ကျွန်တော်အခု ပြောနေတဲ့ ဘာသာစကားက ကမ္ဘာ့ အများသုံးဘာသာစကား ဖြစ်လာတော့မယ်၊ ပိုကောင်းကောင်း ပိုဆိုးဆိုးပါ၊ လက်ခံရမှာပဲလေ။ ဒါက အင်တာနက် ဘာသာစကား၊ ဘဏ္ဍာရေး ဘာသာစကား၊ လေကြာင်း ထိန်းသိမ်းမှု၊ ခေတ်ပေါ် ဂီတ၊ သံခင်းတမန်ခင်း ဘာသာစကားပါ။ အင်္ဂလိပ်စာက နေရာတိုင်းမှာပါ။ အခု မန်ဒရင်း တရုတ်စကားကို ပြောသူတွေ ပိုများလာပေမဲ့ အင်္ဂလိပ်စာကို သင်ယူနေကြတဲ့ တရုတ်လူမျိုးတွေက တရုတ်စာ သင်ယူနေတဲ့ အင်္ဂလိပ်စကားပြောသူတွေထက် ပိုများတယ်။ နောက်ဆုံး ကြားခဲ့ရတာက လောလောဆယ် တရုတ်ပြည်မှာ ဘာသာရပ် အားလုံးကို အင်္ဂလိပ်လိုပဲ သင်နေတဲ့ တက္ကသိုလ် နှစ်ဒါဇင်ရှိပါတယ်။ အင်္ဂလိပ်စာက လွှမ်းမိုးနေတယ်။ ဒါ့အပြင်၊ ရာစုနှစ်အဆုံးမှာ အခုရှိနေတဲ့ ဘာသာစကား အားလုံးနီးပါး ၆၀၀၀ လောက်ရှိနေတာ ပြောကြမှာ မဟုတ်တော့ဘူးလို့ ခန့်မှန်းကြတယ်။ ရာဂဏန်းလောက်ပဲ ကျန်တော့မှာပါ။ အဲဒါအပြင်၊ တိုက်ရိုက် ဟောပြောချက်ကို ချက်ချင်းဘာသာပြန်မှုဟာ ဖြစ်နိုင်ရုံမက နှစ်စဉ် ပိုကောင်းလာနေတဲ့ အနေအထားမှာပါ။ ဒီအရာတွေကို ခင်ဗျားတို့ကို ရွတ်ပြနေရတဲ့အကြောင်းရင်းက မေးခွန်းတစ်ခု စပြီးအမေးခံရမယ့် နေရာကို ကျွန်တော်တို့ ရောက်တော့မှာကို ပြောနိုင်တာကြောင့်ပါ။ မေးခွန်းက- အင်္ဂလိပ်စာဟာ တစ်ဦးဦးအတွက် မိခင်ဘာသာမဟုတ်ဘူး ဆိုရင်၊ ဘာကြောင့် နိုင်ငံခြား ဘာသာစကားတွေကို သင်ယူသင့်တာလဲ။ ကမ္ဘာထဲက လူတိုင်းနီးပါး တစ်ခုထဲနဲ့ ဆက်သွယ်နိုင်မယ့် အခြေအနေကို ရောက်လာတော့်မယ် ဆိုတော့ ဘာကြာင့် အခြား ဘာသာစကားတစ်ခုကို ဒုက္ခခံပြီး လေ့လာရမှာလဲ။ အကြောင်းပြချက် အများကြီးရှိတယ် ထင်ပေမဲ့၊ ပထမဆုံး ကျွန်တော် ထောက်ပြချင်တဲ့ တစ်ခုကတော့ အများစု ကြာဖူးပြီးသား ဖြစ်လောက်ပါတယ်၊ အကြောင်းက တကယ်ကျတော့ သင်တွေးမိလောက်တာထက် ပိုအန္တရာယ်ရှိပါတယ်။ ဒါကတော့ ဘာသာစကားဆိုတာ သင့်အတွေးများအတွက် လမ်းကြောင်းကို ဖော်ပေးတယ်၊ ကွဲပြားကြတဲ့ ဘာသာစကားတွေရဲ့ ဝေါဟာရနဲ့ သဒ္ဒါက လူတိုင်းကို