[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:22.69,0:00:50.26,Default,,0000,0000,0000,,ZAWŁADNIĘCIE GENAMI\Nczyli mutujące pożywienie\Nfilm Karl Parent i Louise Vandelac
Dialogue: 0,0:00:53.35,0:01:00.01,Default,,0000,0000,0000,,Pierwsze formy życia mogły powstać w tych oceanach, około cztery miliardy lat temu.
Dialogue: 0,0:01:00.01,0:01:08.54,Default,,0000,0000,0000,,Różnorodność biologiczna pochodziłaby od tych pierwotnych genów – odcisku i zakodowanej pamięci naszego wspólnego dziedzictwa.
Dialogue: 0,0:01:08.54,0:01:20.26,Default,,0000,0000,0000,,Geny są więc tymi kluczami życia, których ekspresja rysuje formy, granice i różnorodność gatunków.
Dialogue: 0,0:01:20.26,0:01:30.36,Default,,0000,0000,0000,,Otóż ledwie zaczęto rozszyfrowywać genom, porwani przez fascynację i opary rynku modyfikujemy geny i je patentujemy.
Dialogue: 0,0:01:30.36,0:01:42.19,Default,,0000,0000,0000,,Rozpruwając mechanizmy życia, naruszamy istniejące od milionów lat granice między gatunkami, między człowiekiem, zwierzęciem i rośliną, między ludźmi i rzeczami.
Dialogue: 0,0:01:42.19,0:01:57.27,Default,,0000,0000,0000,,Tworzy się w ten sposób przemysłowe stawy drzew, zwierząt i przede wszystkim roślin transgenicznych, które już jemy, nie wiedząc o tym.
Dialogue: 0,0:01:57.27,0:02:03.63,Default,,0000,0000,0000,,Wszystko staje się towarem. Gen ludzki staje się towarem. Woda staje się towarem.
Dialogue: 0,0:02:03.63,0:02:06.09,Default,,0000,0000,0000,,Ricardo Petrella\Nekonomista, Uniwersytet katolicki w Louvain\N
Dialogue: 0,0:02:06.09,0:02:19.15,Default,,0000,0000,0000,,Wszystko musi być „handlowalne” i podporządkowane logice rentowności towaru, którego wartość jest zdeterminowana wyłącznie przez rentowność: handlową, przemysłową i finansową.
Dialogue: 0,0:02:19.15,0:02:22.01,Default,,0000,0000,0000,,Axel Khan\Ngenetyk, Instytut Cochin w Paryżu i Inserm (l'Institut national de la santé et de la recherche médicale)\N
Dialogue: 0,0:02:22.01,0:02:37.62,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli chodzi o surowce takie jak uran, węgiel, ropa, wielkie mocarstwa biły się o nie, toczyły czasem wojnę, by próbować sobie przypisać prawo do pierwszeństwa, do wyłączności ich poszukiwań.
Dialogue: 0,0:02:37.62,0:02:48.66,Default,,0000,0000,0000,,Otóż nowy surowiec tych biotechnologii to genom, to różnorodność genetyczna i jesteśmy świadkami próby sił, które dokładnie to przypomina.
Dialogue: 0,0:02:48.66,0:02:51.19,Default,,0000,0000,0000,,Jeremy Rifkin\Nprezes Foundation of Economic Trends, Washington\N
Dialogue: 0,0:02:51.19,0:02:55.49,Default,,0000,0000,0000,,Ci, którzy będą kontrolować geny, będą kontrolować XXI wiek.
Dialogue: 0,0:02:55.49,0:03:04.25,Default,,0000,0000,0000,,Ludzie uważają je ciągle za anegdotyczne: tu jakieś klonowanie, tam jakaś nowa terapia genetyczna, lecz te technologie nie mają nic z błahostek,
Dialogue: 0,0:03:04.25,0:03:12.18,Default,,0000,0000,0000,,pociągają za sobą radykalne zmiany w naturze handlu, geny w pożywieniu, materiałach konstrukcyjnych, energii, farmacji, medycynie.
Dialogue: 0,0:03:12.18,0:03:21.52,Default,,0000,0000,0000,,Komputer i geny łączą się w dziedzinę bioinformatyki, by ukształtować silny związek, unię, mocno się zjednoczyć.
Dialogue: 0,0:03:21.52,0:03:30.07,Default,,0000,0000,0000,,SZCZYPTA GENÓW W MOJEJ PUREE…
Dialogue: 0,0:03:30.07,0:03:38.46,Default,,0000,0000,0000,,Wykład na Cegep Edouard-Montpetit, Montreal
Dialogue: 0,0:03:38.46,0:03:40.89,Default,,0000,0000,0000,,Louise Vandelac\Nsocjolog, Uniwersytet w Quebeku, Montreal\N
Dialogue: 0,0:03:40.89,0:03:43.59,Default,,0000,0000,0000,,Ważne jest, by najprzód pojąć, że począwszy od chwili, kiedy możemy wyizolować, identyfikować, rekombinować geny
Dialogue: 0,0:03:43.59,0:03:47.16,Default,,0000,0000,0000,,to oznacza, że po pierwszy raz w historii ludzkości dziedzictwo genetyczne planety może się stać - jak to podkreśla Rifkin – głównym surowcem wszelkiej aktywności ekonomicznej.\N
Dialogue: 0,0:03:47.16,0:03:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Jeremy Rifkin jest autorem: Wieku Biotechnologii (The Biotech Century) i piętnastu innych dzieł na temat oddziaływania socjoekonomicznego techno nauk.
Dialogue: 0,0:03:54.00,0:03:58.08,Default,,0000,0000,0000,,Ekonomista, jest prezesem Foundation of Economic Trends w Waszyngtonie.
Dialogue: 0,0:03:58.08,0:04:06.80,Default,,0000,0000,0000,,Jedzenie jest u podstaw ekonomii. W przeciągu trzydziestu lat nie będzie gospodarstw pod otwartym niebem.
Dialogue: 0,0:04:06.80,0:04:15.67,Default,,0000,0000,0000,,Czy zastosujemy hipotezy inżynierii genetycznej do samego życia? Czy będziemy się starali być inżynierami naszej drugiej genezy?
Dialogue: 0,0:04:15.67,0:04:25.99,Default,,0000,0000,0000,,Ulepszania natury, tak jakby była maszyną? Dziś niektórzy ludzie, koncerny Life Science Industry mogą się uważać za bogów.
Dialogue: 0,0:04:25.99,0:04:36.51,Default,,0000,0000,0000,,„Rośliny i artykuły (spożywcze) transgeniczne” zostały opublikowane w 1998 przez biologa Jean -Marie Pelt, autora około dwudziestu prac na temat roślin i środowiska.
Dialogue: 0,0:04:36.51,0:04:46.59,Default,,0000,0000,0000,,Jest on prezesem Europejskiego Instytutu Ekologii w Metzu, we Francji. Jest też dyrektorem niezależnych badań inżynierii genetycznej: Krzyk Genu.\N
Dialogue: 0,0:04:46.59,0:04:50.42,Default,,0000,0000,0000,,\NJean-Marie Pelt\Nbiolog, prezes Europejskiego Instytutu Ekologii w Metz, Francja\N
Dialogue: 0,0:04:50.42,0:04:54.07,Default,,0000,0000,0000,,Myślę, że życie nie funkcjonuje jak jakaś mechanika. W mechanice są części i wtedy gdy wznosicie jakąś konstrukcję,
Dialogue: 0,0:04:54.07,0:05:02.94,Default,,0000,0000,0000,,usuwacie jedną część, wstawiacie na to miejsce inną i konstruujecie to, czego chcecie. W inżynierii genetycznej jest właśnie taka mentalność.
Dialogue: 0,0:05:02.94,0:05:14.92,Default,,0000,0000,0000,,Biorę jeden gen tu, wprowadzam go tam i i wprowadzam charakterystyki, które uważam za użyteczne dla rośliny, która chcę zmodyfikować.
Dialogue: 0,0:05:14.92,0:05:17.81,Default,,0000,0000,0000,,Myślę, że to się dzieje niezupełnie w taki sposób.
Dialogue: 0,0:05:17.81,0:05:30.78,Default,,0000,0000,0000,,Ponieważ genom, to znaczy długa wstęga DNA ma stan równowagi, który jest mu właściwy i który bez wątpienia wynika z tego, jak zasady są rozmieszczone na tej wstędze.
Dialogue: 0,0:05:30.78,0:05:43.06,Default,,0000,0000,0000,,Gdy wprowadzamy obcy gen, dokonujemy transgresji. Transgeneza jest transgresją, wprowadzamy coś, co nie jest oczekiwane przez ten genom.
Dialogue: 0,0:05:43.06,0:05:48.33,Default,,0000,0000,0000,,I można w ten sposób naruszyć istniejącą wcześniej równowagę.
Dialogue: 0,0:05:48.33,0:05:55.61,Default,,0000,0000,0000,,A więc to przechodzenie poza granice gatunku podnosi kwestie, które moim zdaniem o wiele za szybko odłożono do lamusa.
Dialogue: 0,0:05:55.61,0:05:59.75,Default,,0000,0000,0000,,Myślę, że zastosowania idą o wiele szybciej niż nauka fundamentalna.
Dialogue: 0,0:05:59.75,0:06:07.51,Default,,0000,0000,0000,,To trochę tak jakbyśmy budowali potężną katedrę, którą jest żywność transgeniczna (GMO) na ruchomych piaskach.
Dialogue: 0,0:06:07.51,0:06:10.61,Default,,0000,0000,0000,,Niepokoi przede wszystkim żywność transgeniczna.
Dialogue: 0,0:06:10.61,0:06:24.24,Default,,0000,0000,0000,,Nawet jeśli zagrożenia dla środowiska i zdrowia się mnożą a konsument nie dostrzega w tym czegoś o pierwszorzędnym znaczeniu, GMO opanowały już nasze pola, rynki i talerze.
Dialogue: 0,0:06:24.24,0:06:35.17,Default,,0000,0000,0000,,Stanowią one część integralną dwóch trzecich żywności przemysłowej w postaci soi, kukurydzy, rzepaku. \N
Dialogue: 0,0:06:35.17,0:06:41.92,Default,,0000,0000,0000,,Paryż, 28 kwietnia 1999. Spotykamy Arnaud Apoteker, doktora biologii fizykochemicznej stosowanej,
Dialogue: 0,0:06:41.92,0:06:45.98,Default,,0000,0000,0000,,odpowiedzialnego za program: „Różnorodność biologiczna” w Greenpeace France.
Dialogue: 0,0:06:45.98,0:06:50.23,Default,,0000,0000,0000,,Właśnie opublikował książkę: „Du Poisson dans les fraises” – „Ryba w truskawkach, nasza manipulowana (genetycznie) żywność”.
