0:00:00.464,0:00:03.081
Σήμερα θα σας μιλήσω για τη συνείδηση.

0:00:03.081,0:00:04.561
Γιατί;

0:00:04.561,0:00:07.387
Διότι πρόκειται για ένα αντικείμενο [br]περιέργως παραμελημένο

0:00:07.387,0:00:10.951
τόσο από την επιστημονική όσο και [br]από τη φιλοσοφική μας κουλτούρα.

0:00:10.951,0:00:12.223
Τώρα, γιατί αυτό είναι περίεργο;

0:00:12.223,0:00:15.733
Διότι πρόκειται για το πιο σημαντικό [br]στοιχείο της ζωής μας

0:00:15.733,0:00:17.691
για έναν πολύ απλό λόγο.

0:00:17.691,0:00:20.088
Αποτελεί αναγκαία συνθήκη για οτιδήποτε

0:00:20.088,0:00:22.565
σημαντικό στη ζωή μας.

0:00:22.565,0:00:25.724
Νοιάζεστε για την επιστήμη, τη φιλοσοφία, [br]τη μουσική, την τέχνη κ.λπ.

0:00:25.724,0:00:29.202
αλλά όλα είναι ανούσια [br]αν είσαι ζόμπι ή σε κώμα, σωστά;

0:00:29.202,0:00:31.546
Άρα, η συνείδηση είναι το νούμερο ένα.

0:00:31.546,0:00:34.014
Ο δέυτερος λόγος είναι πως όταν οι άνθρωποι

0:00:34.014,0:00:36.330
ενδιαφέρονται για αυτήν, [br]όπως θα έπρεπε να κάνουν,

0:00:36.330,0:00:39.181
τείνουν να λένε τα πιο φρικτά πράγματα.

0:00:39.181,0:00:41.340
Ακόμα και όταν δε λένε φρικτά πράγματα

0:00:41.340,0:00:43.469
αλλά προσπαθούν να κάνουν σοβαρή έρευνα,

0:00:43.469,0:00:47.324
η πρόοδος είναι αργή, πολύ αργή.

0:00:47.324,0:00:50.464
Όταν ασχολήθηκα για πρώτη φορά [br]με το θέμα, σκέφτηκα

0:00:50.464,0:00:52.670
ότι αποτελεί ένα απλό πρόβλημα Βιολογίας.

0:00:52.670,0:00:55.167
Ας στρώσουμε στη δουλειά τις διάνοιες [br]για να ανακαλύψουν

0:00:55.167,0:00:56.051
πώς δουλεύει στον εγκέφαλο.

0:00:56.051,0:00:57.953
Πήγα, λοιπόν, στο ΠΚΣΦ και μίλησα με όλους

0:00:57.953,0:00:59.868
αυτούς τους πολυάσχολους νευροβιολόγους

0:00:59.868,0:01:01.444
και έδειξαν εκνευρισμό,

0:01:01.444,0:01:04.827
όπως συχνά κάνουν οι επιστήμονες [br]όταν τους κάνεις ενοχλητικές ερωτήσεις.

0:01:04.827,0:01:08.585
Αλλά πιο πολύ εντύπωση [br]μου έκανε ένας εξοργισμένος τύπος,

0:01:08.585,0:01:10.600
διάσημος νευροβιολόγος, που μου είπε: ''Κοίτα,

0:01:10.600,0:01:14.175
στην επιστήμη μου μπορείς [br]ν' ασχοληθείς με τη συνείδηση

0:01:14.175,0:01:17.742
μόνο αφού αποκτήσεις ακαδημαϊκή μονιμότητα.''

0:01:17.742,0:01:20.460
Δουλεύω αυτό το θέμα για πάρα πολύ καιρό.

0:01:20.460,0:01:22.438
Πλέον, πιστεύω ότι είναι εφικτό να γίνεις μόνιμος

0:01:22.438,0:01:23.729
δουλεύοντας πάνω στη συνείδηση.

0:01:23.729,0:01:26.342
Αν ισχύει, είναι πράγματι ένα βήμα προς τα εμπρός.

0:01:26.342,0:01:29.247
Ωραία, τότε γιατί υπάρχει αυτή η περίεργη απροθυμία

0:01:29.247,0:01:31.145
και εχθρότητα για τη συνείδηση;

0:01:31.145,0:01:33.875
Πιστεύω ότι είναι ο συνδυασμός [br]δύο χαρακτηριστικών

0:01:33.875,0:01:35.780
της πνευματικής μας κουλτούρας

0:01:35.780,0:01:38.306
που θέλουμε να πιστεύουμε ότι είναι αντίθετα

0:01:38.306,0:01:41.929
όμως στην ουσία μοιράζονται [br]μια σειρά από κοινές υποθέσεις.