မတူညီတဲ့ အက်ဆစ်လို ခရီးမျိုးကို ပေးတတ်တယ် ဆိုတဲ့ စိတ်ကူးပါ။ ဒါဟာ အလွန်ကို ဆွဲဆောင်မှု အားကောင်းတဲ့ စိတ်ကူးတစ်ခုဆိုနိုင်ပေမဲ့ ဗျာများရတာမျိုးပါ။ ဒီတော့ ဒါဟာ လုံးဝမမှန်တာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒီတော့ ဥပမာအနေနဲ့ ပြင်သစ်နဲ့ စပိန် ဘာသာစကားမှာ စားပွဲအတွက် စကားလုံးက အကြောင်းတစ်ခုခုကြောင့် ဣတ္ထိလိင်ပါ။ ဒီတော့ "la table" "la mesa" ဆိုတာနဲ့ ပတ်သက်ဖို့လိုတာပေါ့။ ပြထားတာက သင်ဟာ ဒီဘာသာစကားတွေကို ပြောတဲ့သူတစ်ဦးဖြစ်ပြီး စားပွဲတစ်လုံး စကားပြောတာကို ဘယ်လို့ စိတ်ကူးကြည့်မလဲလို့ အမေးခံရတယ်ဆိုရင် မတော်တဆ ဖြစ်မှုထက် ဖြစ်ဖို့များတာက ပြင်သစ် (သို့) စပိန်လို ပြောသူတို့က စားပွဲဟာ အသံမြင့်မြင့်၊ မိန်းမသံနဲ့ စကားပြောလိမ့်မယ်လို့ ဆိုပါမယ်။ ဒီတော့ သင်ဟာ ပြင်သစ် (သို့) စပိန်ဆို သင့် အတွက် စားပွဲဟာ ကောင်မလေးတစ်ယောက်လိုပေါ့၊ သင်က အင်္ဂလိပ်စကားပြောသူဆိုရင်တော့ ဆန့်ကျင်ဘက်ပေါ့။ ဒီလို အချက်အလက်ကို မနှစ်သက်ဖို့ခက်ပြီး လူအများပြားက သင် ဘာသာစကားတစ်ခုခုကို ပြောတယ်ဆိုရင် သင့်မှာရှိတဲ့ လောကအမြင် တစ်မျိုးကို ဆိုလိုတာလို့ ပြောကြလိမ့်မယ်။ ဒါပေမဲ့ သတိထားဖို့ လိုတယ်။ အကြောင်းက တစ်ဦးဦးက အဏုကြည့်မှန်ပြောင်း အောက်မှာ ကျွန်တော်တို့ကို ထားတယ်ဆိုပါစို့၊ အင်္ဂလိပ်ကို မွေးကတည်းက ပြောသူ ကျွန်တော်တို့ပေါ့။ အင်္ဂလိပ်မှလာတဲ့ လောကအမြင်က ဘာလဲ။ ဒီတော့ အင်္ဂလိပ်စကားပြောသူတစ်ဦးကို နမူနာယူကြည့်ရအောင်။ မြင်ကွင်းပေါ်မှာ ဒါက Bono ပါ။ သူ အင်္ဂလိပ်စကားပြောပါတယ်။ သူ့မှာ လောကအမြင်တစ်ခုရှိတယ်လို့ ကျွန်တော် ခံယူတယ်။ အခု ဒါကတော့ Donald Trump ပါ။ သူ့နည်းသူ့ဟန်နဲ့ သူလည်း အင်္ဂလိပ်စကားပြောသူပါ။ (ရယ်သံများ) ဒီမှာတော့ Ms. Kardashian ပါ၊ သူလည်းပဲ အင်္ဂလိပ်စကားပြောသူပါ။ ဒီတော့ ဒီမှာ အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကား ပြောဆိုသူ သုံးယောက်ပေါ့။ ဒီလူသုံးဦးမှာရှိတဲ့ တူညီတဲ့ လောကအမြင်က ဘာလဲ။ သူတို့ကို စုစည်းပေးတဲ့ အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကား ကနေ ဘယ်လို လောကအမြင်ကို ပုံသွင်းပေးလဲ။ ဒါဟာ အတော့ကို ဗျာများရတဲ့ အယူအဆတစ်ခုပါ။ ဒီတော့ ဘာသာစကားဟာ အတွေးကိုပုံဖော်နိုင် တယ်လို့ တဖြည်းဖြည်း သဘောတူလာပေမဲ့ ဒါက တကယ်ကျတော့ ချစ်စရာမရှင်းလင်းတဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပျာယာခတ်မှုတွေပါ။ ကမ္ဘာကြီးကို ကြည့်ဖို့ မတူကွဲပြားတဲ့ မျက်မှန်ကို သင့်အား ပေးတာမျိုး မဟုတ်ဘူးလေ။ ကဲ ဒီလို ဟုတ်တယ်ဆိုရင်၊ ဘာလို့ ဘာသာစကားတွေ လေ့လာရမှာလဲ။ ဒါက သင့်တွေးခေါ်ပုံကို ပြောင်းပေးမှာမဟုတ်ရင် အခြား အကြောင်ရင်တွေက ဘာတွေမလဲ။ တစ်ချို့ ရှိကြပါတယ်။ ၎င်းတို့ထဲက တစ်ခုက သင်ဟာ ယဉ်ကျေးမှုတစ်ခုကို သောက်စို့ချင်ရင်၊ ဒါကို သောက်သုံးချင်ရင် ဒါရဲ့ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်ချင်ရင် ဘာသာစကားဟာ ယဉ်ကျေးမှုဆီသို့ လမ်းကြောင်းကို သွယ်ပေးပေး၊မပေးပေး၊ ဒါက သံသယဖြစ်ဖွယ်က ယဉ်ကျေးမှုကို သောက်စို့ချင်ရင် အဲဒီ ယဉ်ကျေးမှုကို ဖေါ်ဆောင်ရန် သုံးရတဲ့ ဘာသာစကားကို အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့ လိုပါတယ်။ အခြားနည်းလမ်း မရှိနိုင်ဘူး။ ဒါရဲ့ စိတ်ဝဝင်စားစရာ သာဓက တစ်ခုရှိပါတယ်။ ကျွန်တော်ပြောတာ နည်းနည်းလေး မရှင်းသလိုရှိ နိုင်ပေမဲ့ ခင်ဗျားတို့ တကယ် ရှာနိုင်မှာပါ။ ကနေဒီးယန်း ဒါရိုက်တာ Denys Arcand ရဲ့ ရုပ်ရှင်တစ်ကားရှိတယ်။ သူ့ကို သင်ရှာကြည့်ရင် စာမျက်နှာပေါ်မှာ အင်္ဂလိပ်လို "Dennis Ar-cand" အသံထွက်တယ်။ "Jesus of Montreal" လို့ဆိုတဲ့ ရုပ်ရှင်တစ်ကား ရိုက်ခဲ့တာပါ။ ဇာတ်ကောင်အများအပြားဟာ တက်ကြွ၊ ပျော်ရွင်၊ ပြင်းပြပြီး စိတ်ဝင်စား စရာပြင်သစ်‘ကနေဒီးယန်း ပြင်သစ်စကားပြော အမျိုးသမီးတွေပါ။ ဆုံးခါနီး ဇာတ်ဝင်ခန်းတစ်ခုမှာ သူငယ်ချင်းတစ်ယောက်ကို