0:00:00.882,0:00:03.482
W zeszłym roku, tuż po Bożym Narodzeniu,

0:00:03.482,0:00:07.320
132 dzieci w Kalifornii[br]zachorowało na odrę.

0:00:07.320,0:00:09.333
Zarazili się albo w Disneylandzie,

0:00:09.333,0:00:12.282
albo od osoby, która tam była.

0:00:12.282,0:00:15.486
Następnie wirus powędrował do Kanady,

0:00:15.486,0:00:18.922
gdzie zaraził ponad 100 dzieci w Quebecu.

0:00:18.922,0:00:21.871
Jeden aspekt tej epidemii jest tragiczny.

0:00:21.871,0:00:27.490
Odra może mieć fatalne skutki[br]dla dziecka o słabej odporności,

0:00:27.490,0:00:31.275
a jest jedną z chorób,[br]której niezmierne łatwo zapobiec.

0:00:31.275,0:00:33.272
Skuteczna szczepionka przeciwko odrze

0:00:33.272,0:00:36.638
jest dostępna już od ponad pół wieku.

0:00:36.638,0:00:39.912
Wiele dzieci, które ucierpiało[br]w tej epidemii,

0:00:39.912,0:00:41.886
nie zostało zaszczepionych.

0:00:41.886,0:00:44.138
Ich rodzice bali się czegoś

0:00:44.138,0:00:47.157
rzekomo o wiele gorszego.

0:00:47.157,0:00:48.875
Autyzmu.

0:00:48.875,0:00:52.658
Czy jednak artykuł,[br]który wywołał kontrowersje

0:00:52.658,0:00:54.981
o związku między autyzmem a szczepionkami,

0:00:54.981,0:00:56.978
nie został obalony, wycofany,

0:00:56.978,0:00:59.450
uznany za zamierzone oszustwo

0:00:59.450,0:01:01.158
przez British Medical Journal?

0:01:01.158,0:01:03.201
Większość osób obeznanych z nauką wie,

0:01:03.201,0:01:07.520
że teoria o tym, że szczepienia[br]powodują autyzm to brednie.

0:01:07.520,0:01:09.377
Sądzę, że większość z was o tym wie.

0:01:09.377,0:01:11.955
Jednak miliony rodziców na całym świecie

0:01:11.955,0:01:16.573
nadal się boją, że szczepienia[br]wywołają autyzm u ich dziecka.

0:01:16.923,0:01:18.047
Dlaczego?

0:01:18.827,0:01:20.290
Powiem wam, dlaczego.

0:01:20.290,0:01:25.375
Ten wykres przedstawia[br]częstotliwość autyzmu w czasie.

0:01:25.375,0:01:27.488
Przez większość XX wieku uważano,

0:01:27.488,0:01:31.180
że autyzm jest rzadką przypadłością.

0:01:31.180,0:01:34.500
Nieliczni psychologowie i pediatrzy,[br]którzy kiedyś o tym słyszeli,

0:01:34.500,0:01:37.217
twierdzili, że przez całe lata pracy[br]

0:01:37.217,0:01:39.724
nie natknęli się[br]na żaden przypadek autyzmu.

0:01:40.364,0:01:43.602
Przez dziesiątki lat częstotliwość [br]autyzmu była na stałym poziomie.

0:01:43.602,0:01:46.853
Chorowało 3 dzieci na 10 000.

0:01:46.853,0:01:48.919
Ale potem, w latach 90.,

0:01:48.919,0:01:51.380
liczby wystrzeliły w górę.

0:01:51.380,0:01:54.608
Organizacje dobroczynne[br]typu "Autism Speaks"

0:01:54.608,0:01:57.696
bezustannie mówią o epidemii autyzmu.

0:01:57.696,0:02:01.365
Tak jakby można było się zarazić autyzmem[br]od innego dziecka w Disneylandzie.

0:02:01.365,0:02:02.967
O co chodzi?

0:02:02.967,0:02:06.194
Jeśli nie szczepienia, to co?