Dialogue: 0,0:06:50.23,0:06:58.66,Default,,0000,0000,0000,,Od lat osiemdziesiątych potrafimy wziąć geny jakiegokolwiek gatunku i umieścić je w innym gatunku.
Dialogue: 0,0:06:58.66,0:07:00.40,Default,,0000,0000,0000,,Arnaud Apoteker\Nbiolog\N
Dialogue: 0,0:07:00.40,0:07:07.81,Default,,0000,0000,0000,,I jest to robione w laboratoriach. Bierze się po prostu gen dajmy na to ryby arktycznej, która potrafi przeżyć w niezwykle niskich temperaturach,
Dialogue: 0,0:07:07.81,0:07:18.43,Default,,0000,0000,0000,,bierze się gen odpowiedzialny za odporność na niską temperaturę, umieszcza się go truskawkach, mając nadzieję, że w ten sposób truskawki będą odporne na mróz,
Dialogue: 0,0:07:18.43,0:07:21.80,Default,,0000,0000,0000,,a więc produkowane w regionach, w których na przykład nie mogły być dotąd produkowane.
Dialogue: 0,0:07:21.80,0:07:27.15,Default,,0000,0000,0000,,Jest to przykład spośród dziesiątki innych i dzisiaj w laboratoriach, można znaleźć wszystko:
Dialogue: 0,0:07:27.15,0:07:31.40,Default,,0000,0000,0000,,znajdujemy gen skorpiona w pomidorach, by je uczynić odpornymi na insekty,
Dialogue: 0,0:07:31.40,0:07:38.99,Default,,0000,0000,0000,,znajdujemy gen ludzki w ziemniakach, by mogły rosnąć na ziemiach zanieczyszczonych przez metale ciężkie
Dialogue: 0,0:07:38.99,0:07:43.10,Default,,0000,0000,0000,,i znajdujemy – to jest przykład, którego nie znajdziecie w mojej książce, ponieważ jest zupełnie niedawny -
Dialogue: 0,0:07:43.10,0:07:52.80,Default,,0000,0000,0000,,geny żaby w ziemniakach; testują to w Nowej Zelandii, by je uczynić odpornymi na insekty z tych samych powodów.
Dialogue: 0,0:07:52.80,0:08:01.99,Default,,0000,0000,0000,,Rośliny transgeniczne były początkowe pomyślane tak, by być odpornymi na pestycydy zaprojektowane na insekty i wirusy i niektóre spowalniają dojrzewanie czy uleganie zamarzaniu.
Dialogue: 0,0:08:01.99,0:08:11.32,Default,,0000,0000,0000,,Lecz teraz są to rynki żywności z wartością dodaną, ich celem są produkty kosmetyczne, farmaceutyczne i przemysłowe.
Dialogue: 0,0:08:11.32,0:08:24.17,Default,,0000,0000,0000,,Nawet jeśli spora liczba naukowców, obywateli uważa ocenę GMO za niewystarczającą, przemysł i rząd Ameryki północnej utrzymują, że ta żywność jest zasadniczo równoważna z żywnością konwencjonalną.
Dialogue: 0,0:08:24.17,0:08:28.98,Default,,0000,0000,0000,,Przyjmują, zakładają, że ta żywność nie przedstawia szczególnych zagrożeń dla zdrowia i otoczenia.
Dialogue: 0,0:08:28.98,0:08:43.89,Default,,0000,0000,0000,,Odmawiają ich oznakowania i rozpowszechniają je z błyskawiczną szybkością. W ten sposób w roku 1998 światowa powierzchnia kultur transgenicznych, prawie nieistniejąca w roku 1996, przekraczała już 28 milionów hektarów,
Dialogue: 0,0:08:43.89,0:08:57.40,Default,,0000,0000,0000,,z czego prawie 74% w Ameryce, 15% w Argentynie, 10% w Kanadzie, która już zatwierdziła 40 roślin genetycznie modyfikowanych.
Dialogue: 0,0:08:57.40,0:09:04.32,Default,,0000,0000,0000,,Firmy, które zainwestowały miliony a nawet miliardy dolarów w poszukiwania i rozwój tych nowych roślin transgenicznych
Dialogue: 0,0:09:04.32,0:09:12.75,Default,,0000,0000,0000,,i które są pod presją akcjonariuszy - bardzo im się spieszy, by rzucić te nowe rośliny na rynek.
Dialogue: 0,0:09:12.75,0:09:17.39,Default,,0000,0000,0000,,Co w pewnym stopniu wyjaśnia wojnę handlową, którą mamy między kontynentem amerykańskim i europejskim.
Dialogue: 0,0:09:17.39,0:09:26.27,Default,,0000,0000,0000,,Ponieważ konsumenci europejscy nie akceptują faktu bycia traktowanymi jak króliki doświadczalne i konsumowania tych produktów, bez możliwości ich wyboru.
Dialogue: 0,0:09:26.27,0:09:34.85,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli, pomimo rosnącej nieufności i opozycji konsumentów, Ameryka Północna narzuca żywność transgeniczną, przewiduje się, że do roku 2005,
Dialogue: 0,0:09:34.85,0:09:45.08,Default,,0000,0000,0000,,te kultury zajmą prawie wszystkie ziemie uprawne. Większość warzyw, owoców i wyroby spożywcze będą wtedy genetycznie modyfikowane.
Dialogue: 0,0:09:45.08,0:09:48.43,Default,,0000,0000,0000,,Krótko mówiąc, lawina miałaby się zaledwie zaczynać.
Dialogue: 0,0:09:48.43,0:09:52.60,Default,,0000,0000,0000,,Pierwsza roślina transgeniczna ma 15 lat (w 1999 r.), lecz jest to roślina laboratoryjna.
Dialogue: 0,0:09:52.60,0:10:00.44,Default,,0000,0000,0000,,Pierwsze uprawy transgeniczne na wielką skalę, pojawiły się na kontynencie amerykańskim w latach 95/96,
Dialogue: 0,0:10:00.44,0:10:05.87,Default,,0000,0000,0000,,to znaczy około trzech, czterech lat temu, to znaczy miliard razy mniej lat niż sama ewolucja.
Dialogue: 0,0:10:05.87,0:10:19.51,Default,,0000,0000,0000,,I teraz jest to rozpowszechniane na milionach hektarów. Uważam, że to właśnie ta różnica na poziomie skali czasu
Dialogue: 0,0:10:19.51,0:10:30.73,Default,,0000,0000,0000,,że robimy doświadczenie niezwykle poważne w stosunku do ekosystemów i także w stosunku do zdrowia z perspektywą czasową niezwykle krótką.
Dialogue: 0,0:10:30.73,0:10:38.96,Default,,0000,0000,0000,,I jakże możemy znać skutki sanitarne długofalowe, podczas gdy te produkty pojawiły się na rynku dopiero cztery czy pięć lat temu?
Dialogue: 0,0:10:38.96,0:10:50.33,Default,,0000,0000,0000,,Mam wrażenie, że jest garstka koncernów, które robią doświadczenie sanitarne i epidemiologiczne na wielka skalę na rodzaju ludzkim.
Dialogue: 0,0:10:50.33,0:11:02.97,Default,,0000,0000,0000,,Dr Vyvyen Howard jest toksykopatologiem na Uniwersytecie w Liverpoolu. Tak samo jak Brytyjska Asocjacja Medyczna i setka naukowców domagających się pięcioletniego moratorium naukowego,
Dialogue: 0,0:11:02.97,0:11:11.02,Default,,0000,0000,0000,,dziwi się, że rozpowszechnia się żywność transgeniczną przed dokonaniem skrupulatnej ewaluacji jej potencjalnych skutków na nasze zdrowie.
Dialogue: 0,0:11:11.02,0:11:12.99,Default,,0000,0000,0000,,Dr Vyvyen Howard\Ntoksykopatolog na Uniwerytecie w Liverpoolu\N
Dialogue: 0,0:11:12.99,0:11:17.80,Default,,0000,0000,0000,,Niektóre z tych roślin (GMO) zostały wprowadzone bardzo szybko, pod presją handlową.
Dialogue: 0,0:11:17.80,0:11:22.42,Default,,0000,0000,0000,,Ewaluacja roślin GMO jest sekretem handlowym.
Dialogue: 0,0:11:22.42,0:11:28.33,Default,,0000,0000,0000,,Dokumenty przedstawiane instytucjom rządowym nie są dostępne publicznie.
Dialogue: 0,0:11:28.33,0:11:33.95,Default,,0000,0000,0000,,Skonstatowaliśmy, że soja powoduje więcej alergii niż kilka lat temu.
Dialogue: 0,0:11:33.95,0:11:39.61,Default,,0000,0000,0000,,I zupełnie niedawno mogliśmy ustalić korelację między wzrostem ilości soi transgenicznej i wzrostem alergii.
Dialogue: 0,0:11:39.61,0:11:47.95,Default,,0000,0000,0000,,A więc jeśli rzeczywiście to niebezpieczeństwo ma się pojawić, trzeba umieć je zlokalizować
Dialogue: 0,0:11:47.95,0:11:52.98,Default,,0000,0000,0000,,zlokalizować i być może znajdziemy jakiś szczególny problem, ponieważ skutki uboczne, znajdujemy je dopiero po jakimś czasie.
Dialogue: 0,0:11:52.98,0:12:01.25,Default,,0000,0000,0000,,Skutki uboczne odkrywamy po pewnym czasie. Toksykologia DDT rozwinęła się trzydzieści lat po wprowadzeniu DDT.
Dialogue: 0,0:12:01.25,0:12:08.93,Default,,0000,0000,0000,,Odkrycie we Francji skutków azbestu nastąpiło po 50 latach użytkowania azbestu, kiedy to odkryto jego szkodliwe skutki.
Dialogue: 0,0:12:08.93,0:12:18.93,Default,,0000,0000,0000,,Jako że postępuje się bardzo szybko w tej dziedzinie, nie studiuje się długofalowych skutków toksykologicznych, jakbyśmy to zrobili na przykład w przypadku lekarstw.
Dialogue: 0,0:12:18.93,0:12:30.06,Default,,0000,0000,0000,,Uważamy, że powinny istnieć badania przygotowujące do wprowadzenia tych produktów na rynek, które inspirują się procedurami, które aplikuje się w przypadku wprowadzania leków ( film z 1999 roku).
Dialogue: 0,0:12:30.06,0:12:34.55,Default,,0000,0000,0000,,W końcu, będziemy konsumować te rośliny przez całe lata, wszyscy ludzie będą je konsumowali,
Dialogue: 0,0:12:34.55,0:12:38.18,Default,,0000,0000,0000,,jest więc całkowicie normalne zachowanie jak najdalej idącej ostrożności.
