1
00:00:01,699 --> 00:00:03,874
Meu fillo naceu en Xaneiro de 2020,

2
00:00:03,918 --> 00:00:05,945
pouco antes do illamento de París.

3
00:00:06,109 --> 00:00:08,212
Nunca tivo medo da xente
que levaba máscaras,

4
00:00:08,236 --> 00:00:09,752
porque iso é todo o que coñece.

5
00:00:10,306 --> 00:00:14,458
Miña filla de tres anos sabe como dicir
"gel hydro-alcoolique".

6
00:00:14,482 --> 00:00:17,507
A palabra en francés para dicir
xel hidroalcólico.

7
00:00:17,531 --> 00:00:19,841
De feito, pronúnciao mellor ca min.

8
00:00:20,613 --> 00:00:22,927
Pero ninguén quere levar unha máscara

9
00:00:22,951 --> 00:00:26,423
ou ter que lavar as máns
cada 20 segundos con xel desinfectante

10
00:00:26,539 --> 00:00:30,347
Estamos desesperados mirando cara o I+D
para que encontren unha solución por nós:

11
00:00:30,660 --> 00:00:31,817
a vacina.

12
00:00:32,157 --> 00:00:34,167
É interesante como, nas nosas cabezas,

13
00:00:34,191 --> 00:00:37,880
seguimos a pensar no desenvolvemento
da vacina como se fose o Santo Graal.

14
00:00:38,825 --> 00:00:42,253
Pero hai un par de atallos
que me gustaría descifrar.

15
00:00:42,277 --> 00:00:44,730
Non son doutora,
son unha simple consultora.

16
00:00:44,774 --> 00:00:46,972
A miña clientela céntrase en
asistencia médica,

17
00:00:46,996 --> 00:00:50,717
empresas biofarmacéuticas, provedoras,
institucións globais de saúde,

18
00:00:51,021 --> 00:00:52,746
e elas educáronme a min.

19
00:00:53,769 --> 00:00:56,465
Precisamos atopar a ferramentas
para combater a COVID,

20
00:00:56,489 --> 00:00:59,050
e precisamos facelas accesíbeis
a todos e todas.

21
00:00:59,796 --> 00:01:03,584
Primeiro, unha soa vacina
non nos vai sacar desta.

22
00:01:03,988 --> 00:01:06,253
O que precisamos é un arsenal
de ferramentas.

23
00:01:06,277 --> 00:01:10,070
Precisamos vacinas, precisamos terapeutas,
precisamos diagnoses

24
00:01:10,094 --> 00:01:14,788
para estar seguros de que podemos prever,
identificar e tratar os casos de COVID

25
00:01:14,812 --> 00:01:16,932
en diferentes poboacións.

26
00:01:16,956 --> 00:01:20,826
Segundo, non se trata só
de atopar as ferramentas.

27
00:01:21,798 --> 00:01:24,819
Que pensas que pasará
cando unha desas probas médicas

28
00:01:24,843 --> 00:01:27,154
demostre que a ferramenta é efectiva?

29
00:01:27,178 --> 00:01:29,747
Pensas que poderemos ir correndo
á farmacia do lado,

30
00:01:29,771 --> 00:01:31,766
conseguir o produto,
quitarnos as máscaras

31
00:01:31,790 --> 00:01:33,706
e volver a bicarnos con lingua?

32
00:01:34,520 --> 00:01:35,731
Non.

33
00:01:36,557 --> 00:01:40,177
Encontrarmos unha ferramenta eficaz
é só un paso nesta gran loita,

34
00:01:40,201 --> 00:01:43,276
porque hai unha diferenza
entre que exista un produto

35
00:01:43,300 --> 00:01:45,201
e poder acceder a el.

36
00:01:46,058 --> 00:01:47,303
E agora pensarás,

37
00:01:47,327 --> 00:01:50,328
"Oh... quere dicir que outros países
terán que agardar."

38
00:01:50,741 --> 00:01:52,544
Non, non me refiro a iso.

39
00:01:52,568 --> 00:01:54,647
Non é que outros teñan que agardar,

40
00:01:54,671 --> 00:01:56,587
senón calquera de nós.

41
00:01:57,240 --> 00:01:58,894
Se hai algo que nos ensina a COVID

42
00:01:58,918 --> 00:02:01,820
é que pola súa velocidade e magnitude,

43
00:02:01,844 --> 00:02:04,463
está expoñéndonos a todos nós
aos mesmos cambios

44
00:02:04,487 --> 00:02:07,561
e facéndonos probar retos
aos que non estabamos afeitos.

