1
00:00:00,882 --> 00:00:03,482
Geçen yıl Noel’den hemen sonra,

2
00:00:03,482 --> 00:00:07,000
Kaliforniya’da 132 çocuk, ya Disneyland'ı

3
00:00:07,000 --> 00:00:09,333
ziyaret ettikleri ya da orada 
bulunmuş biriyle

4
00:00:09,333 --> 00:00:12,282
temasa geçtikleri için kızamığa yakalandı.

5
00:00:12,282 --> 00:00:15,486
Virüs daha sonra Kanada sınırını geçip

6
00:00:15,486 --> 00:00:18,922
Quebec'te 100'den fazla çocuğa bulaştı.

7
00:00:18,922 --> 00:00:21,871
Bu salgınla alakalı trajik şeylerden biri,

8
00:00:21,871 --> 00:00:27,330
dünyada tedavisi en kolay hastalıklardan 
biri olan kızamığın

9
00:00:27,330 --> 00:00:31,275
bağışıklık sistemi zayıf olan bir çocuk 
için öldürücü olabilmesidir.

10
00:00:31,275 --> 00:00:33,272
Bu hastalığı durdurabilecek etkili bir aşı

11
00:00:33,272 --> 00:00:36,638
yarım asrı aşkın süredir mevcut,

12
00:00:36,638 --> 00:00:39,062
fakat Disneyland'de bu salgına yakalanan

13
00:00:39,062 --> 00:00:41,886
çocukların birçoğuna aşı yapılmamıştı,

14
00:00:41,886 --> 00:00:44,958
çünkü aileleri bunun sözde 
daha kötü bir şeye

15
00:00:44,958 --> 00:00:47,157
yol açabileceğinden korkmuşlardı:

16
00:00:47,157 --> 00:00:48,875
Otizme.

17
00:00:48,875 --> 00:00:52,658
Fakat durun-- İngiliz Tıp Dergisi
tarafından yayınlanmış,

18
00:00:52,658 --> 00:00:54,981
otizm ve aşılar hakkında
tartışmayı alevlendiren,

19
00:00:54,981 --> 00:00:56,978
foyası meydana çıkan

20
00:00:56,978 --> 00:00:58,350
ve ardından geri çekilen ve

21
00:00:58,350 --> 00:01:00,950
kasten dolandıran o makale 
değil miydi?

22
00:01:00,950 --> 00:01:03,201
Bilim meraklısı çoğu insan,

23
00:01:03,201 --> 00:01:07,520
aşının otizme yol açtığı teorisinin bir 
saçmalık olduğundan bihaber mi?


24
00:01:07,520 --> 00:01:09,377
Bence çoğunuz biliyorsunuz bunu,

25
00:01:09,377 --> 00:01:11,955
fakat dünyadaki milyonlarca ebeveyn,

26
00:01:11,955 --> 00:01:16,833
aşının çocuklarını otizm riskine
atacağından korkmaya devam ediyor.

27
00:01:16,933 --> 00:01:17,873
Neden?

28
00:01:18,560 --> 00:01:19,760
İşte sebebi.

29
00:01:20,300 --> 00:01:25,017
Bu zamanla yükseldiği değerlendirilen
otizmin yayılma grafiği.

30
00:01:25,377 --> 00:01:28,146
Otizm 20. yüzyılda çok nadir görülen bir

31
00:01:28,146 --> 00:01:30,585
durum olarak nitelendiriliyordu.

32
00:01:31,185 --> 00:01:34,325
Otizmi daha önce duymuş olan az sayıda

33
00:01:34,325 --> 00:01:36,138
psikolog ve çocuk doktoru,

34
00:01:36,138 --> 00:01:39,560
kariyerlerini böyle bir vaka görmeden
tamamlayacaklarını düşünüyorlardı.

35
00:01:40,370 --> 00:01:44,760
Onlarca yıl, yaygınlık derecesi
10 bin çocukta sadece

36
00:01:44,760 --> 00:01:46,837
3 ila 4 arasında sabit kaldı.

37
00:01:46,837 --> 00:01:48,877
Fakat sonra, 1990'larda,

38
00:01:48,927 --> 00:01:51,384
değerler birdenbire artmaya başladı.