Dialogue: 0,0:12:38.18,0:12:48.95,Default,,0000,0000,0000,,Dla Amerykanów (USA), dla władz amerykańskich, aby zakazać jakiegoś produktu, trzeba wykazać szkodliwość tegoż produktu.
Dialogue: 0,0:12:48.95,0:12:58.53,Default,,0000,0000,0000,,Podczas gdy zasada ostrożności, która jest teraz wpisana w prawo międzynarodowe i którą UE stara się stosować chciałby dokładnego przeciwieństwa,
Dialogue: 0,0:12:58.53,0:13:03.85,Default,,0000,0000,0000,,tzn. aby pozwolono na wprowadzenie danego produktu, trzeba wykazać całkowitą jego nieszkodliwość. \N
Dialogue: 0,0:13:03.85,0:13:05.68,Default,,0000,0000,0000,,Michèle Brill-Edwards\Nbyła dyrektorka zastępca medyczny \NBiuro Leku, DGPS, Santé Canada\N
Dialogue: 0,0:13:05.68,0:13:15.43,Default,,0000,0000,0000,,Budujemy prawdziwe biologiczne Tytaniki. Rozwijamy zupełnie nowy sposób budowy pożywienia, które mogą nas poprowadzić ku katastrofie.
Dialogue: 0,0:13:15.43,0:13:35.38,Default,,0000,0000,0000,,Na Tytaniku przynajmniej ludzie mieli wybór: by kupić bilet lub nie. Tym razem, cała planeta jest na pokładzie tego Tytanika.
Dialogue: 0,0:13:35.38,0:13:46.73,Default,,0000,0000,0000,,Trzeba więc mieć dość zdrowego rozsądku, by powiedzieć: NIE, poczekajcie, chcemy niezależnego systemu ewaluacji
Dialogue: 0,0:13:46.73,0:14:05.02,Default,,0000,0000,0000,,i kontroli, który działa w interesie publicznym.
Dialogue: 0,0:14:05.02,0:14:09.20,Default,,0000,0000,0000,,SPRAWA PUSZTAIA…
Dialogue: 0,0:14:09.20,0:14:20.24,Default,,0000,0000,0000,,30 kwietnia 1999, lotnisko Charles de Gaulle w Paryżu. Witamy Arpada Pusztaia, biochemika z Instytutu Rowett w Szkocji w towarzystwie francuskiego agronoma Jean-Pierre Berlan.
Dialogue: 0,0:14:20.24,0:14:27.76,Default,,0000,0000,0000,,Ze swoją ekipą osiemnastu badaczy, Arpad Pusztai opracował ścisłą metodę ewaluacji produktów transgenicznych.
Dialogue: 0,0:14:27.76,0:14:33.55,Default,,0000,0000,0000,,Otóż na zaminowanym terenie GMO, to naukowe przedsięwzięcie okazało się wybuchowe.
Dialogue: 0,0:14:33.55,0:14:47.92,Default,,0000,0000,0000,,Jego badania nad zdrowiem młodych szczurów, żywionych przez 10 dni genetycznie modyfikowanymi ziemniakami wykazały osłabienie systemu immunologicznego szczurów i normalnego rozwoju ich organów wewnętrznych - wśród nich wątroby, mózgu.
Dialogue: 0,0:14:47.92,0:15:00.13,Default,,0000,0000,0000,,Prawdziwa bomba, która rozogniła media i opinię publiczną, wstrząsnęła parlamentem brytyjskim i nawet skłoniła księcia Charles’a do sprzeciwienia się publicznie żywności transgenicznej.
Dialogue: 0,0:15:00.13,0:15:04.22,Default,,0000,0000,0000,,Prace dr Pusztaia były katalizatorem, alarmowym dzwonkiem w Anglii w kwestii GMO.\N
Dialogue: 0,0:15:04.22,0:15:06.19,Default,,0000,0000,0000,,David Brown\Ndziennikarz w The Daily Telegraph, Londyn
Dialogue: 0,0:15:06.19,0:15:15.48,Default,,0000,0000,0000,,Myślę, że to jest naukowiec bardzo respektowany, międzynarodowy ekspert w dziedzinie lektyn,
Dialogue: 0,0:15:15.48,0:15:24.62,Default,,0000,0000,0000,,dziedzina do której rozwoju znacznie się przyczynił, szczególnie jeśli chodzi o ich wykorzystanie w GMO.
Dialogue: 0,0:15:24.62,0:15:35.33,Default,,0000,0000,0000,,W 1995, po siedmiu latach prac nad proteiną komunikacji zwaną lektyną, używaną jako środek owadobójczy ziemniaków dr Pusztai otrzymał,
Dialogue: 0,0:15:35.33,0:15:46.87,Default,,0000,0000,0000,,spomiędzy 27 konkurentów, kontrakt badawczy w wysokości 3.5 miliona dolarów, by przetestować jej (lektyny) efekty na ssakach.
Dialogue: 0,0:15:46.87,0:15:49.52,Default,,0000,0000,0000,,Dr Arpad Pusztai\Nbiochemik Instytutu Rowett \N
Dialogue: 0,0:15:49.52,0:16:01.24,Default,,0000,0000,0000,,Uważaliśmy, że lepiej będzie mieć pewność, opierając się na naszych doświadczeniach w laboratorium niż zakładać, że nie ma problemów.
Dialogue: 0,0:16:01.24,0:16:10.14,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli udało mi się przekonać organy rządowe, by nam przyznały budżet w wysokości 1,6 miliona liwrów, to dlatego, że wierzyłem,
Dialogue: 0,0:16:10.14,0:16:22.49,Default,,0000,0000,0000,,że będziemy mogli wykonać tę pracę, która pozwoliłaby zagwarantować nieszkodliwość konsumowania roślin GMO przez ssaki.
Dialogue: 0,0:16:22.49,0:16:36.47,Default,,0000,0000,0000,,Żywiliśmy młode szczury dorastające w warunkach całkowicie identycznych: te same dawki, te same proteiny, ta sama energia.
Dialogue: 0,0:16:36.47,0:16:43.95,Default,,0000,0000,0000,,Jedyna różnica – jeden z produktów był zmodyfikowany genetycznie.
Dialogue: 0,0:16:43.95,0:17:02.82,Default,,0000,0000,0000,,Byliśmy być może jedynym laboratorium, które nie koncentrowało się wyłącznie na odporności na insekty i które badało w jaki sposób GMO może na nas wpłynąć.
Dialogue: 0,0:17:02.82,0:17:12.54,Default,,0000,0000,0000,,Mówi Pan, że byliście jedynym laboratorium, które podjęło takie badania. Czy nie było już wcześniej badań na temat wpływu GMO na zdrowie ludzkie i zwierzęce?
Dialogue: 0,0:17:12.54,0:17:26.95,Default,,0000,0000,0000,,Nie, nie. Od piętnastu lat, tzn. od wprowadzenia tej technologii, tylko jedne badania zostały opublikowane.
Dialogue: 0,0:17:26.95,0:17:32.81,Default,,0000,0000,0000,,I były to badania o wpływie soi Roundup na szczury, kury i sumy (ryby).
Dialogue: 0,0:17:32.81,0:17:47.35,Default,,0000,0000,0000,,Ku naszemu wielkiemu zaskoczeniu odkryliśmy, i byłem ogromnie zdziwiony, że już po dziesięciu dniach
Dialogue: 0,0:17:47.35,0:17:53.05,Default,,0000,0000,0000,,można było zauważyć znaczące zmiany w niektórych narządach wewnętrznych.
Dialogue: 0,0:17:53.05,0:18:06.96,Default,,0000,0000,0000,,Pusztai mówi, że po analizie tkanki 125 szczurów w pełni wzrostu, zaobserwował anormalną stymulację śledziony, jelit, prostaty i jąder, atrofię wątroby i opóźnienie w rozwoju mózgu.
Dialogue: 0,0:18:06.96,0:18:15.78,Default,,0000,0000,0000,,Niestabilność genetyczna ziemniaka GMO też go zdziwiła. Dr Pusztai odczuwa pilną potrzebę przekonania władz o pogłębieniu badań.
Dialogue: 0,0:18:15.78,0:18:27.49,Default,,0000,0000,0000,,Za zgodą swojego Instytutu daje dwa krótkie wywiady telewizyjne, w których ewokuje osłabienie systemu immunologicznego u badanych szczurów. To początek żywego sporu.
Dialogue: 0,0:18:27.49,0:18:29.03,Default,,0000,0000,0000,,Dr Vyvyen Howard\Ntoksykopatolog na Uniwerytecie w Liverpoolu\N
Dialogue: 0,0:18:29.03,0:18:37.31,Default,,0000,0000,0000,,Dał wywiad w obecności rzecznika prasowego Instytutu, który miał siedem tygodni, by wyrazić swój sprzeciw, jeśli by tego chciał.
Dialogue: 0,0:18:37.31,0:18:47.39,Default,,0000,0000,0000,,Przez 48 godzin po swoim wywiadzie, dr Pusztai był wspierany przez Instytut, trzeciego dnia powiedziano mu nagle, iż jest zwolniony.
Dialogue: 0,0:18:47.39,0:18:59.76,Default,,0000,0000,0000,,Nie wiemy, co się stało. Niektórzy przypuszczali, że dyrektor (Instytutu) stanął w obliczu nacisków politycznych, by się nas pozbyć - mnie i mojej żony,
Dialogue: 0,0:18:59.76,0:19:06.06,Default,,0000,0000,0000,,którzy kierowaliśmy ekipą badawczą i którym teraz zabroniono kontynuować swe prace.
Dialogue: 0,0:19:06.06,0:19:16.22,Default,,0000,0000,0000,,Nasze komputery zostały zamknięte. Wszystko wzięli,
Dialogue: 0,0:19:16.22,0:19:21.19,Default,,0000,0000,0000,,chcieli wszystko wyeliminować, to nie ulega najmniejszej wątpliwości.
Dialogue: 0,0:19:21.19,0:19:25.71,Default,,0000,0000,0000,,Jako naukowiec miał on (dr Pusztai) bardzo długą ścieżkę kariery zawodowej,
Dialogue: 0,0:19:25.71,0:19:29.74,Default,,0000,0000,0000,,około 300 artykułów naukowych opublikowanych w tej dziedzinie.
Dialogue: 0,0:19:29.74,0:19:36.28,Default,,0000,0000,0000,,Jest członkiem królewskiego towarzystwa naukowego w Edynburgu. A nie można nim się stać, nie będąc naprawdę dobrym naukowcem.
Dialogue: 0,0:19:36.28,0:19:43.54,Default,,0000,0000,0000,,Tak więc być może nie podobają im się rezultaty. Jeśli jednak dr Pusztai mówi wam, że jest problem, trzeba to wziąć pod uwagę.