45
00:02:08,064 --> 00:02:10,594
Lembras cando comezou
o illamento na China?

46
00:02:10,658 --> 00:02:13,278
Imaxinábaste que ti tamén
acabarías na mesma situación

47
00:02:13,302 --> 00:02:14,507
semanas despois?

48
00:02:15,016 --> 00:02:16,612
Eu non.

49
00:02:17,057 --> 00:02:20,617
Imos agora ó momento, teórico,
no que xa teñamos a vacina.

50
00:02:21,240 --> 00:02:24,588
Neste caso, o próximo reto
será a subministración

51
00:02:25,355 --> 00:02:27,486
O cálculo actual da comunidade global

52
00:02:27,510 --> 00:02:29,743
é que para o fin de 2021,

53
00:02:29,767 --> 00:02:32,843
ou sexa, máis dun ano despois
do desenvolvemento da vacina,

54
00:02:32,867 --> 00:02:35,821
teremos doses dabondo para
entre un e dous mil millóns

55
00:02:35,845 --> 00:02:37,849
das oito mil millóns de persoas
no planeta.

56
00:02:38,798 --> 00:02:40,450
Así que, quen terá que esperar?

57
00:02:41,157 --> 00:02:44,248
Como pensas que será o acceso
cando a subministración é limitada?

58
00:02:44,619 --> 00:02:46,100
Escenario número un:

59
00:02:46,124 --> 00:02:48,122
deixamos que o mercado actúe por si mesmo,

60
00:02:48,146 --> 00:02:51,875
e aqueles que se poidan pagar máis
ou ser os máis rápidos negociando

61
00:02:51,909 --> 00:02:53,947
poderán acceder de primeiros ao producto.

62
00:02:54,339 --> 00:02:57,463
Non é para nada xusto,
pero é moi posíbel que ocorra.

63
00:02:58,064 --> 00:02:59,435
Escenario número dous:

64
00:02:59,459 --> 00:03:02,433
Podemos poñernos de acordo,
segundo a lóxica da sanidade pública,

65
00:03:02,497 --> 00:03:04,139
en quen accede primeiro ao produto.

66
00:03:04,163 --> 00:03:07,183
Pon que acordamos que o persoal sanitario
sexa o primeiro,

67
00:03:07,207 --> 00:03:08,683
e, despois, os maiores

68
00:03:08,707 --> 00:03:10,663
e, por último, o resto da poboación.

69
00:03:10,687 --> 00:03:12,737
Déixame agora ir un poco máis aló.

70
00:03:12,761 --> 00:03:14,317
Escenario número tres:

71
00:03:15,619 --> 00:03:19,118
os países que demostraron 
que poden xestionar ben a pandemia

72
00:03:19,142 --> 00:03:21,368
acceden de primeiro ao produto.

73
00:03:22,055 --> 00:03:23,937
Sería extrapolar un pouco,

74
00:03:23,961 --> 00:03:26,129
mais non é ciencia ficción,
nin moito menos.

75
00:03:26,243 --> 00:03:27,202
Hai algúns anos,

76
00:03:27,252 --> 00:03:30,773
cando a subministración do medicamento
contra a tuberculose escaseaba

77
00:03:30,932 --> 00:03:32,845
implantouse unha comisión extraordinaria

78
00:03:32,895 --> 00:03:36,133
para determinar que países
tiñan unha sanidade forte dabondo

79
00:03:36,157 --> 00:03:39,247
para garantir que os produtos 
fosen repartidos de forma axeitada

80
00:03:39,271 --> 00:03:42,460
e que os pacientes seguisen
correctamente o seu tratamento.

81
00:03:42,624 --> 00:03:44,996
E eses países foron os primeiros
en ter acceso.

82
00:03:46,722 --> 00:03:48,225
Ou, escenario número catro:

83
00:03:48,269 --> 00:03:50,222
podémosnos pór de acordo
nunha lei ao chou,

84
00:03:50,316 --> 00:03:53,334
Por exemplo, que a xente sexa vacinada
polo seu aniversario.

85
00:03:54,108 --> 00:03:55,542
Agora déixame preguntarche:

86
00:03:56,201 --> 00:04:00,613
Como che fai sentir pensar nun futuro
no que existe unha vacina,

87
00:04:00,637 --> 00:04:05,021
pero no que seguises levando unha máscara
e os teus fillos non puidesen ir á escola

88
00:04:05,045 --> 00:04:07,684
e non puideses ir ao traballo como queiras

89
00:04:07,708 --> 00:04:10,331
por non ter acceso a ese produto?