39
00:01:51,384 --> 00:01:54,622
Otizm Konuşuyor gibi yardım kuruluşları

40
00:01:54,642 --> 00:01:57,543
otizmi tekrar tekrar,
Disneyland'daki başka bir

41
00:01:57,543 --> 00:02:00,939
çocuktan kapılabilecek bir salgınmış gibi 
değerlendiriyorlar.

42
00:02:01,379 --> 00:02:02,920
Peki ya neler oluyor?

43
00:02:02,940 --> 00:02:06,298
Eğer sorun aşılar değilse, ne o zaman?

44
00:02:06,368 --> 00:02:09,946
Atlanta'daki Hastalık Kontrol 
Merkezi'ndeki insanlara,

45
00:02:09,946 --> 00:02:11,445
ne olduğunu sorarsanız,

46
00:02:11,445 --> 00:02:14,247
bu hızla yükselen değerleri açıklamak için

47
00:02:14,247 --> 00:02:18,564
“genişletilmiş tanı kriterleri” ve 
“daha iyi vaka saptanması”

48
00:02:18,564 --> 00:02:20,635
gibi ifadeler kullanmaya meyilliler.

49
00:02:20,715 --> 00:02:22,410
Fakat bu tarz bir dil,

50
00:02:22,740 --> 00:02:26,190
2 yaşındaki çocuğunun göz teması 
kurmasını ümit eden

51
00:02:26,190 --> 00:02:29,564
genç bir anneyi sakinleştirmeye yetmez.

52
00:02:30,314 --> 00:02:33,471
Tanı kriterleri daha geniş olmalıyken,

53
00:02:33,471 --> 00:02:36,161
en başta neden bu kadar sınırlıydılar?

54
00:02:36,161 --> 00:02:37,760
Neden 1990'lardan önce

55
00:02:37,760 --> 00:02:41,454
otizm vakalarına daha nadir rastlanıyordu?

56
00:02:41,454 --> 00:02:46,719
Beş yıl önce, bu soruların cevabını
ortaya çıkarmaya karar verdim.

57
00:02:47,179 --> 00:02:49,932
Olanların yavaş ve tedbirli adımlarla
ilerleyen bilimdense

58
00:02:49,932 --> 00:02:53,167
halk arasındaki söylentilerin gücü ile

59
00:02:53,167 --> 00:02:56,547
daha çok alakası olduğunu öğrendim.

60
00:02:56,547 --> 00:02:58,682
20. yüzyılın büyük bir kısmında,

61
00:02:58,752 --> 00:03:01,196
klinisyenler otizmin ne olduğu

62
00:03:01,196 --> 00:03:03,216
ve nasıl keşfedildiği ile alakalı

63
00:03:03,216 --> 00:03:05,174
bir hikâye anlattılar,

64
00:03:05,174 --> 00:03:09,370
fakat bunun yanlış çıkması ve 
beraberinde getirdiği sonuçları

65
00:03:09,370 --> 00:03:13,291
küresel toplum sağlığı üzerinde
yıkıcı bir etki oluşturuyor.

66
00:03:13,291 --> 00:03:16,703
Tıbbi literatürün kıyısında 
köşesinde kalmış,

67
00:03:16,813 --> 00:03:19,033
kaybedilmiş ve unutulmuş,

68
00:03:19,153 --> 00:03:22,314
otizmi anlatan daha gerçek 
başka bir hikâye vardı.

69
00:03:22,424 --> 00:03:25,615
Bu ikinci hikâye, bu noktaya nasıl 
ulaştığımızı ve bir sonraki

70
00:03:25,615 --> 00:03:28,614
aşamada nerede olmamız gerekeceği 
hakkında her şeyi anlatıyor.

71
00:03:29,374 --> 00:03:33,950
İlk hikâye, Johns Hopkins 
Hastanesi'ndeki çocuk psikiyatristi

72
00:03:33,950 --> 00:03:35,700
olan Leo Kanner ile başlıyor.

73
00:03:35,960 --> 00:03:39,387
1943'te Kanner kendi dünyasında yaşayan,

74
00:03:39,497 --> 00:03:44,322
etrafındakileri, hatta ebeveynlerini
görmezden gelen

75
00:03:44,322 --> 00:03:46,516
11 genç hastayı anlatan

76
00:03:46,516 --> 00:03:48,416
bir makale yayınladı.