Dialogue: 0,0:19:43.54,0:19:52.99,Default,,0000,0000,0000,,Nikt nie kontestuje, że chodzi o dane wstępne, których wytłumaczenia na razie nie znamy. Ale to wymaga więcej badań a nie mniej. \N
Dialogue: 0,0:19:52.99,0:20:06.10,Default,,0000,0000,0000,,Zabronili mi mówić. Mogli więc mówić co tylko chcieli. Ja nie mogłem niczego odeprzeć publicznie.
Dialogue: 0,0:20:06.10,0:20:11.95,Default,,0000,0000,0000,,Dwudziestu dwóch renomowanych naukowców z trzynastu krajów podpisuje wspólny tekst, w którym podkreśla,
Dialogue: 0,0:20:11.95,0:20:19.17,Default,,0000,0000,0000,,że po przestudiowaniu wszystkich dostępnych im danych niepokój dr Pusztaia był uzasadniony i nigdy nie powinien on być przedmiotem takich ataków, ani zawieszony w swoich funkcjach.
Dialogue: 0,0:20:19.17,0:20:30.55,Default,,0000,0000,0000,,Rezultaty doktora Pusztaia pozwalają wnioskować, że ziemniaki modyfikowane genetycznie mogą uszkodzić układ immunologiczny. \N
Dialogue: 0,0:20:30.55,0:20:41.87,Default,,0000,0000,0000,,Jemy rzeczy, których dotąd nigdy nie jedliśmy. I któż może przewidzieć, jakie będą tego konsekwencje?
Dialogue: 0,0:20:41.87,0:20:50.18,Default,,0000,0000,0000,,Przede wszystkim dla naszego układu odpornościowego, który jest po to, by nas chronić przed zagrożeniami ze świata zewnętrznego.
Dialogue: 0,0:20:50.18,0:20:58.77,Default,,0000,0000,0000,,Ludzie troszczą się o swoje pożywienie nie tylko dla swojego dobrostanu, ale też dla zdrowia swoich dzieci. \N
Dialogue: 0,0:20:58.77,0:21:01.67,Default,,0000,0000,0000,,I dla dzieci swoich dzieci.
Dialogue: 0,0:21:01.67,0:21:07.98,Default,,0000,0000,0000,,Wielka Brytania była bardzo dotknięta przez epidemię szalonych krów i konsumenci są bardzo podejrzliwi
Dialogue: 0,0:21:07.98,0:21:14.10,Default,,0000,0000,0000,,jeśli chodzi o oficjalne wersje naukowców co do nowych dróg rozwoju w dziedzinie pożywienia.
Dialogue: 0,0:21:18.43,0:21:31.64,Default,,0000,0000,0000,,Ludzie domagają się coraz więcej zdrowych produktów. Islandia produkuje od roku swoje własne pożywienie bez GMO i oznacza je w ten sposób.
Dialogue: 0,0:21:31.89,0:21:52.82,Default,,0000,0000,0000,,Nowe prawo o oznaczaniu żywności będzie wymagało identyfikacji składników zawierających GMO. Burger King i Kentucky Fried Chicken projektują wyeliminowanie GMO. Według Przyjaciół Ziemi Pizza Express i Wimpy już to zrobiły.
Dialogue: 0,0:21:53.44,0:22:00.06,Default,,0000,0000,0000,,Pod naciskiem społeczeństwa, rząd brytyjski wprowadził prawo oznakowania wszystkich produktów zawierających GMO.
Dialogue: 0,0:22:00.06,0:22:09.43,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli chodzi o pożywienie organiczne, jego sprzedaż wzrosła wykładniczo. Jednak popyt jest o wiele większy, niż zapotrzebowanie i 70% produktów organicznych jest importowana.
Dialogue: 0,0:22:09.43,0:22:17.96,Default,,0000,0000,0000,,Dajemy naszym baranom paszę organiczną, pochodzącą ze zbiorów certyfikowanych bez GMO.
Dialogue: 0,0:22:17.96,0:22:25.95,Default,,0000,0000,0000,,Oferujemy naszym klientom to, co jest dobre dla zdrowia a nie to, co jest tanie w produkcji.
Dialogue: 0,0:22:25.95,0:22:34.12,Default,,0000,0000,0000,,Rolnictwo powinno być zrównoważone, nie możemy się więc odwoływać do GMO.
Dialogue: 0,0:22:34.12,0:22:39.55,Default,,0000,0000,0000,,Nie możemy wiedzieć, czy nie będzie reakcji łańcuchowej, więc wolimy poczekać i obserwować jakie będą efekty długoterminowe.
Dialogue: 0,0:22:39.55,0:22:50.28,Default,,0000,0000,0000,,Moi klienci powracają, ponieważ mi ufają. Ofiarowuję również wizyty edukacyjne po mojej farmie.
Dialogue: 0,0:22:50.28,0:22:58.47,Default,,0000,0000,0000,,Moi kliencie chcą tego, co najlepsze dla swoich dzieci. Wychowanie dzieci to praca długoterminowa, czyż nie?
Dialogue: 0,0:22:58.47,0:23:09.60,Default,,0000,0000,0000,,Prowadzenie farmy także. Trzeba umieć wybrać drogę, pracę jak najbardziej trwałą (zrównoważoną).
Dialogue: 0,0:23:09.60,0:23:16.15,Default,,0000,0000,0000,,Nie negując zagrożeń socjoekonomicznych i sanitarnych, jeśli o mnie chodzi, to widzę zagrożenia ekologiczne.
Dialogue: 0,0:23:16.15,0:23:25.45,Default,,0000,0000,0000,,Myślę, że można je objąć wspólną nazwą zanieczyszczenia genetycznego, trochę przez analogię do zanieczyszczenia chemicznego czy radioaktywnego.
Dialogue: 0,0:23:25.45,0:23:33.45,Default,,0000,0000,0000,,I właśnie one powinny służyć nam za lekcję. Mamy dość kłopotów z zanieczyszczeniem chemicznym i radioaktywnym, by jeszcze dorzucać następne,
Dialogue: 0,0:23:33.45,0:23:38.37,Default,,0000,0000,0000,,które jest – poprzez fakt, że dotyczy istot żywych – jednocześnie nieodwracalne i – powiedziałbym – samo-pomnażające się.\N
Dialogue: 0,0:23:38.37,0:23:46.05,Default,,0000,0000,0000,,Na lewo rzepak tradycyjny. Na prawo rzepak GMO.
Dialogue: 0,0:23:46.05,0:23:55.32,Default,,0000,0000,0000,,Otóż okazuje się, że rzepak transgeniczny (GMO) jest raczej inwazyjny. Liczne badania europejskie wykazały, że może się on krzyżować z dzikimi roślinami tego samego gatunku.
Dialogue: 0,0:23:55.32,0:24:01.54,Default,,0000,0000,0000,,Te swego rodzaju mutanty mogłyby skolonizować środowisko naturalne i zmodyfikować równowagę między gatunkami.
Dialogue: 0,0:24:01.54,0:24:06.72,Default,,0000,0000,0000,,Lecz to zagrożenie ekologiczne jest na tę chwilę trudne do oszacowania.
Dialogue: 0,0:24:06.72,0:24:13.55,Default,,0000,0000,0000,,Pierre-Henri Gouillon opracowuje modele matematyczne, by spróbować przewidzieć nieprzewidywalne.
Dialogue: 0,0:24:13.55,0:24:18.70,Default,,0000,0000,0000,,To jest nasz region, po środku jest pole uprawne rzepaku transgenicznego.
Dialogue: 0,0:24:18.70,0:24:25.98,Default,,0000,0000,0000,,I geny tego rzepaku transgenicznego rozprzestrzeniają się na rośliny, które znajdują się wokół tego pola.
Dialogue: 0,0:24:25.98,0:24:32.14,Default,,0000,0000,0000,,Powstaje pytanie z jaką szybkością te geny będą się rozprzestrzeniać w środowisku naturalnym.
Dialogue: 0,0:24:32.14,0:24:37.90,Default,,0000,0000,0000,,Pierre - Henri Gouillon \Ndyrektor badań w CNRS (Narodowe Centrum Badań Naukowych)\NMożemy posłużyć się symulacją, widać tu z jaką szybkością (u góry z lewej wyświetlane są cyfry ukazujące ilość mijających lat - Générations)
Dialogue: 0,0:24:37.90,0:24:41.87,Default,,0000,0000,0000,,w przeciągu czterdziestu lat region jest już poważnie zaatakowany.
Dialogue: 0,0:24:41.87,0:24:47.57,Default,,0000,0000,0000,,I pytanie jakie się pojawia z takim modelem, to jak wiedzieć, czy to się zatrzyma pewnego dnia czy też będzie się ciągnęło w nieskończoność.
Dialogue: 0,0:24:47.57,0:24:55.30,Default,,0000,0000,0000,,(Po pierwsze) te produkty żyją. Bakterie, wirusy, rośliny zwierzęta żyją. Są więc zasadniczo bardziej nieprzewidywalne niż produkty chemiczne czy nuklearne.
Dialogue: 0,0:24:55.30,0:24:58.74,Default,,0000,0000,0000,,Jeremy Rifkin\Nekonomista, Prezes Fundacji Economic Trends, Waszyngton\NPo drugie: rozmnażają się.
Dialogue: 0,0:24:58.74,0:25:06.07,Default,,0000,0000,0000,,Po trzecie: migrują, proliferują, ulęgają mutacji, nie można ich zawołać na powrót do laboratorium.
Dialogue: 0,0:25:06.07,0:25:13.58,Default,,0000,0000,0000,,Istnieją więc bardzo poważne kwestie oddziaływań na środowisko, których nigdy nie trzeba było podejmować w wypadku produktów chemicznych czy nuklearnych.
Dialogue: 0,0:25:13.58,0:25:20.64,Default,,0000,0000,0000,,W chemii mamy toksykologię, która nie jest co prawda nauką doskonałą, jednakże pozwala nam oszacować pewne ryzyka.
Dialogue: 0,0:25:20.64,0:25:27.29,Default,,0000,0000,0000,,W dziedzinie ekologii nie mamy żadnej nauki, która pozwoliłaby nam oszacować wpływ organizmów GMO na środowisko.
Dialogue: 0,0:25:27.29,0:25:31.42,Default,,0000,0000,0000,,A więc nie mamy żadnej pewności \Ndługoterminowej co do katastrof.
Dialogue: 0,0:25:31.42,0:25:40.79,Default,,0000,0000,0000,,Rządom Kanady i USA jest bardzo spieszno, by promować tę technologię, lecz muszą poinformować społeczeństwo, że nie wdrożono żadnych długoterminowych gwarancji.
