0:00:07.220,0:00:09.119
2300 lat temu

0:00:09.119,0:00:11.801
władcy Aleksandrii[br]postanowili urzeczywistnić

0:00:11.801,0:00:14.546
jedną z najśmielszych wizji ludzkości,

0:00:14.546,0:00:18.590
zebranie wiedzy całego świata[br]pod jednym dachem.

0:00:18.590,0:00:19.824
W czasach świetności

0:00:19.824,0:00:23.623
Biblioteka Aleksandryjska[br]miała najliczniejszą kolekcję zwojów

0:00:23.623,0:00:27.157
i przyciągała najtęższe umysły[br]greckiego świata.

0:00:27.157,0:00:31.877
Pod koniec V wieku naszej ery[br]wielka Biblioteka zniknęła.

0:00:31.877,0:00:35.227
Przez lata sądzono,[br]że zniszczył ją katastrofalny pożar.

0:00:35.227,0:00:39.773
Prawda na temat powstania i upadku[br]Biblioteki jest dużo bardziej złożona.

0:00:39.773,0:00:42.776
Pomysł założenia biblioteki[br]pochodził od Aleksandra Wielkiego.

0:00:42.776,0:00:45.038
Po ugruntowaniu swojej władzy

0:00:45.038,0:00:47.846
były student Arystotelesa skupił uwagę

0:00:47.846,0:00:52.524
na budowie imperium wiedzy[br]w mieście nazwanym jego imieniem.

0:00:52.524,0:00:54.732
Zmarł, zanim rozpoczęto budowę,

0:00:54.732,0:00:56.745
ale Ptolemeusz I, jego następca,

0:00:56.745,0:01:01.354
zrealizował projekt muzeum[br]i biblioteki autorstwa Aleksandra.

0:01:01.354,0:01:03.740
Usytuowana w królewskiej dzielnicy miasta

0:01:03.740,0:01:05.266
Biblioteka Aleksandryjska

0:01:05.266,0:01:08.105
miała zapewne wielkie[br]hellenistyczne kolumny,

0:01:08.105,0:01:09.940
nosiła ślady wpływów rodzimego Egiptu

0:01:09.940,0:01:15.061
albo była unikalnym połączeniem obu,[br]ale nie przetrwały żadne opisy.

0:01:15.061,0:01:20.089
Wiemy, że miała sale wykładowe,[br]lekcyjne i, oczywiście, półki.

0:01:20.089,0:01:21.958
Gdy budowla była gotowa,

0:01:21.958,0:01:26.441
Ptolemeusz I zapełniał ją zwojami,[br]głównie greckimi i egipskimi.

0:01:26.441,0:01:30.842
Na swój koszt zaprosił[br]do Aleksandrii uczonych,

0:01:30.842,0:01:34.490
których manuskrypty[br]powiększały zbiory Biblioteki,

0:01:34.490,0:01:39.785
ale władcy Aleksandrii wciąż chcieli[br]kopii książek całego świata.

0:01:39.785,0:01:44.432
Szczęśliwie, Aleksandria była węzłem dla[br]statków płynących przez Morze Śródziemne.

0:01:44.432,0:01:49.501
Od statków cumujących w Aleksandrii[br]Ptolemeusz III wymagał

0:01:49.501,0:01:51.943
przekazania książek do skopiowania.

0:01:51.943,0:01:55.080
Po przepisaniu tekstu biblioteczny skryba

0:01:55.080,0:01:58.553
zatrzymywał oryginał,[br]a kopię zwracał na statek.

0:01:58.553,0:02:02.094
Wynajęci łowcy książek[br]przeczesywali rejon śródziemnomorski

0:02:02.094,0:02:03.912
w poszukiwaniu nowych tekstów,

0:02:03.912,0:02:06.835
a władcy Aleksandrii[br]próbowali zmiażdżyć rywali,

0:02:06.835,0:02:12.313
wstrzymując eksport egipskiego papirusu[br]używanego do produkcji zwojów.

0:02:12.313,0:02:16.224
Ich wysiłki sprowadziły[br]do Aleksandrii setki tysięcy książek.

0:02:16.844,0:02:18.185
Powiększająca się Biblioteka

0:02:18.185,0:02:21.856
dała dostęp do informacji[br]na niespotykaną dotąd liczbę tematów,

0:02:21.856,0:02:26.809
ale jednocześnie trudniej było[br]znaleźć informacje na wybrany temat.

