1
00:00:00,880 --> 00:00:02,576
Biri Küba'dan bahsettiğinde

2
00:00:02,600 --> 00:00:03,800
aklınıza ne geliyor?

3
00:00:05,200 --> 00:00:07,256
Klasik arabalar mı?

4
00:00:07,280 --> 00:00:09,030
Yoksa kaliteli puro mu?

5
00:00:09,600 --> 00:00:11,696
Belki de ünlü bir beyzbol oyuncusu.

6
00:00:11,720 --> 00:00:14,056
Peki, ya biri Kuzey Koreden 
bahsedince? 


7
00:00:14,080 --> 00:00:16,175
Aklınıza füze denemeleri gelir,

8
00:00:16,200 --> 00:00:18,096
veya şu ünlü liderleri

9
00:00:18,120 --> 00:00:20,120
ya da arkadaşı Dennis Rodman.

10
00:00:20,640 --> 00:00:22,136
(Kahkahalar)

11
00:00:22,160 --> 00:00:24,496
Muhtemelen düşünmeyeceğiniz şey ise

12
00:00:24,520 --> 00:00:26,280
şöyle bir ülke görüntüsüdür;

13
00:00:26,960 --> 00:00:28,216
ekonomisi serbest ve

14
00:00:28,240 --> 00:00:33,139
vatandaşlarının ucuz ve çeşitli tüketim
mallarına erişebildiği bir ülke.

15
00:00:35,240 --> 00:00:39,856
Amacım bu ülkelerin bu noktaya
nasıl geldiklerini tartışmak değil.

16
00:00:39,880 --> 00:00:43,576
Bu ülkeleri ve vatandaşlarını 
bir örnek olarak vermek istedim.

17
00:00:43,600 --> 00:00:46,816
Bu insanlar, ithalatı kısıtlayan ve yerel

18
00:00:46,840 --> 00:00:49,450
endüstrileri koruyan ticari politikalardan

19
00:00:49,960 --> 00:00:51,900
olumsuz etkileniyorlar.

20
00:00:52,480 --> 00:00:55,376
Son günlerde bir dizi ülkenin
ithalatı kısıtlamayı

21
00:00:55,400 --> 00:00:57,576
ve yerli endüstrileri korumayı

22
00:00:57,600 --> 00:01:00,616
gündeme getirdiğini duyuyoruz.

23
00:01:00,640 --> 00:01:03,896
Bu ilk başta kulağa hoş gelebilir

24
00:01:03,920 --> 00:01:06,440
fakat korumacılık aslında nedir?

25
00:01:07,160 --> 00:01:10,920
2016 seçimlerinde bunu çok sık duyduk,

26
00:01:11,600 --> 00:01:14,056
Brexit tartışmalarında duyduk

27
00:01:14,080 --> 00:01:17,400
ve son olarak Fransız seçimlerinde duyduk.

28
00:01:18,680 --> 00:01:21,416
Aslında bu dünya ölçeğinde tartışılan

29
00:01:21,440 --> 00:01:23,576
gerçekten önemli bir konu.

30
00:01:23,600 --> 00:01:26,016
Gelecek vaadeden bir çok politik lider,

31
00:01:26,040 --> 00:01:29,970
korumacılığı iyi bir şey gibi sunan
platformlarla bu konuyu işliyorlar.

32
00:01:30,800 --> 00:01:33,576
Korumacılığın iyi olduğunu düşünme
nedenlerini anlıyorum,

33
00:01:33,600 --> 00:01:37,980
çünkü bazen ticaret
adaletsiz gibi görünür.

34
00:01:39,120 --> 00:01:41,056
Burada, Amerikada yaşadığımız

35
00:01:41,080 --> 00:01:44,216
bazı sorunlar için 
ticareti suçlayanlar var.

36
00:01:44,240 --> 00:01:45,616
Yıllardır Amerikada,


37
00:01:45,640 --> 00:01:48,840
üretim sektöründeki yüksek ücretli
işlerin azaldığını duyuyoruz.

