0:00:00.880,0:00:02.576
Biri Küba'dan bahsettiğinde

0:00:02.600,0:00:03.800
aklınıza ne geliyor?

0:00:05.200,0:00:07.256
Klasik arabalar mı?

0:00:07.280,0:00:09.030
Yoksa kaliteli puro mu?

0:00:09.600,0:00:11.696
Belki de ünlü bir beyzbol oyuncusu.

0:00:11.720,0:00:14.056
Peki, ya biri Kuzey Koreden [br]bahsedince? [br]

0:00:14.080,0:00:16.175
Aklınıza füze denemeleri gelir,

0:00:16.200,0:00:18.096
veya şu ünlü liderleri

0:00:18.120,0:00:20.120
ya da arkadaşı Dennis Rodman.

0:00:20.640,0:00:22.136
(Kahkahalar)

0:00:22.160,0:00:24.496
Muhtemelen düşünmeyeceğiniz şey ise

0:00:24.520,0:00:26.280
şöyle bir ülke görüntüsüdür;

0:00:26.960,0:00:28.216
ekonomisi serbest ve

0:00:28.240,0:00:33.139
vatandaşlarının ucuz ve çeşitli tüketim[br]mallarına erişebildiği bir ülke.

0:00:35.240,0:00:39.856
Amacım bu ülkelerin bu noktaya[br]nasıl geldiklerini tartışmak değil.

0:00:39.880,0:00:43.576
Bu ülkeleri ve vatandaşlarını [br]bir örnek olarak vermek istedim.

0:00:43.600,0:00:46.816
Bu insanlar, ithalatı kısıtlayan ve yerel

0:00:46.840,0:00:49.450
endüstrileri koruyan ticari politikalardan

0:00:49.960,0:00:51.900
olumsuz etkileniyorlar.

0:00:52.480,0:00:55.376
Son günlerde bir dizi ülkenin[br]ithalatı kısıtlamayı

0:00:55.400,0:00:57.576
ve yerli endüstrileri korumayı

0:00:57.600,0:01:00.616
gündeme getirdiğini duyuyoruz.

0:01:00.640,0:01:03.896
Bu ilk başta kulağa hoş gelebilir

0:01:03.920,0:01:06.440
fakat korumacılık aslında nedir?

0:01:07.160,0:01:10.920
2016 seçimlerinde bunu çok sık duyduk,

0:01:11.600,0:01:14.056
Brexit tartışmalarında duyduk

0:01:14.080,0:01:17.400
ve son olarak Fransız seçimlerinde duyduk.

0:01:18.680,0:01:21.416
Aslında bu dünya ölçeğinde tartışılan

0:01:21.440,0:01:23.576
gerçekten önemli bir konu.

0:01:23.600,0:01:26.016
Gelecek vaadeden bir çok politik lider,

0:01:26.040,0:01:29.970
korumacılığı iyi bir şey gibi sunan[br]platformlarla bu konuyu işliyorlar.

0:01:30.800,0:01:33.576
Korumacılığın iyi olduğunu düşünme[br]nedenlerini anlıyorum,

0:01:33.600,0:01:37.980
çünkü bazen ticaret[br]adaletsiz gibi görünür.

0:01:39.120,0:01:41.056
Burada, Amerikada yaşadığımız

0:01:41.080,0:01:44.216
bazı sorunlar için [br]ticareti suçlayanlar var.

0:01:44.240,0:01:45.616
Yıllardır Amerikada,[br]

0:01:45.640,0:01:48.840
üretim sektöründeki yüksek ücretli[br]işlerin azaldığını duyuyoruz.

0:01:49.560,0:01:53.136
Çoğu insan, Amerikadaki[br]üretimin azaldığını ve bunun

0:01:53.160,0:01:56.296
nedeninin, şirketlerin[br]faaliyetlerini düşük işgücü maliyetli

0:01:56.320,0:01:58.736
Çin, Meksika ve Vietnam gbi denizaşırı

0:01:58.760,0:02:01.940
ülkelere kaydırması olduğunu düşünüyor.

0:02:02.720,0:02:06.376
Ayrıca ticari anlaşmaların bazen[br]adaletsiz olduğunu düşünüyorlar,

0:02:06.400,0:02:08.096
örneğin; NAFTA

0:02:08.120,0:02:09.936
ve Trans-Pasifik Ortaklığı gibi.

