.463
Orta Asya'dan,

00:01:36.463 --> 00:01:37.422
Hindistan'dan

00:01:37.422 --> 00:01:38.242
ve Çin'den de

00:01:38.242 --> 00:01:41.403
Amazonlar gibi savaşçı kadınları
konu alan hikâyeler ortaya çıktı.

00:01:41.403 --> 00:01:46.883
Ve Amazonlardan sadece efsanelerde değil,
eski tarihi belgelerde de bahsedilmişti.

00:01:46.883 --> 00:01:52.024
Herodot, Plato ve Strabo gibi yazarlar,
varlıklarından asla şüphe etmedi.

NOTE Paragraph

00:01:52.024 --> 00:01:56.379
Peki Amazonlar olarak bilinen
gerçek kadın savaşçılar kimlerdi?

NOTE Paragraph

00:01:56.379 --> 00:02:00.507
Antik tarihçiler Amazonların ana vatanını

00:02:00.507 --> 00:02:02.398
Kara Deniz'den
Orta Asya'nın

00:02:02.398 --> 00:02:05.901
bozkırlarına kadar uzanan geniş alana
yayılmış İskit olarak belirlediler.

00:02:05.901 --> 00:02:08.695
Bu geniş bölge hayatları at, okçuluk 
ve savaş odaklı

00:02:08.695 --> 00:02:10.919
olan göçebe kabileler

00:02:10.919 --> 00:02:11.928
tarafından

00:02:11.928 --> 00:02:13.120
benimsendi.

00:02:13.120 --> 00:02:18.535
Kültürleri M.Ö 800'den başlayarak
1000 yıl boyunca büyüdü.

00:02:18.535 --> 00:02:22.916
Yunanlılardan, Perslilerden
ve Çinlilerden korkan İskitliler

00:02:22.916 --> 00:02:26.636
hiçbir yazılı kayıt bırakmadı.
Ama arkeoloji sayesinde olduğu kadar

00:02:26.636 --> 00:02:30.486
komşularının onları tariflerinden de
ipuçları bulabiliriz.

00:02:30.486 --> 00:02:33.356
İskitlilerin ataları yayı icat etti

00:02:33.356 --> 00:02:36.030
ve ata binen ilk insanlardı.

00:02:36.030 --> 00:02:41.647
Ve kadın olan bir atlı okçu bir erkek
kadar hızlı ve ölümcül olabileceğinden,

00:02:41.647 --> 00:02:44.695
tüm çocuklar at binmeyi
ve ok atmayı öğrendi.

00:02:44.695 --> 00:02:49.208
Erkeklerin yanı sıra kadınlarda aynı
silahları kullanarak avlandı ve savaştı.

00:02:49.208 --> 00:02:52.227
Dağlık coğrafya ve göçebe yaşam tarzları

00:02:52.227 --> 00:02:55.007
kendi eşitlik anlayışlarını oluşturdu.

00:02:55.007 --> 00:03:00.797
Bu kadınları ev yaşamına mahkûm olan
Antik Yunanlıları şaşırttı.

NOTE Paragraph

00:03:00.797 --> 00:03:03.888
İskitlilerin ve Amazonların ilk hikâyeleri

00:03:03.888 --> 00:03:06.619
abartılmış dedikodular olabilirler.

00:03:06.619 --> 00:03:10.739
Fakat Yunanlılar Kara Deniz ve Doğu
etrafında ticaret yapmaya başladıkça

00:03:10.739 --> 00:03:13.646
tasvirleri daha gerçekçi bir hâl aldı.

00:03:13.646 --> 00:03:17.539
Amazonların ilk tasvirleri onları
Yunan silahları ve zırhları ile betimledi.

00:03:17.539 --> 00:03:19.758
Fakat sonraki tasvirlerde

00:03:19.758 --> 00:03:22.220
ok ve savaş baltaları kullanıyor,

00:03:22.220 --> 00:03:23.347
at sürüyor ve

00:03:23.347 --> 00:03:26.101
bozkır göçebelerinin giydiği
sert başlıklar

00:03:26.101 --> 00:03:29.238
ve desenli pantolonlar giyiyorlardı.

NOTE Paragraph

00:03:29.238 --> 00:03:32.862
Son zamanlara kadar kimse İskitliler
ve Yunan efsanelerindeki Amazonlar

00:03:32.862 --> 00:03:36.170
arasındaki bağlantıların
kesinliğinden emin değildi.

00:03:36.170 --> 00:03:40.851
Fakat son arkeolojik keşifler
yeterli sayıda kanıt sağladı.

00:03:40.851 --> 00:03:46.234
1000'den fazla İskit kalesi
höyüğünde kazı yapıldı

00:03:46.234 --> 00:03:48.817
ve pek çok iskelet ile silah bulundu.

00:03:48.817 --> 00:03:51.065
Arkeologlar önce bu silahların

00:03:51.065 --> 00:03:54.164
sadece erkek savaşçılara
ait olabileceğini düşündü.

00:03:54.164 --> 00:03:56.781
Fakat bu zamana kadar
yapılan modern DNA analizleri,

00:03:56.781 --> 00:03:59.825
silahlarla gömülmüş
hemen hemen 300 iskeletin

00:03:59.825 --> 00:04:04.092
yaşları 10 ila 45 arasında değişen
kadınlara ait olduğunu ortaya koydu.

00:04:04.092 --> 00:04:07.166
Ve hergün daha fazlası bulunuyor.

00:04:07.166 --> 00:04:09.543
Bulunan kadın iskeletleri

00:04:09.543 --> 00:04:11.762
kesilmiş kaburgalar,

00:04:11.762 --> 00:04:14.211
savaş baltaları ile ezilmiş kafatasları

00:04:14.211 --> 00:04:17.473
ve kemiklere gömülmüş oklar
gibi savaş yaralarına sahip.

NOTE Paragraph

00:04:17.473 --> 00:04:19.744
Klasik sanat ve yazılarda,

00:04:19.744 --> 00:04:24.654
korkutucu Amazonlar
cesur ve güçlü olarak betimlendi.

00:04:24.654 --> 00:04:27.435
Öte yandan erkek egemen 
Klasik Yunan'da, güçlü kadınların

00:04:27.435 --> 00:04:34.162
özgürlüğün ve savaşın keyfini
sürdüğü fikri karışık duygular uyandırdı.

00:04:34.162 --> 00:04:38.044
Fakat yine de,
Yunanlılar eşitlikçi fikirleri benimsedi.

00:04:38.044 --> 00:04:42.167
Heyecan verici Amazon hikâyelerinin
efsanevi dünyası kadınları

00:04:42.167 --> 00:04:46.194
ve erkekleri eşit yoldaşlar olarak
hayal etmenin bir yolu olabilir mi?