0:02:06.194,0:02:10.165
Pracownicy Centrum [br]Kontroli Chorób w Atlancie,

0:02:10.165,0:02:13.110
w odpowiedzi używają zwykle zwrotów:

0:02:13.110,0:02:16.370
"rozszerzone kryteria diagnostyczne"

0:02:16.370,0:02:18.134
oraz "lepsza wykrywalność",

0:02:18.134,0:02:20.711
jako wytłumaczenie dla rosnących liczb.

0:02:20.711,0:02:22.731
Jednak taka nowomowa

0:02:22.731,0:02:25.680
niekoniecznie rozwieje obawy młodej matki,

0:02:25.680,0:02:30.324
która chce nawiązać kontakt wzrokowy[br]ze swoim dwulatkiem.

0:02:30.324,0:02:33.319
Skoro trzeba rozszerzać[br]kategorie diagnostyczne,

0:02:33.319,0:02:36.152
to dlaczego na początku były tak zawężone?

0:02:36.152,0:02:39.147
Dlaczego tak trudno było rozpoznać[br]przypadki autyzmu

0:02:39.147,0:02:41.437
przed latami 90.?

0:02:41.437,0:02:47.172
Pięć lat temu postanowiłem,[br]poszukać odpowiedzi na te pytania.

0:02:47.172,0:02:49.216
Dowiedziałem się, że taki stan rzeczy

0:02:49.216,0:02:53.116
ma mniej wspólnego z powolnym[br]i ostrożnym rozwojem nauki,

0:02:53.116,0:02:56.354
a więcej z nęcącą siłą pogłosek.

0:02:56.544,0:02:58.750
Przez większość XX wieku

0:02:58.750,0:03:01.211
lekarze opowiedzieli tylko[br]jedną historię o tym,

0:03:01.211,0:03:04.763
czym jest autyzm i jak go odkryto.

0:03:04.763,0:03:07.573
Ta historia okazała się błędna.

0:03:07.573,0:03:09.384
I widać skutki,

0:03:09.384,0:03:13.285
które mają szkodliwy wpływ[br]na zdrowie publiczne na świecie.

0:03:13.285,0:03:16.814
Była też inna historia o autyzmie,[br]o wiele dokładniejsza,

0:03:16.814,0:03:19.430
o której zapomniano i która zaginęła

0:03:19.430,0:03:22.410
w ciemnych zakamarkach[br]literatury medycznej.

0:03:22.410,0:03:26.427
Druga historia powie nam wszystko[br]o tym, jak doszliśmy do obecnego punktu,

0:03:26.427,0:03:29.032
i jaki jest następny krok.

0:03:29.352,0:03:33.996
Pierwsza historia dotyczy psychiatry[br]dziecięcego w Johns Hopkins Hospital,

0:03:33.996,0:03:35.946
który nazywał się Leo Kanner.

0:03:35.946,0:03:39.499
W 1943 Kanner opublikował artykuł,

0:03:39.499,0:03:44.212
w którym opisał 11 małych pacjentów,[br]którzy zdawali się mieć własny świat

0:03:44.212,0:03:46.302
i którzy ignorowali ludzi wokół nich,

0:03:46.302,0:03:48.462
nawet swoich rodziców.

0:03:48.462,0:03:50.737
Godzinami bawili się w pojedynkę.

0:03:50.737,0:03:53.384
Machali rękoma przed twarzami.

0:03:53.384,0:03:55.358
Wpadali w panikę z błahych powodów,

0:03:55.358,0:03:58.970
jak przełożenie zabawki na inne miejsce

0:03:58.970,0:04:00.977
bez z ich wiedzy.

0:04:00.977,0:04:03.693
Kanner obserwował jedynie pacjentów[br]w swojej klinice,

0:04:03.693,0:04:07.269
więc uznał, że autyzm jest bardzo rzadki.

0:04:07.269,0:04:11.727
W latach 50. jako światowy autorytet[br]w tej dziedzinie oświadczył,

0:04:11.727,0:04:17.300
że miał do czynienia jedynie[br]z 150 przypadkami tego syndromu.

0:04:17.300,0:04:21.363
Tymczasem ignorował skierowania[br]przychodzące nawet z RPA.

