0:00:07.297,0:00:09.157 یک نگاه به این عکس بیندازید. 0:00:09.157,0:00:10.657 این چه چیزی میتواند باشد؟ 0:00:10.657,0:00:12.067 یک هیولای ترسناک؟ 0:00:12.067,0:00:13.597 دو تا خرس مهربان؟ 0:00:13.597,0:00:16.557 و یا کاملا چیز دیگری؟ 0:00:16.557,0:00:17.957 حدودا برای یک قرن، 0:00:17.957,0:00:20.427 ده لکه جوهری مثل اینها 0:00:20.427,0:00:24.117 برای یک آزمون شخصیت [br]بظاهر مرموز استفاده شدند. 0:00:24.117,0:00:27.697 که برای مدت طولانی[br]فقط بین روانشناسان و مراجعینشان بود. 0:00:27.697,0:00:33.357 گفته میشد که این عکسهای مرموز [br]کارکرد ذهن فرد را به تصویر میکشد. 0:00:33.357,0:00:35.885 ولی این لکهها واقعا [br]چه میتوانند به ما بگویید؟ 0:00:35.885,0:00:38.425 و این آزمون چطور کار میکند؟ 0:00:38.425,0:00:43.205 اختراع شده در اوایل قرن بیستم،[br]توسط یک روانپزشک سوییسی، هرمن رورشاخ، 0:00:43.205,0:00:47.645 آزمون رورشاخ در واقع کمتر راجع به [br]تصویر دقیقیست که میبینیم، 0:00:47.645,0:00:50.920 و بیشتر راجع به [br]رویکرد کلی ما به ادراک است. 0:00:50.920,0:00:52.300 بعنوان یک هنرمند تازهکار 0:00:52.300,0:00:57.220 هرمن شگفت زده بود که چطور ادراک تصویری ما [br]در هر فردی متفاوت از دیگریست. 0:00:57.220,0:00:59.687 او این علاقه را با خود[br]به دانشکده پزشکی برد، 0:00:59.687,0:01:03.347 جایی که یاد گرفت تمامی حسهای ما[br]عمیقا با هم مرتبط هستند. 0:01:03.347,0:01:08.087 او یاد گرفت که چطور پروسه ادراک ما[br]فقط ورودیهای حسی را ثبت نمیکند، 0:01:08.087,0:01:09.868 بلکه آنها را تبدیل میکند. 0:01:09.868,0:01:13.898 و وقتی شروع به کار در یک بیمارستان روانی[br]در شرق سوییس کرد، 0:01:13.898,0:01:17.308 شروع به طراحی یک سری [br]تصاویر گیجکننده کرد 0:01:17.308,0:01:21.358 که فهم بهتری راجع به[br]این پروسه مرموز پیدا کند. 0:01:21.358,0:01:23.578 با استفاده از این نقاشیهای لکهای، 0:01:23.578,0:01:26.688 رورشاخ شروع به تست صدها شخص سالم 0:01:26.688,0:01:29.608 و بیماران روانی با یک سوال واحد کرد: 0:01:29.608,0:01:31.648 این عکس چه چیزی میتواند باشد؟ 0:01:31.648,0:01:36.278 با این حال، برای رورشاخ این مهم نبود [br]که افراد در این عکسها چه میدیدند، 0:01:36.278,0:01:39.102 ولی بیشتر اینکه رویکردشان به این کار چیست. 0:01:39.102,0:01:42.432 روی کدام قسمتهای تصویر تمرکز میکردند[br]و کدامها را نادیده میگرفتند؟ 0:01:42.432,0:01:44.682 تصویر را متحرک میدیدند؟ 0:01:44.682,0:01:48.382 آیا رنگ برخی از لکهها [br]کمک کرد جوابهای بهتری دهند؟ 0:01:48.382,0:01:51.462 یا حواسشان را پرت کرد [br]و یا عصبیشان کرد؟ 0:01:51.462,0:01:54.492 او سیستمی ساخت که [br]جوابهای مردم را کُدگذاری کرد، 0:01:54.492,0:01:59.472 که تعداد زیاد برداشتها را [br]به تعداد محدودی خلاصه میکرد. 0:01:59.472,0:02:04.124 حالا او مقیاسی تجربی داشت [br]که تمامی انواع افراد را اندازهگیری کند: 0:02:04.124,0:02:06.185 افراد خلاق و خیالپرداز، 0:02:06.185,0:02:08.955 افراد جزئینگر، [br]افراد کلینگر، 0:02:08.955,0:02:12.655 و افراد قابل انعطاف که میتوانستند[br]روش درکشان را تغییر دهند. 0:02:12.655,0:02:14.375 برخیها گیر میکردند، 0:02:14.375,0:02:17.055 و یک جواب خاص را [br]برای خیلی تصاویر میدادند. 0:02:17.055,0:02:20.275 برخی دیگر توضیحات[br]غیرمعمول و جالبی میدادند. 