38
00:01:49,560 --> 00:01:53,136
Çoğu insan, Amerikadaki
üretimin azaldığını ve bunun

39
00:01:53,160 --> 00:01:56,296
nedeninin, şirketlerin
faaliyetlerini düşük işgücü maliyetli

40
00:01:56,320 --> 00:01:58,736
Çin, Meksika ve Vietnam gbi denizaşırı

41
00:01:58,760 --> 00:02:01,940
ülkelere kaydırması olduğunu düşünüyor.

42
00:02:02,720 --> 00:02:06,376
Ayrıca ticari anlaşmaların bazen
adaletsiz olduğunu düşünüyorlar,

43
00:02:06,400 --> 00:02:08,096
örneğin; NAFTA

44
00:02:08,120 --> 00:02:09,936
ve Trans-Pasifik Ortaklığı gibi.

45
00:02:09,960 --> 00:02:13,416
Çünkü bu ticaret anlaşmaları
şrketlerin iş olanaklarının

46
00:02:13,440 --> 00:02:16,870
kaydığı ülkelerde ucuza üretilen
malları Amerika veya

47
00:02:17,720 --> 00:02:20,856
diğer ülkelerin tekrar ithal
etmesine izin veriyor.

48
00:02:20,880 --> 00:02:23,976
Yani ihracat yapanlar kazanıyor

49
00:02:24,000 --> 00:02:26,440
ithal edenler kaybediyor gibi düşünülüyor.

50
00:02:26,960 --> 00:02:28,176
Ancak gerçek şu ki

51
00:02:28,200 --> 00:02:31,120
Amerikadaki üretim sektörünün

52
00:02:32,080 --> 00:02:33,816
hacmi aslında büyüyor

53
00:02:33,840 --> 00:02:35,416
ama işlerimiz azalıyor,

54
00:02:35,440 --> 00:02:37,200
İş olanakları çok azalıyor.

55
00:02:37,400 --> 00:02:40,096
Aslında 2000 den 2010 yılına kadar,

56
00:02:40,120 --> 00:02:43,760
üretim sektöründeki işlerde
5.7 milyon azalma oldu.

57
00:02:44,560 --> 00:02:48,380
Ama bu azalmanın nedeni 
düşündüğünüz şey değil.

58
00:02:49,120 --> 00:02:51,500
Ohio, Toledo'da yaşayan Mike Johnson

59
00:02:52,080 --> 00:02:54,056
fabrikadaki işini, Meksika Monterrey'de

60
00:02:54,080 --> 00:02:56,536
yaşayan Miguel Sanchez'e kaptırmıyor.

61
00:02:56,560 --> 00:02:57,776
Böyle değil.

62
00:02:57,800 --> 00:03:00,570
Mike'ın işini bir makine kapıyor.

63
00:03:01,600 --> 00:03:04,896
Üretim sektöründe kaybedilen 
işlerin %87'sine,

64
00:03:04,920 --> 00:03:07,736
üretim süreçlerindeki yenilikler

65
00:03:07,760 --> 00:03:10,860
ve otomasyonun artması neden oluyor.

66
00:03:11,720 --> 00:03:16,416
Yani, üretim sektöründeki işlerin 
sadece 10'da 1'i,

67
00:03:16,440 --> 00:03:19,010
denizaşırı üretim yüzünden kaybediliyor

68
00:03:19,680 --> 00:03:22,096
ve bu sadece Amerika'ya özgü de değil.

69
00:03:22,120 --> 00:03:23,336
Hayır değil.

70
00:03:23,360 --> 00:03:26,696
Otomasyon bütün dünyada,
bütün ülkelerde ve

71
00:03:26,720 --> 00:03:29,090
bütün üretim hatlarında artıyor.

72
00:03:29,720 --> 00:03:31,336
Bakın, şunu anlıyorum;

73
00:03:31,360 --> 00:03:32,856
İşini kaybettiğinde,

74
00:03:32,880 --> 00:03:34,536
gazetede senin eski şirketin

75
00:03:34,560 --> 00:03:37,176
Çin'de bir anlaşma yaptığını okuyunca

76
00:03:37,200 --> 00:03:39,656
senin işini bir başkasının aldığını

77
00:03:39,680 --> 00:03:41,280
düşünmen doğal.

