0:00:07.779,0:00:09.628
لە کاتی هۆمیرۆسەکانەوە،

0:00:09.628,0:00:14.578
چیرۆکە کۆنەکان لەسەر جەنگاوەرە دڕندەکانی [br]نیشتەجێی دەریای ناوەڕاست گێڕدرانەوە،

0:00:14.578,0:00:18.669
ترسیان دەخستە ناو بەهێزترین[br]ئیمپراتۆریەتەکان لە زەمانی کۆندا.

0:00:18.669,0:00:22.380
پاڵەوانێتیەکەیان لەڕێگەی زۆر[br]هۆنراوەی داستانی باسکراوە.

0:00:22.380,0:00:27.729
لە جەنگی ئەفسانەیی تەروادە جەنگاون و[br]لەشکرە گەورەکەیان ئەسینای داگیر کرد.

0:00:27.729,0:00:30.300
جاسۆن و ئارگۆناتەکان لە کەنار[br]دەریاکانی ئەوان تێپەڕیون،

0:00:30.300,0:00:32.998
بە زەحمەت توانیویانە خۆیان[br]لە تیرە بکوژەکانیان لابدەن.

0:00:32.998,0:00:37.280
ئەو جەنگاوەرە مەزنانە ڕووبەڕووی باشترین[br]قارەمانەکانی ئەفسانەکان بوونەتەوە:

0:00:37.280,0:00:38.311
هەرقل،

0:00:38.311,0:00:39.291
زیسیوس،

0:00:39.291,0:00:41.321
و ئاکێڵیس.

0:00:41.321,0:00:45.841
و هەر تاکێك لەو جەنگاوەرانە ئافرەتێک بوو.

0:00:45.841,0:00:51.019
ئەمازۆنیە ئاشق بە جەنگەکان،"[br]هاوهێزی پیاوان" لە ئازایەتی و کارامەیی،

0:00:51.019,0:00:54.111
بۆ هەمووان ناسراو بوون لە یۆنانی کۆندا.

0:00:54.111,0:00:58.101
دیمەنی جەنگی ئەمازۆنیەکان لە پەرستگای[br]پاسینۆن لە ئارکۆپۆلیسی ئەسینا نەخشێنرا،

0:00:58.101,0:01:03.362
تابلۆ و پەیکەری ئەمازۆنییەکان پەرستگا[br]و شوێنە گشتییەکانی ڕازاندۆتەوە.

0:01:03.362,0:01:05.671
کچە بچووکەکان یاری بە بوکەڵەی[br]ئەمازۆنیەکان دەکەن،

0:01:05.671,0:01:10.402
هەروەها ئەمازۆنەکان وێنەی دڵخوازی[br]یۆنانیەکان بوو لەسەر نەخشی گۆزەکانیان.

0:01:10.402,0:01:12.141
لە هونەر و وێژەی یۆنانیدا،

0:01:12.141,0:01:15.131
وەکو چاونەترس و[br]خوازراو باس دەکران،

0:01:15.131,0:01:16.915
بەڵام زیاد لەوەش ترسێنەر و کوشندە،

0:01:16.915,0:01:21.082
و چارەنووسیان مردن بوو[br]بەدەستی پاڵەوانە یۆنانیەکان.

0:01:21.082,0:01:24.981
ئایە ئەمازۆنیەکان تەنها وێنەی[br]ئەفسانەکان بوون، یاخود شتێکی زیاتر؟

0:01:24.981,0:01:27.517
بۆ ماوەیەکی درێژ وا دانرا[br]کە ئەوان خەیاڵی بن،

0:01:27.517,0:01:29.602
وەکو زەبەلاحەکان و قەنتورەکان.

0:01:29.602,0:01:33.113
بەڵام ئەوەی زۆر سەیرە،[br]چیرۆکەکانی میسریە کۆنەکان،

0:01:33.113,0:01:34.324
فارسییەکان،

0:01:34.324,0:01:35.397
خۆرهەڵاتی ناوەڕاست،

0:01:35.397,0:01:36.463
ئاسیایی ناوەڕاست،

0:01:36.463,0:01:37.422
هیندستان،

0:01:37.422,0:01:38.242
هەروەها چین

0:01:38.242,0:01:41.403
بەهەمان شێوە باسیان لە جەنگاوەری[br]ئافرەتی وەکو ئەمازۆنیەکان کردووە.