0:01:41.929,0:01:45.891
Η μία άποψη είναι [br]ο παραδοσιακός θρησκευτικός δυισμός:

0:01:45.891,0:01:49.216
η συνείδηση δεν είναι μέρος του φυσικού κόσμου,

0:01:49.216,0:01:51.143
είναι μέρος του πνευματικού κόσμου.

0:01:51.143,0:01:52.679
Ανήκει στην ψυχή

0:01:52.679,0:01:55.975
και η ψυχή δεν είναι μέρος του φυσικού κόσμου.

0:01:55.975,0:01:59.006
Αυτή είναι η παράδοση του Θεού, [br]της ψυχής και της αθανασίας.

0:01:59.006,0:02:01.111
Υπάρχει μια άλλη άποψη [br]που υποτίθεται πως είναι αντίθετη

0:02:01.111,0:02:03.215
αλλά αποδέχεται την χειρότερη υπόθεση.

0:02:03.215,0:02:07.293
Αυτή η είναι η άποψη των επιστημονικών υλιστών:

0:02:07.293,0:02:10.758
Η συνείδηση δεν είναι μέρος του φυσικού κόσμου.

0:02:10.758,0:02:13.404
Είτε δεν υπάρχει καθόλου, είτε είναι κάτι άλλο,

0:02:13.404,0:02:16.054
ένα υπολογιστικό πρόγραμμα ή ο,τιδήποτε άλλο,

0:02:16.054,0:02:19.249
πάντως δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση [br]αντικείμενο της επιστήμης.

0:02:19.249,0:02:21.457
Και συνήθως καταλήγουν σε ένα επιχείρημα [br]που μου φέρνει στομαχόπονο,

0:02:21.457,0:02:23.076
και λέει το εξής:

0:02:23.076,0:02:27.108
Η επιστήμη είναι αντικειμενική, [br]η συνείδηση υποκειμενική,

0:02:27.108,0:02:30.435
άρα δε μπορεί να υπάρχει [br]επιστήμη της συνείδησης.

0:02:30.435,0:02:36.939
Έτσι, αυτές οι δίδυμες αντιλήψεις μας παραλύουν.

0:02:36.939,0:02:39.807
Είναι πολύ δύσκολο να τις αποφύγουμε.

0:02:39.807,0:02:42.825
Το πραγματικό μήνυμα [br]αυτής της ομιλίας είναι μόνο ένα,

0:02:42.825,0:02:46.209
ότι η συνείδηση είναι βιολογικό φαινόμενο

0:02:46.209,0:02:49.098
όπως η φωτοσύνθεση, η πέψη, η μίτωση

0:02:49.098,0:02:53.433
-όλοι τα γνωρίζετε- και μόλις το αποδεχτούμε

0:02:53.433,0:02:56.072
τα περισσότερα από τα δύσκολα προβλήματα

0:02:56.072,0:02:58.347
σχετικά με την συνείδηση απλώς εξαφανίζονται.

0:02:58.347,0:03:00.400
Και θα σας αναλύσω ορισμένα απ'αυτά.

0:03:00.400,0:03:02.733
Υποσχέθηκα ότι θα σας πω ορισμένα

0:03:02.733,0:03:05.472
από τα πιο εξωφρενικά πράγματα [br]που έχουν ειπωθεί για τη συνείδηση.

0:03:05.472,0:03:09.072
Ένα: η συνείδηση δεν υπάρχει.

0:03:09.072,0:03:11.302
Είναι μια αυτάπατη, όπως το ηλιοβασίλεμα.

0:03:11.302,0:03:16.367
Η επιστήμη έχει αποδείξει ότι το ηλιοβασίλεμα [br]και το ουράνιο τόξο είναι αυταπάτες,

0:03:16.367,0:03:18.290
άρα και η συνείδηση είναι μια αυτάπατη.

0:03:18.290,0:03:21.545
Δύο: τελικά ίσως υπάρχει, αλλά είναι κάτι άλλο,

0:03:21.545,0:03:25.326
ένα υπολογιστικό πρόγραμμα [br]που τρέχει στον εγκέφαλο.

0:03:25.326,0:03:29.140
Τρία: το μόνο που πραγματικά υπάρχει [br]είναι η συμπεριφορά.

0:03:29.140,0:03:32.748
Η επιρροή του συμπεριφορισμού είναι ενοχλητική,

0:03:32.748,0:03:34.103
αλλά θα επανέλθω σε αυτό.

0:03:34.103,0:03:36.837
Και τέσσερα: Η συνείδηση ίσως υπάρχει,

0:03:36.837,0:03:38.980
αλλά για τον κόσμο δεν κάνει κάποια διαφορά.