77
00:03:48,436 --> 00:03:50,736
Yüzlerinin önünde ellerini çırparak

78
00:03:50,736 --> 00:03:53,246
saatlerce kendilerini 
eğlendirebiliyorlardı,

79
00:03:53,246 --> 00:03:55,579
fakat en sevdikleri oyuncakları 
haberleri olmadan

80
00:03:55,579 --> 00:03:58,452
her zamanki yerinden alınmış olması gibi

81
00:03:58,452 --> 00:04:00,962
küçük şeylerden ise paniğe kapılıyorlardı.

82
00:04:00,992 --> 00:04:03,692
Kanner kliniğine getirilen 
hastalardan yola çıkarak

83
00:04:03,692 --> 00:04:06,777
otizmin çok nadir olduğunu düşündü.

84
00:04:07,237 --> 00:04:11,604
1950'lere kadar, dünyada bu 
konunun öncüsü olarak,

85
00:04:11,604 --> 00:04:15,958
Güney Afrika kadar 
uzaklardan yönlendirildiğinde,

86
00:04:15,958 --> 00:04:20,770
sadece 150'nin altında gerçek otizm
vakasına tanık olduğunu açıkladı.

87
00:04:21,356 --> 00:04:23,673
Bu aslında şaşılacak bir şey değildi,

88
00:04:23,773 --> 00:04:27,219
çünkü Kanner’ın otizm tanısı kriterleri

89
00:04:27,219 --> 00:04:29,399
inanılmaz seçiciydi.

90
00:04:29,439 --> 00:04:34,627
Örneğin, o nöbet geçiren çocuklara
bu teşhisin konmasına karşıydı

91
00:04:34,627 --> 00:04:38,330
ama bugün biliyoruz ki
epilepsi otizmde çok yaygındır.

92
00:04:38,330 --> 00:04:41,463
Bir defasında başka 
klinisyenler tarafından

93
00:04:41,463 --> 00:04:43,964
otizm teşhisi konan 10 çocuktan dokuzunun

94
00:04:43,964 --> 00:04:47,580
otistik olduğunu reddettiği için
havalara girmişti.

95
00:04:48,500 --> 00:04:50,293
Kanner zeki biriydi,

96
00:04:50,343 --> 00:04:53,121
ama teorilerinden 
birkaçı başarılı olamadı.

97
00:04:53,121 --> 00:04:56,982
O, otizmi soğuk ve sevgisiz
ebeveynlerin neden olduğu

98
00:04:57,032 --> 00:05:00,264
bir çocuk psikozu olarak sınıflandırdı.

99
00:05:00,905 --> 00:05:05,235
Bu çocuklar buzdolabında düzgün 
bir şekilde tutulmuşlar

100
00:05:05,265 --> 00:05:07,363
ve erimemişler dedi.

101
00:05:07,363 --> 00:05:09,174
Fakat aynı zamanda Kanner,

102
00:05:09,174 --> 00:05:12,443
bazı genç hastalarının müzik, 
matematik ve hafıza gibi

103
00:05:12,443 --> 00:05:15,348
bazı belli başlı alanlarda yoğunlaşan

104
00:05:15,348 --> 00:05:18,618
özel yeteneklerinin olduğunu fark etti.

105
00:05:18,846 --> 00:05:20,813
Kliniğindeki bir erkek çocuk

106
00:05:20,813 --> 00:05:25,621
daha 2 yaşına girmeden 18 senfoniyi 
birbirinden ayırt edebiliyordu.

107
00:05:25,791 --> 00:05:28,762
Annesi onun en sevdiği
plaklardan birini koyduğunda

108
00:05:28,762 --> 00:05:31,747
doğru bir şekilde “Beethoven” diyordu.

109
00:05:31,747 --> 00:05:34,410
Fakat Kanner ebeveynlerinin onayını almada

110
00:05:34,410 --> 00:05:37,951
umutsuz olan bu çocukların 
şatafatlı ebeveynlerden

111
00:05:37,951 --> 00:05:40,712
duydukları şeyleri 
kustuklarını iddia ederek

112
00:05:40,742 --> 00:05:43,456
bu yeteneklere karşı karamsar 
bir görüşe sahipti.