78
00:03:42,080 --> 00:03:45,056
Böyle öyküler duyduğumda, 
insanlar acaba ticaretin sadece

79
00:03:45,080 --> 00:03:48,360
iki ülke arasında yapıldığını mı
sanıyorlar diye düşünürüm.

80
00:03:49,120 --> 00:03:51,536
Sanki bir ülkede üreticiler üretiyor

81
00:03:51,560 --> 00:03:56,276
ve bir başka ülkedeki tüketicilere
bu ürünleri ihraç ediyor gibi.

82
00:03:57,000 --> 00:04:00,016
Bu sanki, üreten ülke kazanıyor,

83
00:04:00,040 --> 00:04:02,860
ithal eden kaybediyor gibi gelebilir.

84
00:04:03,520 --> 00:04:06,240
Gerçek bundan biraz farklı.

85
00:04:07,230 --> 00:04:08,976
İşim tedarik zinciri uzmanlığı,

86
00:04:09,000 --> 00:04:11,120
Meksika'da yaşıyor ve çalışıyorum.

87
00:04:12,520 --> 00:04:13,776
Kullandığımız ürünleri

88
00:04:13,800 --> 00:04:16,976
üretmek için dünyanın 
çeşitli yerlerinden

89
00:04:17,000 --> 00:04:19,136
işbirliği içerisinde çalışan

90
00:04:19,160 --> 00:04:21,560
sıkı bir üreticiler ağının
ortasında çalışıyorum.

91
00:04:22,600 --> 00:04:23,816
Meksika'daki

92
00:04:23,840 --> 00:04:26,416
ön sıralardaki pozisyonumdan

93
00:04:26,440 --> 00:04:28,760
görünen manzara daha çok şöyle.

94
00:04:29,680 --> 00:04:33,760
Bu tanım ticaretin neye benzediğini 
çok daha net anlatıyor.

95
00:04:34,616 --> 00:04:36,616
Golf sopasından,
diz üstü bilgisayara,

96
00:04:36,640 --> 00:04:39,136
internet sunucusundan otomobile,

97
00:04:39,160 --> 00:04:41,976
hatta uçağa kadar, çeşitli ürünlerin

98
00:04:42,000 --> 00:04:44,576
üretildiğini görebilmekten

99
00:04:44,600 --> 00:04:46,160
memnuniyet duyuyorum.

100
00:04:46,520 --> 00:04:49,880
İnanın bana, bunların hiçbiri 
tek bir hatta üretilmiyor.

101
00:04:50,440 --> 00:04:51,916
Bir örnek vereyim.

102
00:04:53,520 --> 00:04:57,776
Birkaç ay önce, Querétaro, Meksika'da,

103
00:04:57,800 --> 00:05:00,776
bir uluslararası 
havacılık şirketinin

104
00:05:00,800 --> 00:05:02,600
üretim tesisini geziyordum.

105
00:05:02,920 --> 00:05:06,600
Lojistik Müdür Yardımcısı 
tamamlanmış bir kuyruğu işaret etti.

106
00:05:07,440 --> 00:05:11,816
Aslında bu üretim hattı,
Fransa'da üretilen panellerin

107
00:05:11,840 --> 00:05:14,336
ABD'de üretilen ve ithal edilen

108
00:05:14,360 --> 00:05:16,576
parçalarla birleştirildiği

109
00:05:16,600 --> 00:05:19,520
bir üretim hattıydı.

110
00:05:20,040 --> 00:05:22,056
Bu kuyruk, montaj tamamlandığında

111
00:05:22,080 --> 00:05:24,536
tırlarla Kanada'ya,

112
00:05:24,560 --> 00:05:26,736
birincil montaj tesislerine;

113
00:05:26,760 --> 00:05:28,016
kanatlar, koltuklar,

114
00:05:28,040 --> 00:05:30,456
pencere güneşlikleri gibi

115
00:05:30,480 --> 00:05:32,856
diğer binlerce parça gibi

116
00:05:32,880 --> 00:05:35,776
yeni bir uçak oluşturmak üzere

117
00:05:35,800 --> 00:05:38,200
ihraç ediliyordu.