0:02:09.960,0:02:13.416
Çünkü bu ticaret anlaşmaları[br]şrketlerin iş olanaklarının

0:02:13.440,0:02:16.870
kaydığı ülkelerde ucuza üretilen[br]malları Amerika veya

0:02:17.720,0:02:20.856
diğer ülkelerin tekrar ithal[br]etmesine izin veriyor.

0:02:20.880,0:02:23.976
Yani ihracat yapanlar kazanıyor

0:02:24.000,0:02:26.440
ithal edenler kaybediyor gibi düşünülüyor.

0:02:26.960,0:02:28.176
Ancak gerçek şu ki

0:02:28.200,0:02:31.120
Amerikadaki üretim sektörünün

0:02:32.080,0:02:33.816
hacmi aslında büyüyor

0:02:33.840,0:02:35.416
ama işlerimiz azalıyor,

0:02:35.440,0:02:37.200
İş olanakları çok azalıyor.

0:02:37.400,0:02:40.096
Aslında 2000 den 2010 yılına kadar,

0:02:40.120,0:02:43.760
üretim sektöründeki işlerde[br]5.7 milyon azalma oldu.

0:02:44.560,0:02:48.380
Ama bu azalmanın nedeni [br]düşündüğünüz şey değil.

0:02:49.120,0:02:51.500
Ohio, Toledo'da yaşayan Mike Johnson

0:02:52.080,0:02:54.056
fabrikadaki işini, Meksika Monterrey'de

0:02:54.080,0:02:56.536
yaşayan Miguel Sanchez'e kaptırmıyor.

0:02:56.560,0:02:57.776
Böyle değil.

0:02:57.800,0:03:00.570
Mike'ın işini bir makine kapıyor.

0:03:01.600,0:03:04.896
Üretim sektöründe kaybedilen [br]işlerin %87'sine,

0:03:04.920,0:03:07.736
üretim süreçlerindeki yenilikler

0:03:07.760,0:03:10.860
ve otomasyonun artması neden oluyor.

0:03:11.720,0:03:16.416
Yani, üretim sektöründeki işlerin [br]sadece 10'da 1'i,

0:03:16.440,0:03:19.010
denizaşırı üretim yüzünden kaybediliyor

0:03:19.680,0:03:22.096
ve bu sadece Amerika'ya özgü de değil.

0:03:22.120,0:03:23.336
Hayır değil.

0:03:23.360,0:03:26.696
Otomasyon bütün dünyada,[br]bütün ülkelerde ve

0:03:26.720,0:03:29.090
bütün üretim hatlarında artıyor.

0:03:29.720,0:03:31.336
Bakın, şunu anlıyorum;

0:03:31.360,0:03:32.856
İşini kaybettiğinde,

0:03:32.880,0:03:34.536
gazetede senin eski şirketin

0:03:34.560,0:03:37.176
Çin'de bir anlaşma yaptığını okuyunca

0:03:37.200,0:03:39.656
senin işini bir başkasının aldığını

0:03:39.680,0:03:41.280
düşünmen doğal.

0:03:42.080,0:03:45.056
Böyle öyküler duyduğumda, [br]insanlar acaba ticaretin sadece

0:03:45.080,0:03:48.360
iki ülke arasında yapıldığını mı[br]sanıyorlar diye düşünürüm.

0:03:49.120,0:03:51.536
Sanki bir ülkede üreticiler üretiyor

0:03:51.560,0:03:56.276
ve bir başka ülkedeki tüketicilere[br]bu ürünleri ihraç ediyor gibi.

0:03:57.000,0:04:00.016
Bu sanki, üreten ülke kazanıyor,

0:04:00.040,0:04:02.860
ithal eden kaybediyor gibi gelebilir.

0:04:03.520,0:04:06.240
Gerçek bundan biraz farklı.

0:04:07.230,0:04:08.976
İşim tedarik zinciri uzmanlığı,

0:04:09.000,0:04:11.120
Meksika'da yaşıyor ve çalışıyorum.

0:04:12.520,0:04:13.776
Kullandığımız ürünleri

0:04:13.800,0:04:16.976
üretmek için dünyanın [br]çeşitli yerlerinden

0:04:17.000,0:04:19.136
işbirliği içerisinde çalışan

0:04:19.160,0:04:21.560
sıkı bir üreticiler ağının[br]ortasında çalışıyorum.