113
00:05:43,486 --> 00:05:48,533
Sonuç olarak, otizm aileler için bir
leke ve utanç kaynağı oldu

114
00:05:48,573 --> 00:05:51,249
ve dünyanın çoğu için görünmez olarak,

115
00:05:51,249 --> 00:05:53,735
otistik çocukların iki nesli

116
00:05:53,765 --> 00:05:58,132
kendi iyilikleri için bazı 
kurumlara yollandılar.

117
00:05:58,162 --> 00:06:02,165
İlginç bir şekilde, araştırmacılar 
1970’lere kadar

118
00:06:02,205 --> 00:06:06,725
Kanner’ın otizmin nadir olduğu 
teorisini test etmeye başlamadılar.

119
00:06:07,815 --> 00:06:11,679
Bana söylediği gibi Kanner’ın
buzdolabı ebeveynliği teorisinin

120
00:06:11,679 --> 00:06:14,596
"tam bir aptallık” olduğunu 
düşünen Lorna Wing,

121
00:06:14,596 --> 00:06:17,439
Londra’da bir bilişsel psikologtu.

122
00:06:17,769 --> 00:06:21,213
O ve kocası John, sıcakkanlı 
ve şefkatli insanlardı,

123
00:06:21,213 --> 00:06:25,050
fakat Susie adında son derece 
otistik bir kızları vardı.

124
00:06:25,120 --> 00:06:28,687
Lorna ve John, bir tanı olmadan
ulaşılamayacak olan

125
00:06:28,757 --> 00:06:30,965
destek hizmetleri,

126
00:06:31,015 --> 00:06:33,659
özel eğitim ve diğer kaynaklar olmadan

127
00:06:33,709 --> 00:06:37,248
Susie gibi bir çocuğu büyütmenin 
ne kadar zor olduğunu biliyorlardı.

128
00:06:37,548 --> 00:06:39,957
Lorna ve meslektaşı Judith Gould,

129
00:06:39,957 --> 00:06:45,000
otistik çocuklar ve aileleri için
daha fazla kaynak gerektiği konusunu

130
00:06:45,050 --> 00:06:47,682
Sağlık Bakanlığı’na taşımak için

131
00:06:47,732 --> 00:06:51,874
aslında 30 yıl önce yapılmış olması 
gereken bir şeyi yapmaya karar verdiler.

132
00:06:52,014 --> 00:06:57,136
Onlar, toplum genelinde otizmin 
yaygınlığı çalışmasını başlattılar.

133
00:06:57,206 --> 00:06:59,945
Onlar toplumdaki otistik
çocukları bulmak için

134
00:06:59,975 --> 00:07:04,669
Londra’nın Camberwell adlı banliyosunda 
kaldırımları mesken tuttular.

135
00:07:04,729 --> 00:07:09,837
Gördükleri şey Kanner’ın modelinin
çok sığ olduğunu açığa çıkardı.

136
00:07:09,837 --> 00:07:14,663
Halbuki otizm gerçeği daha 
renkli ve çeşitli.

137
00:07:14,693 --> 00:07:17,263
Bazı çocuklar neredeyse hiç konuşamıyordu,

138
00:07:17,293 --> 00:07:22,069
fakat diğerleri astrofiziğe,
dinozorlara ve kraliyet ailesinin

139
00:07:22,069 --> 00:07:25,485
şeceresine olan cazibeleriyle sanki
muma dönmüşlerdi.

140
00:07:25,485 --> 00:07:28,530
Diğer bir ifadeyle, bu çocuklar güzel

141
00:07:28,530 --> 00:07:31,577
ve düzgün kutulara sığmıyorlardı

142
00:07:31,867 --> 00:07:34,103
ve onlar orada Kanner’ın tahmin ettiği

143
00:07:34,103 --> 00:07:37,136
yekpare modelden çok daha 
fazlasını gördüler.

144
00:07:37,526 --> 00:07:41,442
İlk başta ellerindeki veriyi
anlamlandıramadılar.

145
00:07:41,442 --> 00:07:44,006
Bu çocukları daha önce nasıl 
hiç fark eden olmamıştı?