0:01:41.403,0:01:46.883
و ئەمازۆنیەکان لە چیرۆکە مێژوییە[br]کۆنەکان باسکراون، نەك تەنها ئەفسانەکان.

0:01:46.883,0:01:52.024
نووسەرەکانی وەکو هیرۆدۆتوس، ئەفلاتوون،[br]سترابۆ هەرگیز دوودڵ نەبوون لە هەبوونیان.

0:01:52.024,0:01:56.379
کەواتە ئافرەتە جەنگاوەرە ڕاستەقینەکان[br]کێن کە بە ئەمازۆنیەکان ناسراون؟

0:01:56.379,0:02:00.507
مێژوونووسە کۆنەکان نیشتمانی[br]ئەمازۆنیەکان دیاری دەکەن لە ئەنسیسیا،

0:02:00.507,0:02:02.398
هەرێمێکی فراوان درێژدەبێتەوە لە

0:02:02.398,0:02:05.901
دەریای ڕەشەوە بۆ دەشتە[br]فراوانەکانی ناوەڕاستی ئاسیا.

0:02:05.901,0:02:08.695
ئەو هەرێمە گەورە لەلایەن هۆزە[br]دەشتەکیەکان قەرەباڵغ کرابوو

0:02:08.695,0:02:10.919
کە ژیانیان بەسترا بوو بە ئەسپ،

0:02:10.919,0:02:11.928
تیربازی،

0:02:11.928,0:02:13.120
و کاروباری جەنگی.

0:02:13.120,0:02:18.535
کەلتورەکەیان نزیکی ١٠٠٠ ساڵ لە سەرەتای[br]ساڵی ٨٠٠ی پێش زایینەوە پێشکەوت.

0:02:18.535,0:02:22.916
لەترسی یۆنانیەکان، فارسەکان، و[br]چینییەکان سیسیانەکان هیچ تۆمارێکی

0:02:22.916,0:02:26.636
نوسراویان بەجێنەهێشت. بەڵام ئێمە[br]دەتوانین نیشانەکان بدۆزینەوە لەوەی چۆن

0:02:26.636,0:02:30.486
لەلایەن دراوسێکانیان باسکراون،[br]هەروەها لە شوێنەوار ناسیش.

0:02:30.486,0:02:33.356
باپیرە گەورەکانی سیسیانەکان یەکەم کەس[br]بوون ئەسپ سواریان کرد

0:02:33.356,0:02:36.030
و کەوانی چەماوەیان داهێنا.

0:02:36.030,0:02:41.647
و، لەبەرئەوەی مێینەکانیان تیرهاوێژ بوون[br]بۆیە دەکرێت هێندەی پیاوان خێرا و کوشندەبن،

0:02:41.647,0:02:44.695
هەموو منداڵەکان مەشقیان پێ دەکرا بۆ[br]سوار بوون و هاویشتن.

0:02:44.695,0:02:49.208
ئافرەتان هاوشانی پیاوان ڕاویان دەکرد و[br]دەجەنگان بە بەکارهێنانی هەمان چەك.

0:02:49.208,0:02:52.227
دیمەنێکی سروشتی وشك و[br]شێوازی ژیانە دەشتەکیەکەیان

0:02:52.227,0:02:55.007
شێوازی خۆی لە یەکسانی دروست کردبوو.[br]ئەوە یۆنانیە کۆنەکانی

0:02:55.007,0:03:00.797
سەرسام کرد، کە ئافرەت ڕابەرایەتی[br]ژیانێکی بەستراوەی ناو ماڵی هەبوو.

0:03:00.797,0:03:03.888
تازەترین چیرۆکەکانی سیسیان،[br]و ئەمازۆنیەکان،

0:03:03.888,0:03:06.619
لەوانەیە تەنها پڕوپاگەندەی[br]زیادەڕەوی تێداکراو بێت.

0:03:06.619,0:03:10.739
کاتێک یۆنانیەکان دەستیان کرد بە بازرگانی[br]بە دەوری دەریای ڕەش و دوورتر لە ڕۆژهەڵات،

0:03:10.739,0:03:13.646
وێنەکانیان زیاتر ڕاستەقینە خواز بوون.