90
00:04:11,593 --> 00:04:14,763
Cada día que pasase
veríase como inaceptábel, ou?

91
00:04:15,309 --> 00:04:16,600
Mais... sabes que?

92
00:04:17,067 --> 00:04:21,219
Hai moitas enfermidades para as que
temos tratamentos e, incluso, curas,

93
00:04:21,243 --> 00:04:25,409
e, aínda así, seguen afectando a xente
que morre cada ano dela.

94
00:04:26,310 --> 00:04:27,907
Poñamos por caso a tuberculose:

95
00:04:28,479 --> 00:04:30,963
10 millóns de persoas infectadas cada ano,

96
00:04:30,987 --> 00:04:33,073
1,5 millóns de persoas mortas,

97
00:04:33,969 --> 00:04:36,072
a pesar de que hai anos
que temos unha cura.

98
00:04:36,096 --> 00:04:38,924
E iso é só porque
aínda non solucionamos

99
00:04:38,948 --> 00:04:40,757
algunhas cuestións fundamentais.

100
00:04:42,495 --> 00:04:45,126
Un acceso equitativo é o máis xusto,

101
00:04:45,801 --> 00:04:48,393
pero máis aló deste argumento humanitario

102
00:04:48,563 --> 00:04:51,590
que, agardo, todos sexamos
máis conscientes

103
00:04:51,590 --> 00:04:52,590
agora que o vivimos na nosa pel,

104
00:04:52,590 --> 00:04:54,877
hai un argumento económico e de saúde

105
00:04:54,901 --> 00:04:56,398
para o acceso equitativo.

106
00:04:57,104 --> 00:05:00,688
O argumento de saúde é que
mentres o virus siga activo nalgures.

107
00:05:00,712 --> 00:05:03,219
todos nós estamos en risco de
volver a enfermar.

108
00:05:03,909 --> 00:05:07,588
O argumento económico é que
debido á interdependencia

109
00:05:07,612 --> 00:05:08,915
das nosas economías,
ningunha economía estatal

110
00:05:08,939 --> 00:05:11,891

pode empezar de novo
se as demais non remontan con ela

111
00:05:14,867 --> 00:05:17,386
Pensa nos sectores
que dependen de mobilidade global,

112
00:05:17,410 --> 00:05:19,713
coma a aeroespacial
ou a de viaxes e turismo.

113
00:05:19,766 --> 00:05:22,725
Pensa nas cadeas de subministración
que abranguen todo o mundo,

114
00:05:22,759 --> 00:05:24,515
como a téxtil ou a automóbil.

115
00:05:24,539 --> 00:05:28,409
Pensa en canto do crecemento económico
provén de mercados emerxentes.

116
00:05:28,719 --> 00:05:31,741
Precisamos de tódolos países
para erradicar a pandemia.

117
00:05:35,155 --> 00:05:38,140
Así que o acceso equitativo
non só é o máis xusto,

118
00:05:38,164 --> 00:05:40,168
é tamén o máis intelixente.

119
00:05:41,165 --> 00:05:42,693
Mais, como o facemos?

120
00:05:43,758 --> 00:05:47,323
Asegurémonos antes que estamos de acordo
en canto a que significa "acceso".

121
00:05:47,467 --> 00:05:49,931
Significaría que o produto existe;

122
00:05:49,955 --> 00:05:52,544
que funciona o suficientemente ben;

123
00:05:52,568 --> 00:05:55,422
que foi aprobado polas autoridades locais;

124
00:05:55,446 --> 00:05:57,231
que nolo podemos permitir;

125
00:05:57,255 --> 00:06:00,488
pero tamén que hai probas
de que funciona en tódala poboación

126
00:06:00,512 --> 00:06:01,695
que o precise,

127
00:06:01,719 --> 00:06:06,229
e iso pode incluír mulleres embarazadas
ou persoas inmunodeprimidas, ou nenos;

128
00:06:06,253 --> 00:06:08,788
que pode ser distribuído
en diferentes situacións,

129
00:06:08,812 --> 00:06:14,344
coma hospitais e clínicas rurais,
ou climas quentes e fríos;

130
00:06:14,368 --> 00:06:16,647
e que podemos producilo
nunha escala correcta.

131
00:06:17,266 --> 00:06:19,321
É unha lista moi longa, seino,

132
00:06:19,376 --> 00:06:21,383
e nunha situación na que
non houbese crise,

133
00:06:21,433 --> 00:06:25,634
combateríamos estas cuestións
unha por unha, por orde,

134
00:06:25,658 --> 00:06:27,241
o que leva moito tempo.

