WEBVTT

00:00:04.947 --> 00:00:08.157
Một mật mã mạnh là mật mã che dấu được dấu tay của nó

00:00:08.957 --> 00:00:10.840
Làm dấu tay mờ hơn

00:00:10.840 --> 00:00:14.274
là làm bằng phẳng ra sự phân rắc của những chữ xảy ra trong thư

00:00:17.597 --> 00:00:18.935
Vào khoảng giữa thế kỷ 15

00:00:18.935 --> 00:00:21.266
chúng ta đã chế ra đuợc mật mã polyalphabetic (tạm dịch là mật mã nhiều chữ cái)

00:00:21.266 --> 00:00:23.357
để làm được điều này.

00:00:23.357 --> 00:00:28.167
Hãy tưởng tượng Alice và Bob cùng chia sẽ một chữ chuyển bí mật

00:00:28.167 --> 00:00:30.766
Trước hết, Alice đổi chữ đó thành những số

00:00:30.766 --> 00:00:33.223
dựa vào vị trí của chữ đó trong bảng chữ cái

00:00:33.223 --> 00:00:37.830
Kế tiếp, chuỗi số này được lập lại dọc theo lá thư

00:00:39.476 --> 00:00:41.981
và sau đó, mỗi chữ trong thư được chuyển mã

00:00:41.981 --> 00:00:44.160
bằng cách chuyển vị trí dựa theo vào con số ở dưới nó

00:00:45.129 --> 00:00:48.809
Bây giờ, cô ta dùng nhiều cách chuyển chữ khác nhau thay vì chỉ dùng một cách

00:00:48.809 --> 00:00:53.637
trong cả lá thư như Caesar đã làm trước đây.

00:00:53.637 --> 00:00:56.626
Rồi, lá thư đã chuyển mã được gửi thẳng đến Bob

00:00:58.488 --> 00:01:01.626
Bob giải mã lá thư bằng cách trừ đi số chuyển

00:01:01.626 --> 00:01:04.859
dựa vào chữ chuyển mã bí mật mà anh ta cũng có.

00:01:06.121 --> 00:01:08.042
Bây giờ hãy tưởng tượng Eve, người phá mật mã,

00:01:08.042 --> 00:01:10.173
bắt được một số những lá thư được chuyển như vậy

00:01:10.173 --> 00:01:12.642
và tính toán mức độ xảy ra thường xuyên của các chữ cái

00:01:13.673 --> 00:01:18.043
Cô ta sẽ tìm thấy sự phân rắc của các chữ bằng phẳng hơn, hay là một dấu tay nhẹ hơn

00:01:18.043 --> 00:01:20.592
Vậy làm sao cô ta có thể phá đuợc mật mã này?

00:01:22.546 --> 00:01:26.169
Nên nhớ rằng, những người phá mật mã tìm những chi tiết được lộ ra

00:01:26.169 --> 00:01:29.382
cũng như là cách tìm một phần của dấu tay

00:01:29.382 --> 00:01:32.411
Mỗi khi có một sư khác biệt trong mức độ thường xuyên của các chữ cái

00:01:32.411 --> 00:01:34.929
có một số chi tiết bị lộ ra

00:01:36.129 --> 00:01:39.826
Sự khác biệt này được gây ra bởi một sự lập lại nào đó trong lá thư đã chuyển mã

00:01:41.703 --> 00:01:45.911
Trong trường hợp này, mật mã của Alice chứa một chữ bí mật chuyển thành số lập lại

00:01:47.219 --> 00:01:51.096
Để phá mật mã, Eve trước nhất cần phải định được

00:01:51.096 --> 00:01:55.567
chiều dài của chữ bí mật được dùng, chứ chưa cần phải biết chính chữ đó

00:01:55.567 --> 00:01:56.922
Cô ta sẽ cần phải xem xét hết lá thư

00:01:56.922 --> 00:02:00.487
và kiểm tra mức độ phân phối của các chữ ở nhiều đoạn khác nhau

00:02:00.487 --> 00:02:04.430
Khi cô ta kiểm được mức độ phân phối của mỗi chữ thứ năm

00:02:04.430 --> 00:02:07.648
thì lúc đó dấu tay mật mã sẽ lộ ra

00:02:07.648 --> 00:02:10.144
Vấn đề bây giờ là làm sao để phá 5 mật mã Caesar

00:02:10.144 --> 00:02:12.821
trong một trình tự được lập lại

00:02:12.821 --> 00:02:14.726
Giải mỗi mật mã riêng rẽ là một việc dễ dàng

00:02:14.726 --> 00:02:17.136
như ta đã thấy trước đây

00:02:17.136 --> 00:02:19.740
Sức mạnh tăng thêm của mật mã là do thời gian ta phải mất

00:02:19.740 --> 00:02:22.909
để định đuợc chiều dài của chữ chuyển bí mật được dùng

00:02:22.909 --> 00:02:26.909
Chữ chuyển càng dài, thì mật mã đó càng mạnh (khó phá đuợc) hơn.