0:03:38.980,0:03:41.772
Πώς θα μπορούσε η πνευματικότητα [br]να κινήσει οτιδήποτε;

0:03:41.772,0:03:43.567
Όποτε κάποιος μου το λέει αυτό, σκέφτομαι,

0:03:43.567,0:03:45.857
θέλεις να δείς την πνευματικότητα να κινεί κάτι;

0:03:45.857,0:03:49.129
Τότε, αποφασίζω συνειδητά να σηκώσω το χέρι μου,

0:03:49.129,0:03:51.738
και το διαβολεμένο σηκώνεται! (Γέλια)

0:03:51.738,0:03:55.509
Επίσης, σκεφτείτε και αυτό:

0:03:55.509,0:03:59.504
δεν λέμε ότι ''είναι σαν την θερμοκρασία στη Γενεύη,

0:03:59.504,0:04:02.152
άλλοτε ανεβαίνει και άλλοτε κατεβαίνει.''

0:04:02.152,0:04:04.807
Όχι, ανεβαίνει όποτε το θελήσω εγώ.

0:04:04.807,0:04:06.845
Τώρα θα σας πω πώς γίνεται αυτό.

0:04:06.845,0:04:10.616
Όμως, δεν σας έχω δώσει ακόμη ένα ορισμό

0:04:10.616,0:04:12.868
και δεν μπορώ να συνεχίσω χωρίς αυτόν.

0:04:12.868,0:04:15.960
Οι άνθρωποι λένε πάντα ότι η συνείδηση [br]είναι δύσκολο να οριστεί.

0:04:15.960,0:04:17.843
Εγώ πιστεύω ότι είναι εύκολο να οριστεί,

0:04:17.843,0:04:20.052
εκτός αν προσπαθείς να δώσεις [br]επιστημονικό ορισμό.

0:04:20.052,0:04:22.332
Δεν είμαστε ακόμα έτοιμοι [br]να την ορίσουμε επιστημονικά,

0:04:22.332,0:04:24.071
αλλά μπορούμε βάσει της κοινής λογικής.

0:04:24.071,0:04:26.920
Η συνείδηση αποτελείται από όλες [br]τις καταστάσεις των συναισθημάτων,

0:04:26.920,0:04:28.988
των αισθήσεων, της επίγνωσης.

0:04:28.988,0:04:32.546
Αρχίζει το πρωί όταν ξυπνάς [br]από έναν ύπνο χωρίς όνειρα

0:04:32.546,0:04:35.015
και συνεχίζεται όλη την ημέρα [br]μέχρι να αποκοιμηθείς,

0:04:35.015,0:04:38.213
να πεθάνεις ή να βρεθείς αναίσθητος.

0:04:38.213,0:04:41.333
Με αυτό τον ορισμό, τα όνειρα αποτελούν [br]μια μορφή συνείδησης.

0:04:41.333,0:04:44.235
Έτσι ορίζεται με την κοινή λογική, [br]αυτός είναι ο στόχος μας.

0:04:44.235,0:04:47.720
Αν δε μιλήσουμε με αυτόν τον τρόπο, [br]δε μιλάμε για συνείδηση.

0:04:47.720,0:04:51.220
Λένε όμως κάποιοι: ''Αν είναι έτσι, [br]το πρόβλημα είναι μεγάλο,

0:04:51.220,0:04:55.178
πώς μπορεί κάτι τέτοιο [br]να είναι μέρος του πραγματικού κόσμου'';

0:04:55.178,0:04:57.068
Αν έχετε ποτέ παρακολουθήσει [br]μαθήματα φιλοσοφίας,

0:04:57.068,0:05:00.287
θα αναγνωρίσατε το περίφημο πρόβλημα του νου [br]και του σώματος.

0:05:00.287,0:05:03.132
Πιστεύω πως η λύση του είναι απλή.[br]Θα σας τη δώσω.

0:05:03.132,0:05:07.552
Όλες οι καταστάσεις του συνειδητού, χωρίς εξαίρεση,

0:05:07.552,0:05:13.077
προκαλούνται από χαμηλότερου επιπέδου [br]νευροβιολογικές διεργασίες στον εγκέφαλο,

0:05:13.077,0:05:15.258
και αναγνωρίζονται απ'αυτόν

0:05:15.258,0:05:17.592
σαν ανώτερου επίπεδου συστημικές λειτουργίες.

0:05:17.592,0:05:20.748
Είναι περίπου τόσο μυστηριώδες [br]όσο και η ρευστότητα του νερού.

0:05:20.748,0:05:24.223
Η ρευστότητα δεν απορρέει επιπλέον

0:05:24.223,0:05:25.913
από τα μόρια της ένωσης [br]Υδρογόνου 2 και Οξυγόνου.

0:05:25.913,0:05:28.791
Είναι μια κατάσταση του συστήματος.