146
00:07:44,006 --> 00:07:47,246
Fakat sonra Lorna, Kanner’ın
makelesinden bir yıl sonra

147
00:07:47,246 --> 00:07:50,551
1944’ te Almanya’da

148
00:07:50,551 --> 00:07:52,162
yayınlanıp unutulan

149
00:07:52,162 --> 00:07:54,797
ve hiç kimsenin hatırlamak ve 
düşünmek bile istemediği

150
00:07:54,797 --> 00:07:57,202
korkunç bir zamanın küllerinde gömülmüş

151
00:07:57,202 --> 00:08:00,210
bir makaleye atfedilen
bir belgeye rastladı.

152
00:08:00,610 --> 00:08:03,179
Kanner, kendisiyle rekabet eden 
bu makaleyi biliyordu,

153
00:08:03,179 --> 00:08:06,844
fakat kendi çalışmasında
bundan özellikle bahsetmedi.

154
00:08:07,174 --> 00:08:10,189
İngilizce’ye bile hiç çevrilmemişti,

155
00:08:10,219 --> 00:08:13,287
fakat şans eseri, Lorna’nın
kocası Almanca biliyordu

156
00:08:13,287 --> 00:08:15,864
ve Lora için onu çevirdi.

157
00:08:15,924 --> 00:08:19,615
O makale otizmin
başka bir hikâyesini sunuyordu.

158
00:08:19,615 --> 00:08:22,585
Yazarı 1930’larda
Viyana’da bir yatılı okul

159
00:08:22,585 --> 00:08:25,540
ve klinik karışımı bir yeri işleten

160
00:08:25,540 --> 00:08:28,192
Hans Asperger adında bir adamdı.

161
00:08:28,192 --> 00:08:32,245
Asperger’in öğrenme farklılıkları olan 
çocukların eğitimi hakkındaki fikirleri

162
00:08:32,265 --> 00:08:35,332
bugünün çağdaş standartlarının 
bile ilerisindeydi.

163
00:08:35,362 --> 00:08:39,804
Klinikte sabahları, müzik besteleme
çalışmaları ile başlıyordu

164
00:08:39,824 --> 00:08:43,347
ve Pazar günü öğleden sonraları
çocuklar oyun oynuyorlardı.

165
00:08:43,347 --> 00:08:46,571
Ebeveynleri otizme neden olmayla 
suçlamak yerine,

166
00:08:46,571 --> 00:08:49,381
Asperger, onu birinin tüm yaşamı boyunca

167
00:08:49,401 --> 00:08:53,302
konfor ve çeşitli şefkatli destekler 
gerektiren uzun soluklu

168
00:08:53,302 --> 00:08:57,836
poligenetik bir yetersizlik 
olarak çerçevelendirmişti.

169
00:08:58,226 --> 00:09:01,368
Çocuklara kliniğindeki hastalar gibi 
davranmanın aksine,

170
00:09:01,368 --> 00:09:04,694
Asperger onları onun küçük
profesörleri olarak adlandırdı

171
00:09:04,704 --> 00:09:08,189
ve özellikle onlara uygun olan eğitim 
metotlarının geliştirilmesinde

172
00:09:08,189 --> 00:09:10,342
onların katkılarını kaydetmişti.

173
00:09:11,032 --> 00:09:15,613
Önemli bir şekilde, Asperger otizmi
yetenekli olmakla engelli olma

174
00:09:15,613 --> 00:09:20,750
aralığını kapsayan farklı 
bir süreç olarak görmüştür.

175
00:09:21,560 --> 00:09:25,225
O, otizmin ve otistik
özelliklerin yaygın olduğuna

176
00:09:25,225 --> 00:09:27,350
ve her zaman var olmuş olduğuna,

177
00:09:27,350 --> 00:09:30,765
bu sürecin tuhaf bilim adamı ve
dalgın profesör gibi

178
00:09:30,765 --> 00:09:33,959
popüler kültürden benzer numunelerin

179
00:09:33,959 --> 00:09:36,910
yönlerini görerek inanmıştı.