135
00:06:28,339 --> 00:06:29,844
Así que, que facemos?

136
00:06:30,609 --> 00:06:33,124
O acceso está lonxe
de ser un novo desafío,

137
00:06:33,148 --> 00:06:34,659
e no caso da COVID,

138
00:06:34,683 --> 00:06:37,986
teño que dicir que estamos vendo
unha colaboración extraordinaria

139
00:06:38,010 --> 00:06:41,727
de organismos internacionais,
sociedades civís, industrias e outros

140
00:06:41,751 --> 00:06:43,099
para acelerar o proceso:

141
00:06:43,190 --> 00:06:45,208
faccendo funcionar as cousas en paralelo,

142
00:06:45,232 --> 00:06:47,212
alixeirando os procesos reguladores,

143
00:06:47,275 --> 00:06:49,196
deseñando mecanismos de subministración,

144
00:06:49,266 --> 00:06:52,149
garantindo a obtención,
mobilizando recursos, etc.

145
00:06:52,632 --> 00:06:54,776
Mais, o máis probábel é que
teñamos unha situación na que

146
00:06:57,096 --> 00:07:00,053
a vacina precise ser almacenada a,
poñamos por caso,

147
00:07:00,077 --> 00:07:02,245
menos 80 graos Celsius;

148
00:07:02,269 --> 00:07:04,788
ou na que o tratamento
precise ser administrado

149
00:07:04,812 --> 00:07:07,318
por un profesional sanitario
altamente especializado;

150
00:07:07,372 --> 00:07:09,561
ou na que as diagnoses
precisen ser analizadas

151
00:07:09,585 --> 00:07:11,113
por un laboratorio sofisticado.

152
00:07:11,873 --> 00:07:13,685
Que máis podemos facer?

153
00:07:15,155 --> 00:07:18,018
Se levamos máis aló a lóxica
que a comunidade global de saúde

154
00:07:18,042 --> 00:07:19,695
vén defendendo durante anos,

155
00:07:19,719 --> 00:07:22,977
hai unha cousa máis 
que penso que pode axudar.

156
00:07:23,855 --> 00:07:26,688
Hai un concepto usado
para o desenvolvemento e fabricación

157
00:07:26,712 --> 00:07:28,561
chamado "deseño por custo".

158
00:07:28,585 --> 00:07:31,588
A idea básica é que
o conversa sobre o manexo do custo

159
00:07:31,612 --> 00:07:34,476
sucede ao mesmo tempo
que o produto está sendo deseñado,

160
00:07:34,500 --> 00:07:36,942
en oposición a que o produto
se deseñe primeiro

161
00:07:36,966 --> 00:07:39,457
e despois se revise para baixar o custo.

162
00:07:39,804 --> 00:07:41,898
É un método simple
que axuda a garantir que

163
00:07:41,972 --> 00:07:46,655
cando se identifique o custo
coma criterio prioritario para un produto,

164
00:07:46,679 --> 00:07:48,733
sexa fixado coma obxectivo
xa o primeiro día.

165
00:07:49,386 --> 00:07:52,159
Agora, no contexto de saúde e acceso,

166
00:07:52,543 --> 00:07:54,775
penso que hai un potencial sen explotar

167
00:07:54,799 --> 00:07:56,296
nun "acceso I+D",

168
00:07:56,320 --> 00:07:59,477
tal e como as fábricas
deseñan por custo.

169
00:08:00,012 --> 00:08:03,995
Isto significaría que,
en vez de desenvolver un produto

170
00:08:04,019 --> 00:08:08,382
e despois traballar para adaptalo
e garantir un acceso equitativo,

171
00:08:08,406 --> 00:08:10,559
todos os puntos
da lista que mencionei antes

172
00:08:10,583 --> 00:08:13,898
serían construídos nun proceso
de I+D dende o comezo,

173
00:08:13,922 --> 00:08:16,453
e isto beneficiaríanos a todos nós.

174
00:08:16,477 --> 00:08:18,098
Poñamos un exemplo.

175
00:08:18,122 --> 00:08:21,633
Se desenvolvemos un produto
pensando nun acceso equitativo,

176
00:08:21,657 --> 00:08:24,908
poderemos optimizalo
para aumentar máis rápido a produción.

177
00:08:25,616 --> 00:08:27,966
Na miña experiencia,
o desenvolvemento de fármacos

178
00:08:27,996 --> 00:08:30,296
céntrase a miúdo en atopar
unha dose que funcione

179
00:08:30,346 --> 00:08:33,888
e, só despois, optmizar a dose
ou facerlle pequenos axustes.

