0:00:07.238,0:00:09.119
2,300 yıl önce

0:00:09.119,0:00:11.801
İskenderiye yöneticileri insanlığın [br]

0:00:11.801,0:00:14.196
en cesur amaçlarından biriyle [br]yola çıktılar;

0:00:14.196,0:00:18.590
dünyadaki bütün bilgileri bir [br]çatı altında toplamak.

0:00:18.590,0:00:19.824
En parlak zamanında

0:00:19.824,0:00:23.623
İskenderiye kütüphanesi [br]eşi benzeri olmayan parşömenlere sahipti

0:00:23.623,0:00:27.157
ve Yunan aleminin en başarılılarının [br]ilgisini çekti.

0:00:27.157,0:00:31.697
Fakat, M.Ö. 5. yüzyıl sonunda [br]bu büyük kütüphane yok oldu.

0:00:31.697,0:00:35.227
Çoğu insan kütüphanenin[br]yıkıcı bir yangında yok olduğuna inandı.

0:00:35.227,0:00:39.483
Kütüphanenin yükselişi ve düşüşünün[br]arkasındaki gerçekler daha karmaşık.

0:00:39.483,0:00:42.776
Böyle bir kütüphane fikri[br]Büyük İskender'den çıkmıştır.

0:00:42.776,0:00:45.038
"Fatih" olarak nam saldıktan sonra,

0:00:45.038,0:00:47.846
Aristo'nun eski öğrencisi, [br]ismini verdiği şehirde

0:00:47.846,0:00:52.524
bilgi imparatorluğu kurmak için [br]bütün ilgisini İskenderiye'ye verdi.

0:00:52.524,0:00:54.732
İnşaası başlamadan önce öldü

0:00:54.732,0:00:56.745
ama varisi I. Ptolemaios

0:00:56.745,0:01:01.354
Büyük İskender'in müze ve kütüphane için[br]planlarını gerçekleştirdi.

0:01:01.354,0:01:03.740
Şehrin kraliyet bölgesinde olan[br]

0:01:03.740,0:01:05.266
İskenderiye Kütüphanesi,

0:01:05.266,0:01:07.945
büyük Helenistik sütunlarla,[br]yerel Mısır etkileriyle

0:01:07.945,0:01:10.640
ya da ikisinin eşsiz birleşimiyle[br]inşa edilmiş olabilir

0:01:10.640,0:01:15.061
ancak mimarisinden günümüze kalan [br]hiçbir kanıt yoktur.

0:01:15.061,0:01:19.659
Amfilerin, sınıfların ve tabii ki [br]rafların olduğunu biliyoruz.

0:01:19.659,0:01:21.958
Bina tamamlanır tamamlanmaz[br]I. Ptolemaios binayı

0:01:21.958,0:01:26.441
öncelikli olarak Yunan ve Mısır [br]parşömenleriyle doldurmaya başladı.

0:01:26.441,0:01:30.842
Masrafları karşılayıp alimleri, yaşamaları[br]ve çalışmaları için İskenderiye'ye

0:01:30.842,0:01:34.490
çağırdı ve onların el yazmalarıyla beraber[br]kütüphane büyümeye başladı ancak

0:01:34.490,0:01:39.695
İskenderiye yöneticileri hâlâ dünyadaki [br]her kitabın bir kopyasını istiyorlardı.

0:01:39.695,0:01:44.332
Neyse ki, İskenderiye Akdeniz'den geçen[br]gemiler için bir merkez konumundaydı.

0:01:44.332,0:01:49.441
III. Ptolemy İskenderiye'de demirlemiş [br]her geminin kopyalaması için kitaplarını

0:01:49.441,0:01:51.943
teslim etmesini gerektiren [br]bir yasa çıkardı.

0:01:51.943,0:01:55.080
Kütüphanenin katipleri metinleri[br]kopyaladıktan sonra

0:01:55.080,0:01:58.553
orijinal metinleri alarak kopyaları [br]gemilere geri gönderdiler.

0:01:58.553,0:02:02.094
Parayla tutulan kitap avcıları [br]yeni metinler bulmak için

0:02:02.094,0:02:03.912
tüm Akdeniz'i taradılar

0:02:03.912,0:02:07.505
ve İskenderiye yöneticileri parşömen[br]yapımında kullanılan Mısır papirüsünün

0:02:07.505,0:02:12.173
ihracatını sonlandırarak [br]rakiplerini bastırmaya çalıştılar.

0:02:12.173,0:02:16.274
Bu çabalar İskenderiye'ye yüz binlerce [br]kitabın gelmesine neden oldu.

0:02:16.274,0:02:17.825
Kütüphane büyüdükçe,

0:02:17.825,0:02:21.856
birçok konu hakkında bilgi bulmak [br]öncekinden daha kolay hâle geldi

0:02:21.856,0:02:26.689
fakat aynı zamanda herhangi bir konu [br]hakkında bilgi bulmak daha da zorlaştı.