0:04:22.600,0:04:23.816
Meksika'daki

0:04:23.840,0:04:26.416
ön sıralardaki pozisyonumdan

0:04:26.440,0:04:28.760
görünen manzara daha çok şöyle.

0:04:29.680,0:04:33.760
Bu tanım ticaretin neye benzediğini [br]çok daha net anlatıyor.

0:04:34.616,0:04:36.616
Golf sopasından,[br]diz üstü bilgisayara,

0:04:36.640,0:04:39.136
internet sunucusundan otomobile,

0:04:39.160,0:04:41.976
hatta uçağa kadar, çeşitli ürünlerin

0:04:42.000,0:04:44.576
üretildiğini görebilmekten

0:04:44.600,0:04:46.160
memnuniyet duyuyorum.

0:04:46.520,0:04:49.880
İnanın bana, bunların hiçbiri [br]tek bir hatta üretilmiyor.

0:04:50.440,0:04:51.916
Bir örnek vereyim.

0:04:53.520,0:04:57.776
Birkaç ay önce, Querétaro, Meksika'da,

0:04:57.800,0:05:00.776
bir uluslararası [br]havacılık şirketinin

0:05:00.800,0:05:02.600
üretim tesisini geziyordum.

0:05:02.920,0:05:06.600
Lojistik Müdür Yardımcısı [br]tamamlanmış bir kuyruğu işaret etti.

0:05:07.440,0:05:11.816
Aslında bu üretim hattı,[br]Fransa'da üretilen panellerin

0:05:11.840,0:05:14.336
ABD'de üretilen ve ithal edilen

0:05:14.360,0:05:16.576
parçalarla birleştirildiği

0:05:16.600,0:05:19.520
bir üretim hattıydı.

0:05:20.040,0:05:22.056
Bu kuyruk, montaj tamamlandığında

0:05:22.080,0:05:24.536
tırlarla Kanada'ya,

0:05:24.560,0:05:26.736
birincil montaj tesislerine;

0:05:26.760,0:05:28.016
kanatlar, koltuklar,

0:05:28.040,0:05:30.456
pencere güneşlikleri gibi

0:05:30.480,0:05:32.856
diğer binlerce parça gibi

0:05:32.880,0:05:35.776
yeni bir uçak oluşturmak üzere

0:05:35.800,0:05:38.200
ihraç ediliyordu.

0:05:39.480,0:05:40.680
Düşünün,

0:05:41.320,0:05:45.296
yeni uçakların pasaportlarında, [br]ilk uçuşlarından önce bile,

0:05:45.400,0:05:50.336
Angelina Jolie'ninkinden[br]daha fazla damga var.

0:05:50.760,0:05:54.256
Artık imalat konusundaki bu yaklaşım

0:05:54.280,0:05:56.776
cilt kremlerinden, uçağa kadar

0:05:56.800,0:05:59.336
her gün kullandığımız tüm ürünlerde

0:05:59.360,0:06:01.850
ve bütün dünyada geçerli.

0:06:02.520,0:06:04.960
Bu akşam eve döndüğünüzde[br]etrafa bir bakın.

0:06:05.680,0:06:08.880
Şöyle bir etiket görürseniz[br]şaşırmayın:

0:06:10.080,0:06:14.280
"Amerikan malı ve ithal [br]parçalarla ABD'de üretilmiştir."

0:06:15.160,0:06:17.096
Ekonomist Micael Porter,

0:06:17.360,0:06:19.520
olanları çok güzel açıklıyor.

0:06:19.840,0:06:24.576
"Onlarca yıl önce,[br]bir ülke için en kârlı olan şey

0:06:24.600,0:06:28.976
en verimli üretebildiği [br]ürünü üretmek ve bütün diğer

0:06:29.000,0:06:31.330
ürünlerle bunu değiş tokuş etmekti."

0:06:32.000,0:06:34.760
Burada üretim paylaşımından bahsediyor

0:06:35.520,0:06:37.950
ve en önemli şey verimlilik.

0:06:38.720,0:06:41.256
Bunun bir örneğini evde veya

0:06:41.280,0:06:42.920
işte görmüşsünüzdür.