0:04:21.363,0:04:23.754
W zasadzie to nie jest zaskakujące.

0:04:23.754,0:04:27.130
Kryteria Kannera do diagnozy autyzmu

0:04:27.130,0:04:29.443
były niezmiernie wybiórcze.

0:04:29.443,0:04:34.621
Przykładowo zniechęcał do stawiania[br]diagnozy dzieciom, które miewały ataki.

0:04:34.621,0:04:38.382
Teraz wiemy, że padaczka często[br]dotyka osoby chore na autyzm.

0:04:38.382,0:04:41.424
Kanner chełpił się, że kiedyś[br]odesłał 9 z 10 dzieci,

0:04:41.424,0:04:45.255
które do niego trafiły, po tym jak[br]inni lekarze stwierdzili u nich autyzm.

0:04:45.255,0:04:47.883
Kanner uznał, że nie cierpią na autyzm.

0:04:48.503,0:04:50.944
Kanner nie był głupi,

0:04:50.944,0:04:53.383
ale wiele jego teorii[br]zupełnie się nie sprawdziło.

0:04:53.383,0:04:56.888
Uznał autyzm za jedną z form[br]psychoz dziecięcych,

0:04:56.888,0:05:00.858
które pojawiają się,[br]gdy rodzice są nieczuli i zdystansowani.

0:05:00.858,0:05:02.995
Powiedział, że te dzieci

0:05:02.995,0:05:07.313
wychowywano w chłodni bez rozmrażania.

0:05:07.313,0:05:09.264
Jednak równocześnie Kanner zauważył,

0:05:09.264,0:05:12.189
że część jego małych pacjentów

0:05:12.189,0:05:15.602
przejawia niezwykłe zdolności[br]w konkretnych dziedzinach

0:05:15.602,0:05:18.853
takich jak muzyka, matematyka[br]czy zapamiętywanie.

0:05:18.853,0:05:20.734
Jeden z chłopców w jego klinice

0:05:20.734,0:05:25.328
potrafił rozróżnić 18 symfonii[br]zanim skończył dwa lata.

0:05:25.796,0:05:28.443
Gdy matka puszczała[br]jego ulubione nagrania,

0:05:28.443,0:05:31.809
bezbłędnie wołał: "Beethoven!".

0:05:31.809,0:05:34.665
Jednak Kanner lekceważył te zdolności.

0:05:34.665,0:05:38.242
Twierdził, że dzieci bezmyślnie[br]powtarzają informacje,

0:05:38.242,0:05:40.865
usłyszane od napuszonych rodziców,

0:05:40.865,0:05:43.465
żeby zyskać ich aprobatę.

0:05:43.465,0:05:48.829
W rezultacie autyzm stał się [br]źródłem wstydu, piętnem dla rodziny.

0:05:48.829,0:05:51.406
Dwa pokolenia autystycznych dzieci

0:05:51.406,0:05:54.889
oddawano do instytucji, dla ich dobra.

0:05:54.889,0:05:58.163
Stały się niewidzialne[br]dla większości ludzi.

0:05:58.163,0:06:02.400
Co ciekawe dopiero w latach 70.

0:06:02.400,0:06:07.567
naukowcy zaczęli sprawdzać teorię Kannera,[br]że autyzm należy rzadkości.

0:06:07.567,0:06:11.305
Lorna Wing była psychologiem [br]poznawczym w Londynie.

0:06:11.305,0:06:14.509
Uważała, że teoria Kannera[br]o chłodnych rodzicach

0:06:14.509,0:06:17.528
była "cholernie durna".

0:06:17.528,0:06:21.707
Lorna i jej mąż byli ciepłymi[br]i uczuciowymi ludźmi,

0:06:21.707,0:06:24.520
a ich córka Susie cierpiała[br]na ciężki rodzaj autyzmu.

0:06:25.110,0:06:29.822
Oboje wiedzieli, że wychowanie dziecka[br]takiego jak Susie będzie trudne,

0:06:29.822,0:06:31.784
zwłaszcza bez wsparcia instytucjonalnego,

0:06:31.784,0:06:33.386
bez specjalnej edukacji

0:06:33.386,0:06:37.635
i innych środków niedostępnych,[br]gdy się nie ma postawionej diagnozy.