0:02:20.275,0:02:22.985 جوابها به تعداد تصاویر متفاوت بودند، 0:02:22.985,0:02:26.035 که گویای مسائل ادراکی متفاوتی بود - 0:02:26.035,0:02:28.855 برخی قابل فهمتر از برخی دیگر. 0:02:28.855,0:02:31.905 ولی تحلیل روش کلی افراد برای حل مسئله 0:02:31.905,0:02:34.785 بینش واقعی خوبی [br]به روان او میداد. 0:02:34.785,0:02:37.505 و وقتی رورشاخ افراد بیشتر [br]و بیشتری را تست کرد، 0:02:37.505,0:02:39.775 الگوها واضح شدند. 0:02:39.775,0:02:42.355 افراد سالم با مدل شخصیتی یکسان، 0:02:42.355,0:02:45.295 معمولا روش بسیار مشابهی برای درک داشتند. 0:02:45.295,0:02:47.945 بیمارانی که از بیماری یکسانی رنج میبردند، 0:02:47.945,0:02:49.985 هم مشابه یکدیگر عمل کردند، 0:02:49.985,0:02:53.045 که این آزمون را یک وسیله قابل اعتماد[br]برای تشخیص میکرد. 0:02:53.045,0:02:55.575 این حتی میتوانست[br]برخی مواردی را تشخیص دهد 0:02:55.575,0:02:59.135 که شناساییشان با روشهای معمول سخت بود. 0:02:59.135,0:03:00.465 در ۱۹۲۱، 0:03:00.465,0:03:05.205 رورشاخ سیستم کدگذاری خود را [br]در کنار ۱۰ تا از تصاویری که فکر میکرد 0:03:05.205,0:03:09.791 دقیقترین برداشت را از روش[br]ادراک افراد را نشان میداد منتشر کرد. 0:03:09.791,0:03:11.570 در دهههای آینده، 0:03:11.570,0:03:15.860 آزمون در کشورهای مختلف دنیا[br]بسیار معروف شد. 0:03:15.860,0:03:17.207 تا دهه ۱۹۶۰، 0:03:17.207,0:03:21.517 تنها در آمریکا میلیونها بار توسط [br]روانشناسان استفاده شده بود. 0:03:21.517,0:03:24.828 متاسفانه کمتر از یک سال[br]بعد از انتشار آزمون، 0:03:24.828,0:03:27.408 هرمن رورشاخ بصورت تصادفی فوت شد. 0:03:27.408,0:03:29.738 آزمون بدون طراح آن که آنرا بروز نگه دارد 0:03:29.738,0:03:33.108 با وجود اینکه با نتایج بسیار زیادی [br]بطور سازمانیافته تثبیت شده بود 0:03:33.108,0:03:36.548 در موارد غیر علمی و [br]بصورت حدسی مورد استفاده قرار گرفت. 0:03:36.548,0:03:39.598 محققان آزمون را به مجرمان جنگی نازی دادند 0:03:39.598,0:03:43.288 تا بفهمند که ریشه روانی قتلعام چیست. 0:03:43.288,0:03:46.618 مردمشناسان تست را به [br]مردمان قبیلهای دادند 0:03:46.618,0:03:49.438 بعنوان یک آزمون جامع شخصیت شناسی. 0:03:49.438,0:03:54.798 صاحبان شرکت از روی جدول کدگذاری آزمون[br]تصمیم استخدام و عدم استخدام گرفتند. 0:03:54.798,0:03:58.239 وقتی که تست از کلینیکها خارج شد[br]و وارد فرهنگ عمومی شد 0:03:58.239,0:04:01.609 اعتبارش را بین پزشکان از دست داد، 0:04:01.609,0:04:05.279 و این تصاویر از استفاده کلینیکی افتاد. 0:04:05.279,0:04:08.009 امروز، این آزمون هنوز مسئله برانگیز است، 0:04:08.009,0:04:10.909 و بسیاری مردم فکر میکنند [br]که کارایی آن نقض شده. 0:04:10.909,0:04:15.929 ولی تعداد عظیم ۲۰۱۳ تایی مطالعات[br]روی تحقیقات رورشاخ 0:04:15.929,0:04:20.349 نشان داد که وقتی درست از آزمون استفاده شود[br]جواب آزمون قابل اعتماد است، 0:04:20.349,0:04:22.819 که میتواند بیماری روانی را تشخیص دهد 0:04:22.819,0:04:26.349 و یا مشخصات روانی بیمار را نمایان کند. 0:04:26.349,0:04:29.459 نمیشود گفت که [br]یک کلید طلایی به ذهن بشر است -- 0:04:29.459,0:04:30.969 هیچ آزمونی نیست. 0:04:30.969,0:04:34.709 ولی روش دیداری آن و [br]عدم وجود یک پاسخ واحد برای تصاویر 0:04:34.709,0:04:38.379 هنوز هم به روانشناسان کمک میکند که [br]تصویر ظریفتری 0:04:38.379,0:04:40.499 از مدلهای ادراک افراد بدست آورند. 0:04:40.499,0:04:41.969 که ما را یک قدم 0:04:41.969,0:04:46.189 به فهم الگوهای ادراکی ما نزدیکتر میکند.