0:05:28.791,0:05:33.953
Και ακριβώς όπως το νερό σε ένα βάζο [br]μπορεί να μετατραπεί από υγρό σε στερεό

0:05:33.953,0:05:35.906
αναλόγως με τη συμπεριφορά των μορίων του,

0:05:35.906,0:05:38.902
έτσι και ο εγκέφαλος μπορεί να βρεθεί από το συνειδητό

0:05:38.902,0:05:40.542
στο μη συνειδητό,

0:05:40.542,0:05:43.528
ανάλογα με τη συμπεριφορά των μορίων του.

0:05:43.528,0:05:47.913
Το διάσημο πρόβλημα νου και σώματος [br]είναι τόσο απλό.

0:05:47.913,0:05:51.090
Πάμε, όμως, τώρα σε μερικά ερωτήματα [br]πιο δύσκολα.

0:05:51.090,0:05:54.534
Ας συγκεκριμενοποιήσουμε τα χαρακτηριστικά [br]της συνείδησης,

0:05:54.534,0:05:57.006
έτσι ώστε να απαντήσουμε στις τέσσερεις αντιρρήσεις

0:05:57.006,0:05:58.293
που προανέφερα.

0:05:58.293,0:06:02.560
Το πρώτο χαρακτηριστικό είναι ότι [br]είναι αληθινή και αμείωτη.

0:06:02.560,0:06:04.614
Δεν μπορείς να την ξεφορτωθείς.

0:06:04.614,0:06:08.785
Βλέπετε, η διάκριση μεταξύ πραγματικότητας και αυταπάτης

0:06:08.785,0:06:11.454
είναι η διαφορά μεταξύ του πώς αντιλαμβανόμαστε

0:06:11.454,0:06:15.328
συνειδητά τα πράγματα και πώς είναι πραγματικά.

0:06:15.328,0:06:17.204
Συνειδητά μας φαίνεται ότι υπάρχει

0:06:17.204,0:06:18.872
- arc-en-ciel, όπως λένε οι Γάλλοι -

0:06:18.872,0:06:21.070
φαίνεται ένα ουράνιο τόξο στον ουρανό,

0:06:21.070,0:06:24.850
ή ότι ο ήλιος δύει πάνω από τα βουνά.

0:06:24.850,0:06:27.947
Τα αντιλαμβανόμαστε συνειδητά, [br]όμως δε συμβαίνουν πραγματικά.

0:06:27.947,0:06:29.874
Αυτή η διαφορά όμως,

0:06:29.874,0:06:32.339
μεταξύ του πώς φαίνονται τα πράγματα [br]και πώς πραγματικά είναι,

0:06:32.339,0:06:36.430
δεν ισχύει για την ίδια την ύπαρξη της συνείδησης,

0:06:36.430,0:06:40.281
διότι όσον αφορά την ίδια την ύπαρξη της συνείδησης,

0:06:40.281,0:06:43.261
αν αντιλαμβάνεσαι συνειδητά ότι έχεις συνείδηση,

0:06:43.261,0:06:45.146
τότε έχεις συνείδηση.

0:06:45.146,0:06:48.500
Εννοώ ότι αν μια ομάδα ειδικών έρθουν και μου πουν:

0:06:48.500,0:06:50.786
''Είμαστε πολυπράγμονες νευροβιολόγοι και μελετήσαμε

0:06:50.786,0:06:53.941
εσένα Σέρλ, και είμαστε πεπεισμένοι ότι δεν έχεις συνείδηση,

0:06:53.941,0:06:55.969
είσαι ένα πολύ έξυπνα σχεδιαμένο ρομπότ'',

0:06:55.969,0:06:59.282
εγώ δε θα σκεφτώ: ''μήπως έχουν δίκιο;''

0:06:59.282,0:07:01.845
Δεν το σκέφτομαι ούτε λεπτό διότι,

0:07:01.845,0:07:04.755
ο Καρτέσιος μπορεί να είχε κάνει πολλά λάθη αλλά σε αυτό ήταν σωστός.

0:07:04.755,0:07:07.710
Δεν μπορείς να αμφισβητήσεις την ύπαρξη της ίδιας σου της συνείδησης.

0:07:07.710,0:07:09.883
Οπότε, αυτό είναι το πρώτο χαρακτηριστικό της συνείδησης.

0:07:09.883,0:07:11.824
Είναι αληθινή και αμείωτη.

0:07:11.824,0:07:15.055
Δεν μπορείς να την αποφύγεις υποστηρίζοντας ότι είναι αυταπάτη

0:07:15.055,0:07:18.284
όπως κάνεις με τις άλλες αυταπάτες.

0:07:18.284,0:07:20.816
Το δεύτερο χαρακτηριστικό είναι το εξής,

0:07:20.816,0:07:23.281
που μας έχει προβληματίσει ιδιαίτερα,

0:07:23.281,0:07:25.463
Όλες οι καταστάσεις του συνειδητού

0:07:25.463,0:07:28.427
έχουν έναν συγκεκριμένο ποιοτικό χαρακτήρα.