0:06:43.800,0:06:45.536
Bir örnek olarak,

0:06:45.560,0:06:48.010
evinizin nasıl yapıldığını[br]veya mutfağınızın

0:06:48.520,0:06:50.300
tadilatını düşünün.

0:06:50.600,0:06:53.056
Genellikle diğer tüm yüklenicilerin

0:06:53.080,0:06:55.296
işlerini koordine eden tek bir

0:06:55.320,0:06:56.936
yüklenici (müteahhit) vardır.

0:06:56.960,0:06:58.600
Mimar planı çizer,

0:06:59.480,0:07:02.416
hafriyat şirketi temeli kazar,

0:07:02.440,0:07:04.320
tesisatçı, marangoz ve benzeri.

0:07:05.000,0:07:06.856
Neden genel yüklenici

0:07:06.880,0:07:09.496
tüm işler için tek bir

0:07:09.520,0:07:10.736
şirket seçmiyor,

0:07:10.760,0:07:11.960
mesela mimarı?

0:07:12.600,0:07:13.800
Çünkü bu saçma.

0:07:14.760,0:07:17.056
Genel yüklenici, uzmanları seçer

0:07:17.080,0:07:20.466
çünkü ev inşa etmek, [br]mutfak yenilemek için gereken

0:07:20.600,0:07:24.376
ustalığı kazanmak yıllar alır,

0:07:24.400,0:07:27.040
bazen de özel eğitim gerektirir.

0:07:28.040,0:07:29.256
Şöyle düşünün:

0:07:29.280,0:07:33.110
Tuvaletinizi bir mimarın [br]monte etmesini ister miydiniz?

0:07:33.320,0:07:34.736
Tabi ki hayır.

0:07:34.760,0:07:37.760
Öyleyse aynı süreci birleşik[br]dünyaya uyarlayın.

0:07:38.200,0:07:40.776
Şirketler bugün en iyi ve en verimli

0:07:40.800,0:07:44.136
ürettikleri ürüne odaklanıyorlar

0:07:44.160,0:07:46.340
ve geri kalanlarla onu[br]değiş tokuş ediyorlar.

0:07:46.680,0:07:49.376
Dolayısıyla; üretmek için küresel ve

0:07:49.400,0:07:55.616
birbirlerine bağlı ve bağımlı bir[br]üretici ağına güveniyorlar.

0:07:55.680,0:07:57.736
Aslında bu ağ birbirine[br]o kadar bağlı ki

0:07:57.760,0:07:59.900
bu ağı parçalarına ayırmak

0:08:00.080,0:08:03.740
ve ürünleri tek bir ülkede[br]üretmek neredeyse olanaksız.

0:08:04.120,0:08:06.416
Az önce bahsettiğimiz

0:08:06.440,0:08:08.096
birbirine bağlı ağa bir bakalım.

0:08:08.120,0:08:10.416
Ağın, Amerika ve Meksika arasındaki

0:08:10.440,0:08:13.080
bölümünü mercek altına alalım.

0:08:14.420,0:08:17.456
Wilson Enstitüsü, müşterek üretimin[br]ABD ve Meksika arasındaki

0:08:17.480,0:08:22.560
yarım trilyonluk ticaretin [br]40%'ını oluşturduğunu söylüyor.

0:08:23.080,0:08:25.736
Bu yaklaşık 200 milyar dolar eder.

0:08:25.760,0:08:28.720
Portekiz'in GSMH'i kadar.

0:08:29.720,0:08:32.256
ABD'nin Meksika'dan gelen mallara

0:08:32.280,0:08:39.126
20% gümrük vergisi koyduğunu[br]farz edelim.

0:08:39.840,0:08:41.056
Peki, güzel.

0:08:41.080,0:08:45.680
Meksika'nın eli kolu bağlı[br]bekleyeceğini mi sanıyorsunuz?

0:08:46.120,0:08:47.816
Kesinlikle hayır.

0:08:47.840,0:08:50.896
Misilleme olarak, benzer vergileri

0:08:50.920,0:08:53.910
ABD'den ithal edilen ürünlere koyar.

0:08:54.640,0:08:57.280
Bu dişe diş oyununda, gümrüklerden

0:08:58.200,0:09:01.656
girip çıkan her ürün ve ürün parçasına

0:09:01.680,0:09:07.686
20% vergi eklendiğini varsayarsak,

0:09:07.920,0:09:11.256
40% vergi artışıyla karşılaşabiliriz,

0:09:11.280,0:09:13.470
yani 80 milyar dolar artı vergiyle.