118
00:05:39,480 --> 00:05:40,680
Düşünün,

119
00:05:41,320 --> 00:05:45,296
yeni uçakların pasaportlarında, 
ilk uçuşlarından önce bile,

120
00:05:45,400 --> 00:05:50,336
Angelina Jolie'ninkinden
daha fazla damga var.

121
00:05:50,760 --> 00:05:54,256
Artık imalat konusundaki bu yaklaşım

122
00:05:54,280 --> 00:05:56,776
cilt kremlerinden, uçağa kadar

123
00:05:56,800 --> 00:05:59,336
her gün kullandığımız tüm ürünlerde

124
00:05:59,360 --> 00:06:01,850
ve bütün dünyada geçerli.

125
00:06:02,520 --> 00:06:04,960
Bu akşam eve döndüğünüzde
etrafa bir bakın.

126
00:06:05,680 --> 00:06:08,880
Şöyle bir etiket görürseniz
şaşırmayın:

127
00:06:10,080 --> 00:06:14,280
"Amerikan malı ve ithal 
parçalarla ABD'de üretilmiştir."

128
00:06:15,160 --> 00:06:17,096
Ekonomist Micael Porter,

129
00:06:17,360 --> 00:06:19,520
olanları çok güzel açıklıyor.

130
00:06:19,840 --> 00:06:24,576
"Onlarca yıl önce,
bir ülke için en kârlı olan şey

131
00:06:24,600 --> 00:06:28,976
en verimli üretebildiği 
ürünü üretmek ve bütün diğer

132
00:06:29,000 --> 00:06:31,330
ürünlerle bunu değiş tokuş etmekti."

133
00:06:32,000 --> 00:06:34,760
Burada üretim paylaşımından bahsediyor

134
00:06:35,520 --> 00:06:37,950
ve en önemli şey verimlilik.

135
00:06:38,720 --> 00:06:41,256
Bunun bir örneğini evde veya

136
00:06:41,280 --> 00:06:42,920
işte görmüşsünüzdür.

137
00:06:43,800 --> 00:06:45,536
Bir örnek olarak,

138
00:06:45,560 --> 00:06:48,010
evinizin nasıl yapıldığını
veya mutfağınızın

139
00:06:48,520 --> 00:06:50,300
tadilatını düşünün.

140
00:06:50,600 --> 00:06:53,056
Genellikle diğer tüm yüklenicilerin

141
00:06:53,080 --> 00:06:55,296
işlerini koordine eden tek bir

142
00:06:55,320 --> 00:06:56,936
yüklenici (müteahhit) vardır.

143
00:06:56,960 --> 00:06:58,600
Mimar planı çizer,

144
00:06:59,480 --> 00:07:02,416
hafriyat şirketi temeli kazar,

145
00:07:02,440 --> 00:07:04,320
tesisatçı, marangoz ve benzeri.

146
00:07:05,000 --> 00:07:06,856
Neden genel yüklenici

147
00:07:06,880 --> 00:07:09,496
tüm işler için tek bir

148
00:07:09,520 --> 00:07:10,736
şirket seçmiyor,

149
00:07:10,760 --> 00:07:11,960
mesela mimarı?

150
00:07:12,600 --> 00:07:13,800
Çünkü bu saçma.

151
00:07:14,760 --> 00:07:17,056
Genel yüklenici, uzmanları seçer

152
00:07:17,080 --> 00:07:20,466
çünkü ev inşa etmek, 
mutfak yenilemek için gereken

153
00:07:20,600 --> 00:07:24,376
ustalığı kazanmak yıllar alır,

154
00:07:24,400 --> 00:07:27,040
bazen de özel eğitim gerektirir.