အင်္ဂလိပ်စကားပြောတဲ့ ဆေးရုံးတစ်ခုကို ခေါ်သွားရတယ်။ ဆေးရုံမှာ သူတို့ အင်္ဂလိပ်စကားပြောရမယ် ကဲ အင်္ဂလိပ်စကားပြောပေမဲ့ ဒါက သူတို့ရဲ့ မိခင်ဘာသာမဟုတ်ဘူး။ အင်္ဂလိပ်စကား မပြောလိုကြဘူးလေ။ ဒါနဲ့ ပိုပြီး နှေးနှေးလေး ပြောကြတယ်၊ အသံဝဲဝဲ၊ ဥပစာတော့ မဆန်ဘူးပေါ့။ ရုတ်ခြည်းပဲ သင်သဘောကျသွားတဲ့ ဇာတ်ကောင်တွေဟာ သူတို့ကိုယ်တိုင်ရဲ့ အခွဲတွေဖြစ်လာတယ်၊ သူတို့ကိုယ်တိုင်ရဲ့ အရိပ်တွေပေါ့။ ယဉ်ကျေးမှုတစ်ခုထဲကို ဝင်ဖို့နဲ့ ပိတ်စိမ်းပါးလိုမျိုးကနေ လူတွေကို စစ်ထုတ်ဖို့ပဲဆိုတာကိုက ယဉ်ကျေးမှုကို ဘယ်တော့မှ အမှန်အတိုင်း မရဘူးလေ။ ဒီလိုနဲ့ ရာချီရှိတဲ့ ဘာသာစကားတွေ ကျန်မယ်ဆိုတဲ့ အတိုင်းတာက ၎င်းတို့ကို လေ့လာဖို့ အကြောင်းပြချက်တစ်ခု ထိုဘာသာစကားတွေကို ပြောဆိုသူတွေရဲ့ယဉ်ကျေးမှုကို ပါဝင်နိုင်ဖို့ လက်မှတ်တွေ ဖြစ်တာကြောင့်ပါ။ ဒါဟာ သူ့တို့ရဲ့ ကျင့်ဝတ်ဖြစ်တယ် ဆိုတာကြောင့်ပါ။ ဒါက အကြောင်းရင်း တစ်ခုပါ။ ဒုတိယ အကြောင်းရင်း။ ပြဆိုထားတာက သင်ဟာ ဘာသာစကားနှစ်မျိုးပြောရင် ဦးနှောက်ထိခိုက်ခံရဖို့ ဖြစ်နိုင်ခြေနည်းကာ သင်ဟာ ပိုတော်တဲ့ တာဝန်မျိုးစုံလုပ်နိုင်သူ ဖြစ်လောက်တယ်တဲ့။ ဒါတွေက စောစောစီးစီး ရတဲ့ အကြောင်းခံတွေဖြစ်ပြီး အခြားဘာသာစကားထဲက အငယ်စား သင်ခန်းစာတွေ ဘယ်တော့ ပေးရမယ်ဆိုတာကို သင့်ကို သဘောပေါက်စေအောင်ပါ။ နှစ်ဘာသာတတ်မှုဟာ ကျန်းမာရေးအတွက် ကောင်းတယ်။ နောက် တတိယက ဘာသာစကားတွေဟာ အရမ်းကို ပျော်စရာကောင်းတာပါ။ ကျွန်တော်တို့ ထင်တာထက် ပိုပျော်စရာပါ။ ဒီတော့ ဥပမာအနေနဲ့ အာရပ်ဘာသာ၊ "kataba" သူရေးခဲ့တယ်၊ "yaktubu," သူ/သူမ ရေးခဲ့တယ်။ "Uktub," ရေးပါ။ စေခိုင်းဝိဘတ်၊ ဒီဟာတွေအားလုံးမှာ တူတာက ဘာလဲ။ ဒါအားလုံးမှာ တူတာက တိုင်မတွေလို အလယ်မှာ ထိုင်နေတဲ့ ဗျည်းသံတွေပါ။ ၎င်းတို့က ငြိမ်နေပြီး သရသံတွေက ဗျည်းသံတွေကို ဝိုင်းကနေတာပါ။ ဘယ်သူများ သူတို့ပါးစပ်တွေမှာ ဝိုင်းပတ် မလှိမ့်ချင်ပဲရှိမလဲ။ ဒါကို