180
00:08:34,555 --> 00:08:37,101
Agora imaxina que estamos a falar
dun produto

181
00:08:37,125 --> 00:08:39,620
para o que o principio activo
é un recurso escaso.

182
00:08:40,044 --> 00:08:43,635
E se, en vez diso, nos enfocásemos
en desenvolver un tratamento

183
00:08:43,659 --> 00:08:47,371
que use a cantidade mínima posíbel
dese principio activo?

184
00:08:47,802 --> 00:08:50,065
Podería axudarnos a producir máis doses.

185
00:08:50,744 --> 00:08:52,268
Poñamos outro exemplo.

186
00:08:52,792 --> 00:08:55,655
Se desenvolvésemos un produto
co acceso equitativo en mente,

187
00:08:55,679 --> 00:08:59,148
poderiamos ser quen de optimizalo
para producilo en masa máis rápidamente.

188
00:08:59,788 --> 00:09:01,161
En países con salarios altos

189
00:09:01,211 --> 00:09:03,622
temos sistemas de saúde
de gran capacidade.

190
00:09:03,646 --> 00:09:06,075
Sempre podemos distribuír
os produtos como queramos.

191
00:09:06,113 --> 00:09:08,834
Damos por descontado
que podemos almacenar os produtos

192
00:09:08,864 --> 00:09:10,739
en ambientes con control de temperatura

193
00:09:10,763 --> 00:09:15,084
ou que contamos co persoal sanitario
cualificado para a súa administración.

194
00:09:15,692 --> 00:09:19,727
Por suposto, o control de temperatura
e o persoal sanitario cualificado

195
00:09:19,801 --> 00:09:21,877
non están dispoñíbeis en todas partes.

196
00:09:21,901 --> 00:09:23,888
Se queremos achegarnos ao I+D

197
00:09:23,912 --> 00:09:27,004
coas limitacións dos sistemas de saúde
máis febles en mente,

198
00:09:27,028 --> 00:09:28,542
podemos poñernos creativos

199
00:09:28,566 --> 00:09:32,486
e desenvolver antes, por exemplo,
produtos aos que non afecte a temperatura

200
00:09:32,510 --> 00:09:35,504
ou produtos que poidamos tomar
tan fácilmente como unha vitamina

201
00:09:35,548 --> 00:09:38,977
ou métodos de longa duración
en vez de pequenas doses periódicas.

202
00:09:39,832 --> 00:09:45,136
Se fósemos capaces de producir
e desenvolver ferramentas tan sinxelas,

203
00:09:45,160 --> 00:09:46,782
tería o beneficio engadido

204
00:09:46,806 --> 00:09:50,034
de causar menos esforzo
nos hospitais e sistemas de sáude

205
00:09:50,058 --> 00:09:52,974
para países con salarios
tanto altos coma baixos.

206
00:09:53,894 --> 00:09:55,310
Dada a velocidade do virus

207
00:09:55,334 --> 00:09:58,005
e a magnitude das secuelas
ás que estamos a facer fronte,

208
00:09:58,039 --> 00:10:00,530
penso que temos que continuar
retándonos a nós mesmos

209
00:10:00,549 --> 00:10:02,839
para atopar a forma máis rápida
de facer produtos

210
00:10:02,869 --> 00:10:04,645
contra a COVID e as futuras pandemias

211
00:10:04,739 --> 00:10:06,119
que sexan accesíbeis a todos.

212
00:10:06,501 --> 00:10:07,852
Dende o meu punto de vista,

213
00:10:07,876 --> 00:10:09,738
a non ser que o virus desapareza,

214
00:10:09,762 --> 00:10:11,655
esta historia acaba de dúas formas.

215
00:10:12,288 --> 00:10:14,148
Ou a balanza inclínase cara un lado:

216
00:10:14,172 --> 00:10:16,371
só uns poucos obtemos acceso ao produto

217
00:10:16,395 --> 00:10:18,918
e a COVID segue sendo unha amenaza
para todos nós;

218
00:10:18,942 --> 00:10:20,696
ou equilibramos a balanza,

219
00:10:20,720 --> 00:10:23,085
todos acadamos acceso
ás armas adecuadas,

220
00:10:23,109 --> 00:10:25,104
e seguimos adiante todos xuntos.

221
00:10:26,501 --> 00:10:29,183
O I+D non pode el só coa COVID,

222
00:10:29,207 --> 00:10:31,905
pero unha xestión innovadora
do I+D pode axudar.

223
00:10:32,315 --> 00:10:33,092
Grazas.