Dialogue: 0,0:25:40.79,0:25:49.84,Default,,0000,0000,0000,,Kompanie ubezpieczeniowe ubezpieczają zbiory w krótkiej perspektywie czasowej i nie będą ubezpieczały katastroficznych strat w dłuższym przedziale czasowym.
Dialogue: 0,0:25:49.84,0:25:55.44,Default,,0000,0000,0000,,Jest więc działaniem nieodpowiedzialnym rozprzestrzenianie w środowisku GMO bez idącej w parze nauki
Dialogue: 0,0:25:55.44,0:25:59.06,Default,,0000,0000,0000,,pozwalającej oszacować wynikające z tego zagrożenia i bez możliwości przypisania negatywnych skutków danym firmom.
Dialogue: 0,0:25:59.06,0:26:13.30,Default,,0000,0000,0000,,To dlatego od lat domagam się światowego moratorium. I jestem szczęśliwy, widząc wiele z potęg europejskich, pośród nich Wielką Brytanię, Francję, Włochy, mówiących: NIE komercjalizacji GMO.
Dialogue: 0,0:26:13.30,0:26:26.22,Default,,0000,0000,0000,,Różnica z Europą jest taka, że gdy pierwsze dostawy transgeniczne przybyły do Europy ze Stanów Zjednoczonych, które rozpoczęły produkcję wcześniej od Europejczyków,
Dialogue: 0,0:26:26.22,0:26:31.97,Default,,0000,0000,0000,,podjęto tam już pewną liczbę działań nagłośnionych przez media, działań ze strony grup ekologicznych, jak np. Greenpeace,
Dialogue: 0,0:26:31.97,0:26:41.36,Default,,0000,0000,0000,,ze strony zrzeszenia konsumentów, ze strony rolników europejskich, które spowodowały, że temat stał się znany społeczeństwu.
Dialogue: 0,0:26:41.36,0:26:54.44,Default,,0000,0000,0000,,I też fakt, że europejczycy są bardzo mocno przywiązani do swoich tradycji kulinarnych, powiedzieli: nie, to niemożliwe, nikt nas nie zmusi do jedzenia czegoś, czego nie mamy ochoty jeść.
Dialogue: 0,0:26:54.44,0:26:58.01,Default,,0000,0000,0000,,Nie czuję się zobowiązany, by kopiować Amerykę (Stany) w dziedzinie rolnictwa.
Dialogue: 0,0:26:58.01,0:27:08.94,Default,,0000,0000,0000,,Mamy własną tradycję produkcji artykułów spożywczych i dietetycznych wysokiej jakości, mamy mniej otyłych niż Amerykanie, mamy mniej cukrzyków niż Amerykanie,
Dialogue: 0,0:27:08.94,0:27:18.69,Default,,0000,0000,0000,,mamy mniej zawałów serca niż Amerykanie, a wszystko to powiązane jest z odżywianiem i nie sądzę, że w dziedzinie odżywania Amerykanie są lepsi niż my.
Dialogue: 0,0:27:18.69,0:27:29.54,Default,,0000,0000,0000,,We Francji jest od 65 do 70% (w zależności od przeprowadzonego sondażu) ludzi przeciwnych produktom transgenicznym, którzy nie chcą jeść GMO.
Dialogue: 0,0:27:29.54,0:27:37.34,Default,,0000,0000,0000,,Wiecie, trzy czwarte handlowców dzisiaj, szczególnie na targu jest proekologiczna. Dzisiaj trzeba być ekologiem.
Dialogue: 0,0:27:37.34,0:27:44.62,Default,,0000,0000,0000,,To znaczy w dobie dzisiejszej trzeba koniecznie walczyć z tymi ludźmi, którzy chcą robić kasę i którzy mają gdzieś zdrowie ludzi.
Dialogue: 0,0:27:44.62,0:27:46.06,Default,,0000,0000,0000,,Pada pytanie dotyczące Amerykanów (?)
Dialogue: 0,0:27:46.06,0:27:54.24,Default,,0000,0000,0000,,Nie lubię Amerykanów. Nie lubię ich ponieważ ciągle zjawiają się z czymś nowym, by truć ludzi.
Dialogue: 0,0:27:54.24,0:28:03.28,Default,,0000,0000,0000,,Mam naprawdę wrażenie, że ruchy opinii publicznej, które się rozwinęły w Europie w ciągu ostatnich trzech lat (film pojawił się w 1999)
Dialogue: 0,0:28:03.28,0:28:12.58,Default,,0000,0000,0000,,i które odzwierciedlają się w sposób bardzo aktywny w Parlamencie Europejskim będą miały ważki skutek jeśli chodzi o planowanie środków zaradczych
Dialogue: 0,0:28:12.58,0:28:15.89,Default,,0000,0000,0000,,i być może będą miały - drogą feedbacku - wpływ na Amerykę.
Dialogue: 0,0:28:15.89,0:28:22.79,Default,,0000,0000,0000,,Sprzeciw Europy, potem Japonii i Australii, dosięga teraz Amerykę Północną.
Dialogue: 0,0:28:22.79,0:28:30.75,Default,,0000,0000,0000,,W marcu 1999 podczas tej manifestacji Biotech Action w Montrealu, debata społeczna była jeszcze chłodna.
Dialogue: 0,0:28:30.75,0:28:44.67,Default,,0000,0000,0000,,Lecz opanowuje już media i Parlament. Santé Canada i amerykański FDA wykluczyło GMO z pożywienia dla dzieci i spowodowało pierwszą porażkę firmy Monsanto na giełdzie.
Dialogue: 0,0:28:44.67,0:28:48.56,Default,,0000,0000,0000,,Lise Beauchamps jest agronomem, ekonomistą i producentem mleka.
Dialogue: 0,0:28:48.56,0:28:51.12,Default,,0000,0000,0000,,Lise Beauchamps\Nwiceprezydent federacji producentów mleka w Quebeku, UPA\N
Dialogue: 0,0:28:51.12,0:29:01.65,Default,,0000,0000,0000,,Wiadomo, że to jest dozwolone, że rząd Kanady się nie sprzeciwił, lecz z drugiej strony rząd nie poinformował ani rolników ani konsumentów o tych nowych technologiach.
Dialogue: 0,0:29:01.65,0:29:07.88,Default,,0000,0000,0000,,To jest nowe narzędzie, które mamy. Ale jest pewne, że nie jestem gotów nim się posługiwać.
Dialogue: 0,0:29:07.88,0:29:10.14,Default,,0000,0000,0000,,Jean-Marie Ladouceur\Nsadownik jabłek\N
Dialogue: 0,0:29:10.14,0:29:22.56,Default,,0000,0000,0000,,Bo nie jestem pewny, że to jest bezpieczne, nie jest dość wypróbowane, brak mi informacji i mam wrażenie, że coś tu nie gra. \N
Dialogue: 0,0:29:22.56,0:29:24.18,Default,,0000,0000,0000,,Georges Bastien\Nproducent mleka i zbóż\N
Dialogue: 0,0:29:24.18,0:29:34.97,Default,,0000,0000,0000,,Przed zakupieniem moich nasion, rozmawialiśmy o tym, że są producenci kupują nasiona GMO, żeby zmniejszyć koszty produkcji, zwiększyć wydajność, obciąć wydatki, itd.
Dialogue: 0,0:29:34.97,0:29:47.75,Default,,0000,0000,0000,,Czytałem dokumentacje w gazetach, słyszałem też, że miały miejsce protesty w Europie ludzi, którzy się temu sprzeciwiają.
Dialogue: 0,0:29:47.75,0:29:54.96,Default,,0000,0000,0000,,(?) Wstrzymuję się z decyzją, myślę, że rynki zaczną sprzyjać rolnictwu konwencjonalnemu. \N\N
Dialogue: 0,0:29:54.96,0:29:56.78,Default,,0000,0000,0000,,Marc Lemoyne\Nsprzedawca nasion\N
Dialogue: 0,0:29:56.78,0:30:08.54,Default,,0000,0000,0000,,Jak rozmawiacie z wielkimi korporacjami, które wam sprzedają te technologie jeśli wniesiecie 20 dolarów w produkcji,
Dialogue: 0,0:30:08.54,0:30:15.40,Default,,0000,0000,0000,,oni wam wezmą dziesięć czy nawet piętnaście, a dla was pozostaną tylko okruchy.
Dialogue: 0,0:30:15.40,0:30:29.07,Default,,0000,0000,0000,,Korporacje są w trakcie wykupywania praw do wszystkich nasion, by w ten sposób robić na tym pieniądze.
Dialogue: 0,0:30:29.07,0:30:31.89,Default,,0000,0000,0000,,NAPAD NA ŻYCIE
Dialogue: 0,0:30:31.89,0:30:36.56,Default,,0000,0000,0000,,W przeciągu mniej niż 50 lat intensyfikacja rolnictwa zmieniła wiejski pejzaż, zdziesiątkowała gospodarstwa rodzinne
Dialogue: 0,0:30:36.56,0:30:46.35,Default,,0000,0000,0000,,lub przekształciła je w skomplikowane i kosztowne przedsiębiorstwa podlegające gigantom agrobiznesu.
Dialogue: 0,0:30:46.35,0:30:59.93,Default,,0000,0000,0000,,Czy agrogenetyka podkreśli centralizację i przekształci rolników w producentów molekuł na służbie jakichś koncernów?\N
Dialogue: 0,0:30:59.93,0:31:02.39,Default,,0000,0000,0000,,Pat Mooney\Ndyrektor RAFI (Rural Advancement Foundation International), Winnipeg\N
Dialogue: 0,0:31:02.39,0:31:05.33,Default,,0000,0000,0000,,Nasiona są pierwszym ogniwem łańcucha żywnościowego. Jeśli kontrolujecie nasiona,
Dialogue: 0,0:31:05.33,0:31:12.81,Default,,0000,0000,0000,,jeśli macie technologię, by je kontrolować, to możecie kontrolować cały system żywnościowy.
Dialogue: 0,0:31:12.81,0:31:22.69,Default,,0000,0000,0000,,Pat Mooney, który zatrzymuje się w Montrealu między seminariami w Sztokholmie i w Zimbabwe analizuje wpływ przemysłu żywieniowego GMO z Life Science Industry na rolnictwo.
Dialogue: 0,0:31:22.69,0:31:34.59,Default,,0000,0000,0000,,Jest dyrektorem RAFI – Międzynarodowej Fundacji Popierania Obszarów Wiejskich, organizacji pozarządowej z Winnipegu, zasiadające w Komisji Bioróżnorodności ONZ.
Dialogue: 0,0:31:34.59,0:31:41.31,Default,,0000,0000,0000,,Zaczęliśmy naszą pracę około dwadzieścia lat temu. W tamtych czasach, by kontrolować dwie odmiany nasion,
Dialogue: 0,0:31:41.31,0:31:46.20,Default,,0000,0000,0000,,musieliśmy monitorować 7000 przedsiębiorstw na świecie rozwijających odmiany roślin.