0:06:37.635,0:06:40.259
Chcąc uświadomić[br]brytyjskiej służbie zdrowia,

0:06:40.259,0:06:45.507
że autystyczne dzieci i ich rodziny[br]potrzebują więcej pomocy,

0:06:45.507,0:06:47.643
Lorna i jej znajoma Judith Gould

0:06:47.643,0:06:52.193
postanowiły uczynić coś,[br]co powinno stać się już 30 lat wcześniej.

0:06:52.193,0:06:57.139
Zaczęły badać występowanie [br]autyzmu w populacji.

0:06:57.139,0:07:01.435
Pojawiły się w londyńskim metrze,[br]na stacji Camberwell.

0:07:01.435,0:07:05.100
Chciały odszukać autystyczne dzieci[br]w społeczeństwie.

0:07:05.100,0:07:09.767
Ich odkrycia ukazały, że model[br]Kannera był zdecydowanie zawężony.

0:07:09.767,0:07:14.293
Rzeczywistość autyzmu była o wiele[br]barwniejsza i bardziej zróżnicowana.

0:07:14.663,0:07:16.806
Niektóre dzieci w ogóle[br]nie potrafiły mówić.

0:07:16.806,0:07:21.542
Inne z kolei bez przerwy dzieliły się[br]swoją fascynacją astrofizyką,

0:07:21.542,0:07:25.486
dinozaurami czy genealogią[br]rodziny królewskiej.

0:07:25.486,0:07:30.176
Te dzieci nie pasowały do jasnych[br]i poukładanych schematów;

0:07:30.176,0:07:31.871
tak to ujęła Judith.

0:07:31.871,0:07:33.752
Obie widziały wiele takich dzieci,

0:07:33.752,0:07:37.537
więcej niż uproszczony model Kannera[br]w ogóle zakładał.

0:07:37.537,0:07:41.252
Na początku były zagubione,[br]nie wiedziały, jak zinterpretować dane.

0:07:41.252,0:07:44.380
Czy nikt wcześniej[br]nie zauważył tych dzieci?

0:07:44.380,0:07:47.899
Lorna natknęła się na odwołanie[br]do artykułu opublikowanego

0:07:47.899,0:07:50.554
w języku niemieckim w 1944 roku,

0:07:50.554,0:07:52.899
rok po publikacji artykułu Kannera.

0:07:52.899,0:07:54.617
Artykuł popadł w zapomnienie,

0:07:54.617,0:07:57.194
przepadł w zawierusze[br]tych strasznych czasów,

0:07:57.194,0:08:00.445
o których nikt nie chciał [br]pamiętać ani myśleć.

0:08:00.445,0:08:03.115
Kanner wiedział, że istnieje[br]konkurencyjny artykuł,

0:08:03.115,0:08:07.860
ale skrzętnie unikał wzmianek[br]o nim we własnych dziełach.

0:08:07.860,0:08:10.322
Tego artykułu nigdy [br]nie przełożono na angielski.

0:08:10.322,0:08:13.285
Na szczęście mąż Lorny znał niemiecki.

0:08:13.285,0:08:15.932
Przetłumaczył dla niej artykuł.

0:08:15.932,0:08:19.624
Przedstawiał on [br]alternatywną wizję autyzmu.

0:08:19.624,0:08:22.317
Jego autor nazywał się Hans Asperger.

0:08:22.317,0:08:25.591
Prowadził szpital połączony z internatem

0:08:25.591,0:08:28.331
w Wiedniu, w latach 30.

0:08:28.331,0:08:32.302
Podejście Aspergera do nauczania [br]dzieci z problemami w nauce

0:08:32.302,0:08:35.436
były niezwykle postępowe,[br]nawet jak na dzisiejsze standardy.

0:08:35.436,0:08:39.848
Poranki w szpitalu zaczynały się[br]ćwiczeniami przy muzyce.

0:08:39.848,0:08:43.354
Dzieci w niedzielne popołudnia[br]grały w przedstawieniach.