180
00:09:37,330 --> 00:09:39,464
Hatta öyle görünüyor ki

181
00:09:39,464 --> 00:09:42,546
bilim ve sanatta başarı için
kişide otizmden

182
00:09:42,546 --> 00:09:46,092
bir parça iz gereklidir 
diyecek kadar ileri gitmişti.

183
00:09:46,152 --> 00:09:50,406
Lorna and Judith, Kanner’ın ebeveylerin
otizme neden olduğundan dolayı nadir

184
00:09:50,406 --> 00:09:53,912
olduğunu düşündüğü için hatalı 
olduğunu fark ettiler.

185
00:09:53,912 --> 00:09:55,946
Sonraki birkaç yıl boyunca,

186
00:09:55,946 --> 00:09:59,639
onlar Amerikan Psikiyatri 
Derneği ile tanı kriterlerini

187
00:09:59,669 --> 00:10:02,736
genişletmek için “otizm yelpazesi” 
diye adlandırdıkları

188
00:10:02,736 --> 00:10:05,892
çeşitliliği sunmak için 
sessizce çalıştılar.

189
00:10:05,932 --> 00:10:08,604
1980’lerin sonunda 1990’ların başında,

190
00:10:08,604 --> 00:10:10,897
onların değişiklikleri
Kanner’ın sığ modelini

191
00:10:10,927 --> 00:10:14,031
Asperger’in geniş ve kapsamlı modeliyle

192
00:10:14,031 --> 00:10:16,444
değiştirerek yürürlüğe girdi.

193
00:10:16,854 --> 00:10:19,654
Bu değişiklikler dış dünyadan 
kopuk bir şekilde olmuyordu.

194
00:10:19,684 --> 00:10:23,411
Şans eseri, Lorna ve Judith
gözlerden uzak çalışarak

195
00:10:23,411 --> 00:10:25,049
kriterleri geliştirirken,

196
00:10:25,089 --> 00:10:29,697
bütün dünyadaki insanlar
ilk defa otistik yetişkinler görüyorlardı.

197
00:10:30,177 --> 00:10:33,016
1988’de “Yağmur Adam” filmi çıkmadan

198
00:10:33,016 --> 00:10:38,171
sadece çok az sayıda uzman
otizmin nasıl bir şey olduğunu biliyordu.

199
00:10:38,181 --> 00:10:43,032
Dustin Hoffman’ın Raymond Babbitt 
olarak unutulmaz performansı

200
00:10:43,062 --> 00:10:46,056
“Yağmur Adam”a dört Akademi 
Ödülü kazandırdığında,

201
00:10:46,056 --> 00:10:48,710
dünyanın her yanındaki çocuk doktorları,

202
00:10:48,730 --> 00:10:53,286
psikologlar, öğretmenler ve ebeveynler 
otizmin nasıl bir şey olduğunu öğrendiler.

203
00:10:53,666 --> 00:10:56,220
Şans eseri aynı zamanda,

204
00:10:56,220 --> 00:11:01,859
otizm tanısı koymada
kullanımı kolay ilk testler tanıtıldı.

205
00:11:01,889 --> 00:11:05,489
Artık sen çocuğunu değerlendirmesi için 
küçük bir uzmanlar sınıfı ile

206
00:11:05,489 --> 00:11:08,784
irtibat kurmak zorunda kalmayacaktın.

207
00:11:09,354 --> 00:11:13,064
“Yağmur Adam”, kriterlerdeki değişiklikler

208
00:11:13,064 --> 00:11:15,554
ve bu testlerin tanıtımının birlikteliği

209
00:11:15,574 --> 00:11:17,829
mükemmel bir otizm farkındalığı

210
00:11:17,859 --> 00:11:20,899
ve bir ağ etkisi yarattı.

211
00:11:21,269 --> 00:11:23,829
Lorna ve Judith’in de tahmin ettiği gibi,

212
00:11:23,949 --> 00:11:27,067
aslında umduğu gibi, tanıların 
sayısında bir artış oldu ki

213
00:11:27,117 --> 00:11:30,380
bu nihayet hak ettikleri
destek ve hizmetlerden

214
00:11:30,380 --> 00:11:35,049
otistik insanların ve ailelerinin 
faydalanmasına imkân sağlayacaktı.