Dialogue: 0,0:31:46.20,0:31:54.17,Default,,0000,0000,0000,,Dzisiaj dziesięć największych koncernów kontroluje 43% upraw świata (rok 1999). W czołówce znajduje się Dupont.
Dialogue: 0,0:31:54.17,0:32:04.53,Default,,0000,0000,0000,,Myśli się najczęściej o Dupont w kontekście produktów chemicznych, lecz Dupont jest obecnie największym koncernem nasienniczym na świecie i jednym z największych producentów pestycydów.
Dialogue: 0,0:32:04.53,0:32:08.85,Default,,0000,0000,0000,,Obroty w 1988:\NDupont - 26,6 miliarda\NMonsanto - 8,6 miliarda\NNovartis Ciba-Geigy, Sandoz - 20,1 miliarda\NAstra Zenca – 15,5 miliarda\NAventis (Rhône-Poulenc/Hoechst) – 26,6 miliarda\N
Dialogue: 0,0:32:08.85,0:32:14.94,Default,,0000,0000,0000,,Na drugim miejscu jest Monsanto, inny koncern chemiczny, który wydał w ostatnich latach 8,5 miliarda dolarów na zakup innych spółek nasiennych.
Dialogue: 0,0:32:14.94,0:32:24.37,Default,,0000,0000,0000,,Numer trzy to Novartis, szwajcarski koncern produktów farmaceutycznych, który powstał z połączenia Ciba-Ceigy i Sandoz.
Dialogue: 0,0:32:24.37,0:32:32.28,Default,,0000,0000,0000,,A więc koncern farmaceutyczny łączy się z koncernem chemicznym, który dokonuje fuzji z producentem nasion czy pestycydów
Dialogue: 0,0:32:32.28,0:32:36.76,Default,,0000,0000,0000,,i staje się w ten sposób jednym z największych koncernów nasienniczych na świecie.
Dialogue: 0,0:32:36.76,0:32:43.92,Default,,0000,0000,0000,,By dać wam wyobrażenie ogromu zmiany frontu, która dokonuje się za kulisami, bez publicznej debaty,
Dialogue: 0,0:32:43.92,0:32:52.70,Default,,0000,0000,0000,,spójrzcie na cztery z największych koncernów chemicznych: Dupont, Monsanto, Novartis i Hoechst - gigantów rewolucji petrochemicznej dwudziestego wieku.
Dialogue: 0,0:32:52.70,0:33:00.21,Default,,0000,0000,0000,,W ciągu ostatnich dwóch lat, każdy z tych gigantów zdecydował się sprzedać lub pozbyć części lub całości swego sektora produktów chemicznych,
Dialogue: 0,0:33:00.21,0:33:05.18,Default,,0000,0000,0000,,by się przemienić w koncerny Life Science Industry.
Dialogue: 0,0:33:05.18,0:33:14.72,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli te koncerny posiadają wszystkie zasoby genetyczne i światowe nasiona, wszystkie produkty pozwalające tym roślinom rosnąć,
Dialogue: 0,0:33:14.72,0:33:22.04,Default,,0000,0000,0000,,wszystkich kupców, którzy zapewniają transport tych nasion i posiadają także część przemysłu agro-żywnościowego,
Dialogue: 0,0:33:22.04,0:33:30.37,Default,,0000,0000,0000,,wówczas zaczynają one mieć znaczną władzę i posiadają coś, co nazywam bronią żywieniową.
Dialogue: 0,0:33:30.37,0:33:40.62,Default,,0000,0000,0000,,Tzn. mogą ewentualnie w każdej chwili zagrozić każdemu rządowi, ponieważ rządy staną się coraz bardzie zależne od tych koncernów.
Dialogue: 0,0:33:40.62,0:33:42.46,Default,,0000,0000,0000,,Ricardo Petrella\Nekonomista, prezes Klubu Lizbońskiego\N
Dialogue: 0,0:33:42.46,0:33:50.62,Default,,0000,0000,0000,,Są dwa narzędzia poprzez które pozwoliliśmy sektorowi prywatnemu zawładnąć kapitałem życia a więc i prawem do życia.
Dialogue: 0,0:33:50.62,0:33:59.71,Default,,0000,0000,0000,,Z jednej strony mamy cały proces liberalizacji rynku, deregulacji, prywatyzacji, a więc wybory polityczne dokonane przez nasze Parlamenty. To nie spadło z nieba,
Dialogue: 0,0:33:59.71,0:34:06.45,Default,,0000,0000,0000,,to zostało zrobione przez nasze Parlamenty, wszystkie te deregulacje, prywatyzacje, itd.
Dialogue: 0,0:34:06.45,0:34:12.51,Default,,0000,0000,0000,,Z drugiej strony zaś mamy prawo własności intelektualnej, to znaczy poprzez prawo do własności intelektualnej,
Dialogue: 0,0:34:12.51,0:34:21.55,Default,,0000,0000,0000,,jesteśmy w trakcie dawania wszystkiego: mózgu, duszy, ducha, życia, wody - wszystko, co żyje oddajemy w ręce prywatne.
Dialogue: 0,0:34:21.55,0:34:23.53,Default,,0000,0000,0000,,Axel Khan\Ngenetyk, zastępca dyrektora naukowego od spraw Life Science Industry w Rhône-Poulenc\N
Dialogue: 0,0:34:23.53,0:34:31.81,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli chcecie, żeby – także w dziedzinie biotechnologii – istniały badania, polepszanie roślin, diagnozy przedsiębiorstw używających wiedzy Life Science Industry,
Dialogue: 0,0:34:31.81,0:34:33.45,Default,,0000,0000,0000,,trzeba żeby istniała reguła patentowania.
Dialogue: 0,0:34:33.45,0:34:45.78,Default,,0000,0000,0000,,Jednak od chwili, gdy od ochrony projektu przechodzimy do ochrony wiedzy naturalnego elementu świata, to jest po prostu zaprzeczeniem patentu.
Dialogue: 0,0:34:45.78,0:34:56.64,Default,,0000,0000,0000,,Jak chemik odkrywał jakiś pierwiastek na tablicy układu okresowego, mógł otrzymać patent na proces jego otrzymywania, ale nigdy by nie otrzymali patentu na pierwiastek.
Dialogue: 0,0:34:56.64,0:35:01.81,Default,,0000,0000,0000,,Możecie sobie wyobrazić kogoś, kto by powiedział: udało mi się wyizolować tlen, aluminium, tytan,
Dialogue: 0,0:35:01.81,0:35:09.52,Default,,0000,0000,0000,,a więc mam prawo do patentu i wszyscy ci, którzy chcą mieć dostęp do tych zasobów chemicznych planety, powinni mi uiścić opłaty.
Dialogue: 0,0:35:09.52,0:35:17.21,Default,,0000,0000,0000,,Moment przewrotny, w którym zaczęlibyśmy prywatyzować lub chronić uczynić wiedzę niedostępną,
Dialogue: 0,0:35:17.21,0:35:24.06,Default,,0000,0000,0000,,byłby moim zdaniem piłowaniem gałęzi, na której postęp technologiczny się opiera.
Dialogue: 0,0:35:24.06,0:35:31.42,Default,,0000,0000,0000,,Słońce świeci, to niefortunne dla handlarzy świec, ale nie przyszłoby nikomu do głowy,
Dialogue: 0,0:35:31.42,0:35:37.61,Default,,0000,0000,0000,,by zabić drzwi i okna po to, by pozwolić im walczyć z nieuczciwą konkurencją Słońca.
Dialogue: 0,0:35:37.61,0:35:40.07,Default,,0000,0000,0000,,Jean-Pierre Berlan\Nagronom i ekonomista\Ndyrektor badań w INRA (Institut national de la recherche agronomique), Francja\N
Dialogue: 0,0:35:40.07,0:35:51.13,Default,,0000,0000,0000,,W dziedzinie życia, rośliny i zwierzęta rozmnażają się. To naprawdę szkoda dla firm ponadnarodowych i selekcjonerów.
Dialogue: 0,0:35:51.13,0:36:02.50,Default,,0000,0000,0000,,A jednak, a jednak. Całe nasze społeczeństwo jest obecnie w obliczu próby konfiskaty tej własności, by stała się ona przywilejem kilku firm.
Dialogue: 0,0:36:02.50,0:36:10.79,Default,,0000,0000,0000,,To znaczy, że jesteśmy w trakcie przeszkadzania Słońcu, by świeciło. Po to by pozwolić handlarzom świeczek genetycznych nam je sprzedawać. \N
Dialogue: 0,0:36:10.79,0:36:20.55,Default,,0000,0000,0000,,Jeszcze dwadzieścia lat temu, niemożliwym było monopolizowanie materiałów biologicznych, które stanowiły 40% światowej ekonomii.
Dialogue: 0,0:36:20.55,0:36:31.69,Default,,0000,0000,0000,,System patentowania ich nie obejmował, nie można było patentować życia. To było poza zasięgiem kontroli wielkich korporacji.
Dialogue: 0,0:36:31.69,0:36:41.34,Default,,0000,0000,0000,,Dzisiaj 40% światowej ekonomii jest rzucona na pożarcie temu, kto da więcej. Wielkie przedsiębiorstwa, które kontrolują technologie życia mogą je przechwycić.
Dialogue: 0,0:36:41.34,0:36:50.60,Default,,0000,0000,0000,,To znaczy, że mogą przejąć nasz system żywieniowy, nasz system zdrowia, wielką część tego, co jest esencjalne dla naszego przeżycia.
Dialogue: 0,0:36:50.60,0:37:02.39,Default,,0000,0000,0000,,Ostatnie projekty rozwojowe tych korporacji w dziedzinie kultur transgenicznych zmierzają do tego, by odebrać rolnikom możliwość zachowania ich własnych nasion i tworzenia własnych odmian roślin.
Dialogue: 0,0:37:02.39,0:37:11.32,Default,,0000,0000,0000,,Strategia technologiczna, którą się określa mianem: „Terminator” pozwoli korporacjom na wykradzenie rolnikom tej możliwości.\N
Dialogue: 0,0:37:11.32,0:37:16.68,Default,,0000,0000,0000,,Bawełna była jedną z pierwszych roślin pomyślaną, by wprowadzić tam gen Terminator.
Dialogue: 0,0:37:16.68,0:37:24.84,Default,,0000,0000,0000,,Marty Crouch jest profesorem botaniki na Uniwersytecie w Indianapolis. Pracowała w Monstanto nad pierwszym pomidorem transgenicznym Flavr Savr.