0:07:28.427,0:07:30.823
Το να πίνεις μπύρα έχει μια συγκεκριμένη αίσθηση

0:07:30.823,0:07:33.777
που δεν είναι η ίδια με το να συμπληρώνεις τη φορολογική σου δήλωση

0:07:33.777,0:07:36.845
ή να ακούς μουσική, και αυτή η ποιοτική διαφορά

0:07:36.845,0:07:39.406
αυτομάτως παράγει ένα τρίτο χαρακτηριστικό,

0:07:39.406,0:07:43.200
ότι οι καταστάσεις του συνειδητού είναι εξ' ορισμού υποκειμενικές.

0:07:43.200,0:07:46.155
Υπάρχουν μόνο έαν τις ζήσει

0:07:46.155,0:07:48.350
κάποιο υποκείμενο όπως ο άνθρωπος ή τα ζώα,

0:07:48.350,0:07:50.223
μόνο αν τις ζήσει κάποιος ''εαυτός''.

0:07:50.223,0:07:52.606
Ίσως κάποτε καταφέρουμε να φτιάξουμε μια μηχανή με συνείδηση.

0:07:52.606,0:07:54.759
Από τη στιγμή όμως που δε γνωρίζουμε πως λειτουργεί σε μας

0:07:54.759,0:07:58.894
δεν είμαστε σε θέση,μέχρι στιγμής, να την κατασκευάσουμε.

0:07:58.894,0:08:01.669
Ένα ακόμα χαρακτηριστικό της συνείδησης

0:08:01.669,0:08:05.820
είναι ότι υπάρχει σε ενοποιημένα συνειδητά πεδία.

0:08:05.820,0:08:08.176
Δηλσδή, δεν αντιλαμβάνομαι ξεχωριστά την όψη των ανθρώπων μπροστά μου,

0:08:08.176,0:08:10.890
τον ήχο της φωνής μου και το βάρος των παπουτσιών μου

0:08:10.890,0:08:13.065
πάνω στο πάτωμα, αλλά τα αντιλαμβάνομαι

0:08:13.065,0:08:16.547
σα μέρη ενός μεγάλου και μοναδικού συνειδητού πεδίου

0:08:16.547,0:08:18.563
που εκτείνεται εμπρός και πίσω μου.

0:08:18.563,0:08:20.332
Αυτό είναι το κλειδί για να κατανοήσουμε

0:08:20.332,0:08:22.771
την τεράστια δύναμη της συνείδησης.

0:08:22.771,0:08:25.715
Αυτό είναι κάτι που δεν μπορεί να κάνει ένα ρομπότ.

0:08:25.715,0:08:28.103
Η απογοητεύση της ρομποτικής προέρχεται από το γεγονός

0:08:28.103,0:08:30.115
ότι δεν ξέρουμε πώς να κάνουμε ένα ρομπότ συνειδητό,

0:08:30.115,0:08:33.623
και γι'αυτό δεν έχουμε κάποια μηχανή που να μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο.

0:08:33.623,0:08:36.132
Το επόμενο χαρακτηριστικό της συνείδησης,

0:08:36.132,0:08:39.247
μετά το εκπληκτικό ενοποιημένο πεδίο του συνειδητού,

0:08:39.247,0:08:42.039
είναι ότι λειτουργεί δίνοντας σκοπό στη συμπεριφορά μας.

0:08:42.039,0:08:45.242
Σας έκανα μία επιστημονική επίδειξη σηκώνοντας ψηλά το χέρι μου

0:08:45.242,0:08:46.992
αλλά πώς γίνεται κάτι τέτοιο;

0:08:46.992,0:08:50.756
Πώς είναι δυνατό αυτή η σκέψη στον εγκέφαλό μου

0:08:50.756,0:08:52.956
να κινεί υλικά αντικείμενα;

0:08:52.956,0:08:54.322
Θα σας δώσω την απάντηση.

0:08:54.322,0:08:56.093
Βέβαια, δεν έχουμε ολοκληρωμένη απάντηση,

0:08:56.093,0:08:59.183
αλλά ξέρουμε το βασικότερο μέρος της.

0:08:59.183,0:09:01.476
Υπάρχει μια αλληλουχία πυροδότησης νευρώνων,

0:09:01.476,0:09:04.563
που καταλήγει στο σημείο όπου η ακετυλοχολίνη

0:09:04.563,0:09:07.384
εκκρίνεται στους άξονες των κινητικών νευρώνων.