215
00:11:35,929 --> 00:11:38,044
Sonra Andrew Wakefield ortaya çıktı

216
00:11:38,064 --> 00:11:41,584
ve tanıların artmasında aşıları suçladı.

217
00:11:41,604 --> 00:11:43,922
Bu basit, güçlü

218
00:11:43,942 --> 00:11:46,700
ve kışkırtıcı bir şekilde 
inandırıcı hikâye

219
00:11:46,700 --> 00:11:49,116
Kanner’ın otizmin nadir olduğu teorisi

220
00:11:49,116 --> 00:11:50,628
kadar yanlıştı.

221
00:11:51,258 --> 00:11:54,294
Eğer CDS’nin Amerika’da

222
00:11:54,314 --> 00:11:59,169
68 çocukta bir çocuk olan 
mevcut tahmini doğruysa,

223
00:11:59,229 --> 00:12:03,032
o zaman otistikler dünyadaki en büyük
azınlık gruplarından biri oluyorlar.

224
00:12:03,202 --> 00:12:06,338
Son yıllarda, otistik insanlar
kendilerinin bir sonraki

225
00:12:06,338 --> 00:12:09,156
tıbbi buluş yoluyla çözülecek 
birer bulmaca

226
00:12:09,156 --> 00:12:12,659
oldukları düşüncesini reddetmek için

227
00:12:12,689 --> 00:12:16,220
“nöroçeşitlilik” terimini insan bilişinin
çeşitlerini kutlamak için

228
00:12:16,270 --> 00:12:19,103
damgalayarak internette
bir araya geldiler.

229
00:12:19,273 --> 00:12:21,620
Nöroçeşitliliği anlamanın bir yolu

230
00:12:21,620 --> 00:12:24,727
insanların işletim sistemleri 
yoluyla düşünmektir.

231
00:12:25,207 --> 00:12:30,332
Bir bilgisayar sadece Windows’u
çalıştırmıyor diye bozuk sayılmaz.

232
00:12:30,332 --> 00:12:33,915
Otistik standartlara göre 
normal insan beyni

233
00:12:33,935 --> 00:12:35,876
kolayca çeldirilebilir,

234
00:12:35,906 --> 00:12:37,594
takıntılı bir şekilde sosyal

235
00:12:37,634 --> 00:12:40,995
ve detaylar için dikkat
eksikliğinden muzdariptir.

236
00:12:40,995 --> 00:12:44,034
Tabii ki kendileri için
uygun olmayan bir dünyada

237
00:12:44,054 --> 00:12:46,340
zor bir hayat yaşadıkları kesin.

238
00:12:46,370 --> 00:12:50,589
80 yıl sonra, biz hâlâ Asperger’i
yakalamaya çalışıyoruz ki

239
00:12:50,589 --> 00:12:53,979
o otizmin en zor yanlarının “tedavisi”nin

240
00:12:53,979 --> 00:12:56,957
anlayışlı öğretmenlerinde,

241
00:12:56,957 --> 00:12:59,257
yardımcı işverenlerinde,

242
00:12:59,267 --> 00:13:01,142
destek topluluklarında

243
00:13:01,142 --> 00:13:04,538
ve çocuklarının potansiyeline inanan 
ebeveynlerinde bulunduğuna inanıyordu.

244
00:13:04,818 --> 00:13:07,910
Zosia Zaks adında otistik bir adam
bir keresinde şöyle demişti:

245
00:13:07,920 --> 00:13:13,123
“İnsanlık gemisini yüzdürmek için 
haydi herkes işbaşına!”

246
00:13:13,123 --> 00:13:16,089
Belirsiz bir geleceğe doğru
yelken açarken,

247
00:13:16,089 --> 00:13:19,665
toplum olarak karşı karşıya kaldığımız 
zorluklarla mücadele etmek için

248
00:13:19,685 --> 00:13:23,712
gezegenimizdeki insan zekâsının
her çeşidinin birlikte çalışmasına

249
00:13:23,712 --> 00:13:25,472
ihtiyacımız var.

250
00:13:25,472 --> 00:13:27,776
Bir tane bile zekâyı boşa harcama 
lüksümüz yok.

251
00:13:27,786 --> 00:13:29,078
Teşekkür ederim.

252
00:13:29,078 --> 00:13:32,871
(Alkış)