Dialogue: 0,0:37:24.84,0:37:35.40,Default,,0000,0000,0000,,Zna dobrze Terminator i Traitor - te technologie o zastosowaniu restrykcyjnym, które niszczą zdolność rośliny do reprodukcji, czy też do powielania pewnych charakterystyk genetycznych. \N
Dialogue: 0,0:37:35.40,0:37:43.74,Default,,0000,0000,0000,,Mamy tutaj patentowane rośliny bawełny. Jeśli byśmy wprowadzili Terminatora, nasiono rozwinęło by się normalnie, \N
Dialogue: 0,0:37:43.74,0:37:49.68,Default,,0000,0000,0000,,rozwinęłoby swoje włókna, ale na końcu całego procesu, wyprodukowałoby toksynę, truciznę.
Dialogue: 0,0:37:49.68,0:37:57.44,Default,,0000,0000,0000,,I to tak, że po zasianiu to nasiono Terminator byłoby martwe. To technologia, która prowadzi do tego,
Dialogue: 0,0:37:57.44,0:38:05.14,Default,,0000,0000,0000,,To technologia, która prowadzi do tego, że druga generacja roślin popełnia samobójstwo. One rosną, ale odgałęzienia same się zatruwają.
Dialogue: 0,0:38:05.14,0:38:17.30,Default,,0000,0000,0000,,Dzisiaj, około półtora miliarda osób na tej planecie jest zależna, jeśli chodzi o ich przeżycie od możliwości zachowania swoich nasion. Inaczej nie mieliby pożywienia.
Dialogue: 0,0:38:17.30,0:38:18.90,Default,,0000,0000,0000,,Marty Crouch \Nprofesor botaniki, Uniwersytet w Indiana \N
Dialogue: 0,0:38:18.90,0:38:30.39,Default,,0000,0000,0000,,Dla większości ludzi nasiona reprezentują potencjał życia do trwania z pokolenia na pokolenie. To ikona ciągłości życia.
Dialogue: 0,0:38:30.39,0:38:38.46,Default,,0000,0000,0000,,Dla nas jest ważne, by uwypuklić, że ta technologia nie przedstawia żadnych korzyści agronomicznych dla rolnika.
Dialogue: 0,0:38:38.46,0:38:47.22,Default,,0000,0000,0000,,Nie ma absolutnie żadnego powodu, by podejmować jakiekolwiek ryzyko. Nie mamy nic do zyskania. Po co więc podejmować ryzyko?
Dialogue: 0,0:38:47.22,0:39:00.03,Default,,0000,0000,0000,,By narzucić swój monopol i zmusić rolników, by stosowali ich patenty, firmy wymyśliły zadziwiający system nadzoru, donosów i reklam przypominający rolnikom, że ryzykują wiele, jeśli będą ich ignorować.
Dialogue: 0,0:39:00.03,0:39:09.68,Default,,0000,0000,0000,,Ta broszura odzwierciedla dobrze język, jakiego używa Monsanto, by przeszkodzić rolnikom w zachowaniu nasion.
Dialogue: 0,0:39:10.19,0:39:16.08,Default,,0000,0000,0000,,Mówią im: jeśli zachowalibyście nasiona, możemy poddać inspekcji książki waszego przedsiębiorstwa, zapisy nawet z kilku poprzednich lat
Dialogue: 0,0:39:16.33,0:39:25.29,Default,,0000,0000,0000,,lub zmusić was do zniszczenia nielegalnych upraw lub też wyegzekwować zapłacenie setek dolarów tantiemów za akr uprawy. \N
Dialogue: 0,0:39:25.29,0:39:32.69,Default,,0000,0000,0000,,Według naszych ostatnich obliczeń, Monsanto wytoczyło proces 450 farmerom w Kanadzie i USA.
Dialogue: 0,0:39:32.69,0:39:41.26,Default,,0000,0000,0000,,To reprezentuje ich wysiłek, by respektowano umowy licencyjne, która podpisali z farmerami, które zakazują rolnikom zachowania nasion.
Dialogue: 0,0:39:41.26,0:39:45.18,Default,,0000,0000,0000,,A wszystko to jeszcze przed zastosowaniem technologii Terminator!
Dialogue: 0,0:39:45.18,0:39:50.28,Default,,0000,0000,0000,,Monsanto korzysta z usług Agencji Pinkertona, firmy bardzo znanej w USA, która zatrudnia prywatnych detektywów.
Dialogue: 0,0:39:50.28,0:39:58.52,Default,,0000,0000,0000,,Odwołują się też do donosicieli, którzy donoszą na sąsiadów. To skandaliczny sposób podejścia do rolnictwa.
Dialogue: 0,0:39:58.52,0:40:05.76,Default,,0000,0000,0000,,Stwarza nieufność w tej branży i traktuje rolników tak, jakby byli kryminalistami.
Dialogue: 0,0:40:05.76,0:40:15.28,Default,,0000,0000,0000,,Te reklamy prezentują rolnictwo jak prawdziwą maszynę wojenną.
Dialogue: 0,0:40:15.28,0:40:22.45,Default,,0000,0000,0000,,Na przykład tu mamy ziarno soi przybrane w hełm wojskowy z następującym tekstem:
Dialogue: 0,0:40:22.45,0:40:34.05,Default,,0000,0000,0000,,Herbicyd (XXX) marki Dupont zmienia wasze nasiona w artylerię przeciwko wielkim liściom karbieńca pospolitego i czarnej jagody. To herbicyd z jajami.
Dialogue: 0,0:40:34.05,0:40:46.67,Default,,0000,0000,0000,,Sugeruje się, że człowiek jest przeciwko naturze, co jest bez wątpienia jednym z najniebezpieczniejszych aspektów współczesnego przemysłowego stanu umysłu.
Dialogue: 0,0:40:46.67,0:40:50.44,Default,,0000,0000,0000,,Jacques Desrosiers\Nproducent bydła rzeźnego\N
Dialogue: 0,0:40:50.44,0:41:05.37,Default,,0000,0000,0000,,Produkujemy GMO. Rzepak - canola, jest jego wiele odmian (argumentuje za produktami transgenicznymi, że są wydajne).
Dialogue: 0,0:41:05.37,0:41:10.07,Default,,0000,0000,0000,,Lise Beauchamps\Nwiceprezes Federacji producentów mleka w Quebeku, UPA\N
Dialogue: 0,0:41:10.07,0:41:26.52,Default,,0000,0000,0000,,Ale kto będzie strażnikiem tego wszystkiego. Kto ci zagwarantuje, że nie będzie problemów na dłuższą metę.
Dialogue: 0,0:41:26.52,0:41:29.71,Default,,0000,0000,0000,,Yves Thibodeau\Nproducent produktów mlecznych\N
Dialogue: 0,0:41:29.71,0:41:39.55,Default,,0000,0000,0000,,W pewnym stopniu istnieje ryzyko, że staniemy się królikami doświadczalnymi, na nas będą eksperymentowane te produkty. To my robimy testy, robimy testy dla innych.
Dialogue: 0,0:41:39.55,0:42:01.53,Default,,0000,0000,0000,,Dam wam dobry przykład, kukurydza transgeniczna BT. Mogę jeść kukurydzę BT, która nie była spryskiwana insektycydami (niż naturalną ale spryskiwaną).
Dialogue: 0,0:42:01.53,0:42:21.88,Default,,0000,0000,0000,,Choć może kukurydza nie jest najlepszym przykładem. Ale kapusta czy sałata, taka jak ta widoczna na straganie, wolę jeść transgeniczną niż spryskiwaną.
Dialogue: 0,0:42:21.88,0:42:23.93,Default,,0000,0000,0000,,Jean - Marie Pelt\Nbiolog, dyrektor Krzyku Genu\N
Dialogue: 0,0:42:23.93,0:42:28.28,Default,,0000,0000,0000,,Ma rację, że boi się jeść kapusty, która była obficie spryskana herbicydami i pestycydami.
Dialogue: 0,0:42:28.28,0:42:39.48,Default,,0000,0000,0000,,Ale jeśli jego transgeniczna kapusta jest odporna na insekty, to dlatego, że ma wkomponowany środek chwastobójczy czy pestycyd
Dialogue: 0,0:42:39.48,0:42:50.82,Default,,0000,0000,0000,,i w związku z tym kapusta czy kukurydza czy soja zawierają obecnie wewnątrz to, czym przedtem je spryskiwano.
Dialogue: 0,0:42:50.82,0:42:57.84,Default,,0000,0000,0000,,Lecz fundamentalnie problem pozostaje ten sam: jesteśmy ciągle w obecności substancji chemicznej wprowadzanej do pożywienia.
Dialogue: 0,0:42:57.84,0:43:10.56,Default,,0000,0000,0000,,Czy rośliny transgeniczne, zależnie od ich różnej konstrukcji genetycznej będą kumulowały czy też rozkładały pestycydy? Czy rzeczywiście zmniejszą intensywność spryskiwania i jego szkodliwość?
Dialogue: 0,0:43:10.56,0:43:21.96,Default,,0000,0000,0000,,Czy też przeciwnie, w perspektywie długoterminowej będą sprzyjały rozwojowi gatunków inwazyjnych superodpornych, powodując tę samą spiralę inflacyjną jak w przypadku pestycydów?
Dialogue: 0,0:43:21.96,0:43:27.96,Default,,0000,0000,0000,,Film dokumentalny wystawy L’attitude NORD prezentowanej w Paryżu podczas Quebéc Technologique przypominał,
Dialogue: 0,0:43:27.96,0:43:41.02,Default,,0000,0000,0000,,że w 1947 roku tylko 7 gatunków insektów było odpornych na środki owadobójcze (insektycydy). Obecnie jest ich 600, nawet jeśli używa się dwanaście razy więcej insektycydów niż w 1945 roku.
Dialogue: 0,0:43:41.02,0:43:49.22,Default,,0000,0000,0000,,Środowisko się zmienia i jeśli używany insektycydów, gatunki zwierzęce, insekty stają się odporne.
Dialogue: 0,0:43:49.22,0:43:53.63,Default,,0000,0000,0000,,Będziemy używać następnego, staną się odporne na następny, jeszcze następnego, uodpornią się i na ten.
Dialogue: 0,0:43:53.63,0:44:01.83,Default,,0000,0000,0000,,To rodzaj wyścigu bez końca między odkryciem nowych molekuł, które są coraz bardziej kosztowne w eksploatacji,
Dialogue: 0,0:44:01.83,0:44:12.19,Default,,0000,0000,0000,,gdyż ich opracowanie jest coraz droższe. Jest to wiec wyścig bez końca i oczywiście wyścig bardzo lukratywny dla tych, którzy sprzedają insektycydy.