155
00:07:28,040 --> 00:07:29,256
Şöyle düşünün:

156
00:07:29,280 --> 00:07:33,110
Tuvaletinizi bir mimarın 
monte etmesini ister miydiniz?

157
00:07:33,320 --> 00:07:34,736
Tabi ki hayır.

158
00:07:34,760 --> 00:07:37,760
Öyleyse aynı süreci birleşik
dünyaya uyarlayın.

159
00:07:38,200 --> 00:07:40,776
Şirketler bugün en iyi ve en verimli

160
00:07:40,800 --> 00:07:44,136
ürettikleri ürüne odaklanıyorlar

161
00:07:44,160 --> 00:07:46,340
ve geri kalanlarla onu
değiş tokuş ediyorlar.

162
00:07:46,680 --> 00:07:49,376
Dolayısıyla; üretmek için küresel ve

163
00:07:49,400 --> 00:07:55,616
birbirlerine bağlı ve bağımlı bir
üretici ağına güveniyorlar.

164
00:07:55,680 --> 00:07:57,736
Aslında bu ağ birbirine
o kadar bağlı ki

165
00:07:57,760 --> 00:07:59,900
bu ağı parçalarına ayırmak

166
00:08:00,080 --> 00:08:03,740
ve ürünleri tek bir ülkede
üretmek neredeyse olanaksız.

167
00:08:04,120 --> 00:08:06,416
Az önce bahsettiğimiz

168
00:08:06,440 --> 00:08:08,096
birbirine bağlı ağa bir bakalım.

169
00:08:08,120 --> 00:08:10,416
Ağın, Amerika ve Meksika arasındaki

170
00:08:10,440 --> 00:08:13,080
bölümünü mercek altına alalım.

171
00:08:14,420 --> 00:08:17,456
Wilson Enstitüsü, müşterek üretimin
ABD ve Meksika arasındaki

172
00:08:17,480 --> 00:08:22,560
yarım trilyonluk ticaretin 
40%'ını oluşturduğunu söylüyor.

173
00:08:23,080 --> 00:08:25,736
Bu yaklaşık 200 milyar dolar eder.

174
00:08:25,760 --> 00:08:28,720
Portekiz'in GSMH'i kadar.

175
00:08:29,720 --> 00:08:32,256
ABD'nin Meksika'dan gelen mallara

176
00:08:32,280 --> 00:08:39,126
20% gümrük vergisi koyduğunu
farz edelim.

177
00:08:39,840 --> 00:08:41,056
Peki, güzel.

178
00:08:41,080 --> 00:08:45,680
Meksika'nın eli kolu bağlı
bekleyeceğini mi sanıyorsunuz?

179
00:08:46,120 --> 00:08:47,816
Kesinlikle hayır.

180
00:08:47,840 --> 00:08:50,896
Misilleme olarak, benzer vergileri

181
00:08:50,920 --> 00:08:53,910
ABD'den ithal edilen ürünlere koyar.

182
00:08:54,640 --> 00:08:57,280
Bu dişe diş oyununda, gümrüklerden

183
00:08:58,200 --> 00:09:01,656
girip çıkan her ürün ve ürün parçasına

184
00:09:01,680 --> 00:09:07,686
20% vergi eklendiğini varsayarsak,

185
00:09:07,920 --> 00:09:11,256
40% vergi artışıyla karşılaşabiliriz,

186
00:09:11,280 --> 00:09:13,470
yani 80 milyar dolar artı vergiyle.

187
00:09:13,800 --> 00:09:15,576
Kendimizi kandırmayalım,

188
00:09:15,600 --> 00:09:20,476
bu maliyetler size ve bana yansıtılır.

189
00:09:21,960 --> 00:09:27,216
Her gün aldığımız ürünlerin fiyatlarına

190
00:09:27,240 --> 00:09:30,240
nasıl bir etki yapacağını düşünün.

191
00:09:30,600 --> 00:09:35,016
Gümrük vergisinde 30% artış 
kabul edilseydi

192
00:09:35,040 --> 00:09:38,910
bugün fiyatlarda oldukça önemli
bir artışla karşılacaktık.