0:09:07.384,0:09:09.459
Συγγνώμη για τη φιλοσοφική ορολογία που χρησιμοποιώ,

0:09:09.459,0:09:13.475
λοιπόν, όταν εκκρίνεται στους άξονες των κινητικών νευρώνων,

0:09:13.475,0:09:16.073
ένα σωρό καταπληκτικά πράγματα συμβαίνουν στα ιοντικά κανάλια

0:09:16.073,0:09:18.167
και το χέρι σηκώνεται ψηλά.

0:09:18.167,0:09:20.291
Τώρα, σκεφτείτε τι σας είπα.

0:09:20.291,0:09:22.033
Το ίδιο γεγονός,

0:09:22.033,0:09:25.068
η συνειδητή μου απόφαση να σηκώσω το χέρι μου

0:09:25.068,0:09:27.863
έχει ένα επίπεδο περιγραφής που περιλαμβάνει

0:09:27.863,0:09:30.009
όλες αυτές τις ευαίσθητες διεργασίες.

0:09:30.009,0:09:32.410
Είναι μια σκέψη στον εγκέφαλό μου, αλλά την ίδια στιγμή

0:09:32.410,0:09:34.396
αυτή εκτελείται εκκρίνοντας ακετυλοχολίνη

0:09:34.396,0:09:35.931
και κάνοντας πολλά άλλα πράγματα

0:09:35.931,0:09:38.719
καθώς προχωρά από τον κινητικό φλοιό

0:09:38.719,0:09:41.416
προς τα κάτω μέσω των νευρικών ινών στο χέρι.

0:09:41.416,0:09:45.232
Αυτό, λοιπόν, μας λέει ότι το παραδοσιακό λεξιλόγιο

0:09:45.232,0:09:48.616
που έχουμε για να συζητάμε αυτά τα θέματα είναι απολύτως ξεπερασμένο.

0:09:48.616,0:09:51.873
Το ίδιο μοναδικό γεγονός έχει ένα επίπεδο περιγραφής

0:09:51.873,0:09:54.839
με νευροβιολογικούς όρους και ένα δεύτερο

0:09:54.839,0:09:57.030
που είναι πνευματικό, έτσι λειτουργεί η φύση.

0:09:57.030,0:09:59.140
Με αυτό τον τρόπο είναι εφικτό

0:09:59.140,0:10:02.171
για τη συνείδηση να λειτουργεί με σκοπό.

0:10:02.171,0:10:05.030
Ωραία, έχοντας αυτά υπόψιν,

0:10:05.030,0:10:08.097
αφού αναφέραμε τα ποικίλα χαρακτηριστικά της συνείδησης,

0:10:08.097,0:10:11.269
ας πάμε πίσω να απαντήσουμε σε μερικές από τις αρχικές αντιρρήσεις.

0:10:11.269,0:10:14.878
Η πρώτη που σας ανέφερα ήταν ότι η συνείδηση δεν υπάρχει,

0:10:14.878,0:10:16.712
είναι αυταπάτη. Αυτό, βέβαια, απαντήθηκε ήδη.

0:10:16.712,0:10:18.228
Δε νομίζω πως χρειάζεται να ανησυχούμε για αυτό.

0:10:18.228,0:10:22.092
Η δεύτερη αντίρρηση, όμως, είχε μια απίστευτη επιρροή

0:10:22.092,0:10:23.936
και ίσως έχει ακόμη και αυτή είναι η εξής:

0:10:23.936,0:10:27.127
''Αν η συνείδηση υπάρχει, είναι κάτι διαφορετικό.

0:10:27.127,0:10:30.890
Είναι ένα ψηφιακό υπολογιστικό πρόγραμμα που τρέχει στον εγκέφαλο

0:10:30.890,0:10:33.395
και αυτό που χρειάζεται να κάνουμε για να δημιουργήσουμε συνείδηση

0:10:33.395,0:10:34.891
είναι να έχουμε το κατάλληλο πρόγραμμα.

0:10:34.891,0:10:37.130
Ξεχάστε το λογισμικό, μας κάνει οποιοδήποτε

0:10:37.130,0:10:40.090
αρκεί να είναι αρκετά πλούσιο και σταθερό για να τρέξει το πρόγραμμα''.

0:10:40.090,0:10:43.164
Αυτό ξέρουμε ότι είναι λάθος.

0:10:43.164,0:10:46.173
Οποιοσδήποτε έχει ασχοληθεί με τους υπολογιστές

0:10:46.173,0:10:48.637
μπορεί να δει το λάθος, διότι η υπολογιστική

0:10:48.637,0:10:51.052
ορίζεται με χειρισμούς συμβόλων,

0:10:51.052,0:10:53.936
συνήθως τα ψηφία 0 και 1, αλλά και οποιαδήποτε άλλα σύμβολα.

0:10:53.936,0:10:57.103
Φτιάχνεις έναν αλγόριθμο τον οποίο προγραμματίζεις

0:10:57.103,0:11:00.210
σε ένα δυαδικό κώδικα, και αυτό είναι το καθοριστικό στοιχείο

0:11:00.210,0:11:02.261
του υπολογιστικού προγράμματος.