Dialogue: 0,0:44:12.19,0:44:27.89,Default,,0000,0000,0000,,Kto jest obwiniany za to, co się stało w Quebeku w związku z używaniem herbicydów i pestycydów? Rolnicy!
Dialogue: 0,0:44:27.89,0:44:28.12,Default,,0000,0000,0000,,To my byliśmy za to obwiniani. Nawet jeśli te produkty były zatwierdzone przez Santé Canada i przez Agriculture Canada.
Dialogue: 0,0:44:28.12,0:44:32.57,Default,,0000,0000,0000,,To dlatego jestem ostrożna jeśli chodzi o biotechnologie.
Dialogue: 0,0:44:32.57,0:44:47.27,Default,,0000,0000,0000,,Zmierzam do tego, że dzisiaj ze wszystkimi tymi roślinami i zwierzętami zmodyfikowanymi genetycznie: czy czujemy, że instytucje takie jak Santé Canada i Agriculture Canada są obecne?
Dialogue: 0,0:44:47.27,0:44:49.64,Default,,0000,0000,0000,,Czy czujemy, że nas w tym wspierają, czy czujemy, że nas informują?
Dialogue: 0,0:44:49.64,0:44:59.69,Default,,0000,0000,0000,,Ja wcale nie mam tego wrażenia. Sprzedają się przede wszystkim ziarna, nasiona.
Dialogue: 0,0:44:59.69,0:45:06.60,Default,,0000,0000,0000,,I informacje, które posiadamy pochodzą przede wszystkim od koncernów, które je sprzedają i które w rzeczywistości je selekcjonują.
Dialogue: 0,0:45:06.60,0:45:24.57,Default,,0000,0000,0000,,Doktor Michèlle Brill-Edwards spędziła piętnaście lat na stanowisku kierowniczym w Direction Générale de la Protection de la Santé w Santé Canada. W obliczu demontażu systemu i jego tendencji,
Dialogue: 0,0:45:24.57,0:45:36.22,Default,,0000,0000,0000,,by dawać przywileje prywatnym interesom, podała się do dymisji, oceniając że nie może dłużej wypełnić swojego mandatu.
Dialogue: 0,0:45:36.22,0:45:39.80,Default,,0000,0000,0000,,Michèlle Brill-Edwards\Nbyły zastępca dyrektora medycznego\NBiuro leku, DGPS (Direction Générale de la Protection de la Santé – Generalna Dyrekcja Ochrony Zdrowia) , Santé Canada\N
Dialogue: 0,0:45:39.80,0:45:46.90,Default,,0000,0000,0000,,Opuściłam Santé Canada ponieważ czułam, że jest moim obowiązkiem zdemaskowanie nadużyć, których byłam świadkiem.
Dialogue: 0,0:45:46.90,0:45:51.90,Default,,0000,0000,0000,,Nie mogłam nic zrobić będąc wewnątrz, zdecydowałam więc poinformować społeczeństwo.
Dialogue: 0,0:45:51.90,0:46:04.80,Default,,0000,0000,0000,,W roku 1987, według Kanadyjskiej Koalicji Zdrowia 24,8 miliona dolarów z 26,2 milionów przeznaczonych na bezpieczeństwo leków w DGPS pochodziło z dochodów przemysłu leków.
Dialogue: 0,0:46:04.80,0:46:12.18,Default,,0000,0000,0000,,Gdy przemysł staje się bezpośrednim klientem Santé Canada, sama misja Generalnej Dyrekcji Ochrony Zdrowia jest przez to głęboko zmodyfikowana.
Dialogue: 0,0:46:12.18,0:46:16.99,Default,,0000,0000,0000,,Jak o tym świadczy wewnętrzny biuletyn Santé Canada zatytułowany Quality Initiative:\N
Dialogue: 0,0:46:16.99,0:46:26.100,Default,,0000,0000,0000,,Kto jest waszym klientem? Waszym klientem jest ten, który bezpośrednio otrzymuje wasze usługi, osoba lub firma, która płaci za wasze usługi.
Dialogue: 0,0:46:26.100,0:46:34.55,Default,,0000,0000,0000,,Mamy ogromny problem. Rząd nie działa w interesie publicznym.
Dialogue: 0,0:46:34.55,0:46:45.09,Default,,0000,0000,0000,,W tej kulturze oszukiwania, rząd trzyma społeczeństwo na dystans, jednocześnie służąc interesom prywatnym.
Dialogue: 0,0:46:45.09,0:46:53.79,Default,,0000,0000,0000,,Od trzydziestu lat, odkąd jestem w Waszyngtonie nigdy nie widziałem tak intymnej relacji między rządem i przemysłem jak ta,
Dialogue: 0,0:46:53.79,0:47:01.88,Default,,0000,0000,0000,,która się rozwinęła się między przemysłem związanym z naukami biomedycznymi (Life Science Industry) i administracją naszego rządu. To przerażające i haniebne.
Dialogue: 0,0:47:01.88,0:47:14.04,Default,,0000,0000,0000,,A więc naukowcy są zakupywani przez wielkie koncerny, wolność w kwestii badań jest bardzo zredukowana,
Dialogue: 0,0:47:14.04,0:47:22.54,Default,,0000,0000,0000,,jeżeli chcesz zarobić na życie, jesteś zmuszony przejść przez ich kontrakty i przejść przez wszystkie upokorzenia serwowane przez te korporacje.
Dialogue: 0,0:47:22.54,0:47:31.85,Default,,0000,0000,0000,,Nauka oddała się handlowi, złotemu cielcowi, złotemu cielcowi, to znaczy pieniądzom, żeby być zupełnie jasnym.
Dialogue: 0,0:47:31.85,0:47:35.29,Default,,0000,0000,0000,,I złoty cielec staje się szalonymi krowami.\N
Dialogue: 0,0:47:35.29,0:47:43.08,Default,,0000,0000,0000,,To bardzo niebezpieczne, gdy polityka i biznes są ze sobą tak splątane.
Dialogue: 0,0:47:43.08,0:48:05.47,Default,,0000,0000,0000,,Jako naukowcy, mamy być bezstronni i wypowiadać się w imieniu podatników, to w końcu oni nam płacą.
Dialogue: 0,0:48:05.47,0:48:18.91,Default,,0000,0000,0000,,STAWKA: DEMOKRACJA I OBYWATELSTWO \N
Dialogue: 0,0:48:18.91,0:48:41.10,Default,,0000,0000,0000,,Każdego roku, obszar powierzchni Kanady i USA razem wziętych, czyli 14 milionów kilometrów kwadratowych dna oceanów jest skrobane i dewastowane przez trałowce i włóki, które na dziesiątki lat narażają na szwank rozmnażanie gatunków.
Dialogue: 0,0:48:42.58,0:48:56.24,Default,,0000,0000,0000,,A więc czy pozostawimy genetyczną przyszłość planety apetytom akcjonariuszy i spekulantów jadących rączo na ciągle na tym samym micie nieskończonych zasobów
Dialogue: 0,0:48:56.54,0:49:00.97,Default,,0000,0000,0000,,i rzekomego doskonałego opanowania technicznego? Pod okiem rządu dopingowanego przemowami o konkurencji i nieskończonym wzroście.
Dialogue: 0,0:49:00.97,0:49:13.70,Default,,0000,0000,0000,,W przypadku prawa patentowego, terminatora uczestniczymy w prawdziwym napadzie na życie. To jest napad, nie ma innego określenia.
Dialogue: 0,0:49:13.70,0:49:22.36,Default,,0000,0000,0000,,Jean-Pierre Berlan\Nagronom i ekonomista\Ndyrektor badań w INRA, Francja\NCzas, by teraz rządy stanęły na czele kampanii, by stworzyć nowe prawa człowieka.
Dialogue: 0,0:49:22.36,0:49:30.10,Default,,0000,0000,0000,,I te prawa człowieka proklamowałyby życie jako wspólne dobro ludzkości. To było oczywiście proponowane przez innych przede mną,
Dialogue: 0,0:49:30.10,0:49:37.66,Default,,0000,0000,0000,,lecz myślę, że trzeba wziąć tę hipotezę, ten pomysł bardzo na serio. I że życie jest niezawłaszczane ze swej natury.
Dialogue: 0,0:49:37.66,0:49:49.96,Default,,0000,0000,0000,,Stawką tutaj nie jest nauka. Pytaniem jest, jaki rodzaj nauki i technologii będziemy używać, by czerpać korzyści z tej nowej wiedzy.
Dialogue: 0,0:49:49.96,0:49:59.22,Default,,0000,0000,0000,,W Life Science Industry i w biologii molekularnej wielu umieszcza debatę na poziomie: za lub przeciw postępowi.
Dialogue: 0,0:49:59.22,0:50:05.51,Default,,0000,0000,0000,,Nie o to jednak chodzi i nigdy o to nie chodziło. Chodzi o to, jaki użytek uczynimy z tej nauki.
Dialogue: 0,0:50:05.51,0:50:13.68,Default,,0000,0000,0000,,Teoretycznie, władza obywateli jest ogromna. Zasadniczo, jeśli obywatel chce, to może to zmienić.
Dialogue: 0,0:50:13.68,0:50:20.54,Default,,0000,0000,0000,,Tym bardziej, że w naszych społeczeństwach mamy instrumenty, pozwalające uczestniczyć obywatelom w zmianach.
Dialogue: 0,0:50:20.54,0:50:28.96,Default,,0000,0000,0000,,Mamy demokracje przedstawicielskie (pośrednie), mamy parlament. I to właśnie tutaj intelektualiści i naukowcy mają ważną rolę do odegrania.
Dialogue: 0,0:50:28.96,0:50:37.27,Default,,0000,0000,0000,,Ponieważ jeśli intelektualiści i naukowcy nie wesprą u podstaw ludzi, to politycy także nie podążą za nimi.
Dialogue: 0,0:50:37.27,0:50:48.69,Default,,0000,0000,0000,,To właśnie w ten sposób mamy błędne koło i de facto przez naszą apatię, lub powiedzmy względną nieobecność stajemy się wspólnikami, tak jak intelektualiści i naukowcy,
Dialogue: 0,0:50:48.69,0:50:57.97,Default,,0000,0000,0000,,tego przejęcia mocy życia przez ręce prywatne: wody, genów, nasion…
Dialogue: 0,0:50:57.97,0:51:02.52,Default,,0000,0000,0000,,I w ten sposób skonfiskuje się ludziom życie i w ten sposób skonfiskuje się obywatelstwo
Dialogue: 0,0:51:02.52,0:51:07.56,Default,,0000,0000,0000,,i to w ten sposób skonfiskuje się demokrację.
Dialogue: 0,0:51:07.56,0:52:03.44,Default,,0000,0000,0000,,TŁUMACZENIE: Co-Evolution Institute – www.co-evolutioninstitute.com