0:02:26.689,0:02:31.919
Neyse ki, Kireneli Callimachus,

0:02:31.919,0:02:34.701
türünün ilk örneği olan ve[br]kütüphanenin içeriğini gösteren

0:02:34.701,0:02:37.238
120 ciltlik panolar hazırlayarak

0:02:37.238,0:02:39.307
bir çözüm üzerinde çalışmaya başladı.

0:02:39.307,0:02:40.745
İnsanlar, panoları kullanarak

0:02:40.745,0:02:43.888
kütüphanenin kalabalık koleksiyonu[br]arasında dolaşabiliyorlardı.

0:02:43.888,0:02:46.721
Bazı şaşırtıcı keşifler yaptılar.

0:02:46.721,0:02:49.414
Kristof Kolomb yelken açmadan [br]1600 yıl önce

0:02:49.414,0:02:52.732
Eratosthenes dünyanın yuvarlak olduğunu[br]fark etmekle kalmadı

0:02:52.732,0:02:55.234
ayrıca gerçek boyutunun [br]birkaç mil içinde kalarak

0:02:55.234,0:02:57.728
dünyanın çevresini ve çapını hesapladı.

0:02:57.728,0:03:00.770
İskenderiyeli Heron,

0:03:00.770,0:03:03.745
Sanayi Devrimi sırasında[br]yeniden icat edilmesinden bin yıl önce

0:03:03.745,0:03:06.638
dünyanın ilk buharlı makinesini[br]icat etti.

0:03:06.638,0:03:13.685
M.Ö. 283 yılında kuruluşundan yaklaşık [br]300 yıl sonra kütüphane zenginleşti.

0:03:13.685,0:03:19.211
Fakat sonra, M.Ö. 48 yılında Jül Sezar [br]İskenderiye'yi kuşattı

0:03:19.211,0:03:21.800
ve limandaki gemileri ateşe verdi.

0:03:21.800,0:03:26.827
Akademisyenler yıllarca, yangın şehre [br]yayıldığı için kütüphanenin de yandığına

0:03:26.827,0:03:30.314
inandılar ve genişleyen koleksiyonun [br]yangında kül olmuş olması mümkün

0:03:30.314,0:03:32.645
ama eski yazılardan biliyoruz ki,[br]akademisyenler

0:03:32.645,0:03:36.661
kuşatmadan yüzyıllar sonra bile [br]kütüphaneyi ziyaret etmeye devam ettiler.

0:03:36.661,0:03:40.675
Nihayetinde, şehir

0:03:40.675,0:03:41.956
Yunanlardan, Romalılara, [br]

0:03:41.956,0:03:44.432
Hristiyanlara ve sonunda Müslümanların [br]eline geçince

0:03:44.432,0:03:45.717
kütüphane yavaşça yok oldu.

0:03:45.717,0:03:49.173
Başa geçen her yeni yönetici kütüphanenin[br]içeriğinden gururlanmak yerine

0:03:49.173,0:03:50.786
onu bir tehdit olarak gördüler.

0:03:50.786,0:03:52.882
M.Ö. 415'de

0:03:52.882,0:03:56.288
Hristiyan yöneticiler, [br]Antik Yunan metinlerinin çalışılmasını

0:03:56.288,0:03:59.956
dine aykırı gördükleri için[br][br]

0:03:59.956,0:04:02.379
Hypatia isminde bir matematikçiyi [br]öldürdüler.

0:04:02.379,0:04:06.903
İskenderiye Kütüphanesi ve [br]sayısız metinleri çoktan yok olsa bile,

0:04:06.903,0:04:09.395
bilgimizi toplamanın,

0:04:09.395,0:04:10.397
ona ulaşmanın,

0:04:10.397,0:04:13.156
ve korumanın en iyi yolunu bulmak için[br]hâlâ çabalıyoruz.

0:04:13.156,0:04:15.237
Bugün ulaşılabilir bilgi daha fazla

0:04:15.237,0:04:17.903
ve onu korumak için [br]daha gelişmiş teknolojilerimiz var

0:04:17.903,0:04:20.130
fakat dijital arşivlerimizin [br]tahribata karşı

0:04:20.130,0:04:23.167
İskenderiye'nin mürekkep ve [br]kağıtlardan oluşan parşömenlerinden [br]

0:04:23.167,0:04:25.790
daha dayanıklı olacağını [br]kesin olarak bilemeyiz.

0:04:25.790,0:04:29.406
Bilgi haznelerimiz fiziksel olarak[br]güvende olsa bile,

0:04:29.406,0:04:32.672
bir kütüphaneyi bölen

0:04:32.672,0:04:35.919
bilgi korkusu ve geçmişin geçmiş olduğuna [br]inanan kibirli inanç gibi

0:04:35.919,0:04:37.152
sinsi güçlere karşı

0:04:37.152,0:04:39.791
daha dayanıklı olmak zorunda kalacaklar.

0:04:39.791,0:04:43.967
Bu sefer fark şu ki, [br]ne için hazırlanacağımızı biliyoruz.