0:11:02.261,0:11:06.144
Αυτό γνωρίζουμε όμως ότι είναι θέμα σύνταξης και συμβόλων.

0:11:06.144,0:11:10.159
Ξέρουμε ότι η ανθρώπινη συνείδηση διάθετει κάτι παραπάνω.

0:11:10.159,0:11:13.352
Έχει και περιεχόμενο εκτός από το συντακτικό κομμάτι.

0:11:13.352,0:11:14.849
Έχει μια σημασιολογία.

0:11:14.849,0:11:17.338
Τώρα, αυτό το επιχείρημα το είπα 30

0:11:17.338,0:11:18.629
-- θέε μου, δε θέλω να το σκέφτομαι--

0:11:18.629,0:11:19.971
περισσότερο από 30 χρόνια πριν.

0:11:19.971,0:11:22.461
Σε αυτό το επιχείρημα, όμως, υπάρχει ένα βαθύτερο νόημα,

0:11:22.461,0:11:25.504
και θέλω να σας το πω με συντομία.

0:11:25.504,0:11:30.093
Η συνείδηση δημιουργεί μια πραγματικότητα ανεξάρτητη από τον παρατηρητή.

0:11:30.093,0:11:33.581
Δημιουργεί μια πραγματικότητα με χρήμα, ιδιοκτησία, κυβέρνηση,

0:11:33.581,0:11:37.553
γάμο, συνέδρια CERN,

0:11:37.553,0:11:40.172
κοκτέιλ πάρτι και καλοκαιρινές διακοπές.

0:11:40.172,0:11:42.921
Όλα αυτά είναι δημιουργίες της συνείδησης.

0:11:42.921,0:11:45.756
Η ύπαρξή τους σχετίζεται με τον παρατηρητή.

0:11:45.756,0:11:49.259
Μόνο το συνειδητό στοιχείο μπορεί να συσχετίσει ένα κομμάτι χαρτί

0:11:49.259,0:11:52.106
με χρήματα ή ένα σύνολο κτιρίων με ένα πανεπίστημιο.

0:11:52.106,0:11:55.980
Τώρα, σκεφτείτε την υπολογιστική.

0:11:55.980,0:11:59.649
Είναι κάτι απόλυτο, όπως η δύναμη, η μάζα ή η βαρύτητα;

0:11:59.649,0:12:01.781
Ή σχετίζεται με τον παρατηρητή;

0:12:01.781,0:12:05.308
Κάποιοι υπολογισμοί είναι εγγενής.

0:12:05.308,0:12:07.219
Δύο συν δύο μας κάνει τέσσερα.

0:12:07.219,0:12:09.790
Αυτό ισχύει ανεξάρτητα από το τι πιστεύει κανείς.

0:12:09.790,0:12:12.279
Όταν όμως εγώ βγάζω το κομπιουτεράκι μου

0:12:12.279,0:12:16.061
και κάνω τον υπολογισμό, το μόνο εγγενές φαινόμενο

0:12:16.061,0:12:19.236
είναι το ηλεκτρονικό κύκλωμα και η συμπεριφορά του.

0:12:19.236,0:12:21.000
Αυτό είναι το μόνο φαινόμενο που είναι απόλυτο.

0:12:21.000,0:12:23.428
Όλα τα υπόλοιπα ερμηνεύονται από εμάς.

0:12:23.428,0:12:27.269
Οι υπολογισμοί υπάρχουν μόνο [br]όταν σχετίζονται με τη συνείδηση.

0:12:27.269,0:12:30.044
Είτε ένας συνειδητός οργανισμός [br]κάνει τον υπολογισμό

0:12:30.044,0:12:33.687
είτε έχει μια μηχανή μέσω της οποίας [br]ερμηνεύει το αποτέλεσμά του.

0:12:33.687,0:12:36.755
Αυτό, βέβαια, δε σημαίνει [br]πως οι υπολογισμοί είναι αυθαίρετοι.

0:12:36.755,0:12:39.203
Ξόδεψα πολλά λεφτά [br]σε αυτό το λογισμικό.

0:12:39.203,0:12:41.349
Έχουμε όμως αυτήν την επίμονη σύγχυση

0:12:41.349,0:12:46.070
μεταξύ του τι πραγματικά είναι [br]υποκειμενικό ή αντικειμενικό

0:12:46.070,0:12:49.998
και του τι αξιώνουμε εμείς [br]ως υποκειμενικό ή αντικειμενικό.