0:03:13.646,0:03:17.539
وێنە کۆنەکانی ئەمازۆنیەکان ئەوانی بە چەک و[br]قەڵغانی یۆنانیەکان نیشانداوە.

0:03:17.539,0:03:19.758
بەڵام لە نواندنەکانی دواتر،[br]ئەوان وا وێناکراون

0:03:19.758,0:03:22.220
کە کەوان و تەوری جەنگیان بەکارهێناوە،

0:03:22.220,0:03:23.347
سواری ئەسپەکان بوون،

0:03:23.347,0:03:26.101
و کڵاوی نوکدار و پانتۆڵی[br]خشداریان لەبەر کردوە

0:03:26.101,0:03:29.238
کە تایبەتمەندی ڕەوەندە دەشتەکیەکانە.

0:03:29.238,0:03:32.862
تا ئەو دواییانە، کەس دڵنیا نەبوو[br]ئەو زنجیرەیە چەند بەهێز بووە کە

0:03:32.862,0:03:36.170
لە نێوان سیسیانەکان و ئەمازۆنیەکان[br]هەبوو لە ئەفسانەی یۆنانیدا.

0:03:36.170,0:03:40.851
بەڵام شوێنەوار دۆزەرەوە تازەکان[br]بەڵگەی گەورەیان بە دەستەوە داوە.

0:03:40.851,0:03:46.234
زیاتر لە ١٠٠٠ گۆڕی بەکۆمەڵی سیسیانی کۆن،[br]یان تەپۆلکەی ناشتن ،هەڵکۆڵراوە،

0:03:46.234,0:03:48.817
کە ئێسکە پەیکەر و چەك دەگرێتە خۆ.

0:03:48.817,0:03:51.065
شوێنەوار ناسەکان لەمەو پێش وایان دانا

0:03:51.065,0:03:54.164
کە چەکەکان دەکرێ تەنها تایبەت بێت[br]بە جەنگاوەرە پیاوەکان.

0:03:54.164,0:03:56.781
بەڵام شیکردنەوە تازەکانی DNA هەتا ئێستا

0:03:56.781,0:03:59.825
دەریان خستووە کە لە دەوروبەری ٣٠٠[br]ئێسکە پەیکەر لەگەڵ چەك نێژراوە

0:03:59.825,0:04:04.092
تایبەتە بە مێینە کە تەمەنیان درێژ[br]دەبێتەوە لە ١٠ بۆ ٤٥ ساڵ،

0:04:04.092,0:04:07.166
و هەموو ساڵێك زیاتر دەدۆزرێنەوە.

0:04:07.166,0:04:09.543
و ئێسکەپەیکەری ئافرەتەکان[br]برینی جەنگ نیشاندەدات،

0:04:09.543,0:04:11.762
پەراسووی بڕاو بە شمشێر،

0:04:11.762,0:04:14.211
کاسەی سەری لێدراو بە تەوری جەنگی،

0:04:14.211,0:04:17.473
و تیرەکانیش بەر ئێسکەکان کەوتون.

0:04:17.473,0:04:19.744
لە هونەر و نوسینە کلاسیکیەکاندا،

0:04:19.744,0:04:24.654
ئەمازۆنیە ترسناکەکان هەمیشە وەکو[br]چاونەترس و پاڵەوان وێنەکێشراون.

0:04:24.654,0:04:27.295
سەڕەڕای پیاو سالاریی یۆنانیە کۆنەکان

0:04:27.295,0:04:34.162
بیرۆکەی هەبوونی ئافرەتی بەهێز کە شکۆی[br]ئازادی و شەڕیی تێکەڵ بەیەک بزوێندراوە.

0:04:34.162,0:04:38.044
تاکو ئێستاش، یۆنانیەکان[br]هەر نوقمن لە نموونەی یەکسانخوازی.

0:04:38.044,0:04:42.167
ئایا دەکرێت کە جیهانی ئەفسانەیی[br]ئەمازۆنییەکان چیرۆکیکی هەست بزوێن بێت

0:04:42.167,0:04:46.194
بۆ بوون بە ڕێگەیەك بۆ وێناکردنی[br]پیاوان و ئافرەتان وەکو هاوڕێی یەکسان؟