0:09:13.800,0:09:15.576
Kendimizi kandırmayalım,

0:09:15.600,0:09:20.476
bu maliyetler size ve bana yansıtılır.

0:09:21.960,0:09:27.216
Her gün aldığımız ürünlerin fiyatlarına

0:09:27.240,0:09:30.240
nasıl bir etki yapacağını düşünün.

0:09:30.600,0:09:35.016
Gümrük vergisinde 30% artış [br]kabul edilseydi

0:09:35.040,0:09:38.910
bugün fiyatlarda oldukça önemli[br]bir artışla karşılacaktık.

0:09:39.640,0:09:43.640
Lincoln MKZ, 37000 dolardan [br]48000'e çıkacaktı.

0:09:44.760,0:09:48.120
Sharp 60 inç HDTV, 898 dolardan

0:09:48.800,0:09:54.016
1167 dolara çıkacaktı.

0:09:54.040,0:09:58.176
16 onsluk CVS nemlendirici,

0:09:58.200,0:10:01.640
13'ten 17 dolara çıkardı.

0:10:02.240,0:10:07.616
Unutmayın, üretim zincirinin [br]tek bir parçasına,

0:10:07.640,0:10:09.016
ABD ve Meksika'ya bakıyoruz.

0:10:09.040,0:10:11.840
Bunu tüm parçalarla çarpın,

0:10:12.600,0:10:14.256
etkisi muazzam olurdu.

0:10:14.280,0:10:16.936
Şunu düşünün:

0:10:16.960,0:10:20.890
Bu ağı dağıtabilsek ve ürünler

0:10:21.480,0:10:24.696
tek bir ülkede üretilse, bu arada

0:10:24.720,0:10:27.216
söylemek yapmaktan daha kolay,

0:10:27.240,0:10:33.476
işlerimizin yine de [br]sadece 10%'unu koruyabilirdik.

0:10:33.600,0:10:37.140
Bu doğru, çünkü unutmayın;

0:10:37.400,0:10:40.056
işlerin çoğu, 87%'si

0:10:40.080,0:10:42.990
üretimdeki gelişmelerden dolayı yok oldu.

0:10:43.520,0:10:47.650
Ve ne yazık ki bu işler[br]temelli yok oldu.

0:10:48.160,0:10:49.920
Gerçek soru şudur:

0:10:50.520,0:10:52.856
Birkaç yıl içerisinde kaybolacak işleri

0:10:52.880,0:10:58.400
koruma adına, her gün[br]kullandığımız ürünlerin

0:10:59.020,0:11:01.496
fiyatlarını karşılayamayacağımız noktaya

0:11:01.520,0:11:04.300
getirmek mantıklı mı?

0:11:06.040,0:11:08.056
Müşterek üretim, yüksek kalite ürünleri,

0:11:08.080,0:11:11.440
düşük maliyetle üretmemizi

0:11:11.440,0:11:12.976
mümkün kılıyor.

0:11:13.000,0:11:14.720
Bu kadar basit.

0:11:14.960,0:11:16.816
Bu bizim kısıtlı kaynaklar ve

0:11:16.840,0:11:19.256
uzmanlığımızı daha[br]iyi kullanmamızı

0:11:19.280,0:11:23.220
ve aynı zamanda [br]daha düşük fiyatlı ürünler sağlıyor.

0:11:23.560,0:11:25.616
Müşterek üretimin verimli olmasının

0:11:25.640,0:11:28.456
hammade, parça ve nihai ürünün

0:11:28.480,0:11:33.896
sınırlardan hızlı ve etkin bir biçimde[br]

0:11:33.920,0:11:36.310
geçmesine bağlı olduğunu unutmayalım.

0:11:36.960,0:11:39.010
Biri sizi, korumacı politikanın

0:11:39.120,0:11:43.176
iyi bir fikir olduğuna[br]ikna etmeye çalıştığında,

0:11:43.200,0:11:45.840
bunu hatırlayın.

0:11:46.440,0:11:48.016
iyi değildir.

0:11:48.040,0:11:49.256
Teşekkürler.

0:11:49.280,0:11:52.040
(Alkışlar)