2,300 yıl önce

İskenderiye yöneticileri insanlığın

en cesur amaçlarından biriyle 
yola çıktılar;

dünyadaki bütün bilgileri bir 
çatı altında toplamak.

En parlak zamanında

İskenderiye kütüphanesi 
eşi benzeri olmayan parşömenlere sahipti

ve Yunan aleminin en başarılılarının 
ilgisini çekti.

Fakat, M.Ö. 5. yüzyıl sonunda 
bu büyük kütüphane yok oldu.

Çoğu insan kütüphanenin
yıkıcı bir yangında yok olduğuna inandı.

Kütüphanenin yükselişi ve düşüşünün
arkasındaki gerçekler daha karmaşık.

Böyle bir kütüphane fikri
Büyük İskender'den çıkmıştır.

"Fatih" olarak nam saldıktan sonra,

Aristo'nun eski öğrencisi, 
ismini verdiği şehirde

bilgi imparatorluğu kurmak için 
bütün ilgisini İskenderiye'ye verdi.

İnşaası başlamadan önce öldü

ama varisi I. Ptolemaios

Büyük İskender'in müze ve kütüphane için
planlarını gerçekleştirdi.

Şehrin kraliyet bölgesinde olan

İskenderiye Kütüphanesi,

büyük Helenistik sütunlarla,
yerel Mısır etkileriyle

ya da ikisinin eşsiz birleşimiyle
inşa edilmiş olabilir

ancak mimarisinden günümüze kalan 
hiçbir kanıt yoktur.

Amfilerin, sınıfların ve tabii ki 
rafların olduğunu biliyoruz.

Bina tamamlanır tamamlanmaz
I. Ptolemaios binayı

öncelikli olarak Yunan ve Mısır 
parşömenleriyle doldurmaya başladı.

Masrafları karşılayıp alimleri, yaşamaları
ve çalışmaları için İskenderiye'ye

çağırdı ve onların el yazmalarıyla beraber
kütüphane büyümeye başladı ancak

İskenderiye yöneticileri hâlâ dünyadaki 
her kitabın bir kopyasını istiyorlardı.

Neyse ki, İskenderiye Akdeniz'den geçen
gemiler için bir merkez konumundaydı.

III. Ptolemy İskenderiye'de demirlemiş 
her geminin kopyalaması için kitaplarını

teslim etmesini gerektiren 
bir yasa çıkardı.

Kütüphanenin katipleri metinleri
kopyaladıktan sonra

orijinal metinleri alarak kopyaları 
gemilere geri gönderdiler.

Parayla tutulan kitap avcıları 
yeni metinler bulmak için

tüm Akdeniz'i taradılar

ve İskenderiye yöneticileri parşömen
yapımında kullanılan Mısır papirüsünün

ihracatını sonlandırarak 
rakiplerini bastırmaya çalıştılar.

Bu çabalar İskenderiye'ye yüz binlerce 
kitabın gelmesine neden oldu.

Kütüphane büyüdükçe,

birçok konu hakkında bilgi bulmak 
öncekinden daha kolay hâle geldi

fakat aynı zamanda herhangi bir konu 
hakkında bilgi bulmak daha da zorlaştı.

Neyse ki, Kireneli Callimachus,

türünün ilk örneği olan ve
kütüphanenin içeriğini gösteren

120 ciltlik panolar hazırlayarak

bir çözüm üzerinde çalışmaya başladı.

İnsanlar, panoları kullanarak

kütüphanenin kalabalık koleksiyonu
arasında dolaşabiliyorlardı.

Bazı şaşırtıcı keşifler yaptılar.

Kristof Kolomb yelken açmadan 
1600 yıl önce

Eratosthenes dünyanın yuvarlak olduğunu
fark etmekle kalmadı

ayrıca gerçek boyutunun 
birkaç mil içinde kalarak

dünyanın çevresini ve çapını hesapladı.

İskenderiyeli Heron,

Sanayi Devrimi sırasında
yeniden icat edilmesinden bin yıl önce

dünyanın ilk buharlı makinesini
icat etti.

M.Ö. 283 yılında kuruluşundan yaklaşık 
300 yıl sonra kütüphane zenginleşti.

Fakat sonra, M.Ö. 48 yılında Jül Sezar 
İskenderiye'yi kuşattı

ve limandaki gemileri ateşe verdi.

Akademisyenler yıllarca, yangın şehre 
yayıldığı için kütüphanenin de yandığına

inandılar ve genişleyen koleksiyonun 
yangında kül olmuş olması mümkün

ama eski yazılardan biliyoruz ki,
akademisyenler

kuşatmadan yüzyıllar sonra bile 
kütüphaneyi ziyaret etmeye devam ettiler.

Nihayetinde, şehir

Yunanlardan, Romalılara,

Hristiyanlara ve sonunda Müslümanların 
eline geçince

kütüphane yavaşça yok oldu.

Başa geçen her yeni yönetici kütüphanenin
içeriğinden gururlanmak yerine

onu bir tehdit olarak gördüler.

M.Ö. 415'de

Hristiyan yöneticiler, 
Antik Yunan metinlerinin çalışılmasını

dine aykırı gördükleri için

Hypatia isminde bir matematikçiyi 
öldürdüler.

İskenderiye Kütüphanesi ve 
sayısız metinleri çoktan yok olsa bile,

bilgimizi toplamanın,

ona ulaşmanın,

ve korumanın en iyi yolunu bulmak için
hâlâ çabalıyoruz.

Bugün ulaşılabilir bilgi daha fazla

ve onu korumak için 
daha gelişmiş teknolojilerimiz var

fakat dijital arşivlerimizin 
tahribata karşı

İskenderiye'nin mürekkep ve 
kağıtlardan oluşan parşömenlerinden

daha dayanıklı olacağını 
kesin olarak bilemeyiz.

Bilgi haznelerimiz fiziksel olarak
güvende olsa bile,

bir kütüphaneyi bölen

bilgi korkusu ve geçmişin geçmiş olduğuna 
inanan kibirli inanç gibi

sinsi güçlere karşı

daha dayanıklı olmak zorunda kalacaklar.

Bu sefer fark şu ki, 
ne için hazırlanacağımızı biliyoruz.