0:00:09.915,0:00:10.795
[NHẠC DẠO]

0:00:19.990,0:00:22.602
Vẽ tranh với tôi là một dạng thiền định.

0:00:23.289,0:00:25.968
Tôi nghĩ mọi thứ đều bắt đầu[br]và kết thúc từ những nét vẽ.

0:00:28.000,0:00:30.760
Khi làm một dự án, tôi đều vẽ nó ra.

0:00:31.926,0:00:34.160
Vì vậy, nó giống như[br]một dạng ngôn ngữ căn bản,

0:00:34.160,0:00:36.371
và rồi tôi làm một vài thứ đan xen vào đó.

0:00:39.085,0:00:41.321
Những gì đây là về[br]nghệ thuật tranh dán giấy.

0:00:44.971,0:00:48.150
Có nhiều việc tôi làm với tư cách [br]là một người sáng tạo nghệ thuật

0:00:48.150,0:00:51.135
là tạo ra một tiếng nói cho chính mình

0:00:51.990,0:00:55.214
bởi tôi đã không có điều ấy [br]trong suốt khoảng thời gian dài.

0:00:59.594,0:01:02.527
Năm 1965, tôi có tin vui.

0:01:04.095,0:01:06.841
Vào tháng thứ năm của thai kỳ,

0:01:06.841,0:01:08.930
tôi gặp vấn đề về hô hấp

0:01:08.930,0:01:12.140
và rồi mắc tình trạng tim mạch[br]mà chẩn đoán là bệnh cơ tim.

0:01:12.788,0:01:14.741
Tim mạch tôi rơi vào trạng thái suy yếu.

0:01:15.530,0:01:19.100
Tôi đã phải nhờ đến sự hỗ trợ của [br]máy thở ôxi trong thời gian thai nghén đó

0:01:19.100,0:01:20.228
ở bệnh viện.

0:01:21.300,0:01:23.380
Tôi từng không thể đi lại

0:01:23.380,0:01:26.087
hay làm bất cứ việc gì [br]hàng tháng trời ròng rã.

0:01:28.563,0:01:32.979
Khi bạn đang nếm trải[br]tiếng gọi của tử thần,

0:01:32.979,0:01:35.507
bạn dần thấm thía hơn về thời gian.

0:01:36.220,0:01:38.549
Điếu đó thực sự là một món quà

0:01:38.549,0:01:41.411
trong cuộc đời tôi, [br]khi tôi đổ bệnh sớm như vậy.

0:01:42.000,0:01:44.460
Nó đã khiến bạn trân trọng[br]quỹ thời gian hiện hữu

0:01:44.460,0:01:47.415
và thực tế là bạn thật sự[br]không thể lãng phí phút giây nào.

0:01:54.611,0:01:58.990
Bởi vì căn bệnh này của tôi [br]lệ thuộc rất nhiều vào hô hấp.

0:01:58.990,0:02:02.240
Nên tôi đã thêm âm thanh vào để[br]nó trở nên sống động hơn

0:02:02.240,0:02:04.477
cho một số bức tượng sáp của tôi.

0:02:04.477,0:02:06.720
[GHI ÂM TIẾNG THỞ]

0:02:06.720,0:02:09.100
[TIẾNG TỪ ĐÀI CÁT-SÉT][br]˜Ồ, bạn đây rồi.

0:02:09.435,0:02:11.702
Tôi đã đợi bạn cả ngày đấy.

0:02:12.830,0:02:15.729
Tôi rất vui vì bạn đã đến đây với tôi.

0:02:16.492,0:02:18.292
Bạn tên gì vậy?

0:02:19.990,0:02:22.090
Tôi đã tham gia một[br]lớp học buổi tối ở UCLA

0:02:22.090,0:02:24.621
về cách đúc sáp.

0:02:25.567,0:02:29.860
Vì không có ai ở gần mình lúc đó,[br]nên tôi đã tự đúc khuôn mặt mình.

0:02:30.962,0:02:33.876
và tạo nên bức tượng sáp[br]từ chính bản thân.

0:02:34.823,0:02:37.774
Khi chỉ có một mình, [br]bạn lắng nghe nhiều hơn.

0:02:37.774,0:02:40.874
[Ghi âm tiếng thở]

0:02:41.390,0:02:45.733
Sau khi thu âm tiếng thở, tôi thêm cả[br]sự tương tác cùng đoạn đối thoại.

0:02:46.420,0:02:48.570
Với tôi, đấy cũng là một hình thức vẽ.

0:02:48.570,0:02:51.500
Đó là âm thanh mở rộng[br]vào trong khoảng không.

0:02:51.500,0:02:54.028
Và đấy cũng đã trở thành[br]một phần của công việc.

0:02:59.499,0:03:00.590
Vào những năm 70

0:03:00.590,0:03:05.480
những hoạ sĩ nữ cũng dần [br]nhận thức được họ bị làm ngơ ra sao.

0:03:05.860,0:03:10.834
Những thách thức bước đầu là có một ai đó [br]để tôi trưng bày những thành quả của mình,

0:03:10.834,0:03:12.914
nhưng lại chẳng có ai cả.

0:03:13.394,0:03:15.150
Rồi cuối cùng,

0:03:15.150,0:03:19.190
Đại học California ở Berkeley[br]mời ba người phụ nữ để mở cuộc triển lãm

0:03:19.190,0:03:20.510
và tôi là một trong số họ.

0:03:20.510,0:03:23.270
Nhưng họ lại chỉ muốn trưng bày [br]những bức vẽ của tôi thôi.

0:03:23.997,0:03:26.290
Tôi nghĩ họ cho rằng [br]trưng bày tranh an toàn hơn

0:03:26.290,0:03:28.960
cùng những bức vẽ nghệ thuật [br]và tất cả số đó.

0:03:28.960,0:03:30.310
Nhưng song song[br]với điều ấy,

0:03:30.310,0:03:33.864
tôi đặt thêm một vài [br]bức tượng sáp biết nói.

0:03:34.810,0:03:36.201
Chỉ trong vòng 2 ngày,

0:03:36.201,0:03:38.017
bảo tàng đã đóng cửa triển lãm.

0:03:39.185,0:03:41.200
Họ nói là,[br]"Phương tiện đâu là nghệ thuật."

0:03:41.200,0:03:42.680
"Âm thanh đâu là nghệ thuật."

0:03:42.680,0:03:46.084
Và họ hoàn toán đóng hết[br]buổi triển lãm ấy.

0:03:46.991,0:03:51.240
Bị từ chối và trở nên vô hình [br]trong mắt hệ thống bảo tàng

0:03:51.240,0:03:54.000
thực sự là điều tuyệt vời nhất[br]đến với tôi.

0:03:55.160,0:03:58.704
Trải nghiệm văn hoá của việc [br]giọng nói được chuyển thể

0:03:58.704,0:04:01.168
thành những bài diễn thuyết[br]hay câu chuyện,

0:04:01.168,0:04:03.000
và có tiếng nói

0:04:03.000,0:04:05.063
thực sự quan trọng[br]trong những điều tôi làm.

0:04:05.919,0:04:08.269
[Phụ đề Tiếng Việt: Lê Bảo Thương]