ဟီဗရူးကနေ ရနိုင်ပါတယ်။ အီးသီယိုပီးယားရဲ့ အဓိကဘာသာစကား Amharic ကနေ ရနိုင်တယ်။ ဒါက ပျော်စရာပါ။ ဒါမှမဟုတ် စကားလုံးအစဉ်မတူတဲ့ ဘာသာစကားတွေပေါ့။ စကားလုံးစဉ် မတူတာနဲ့ စကား ပြောနည်း သင်ယူခြင်းဟာ နိုင်ငံတစ်ခုကိုသွားရင် လမ်းတစ်ခုရဲ့ အခြားတစ်ဘက်မှာ ကားမောင်းရတာမျိုး၊ (သို့) Witch Hazel ဆေးရည်ကို သင့်မျက်လုံး တစ်ဝိုက်မှာထားပြီး စပ်ဖျဉ်းဖျဉ်းခံစားရတာမျိုးပါ။ ဘာသာစကားတစ်ခုက သင့်ကို ဒါလုပ်ပေးနိုင်တယ်။ ဒီတော့ ဥပမာအနေနဲ့ "The Cat in the Hat Comes Back" ကျွန်တော်တို့ မကြာခဏ ပြန်ဖတ်ကြတဲ့ "Moby Dick." လို စာအုပ်တစ်အုပ်ပါ။ ဒီအထဲက စကားစုတစ်စုက "သူ့ကို ငါဘယ်မှာတွေ့ခဲ့တယ်ဆိုတာ သင်သိလား၊ သူဘယ်မှာရှိခဲ့တာ သင်သိလား။ သူစည်ထဲမှာ ကိတ်မုန့်စားနေတယ်။ ဟုတ်တာပေါ့။" ကောင်းပြီ၊ သင်ဟာ မန်ဒရင်း တရုတ်ဘာသာနဲ့သင်ရင် သင် ပိုင်နိုင်ဖို့လိုတာက "သင်သိနိုင်တယ်၊ သူ့ကိုတွေ့တဲ့နေရာ ငါလုပ်ခဲ့တယ်။ သူ စည်ထဲမှာ ကိတ်မုန့် တဝတပြဲစားနေတယ်။ တဝတပြဲ ဝါးနေတယ်လို့ မမှားစေနဲ။" ဒါက အားရစရာပါပဲ။ တစ်ခါတစ်လေ နှစ်တွေချီပြီး အဲဒီလို လုပ်နိုင်တာကို စိတ်ကူးကြည့်ပါ။ ဒါမှမဟုတ် ကမ္ဘောဒီးယား ဘာသာကို သင်ဖူးလား။ ကျွန်တော်ရောပဲ၊ ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော်သင်ခဲ့ရင် ပါးစပ်ထဲမှာ လူးလှိမ့်ခဲ့မှာပဲ အင်္ဂလိပ်စာ မှာရှိတဲ့ ဒါဇင်ချီတဲ့ မုန့်ဖုတ်သမားရဲ့ သရသံတွေလိုပေါ့၊ ဒါပေမဲ့ မတူတဲ့အခု ၃၀ လောက်လေ။ ကမ္ဘောဒီးယန်း ပါးစပ်ထဲမှာ လှစ်ကနဲ၊လှစ်ကနဲ စီးနေတယ်၊ ပျားအုံက ပျားတွေလိုပေါ့။ ဒါက ဘာသာစကားတစ်ခုက သင့်ကို ပေးနိုင်တာပါ။ ဒီထက်ပို အချက်ကျတာက ကျနော်တို့ဟာ အခြားဘာသာကို ကိုယ်တိုင် သင်ယူဖို့ မကြုံစဖူးလွယ်တဲ့ခေတ်မှာ နေကြတယ်။ သင်ဟာ စာသင်ခန်းကို သွားခဲ့ရဖူးတယ်။ အဲဒီမှာ ဝီရိယရှိတဲ့ဆရာ၊ ထူးချွန်တဲ့ ဆရာရှိလိမ့်မယ်၊ ဒါပေမဲ့ အဲဒီဆရာ အဲဒီမှာရှိခဲ့တဲ့ အချိန်မှာသာ သင်ဟာ သွာဖို့လိုခဲ့တယ်။ အချိန်က အများစု မဟုတ်နိုင်ခဲ့ဘူးလေ။ ကိုယ်က အတန်းကို တက်ဖို့လိုခဲ့တယ်။ ကိုယ် မတက်ခဲ့ဘူးဆိုရင် ဓာတ်ပြားလို့ခေါ်တာ သင့်မှာရှိခဲ့တယ်။ ကျွန်တော် အဲဒါတွေနဲ့ လေ့ကျင့်ခဲ့တယ်။ ဓာတ်ပြားတစ်ခု (သို့) ကက်ဆက်ခွေ (သို့) CD လို့သိကြတဲ့ ရှေးဟောင်းပစ္စည်းမှာတောင် ဒီလောက်များတဲ့ ဒေတာတွေရှိပါတယ်။ သင့်မှာရှိခဲ့တဲ့ အလုပ်မဖြစ်တဲ့ စာအုပ်တွေက လွဲလို့ပေါ့။ ဒီနေ့ သင် လှဲချကာ ဧည့်ခန်းကြမ်းပြင်မှာ ပစ်လှဲပြီး ဝီစကီလေးငုံရင်း Rosetta Stone လိုမျိုး အံ့ဖွယ် အတွဲတွေနဲ့ သင်ယူချင်တဲ့ ဘာသာစကား တစ်ခုခုကို ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် သင်ယူနိုင်ပါတယ်။ အသိနည်းတဲ့ Glossika ကိုလည်း ကျွန်တော် အလေးအနက် အကြံပြုပါတယ်။ ကြိုက်တဲ့အချိန်မှာ လုပ်နိုင်တယ်၊ ဒါကြောင့် သင်ဟာ တိုးလုပ်နိုင်ပြီး ပိုတော်လာနိုင်တယ်။ ဘာသာစကားအမျိုးမျိုးနဲ့ သင့်ရဲ့မနက်ခင်း သာယာမှုတွေကို ကိုယ့်ကိုယ်ကို ပေးလို့ရတယ်။ မနက်ခင်းတိုင်း "Dilbert"ဆိုတာကို ဘာသားစကားအမျိုးမျိုးနဲ့ ယူပါတယ်။ ကျွမ်းကျင်မှုတွေကို တိုးစေနိုင်တယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ် ၂၀ က မဖြစ်နိုင်ခဲ့တဲ့ သင်လိုချင်ခဲ့တဲ့ ဘာသာစကားတိုင်း သင့်အိပ်ကပ်ထဲမှာရှိနေတာ၊ သင့်ဖုန်းက လာတယ်ဆိုတဲ့စိတ်ကူးဟာ သိပ်ခေတ်ဆန်တဲ့ လူတွေအတွက် စိတ်ကူးယဉ် သိပ္ပံဇာတ်လမ်းလိုမျိုး ထင်ခဲ့လိမ့်မယ်။ ဒီတော့ ကျွန်တော် အလေးအနက် အကြံပြုချင်တာက ကျွန်တော်ပြောနေ ာာသာကလွဲလို့ တခြား ဘာသာစကားတွေကို ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် သင်ယူကြပါ။ အကြောင်းက ဒါထက်ပိုကောင်းတဲ့ အချိန်ကာလမျိုး မရှိနိုင်တော့လိုပါ။ ဒါက အရမ်း ပျော်စရာကြီးပါ။ ဒါက သင့်စိတ်ကို ပြောင်းပစ်မှာ မဟုတ်ပေမဲ့၊ သင့် ဦးနှောက်ကို ပွင့်ထွက်သွားစေမှာ ကတော့ မုချဧကန်ပါ။ ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ်။ (လက်ခုပ်သံများ)