193
00:09:39,640 --> 00:09:43,640
Lincoln MKZ, 37000 dolardan 
48000'e çıkacaktı.

194
00:09:44,760 --> 00:09:48,120
Sharp 60 inç HDTV, 898 dolardan

195
00:09:48,800 --> 00:09:54,016
1167 dolara çıkacaktı.

196
00:09:54,040 --> 00:09:58,176
16 onsluk CVS nemlendirici,

197
00:09:58,200 --> 00:10:01,640
13'ten 17 dolara çıkardı.

198
00:10:02,240 --> 00:10:07,616
Unutmayın, üretim zincirinin 
tek bir parçasına,

199
00:10:07,640 --> 00:10:09,016
ABD ve Meksika'ya bakıyoruz.

200
00:10:09,040 --> 00:10:11,840
Bunu tüm parçalarla çarpın,

201
00:10:12,600 --> 00:10:14,256
etkisi muazzam olurdu.

202
00:10:14,280 --> 00:10:16,936
Şunu düşünün:

203
00:10:16,960 --> 00:10:20,890
Bu ağı dağıtabilsek ve ürünler

204
00:10:21,480 --> 00:10:24,696
tek bir ülkede üretilse, bu arada

205
00:10:24,720 --> 00:10:27,216
söylemek yapmaktan daha kolay,

206
00:10:27,240 --> 00:10:33,476
işlerimizin yine de 
sadece 10%'unu koruyabilirdik.

207
00:10:33,600 --> 00:10:37,140
Bu doğru, çünkü unutmayın;

208
00:10:37,400 --> 00:10:40,056
işlerin çoğu, 87%'si

209
00:10:40,080 --> 00:10:42,990
üretimdeki gelişmelerden dolayı yok oldu.

210
00:10:43,520 --> 00:10:47,650
Ve ne yazık ki bu işler
temelli yok oldu.

211
00:10:48,160 --> 00:10:49,920
Gerçek soru şudur:

212
00:10:50,520 --> 00:10:52,856
Birkaç yıl içerisinde kaybolacak işleri

213
00:10:52,880 --> 00:10:58,400
koruma adına, her gün
kullandığımız ürünlerin

214
00:10:59,020 --> 00:11:01,496
fiyatlarını karşılayamayacağımız noktaya

215
00:11:01,520 --> 00:11:04,300
getirmek mantıklı mı?

216
00:11:06,040 --> 00:11:08,056
Müşterek üretim, yüksek kalite ürünleri,

217
00:11:08,080 --> 00:11:11,440
düşük maliyetle üretmemizi

218
00:11:11,440 --> 00:11:12,976
mümkün kılıyor.

219
00:11:13,000 --> 00:11:14,720
Bu kadar basit.

220
00:11:14,960 --> 00:11:16,816
Bu bizim kısıtlı kaynaklar ve

221
00:11:16,840 --> 00:11:19,256
uzmanlığımızı daha
iyi kullanmamızı

222
00:11:19,280 --> 00:11:23,220
ve aynı zamanda 
daha düşük fiyatlı ürünler sağlıyor.

223
00:11:23,560 --> 00:11:25,616
Müşterek üretimin verimli olmasının

224
00:11:25,640 --> 00:11:28,456
hammade, parça ve nihai ürünün

225
00:11:28,480 --> 00:11:33,896
sınırlardan hızlı ve etkin bir biçimde


226
00:11:33,920 --> 00:11:36,310
geçmesine bağlı olduğunu unutmayalım.

227
00:11:36,960 --> 00:11:39,010
Biri sizi, korumacı politikanın

228
00:11:39,120 --> 00:11:43,176
iyi bir fikir olduğuna
ikna etmeye çalıştığında,

229
00:11:43,200 --> 00:11:45,840
bunu hatırlayın.

230
00:11:46,440 --> 00:11:48,016
iyi değildir.

231
00:11:48,040 --> 00:11:49,256
Teşekkürler.

232
00:11:49,280 --> 00:11:52,040
(Alkışlar)