0:12:49.998,0:12:53.164
Η κατακλείδα αυτού του μέρους της ομιλίας μου

0:12:53.164,0:12:56.815
είναι ότι μπορεί να υπάρχει [br]μια απόλυτα αντικειμενική επιστήμη,

0:12:56.815,0:12:59.727
μια επιστήμη με αντικειμενικούς [br]και πραγματικούς ισχυρισμούς,

0:12:59.727,0:13:03.157
για ένα πεδίο του οποίου [br]η ύπαρξη είναι υποκειμενική,

0:13:03.157,0:13:06.392
που υπάρχει στον ανθρώπινο εγκέφαλο

0:13:06.392,0:13:08.531
και αποτελείται από υποκειμενικές [br]καταστάσεις αισθήσεων,

0:13:08.531,0:13:10.216
συναισθημάτων ή επίγνωσης.

0:13:10.216,0:13:14.553
Άρα, η αντίρρηση ότι δε μπορεί να υπάρξει αντικειμενική επιστήμη της συνείδησης

0:13:14.553,0:13:18.761
επειδή είναι υποκειμενική και η επιστήμη είναι αντικειμενική, είναι ένα κακό λογοπαίγνιο.

0:13:18.761,0:13:21.470
Είναι ένα κακό λογοπαίγνιο πάνω στην αντικειμενικότητα και την υποκειμενικότητα.

0:13:21.470,0:13:23.794
Μπορείς να κάνεις αντικειμενικούς ισχυρισμούς

0:13:23.794,0:13:27.836
για ένα πεδίο του οποίου η φύση είναι υποκειμενική,

0:13:27.836,0:13:29.409
και όντως αυτό είναι που κάνουν οι νευρολόγοι.

0:13:29.409,0:13:31.899
Δηλαδή, υπάρχουν ασθενείς [br]που νοιώθουν πραγματικούς πόνους

0:13:31.899,0:13:34.588
και προσπαθούν απ' αυτό [br]να παράγουν αντικειμενική επιστήμη.

0:13:34.588,0:13:36.660
Σας υποσχέθηκα ότι θα αντικρούσω [br]όλους αυτούς τους τύπους

0:13:36.660,0:13:38.235
αλλά δεν έχω πολύ χρόνο ακόμη,

0:13:38.235,0:13:40.143
επιτρέψτε μου όμως να αντικρούσω μερικούς ακόμα.

0:13:40.143,0:13:42.378
Σας είπα ότι ο συμπεριφορισμός πρέπει να είναι

0:13:42.378,0:13:45.667
μια από τις μεγαλύτερες ντροπές [br]της πνευματικής μας κουλτούρας,

0:13:45.667,0:13:48.560
διότι αντικρούεται την ίδια στιγμή που τον σκέφτεσαι.

0:13:48.560,0:13:51.417
Η πνευματική σας κατάσταση [br]αντιστοιχεί πάντα στη συμπεριφορά σας;

0:13:51.417,0:13:54.568
Σκεφτείτε τη διαφορά μεταξύ του να αισθάνεται κανείς πόνο

0:13:54.568,0:13:56.271
και να εκδηλώνει συμπεριφορά πόνου.

0:13:56.271,0:13:58.259
Δε θα σας κάνω επίδειξη συμπεριφοράς πόνου, [br]μπορώ να σας πω όμως

0:13:58.259,0:14:00.098
ότι δεν πονάω αυτή τη στιγμή.

0:14:00.098,0:14:04.218
Είναι ένα προφανές λάθος. [br]Γιατί όμως το κάνουν;

0:14:04.218,0:14:06.102
Το λάθος τους --μπορεί κανείς να ανατρέξει

0:14:06.102,0:14:08.691
στη βιβλιογραφία και να το δει να επαναλαμβάνεται--

0:14:08.691,0:14:12.707
είναι ότι αν δεχτούμε την αμείωτη ύπαρξη

0:14:12.707,0:14:15.502
της συνείδησης εγκαταλείπουμε την πραγματική επιστήμη.

0:14:15.502,0:14:18.573
Εγκαταλείπουμε 300 χρόνια ανθρώπινης προόδου,

0:14:18.573,0:14:20.322
ελπίδας και όλα τα υπόλοιπα.

0:14:20.322,0:14:23.222
Το μήνυμα που θέλω να σας αφήσω είναι ότι

0:14:23.222,0:14:25.665
η συνείδηση πρέπει να γίνει αποδεκτή

0:14:25.665,0:14:28.153
σαν ένα αυθεντικό βιολογικό φαινόμενο

0:14:28.153,0:14:30.620
που να επιδέχεται επιστημονικής ανάλυσης

0:14:30.620,0:14:32.580
όπως οποιοδήποτε άλλο φαινόμενο στη Βιολογία

0:14:32.580,0:14:34.734
ή και γενικά στην επιστήμη.

0:14:34.734,0:14:36.116
Σας ευχαριστώ πολύ.

0:14:36.116,0:14:41.609
(Χειροκρότημα)