0:02:26.809,0:02:32.059
Na szczęście uczony Kallimach z Cyreny[br]rozwiązał ten problem,

0:02:32.059,0:02:33.851
tworząc pinakes,

0:02:33.851,0:02:37.238
katalog zbiorów Biblioteki[br]w postaci 120 ksiąg,

0:02:37.238,0:02:39.307
pierwszy w swoim rodzaju.

0:02:39.307,0:02:40.745
Tablice pinakes

0:02:40.745,0:02:43.888
umożliwiały poruszanie się[br]po rosnącej kolekcji Biblioteki.

0:02:43.888,0:02:46.721
Dokonano wtedy wielu niezwykłych odkryć.

0:02:46.721,0:02:49.414
1600 lat przed wyprawą Kolumba

0:02:49.414,0:02:52.732
Eratostenes nie tylko wiedział,[br]że Ziemia jest okrągła,

0:02:52.732,0:02:55.234
ale obliczył jej obwód i średnicę

0:02:55.234,0:02:57.728
z dokładnością do kilku kilometrów.

0:02:57.728,0:03:01.330
Heron z Aleksandrii stworzył[br]pierwszy silnik parowy

0:03:01.330,0:03:02.825
ponad tysiąc lat

0:03:02.825,0:03:06.638
przed wynalezieniem go na nowo[br]w czasie rewolucji przemysłowej.

0:03:06.638,0:03:13.685
Założona w 283 roku przed naszą erą[br]Biblioteka kwitła jeszcze około 300 lat,

0:03:13.685,0:03:19.211
ale w 48 roku przed naszą erą[br]Cezar zaczął oblężenie Aleksandrii,

0:03:19.211,0:03:21.800
podpalając statki w porcie.

0:03:21.800,0:03:26.827
Całe lata uczeni sądzili, że Biblioteka[br]spłonęła wtedy w pożarze miasta.

0:03:26.827,0:03:30.314
Możliwe, że pożar zniszczył[br]część rozrastającej się kolekcji,

0:03:30.314,0:03:32.135
ale z pism starożytnych wynika,

0:03:32.135,0:03:36.661
że jeszcze całe stulecia po oblężeniu[br]uczeni odwiedzali Bibliotekę.

0:03:36.661,0:03:41.235
Biblioteka zaczęła powoli znikać,[br]gdy miasto przechodziło z rąk greckich

0:03:41.235,0:03:42.266
w rzymskie,

0:03:42.266,0:03:43.172
chrześcijańskie,

0:03:43.172,0:03:45.177
a w końcu muzułmańskie.

0:03:45.177,0:03:48.323
Kolejni władcy widzieli[br]zbiory jako zagrożenie,

0:03:48.323,0:03:50.786
a nie źródło dumy.

0:03:50.786,0:03:52.882
W 415 roku naszej ery

0:03:52.882,0:03:56.288
chrześcijańscy przywódcy[br]przyczynili się do zamordowania Hypatii,

0:03:56.288,0:03:59.956
matematyczki studiującej w Bibliotece[br]starożytne teksty greckie,

0:03:59.956,0:04:02.739
uważane przez nich za bluźniercze.

0:04:02.739,0:04:06.903
Chociaż Biblioteka Aleksandryjska i jej[br]niezliczone zbiory dawno nie istnieją,

0:04:06.903,0:04:09.625
wciąż szukamy najlepszego[br]sposobu gromadzenia,

0:04:09.625,0:04:10.557
udostępniania

0:04:10.557,0:04:12.646
i przechowywania wiedzy.

0:04:12.646,0:04:14.737
Mamy dostęp do większej ilości informacji

0:04:14.737,0:04:17.383
i zaawansowaną technologię[br]ich przechowywania,

0:04:17.383,0:04:19.040
choć nie mamy pewności,

0:04:19.040,0:04:22.487
że archiwa cyfrowe będą[br]bardziej odporne na zniszczenie

0:04:22.487,0:04:25.790
niż atrament i zwoje Aleksandrii.

0:04:25.790,0:04:29.456
Nawet jeśli nasze zasoby wiedzy[br]są fizycznie zabezpieczone,

0:04:29.456,0:04:32.672
i tak będą musiały [br]odeprzeć podstępne siły,

0:04:32.672,0:04:35.009
jakie zburzyły Bibliotekę,

0:04:35.009,0:04:36.252
czyli obawę przed wiedzą

0:04:36.252,0:04:39.871
i aroganckie przekonanie,[br]że przeszłość jest bezwartościowa.

0:04:39.871,0:04:43.967
Jednak tym razem wiemy,[br]na co się przygotować.