0:08:43.354,0:08:46.349
Zamiast obwiniać rodziców,[br]że ich dzieci mają autyzm,

0:08:46.349,0:08:51.202
Asperger uznał go jako poligenetyczną[br]ułomność, daną na całe życie,

0:08:51.202,0:08:55.103
która wymaga rozmaitych [br]form wsparcia i traktowania.

0:08:55.103,0:08:58.510
Osoba dotknięta autyzmem[br]potrzebuje ich całe życie.

0:08:58.510,0:09:01.395
Zamiast traktować dzieci jak pacjentów,

0:09:01.395,0:09:04.460
nazywał je swoimi małymi profesorami.

0:09:04.460,0:09:08.245
Korzystał z ich pomocy [br]przy rozwijaniu metod edukacji,

0:09:08.245,0:09:10.729
stworzonych specjalnie dla nich.

0:09:10.729,0:09:16.460
Asperger postrzegał autyzm[br]jako swoiste różnorodne kontinuum,

0:09:16.460,0:09:21.114
które obejmuje zadziwiającą gamę[br]talentów i ułomności.

0:09:21.584,0:09:25.116
Wierzył, że autyzm[br]i autystyczne cechy są powszechne

0:09:25.116,0:09:26.982
i zawsze takie były.

0:09:26.982,0:09:32.276
Dostrzegał te aspekty[br]w popularnych archetypach,

0:09:32.276,0:09:34.612
jak nietowarzyski naukowiec,

0:09:34.612,0:09:37.306
bądź roztargniony profesor.

0:09:37.306,0:09:39.419
Asperger twierdził wręcz,

0:09:39.419,0:09:42.646
że sukces w nauce i sztuce

0:09:42.646,0:09:45.592
wymaga choćby śladu autyzmu.

0:09:46.292,0:09:51.214
Lorna i Judith zrozumiały, [br]że Kanner się mylił.

0:09:51.214,0:09:53.907
mówiąc, że autyzm jest rzadki [br]i obwiniając rodziców.

0:09:53.907,0:09:56.461
Przez następne lata [br]pracowały bez rozgłosu

0:09:56.461,0:09:59.364
z Amerykańskim[br]Towarzystwem Psychiatrycznym,

0:09:59.364,0:10:01.964
chcąc tak rozszerzyć kryteria[br]do diagnozowania autyzmu,

0:10:01.964,0:10:05.981
żeby oddawały różnorodność, [br]którą nazwały "spektrum autyzmu".

0:10:05.981,0:10:08.559
W późnych latach 80. i wczesnych 90.

0:10:08.559,0:10:10.857
nastąpiła zmiana.

0:10:10.857,0:10:13.226
Zawężony model Kannera zniknął,

0:10:13.226,0:10:16.801
za to pojawił rozszerzony model Aspergera.

0:10:16.801,0:10:19.472
Te zmiany nie zachodziły w próżni.

0:10:19.472,0:10:23.326
Zupełnie przypadkowo, gdy Judith i Lorna[br]za kulisami zajmowały się

0:10:23.326,0:10:25.160
zmienianiem kryteriów diagnozy,

0:10:25.160,0:10:30.176
świat po raz pierwszy [br]spotkał dorosłego autyka.

0:10:30.176,0:10:33.550
Zanim "Rain Man" ujrzał [br]światło dzienne w 1988 roku,

0:10:33.550,0:10:38.209
tylko wąskie grono ekspertów [br]wiedziało, co oznacza autyzm.

0:10:38.209,0:10:42.969
Dustin Hoffman w niezapomnianej [br]roli Raymonda Babbitta

0:10:42.969,0:10:46.104
zdobył dla "Rain Mana" 4 Oskary.

0:10:46.104,0:10:48.844
Po tym fakcie pediatrzy, psychologowie,

0:10:48.844,0:10:53.534
nauczyciele i rodzice na całym świecie[br]dowiedzieli się, czym jest autyzm.

0:10:53.534,0:10:56.459
Przypadkowo w tym samym czasie

0:10:56.459,0:11:01.589
pierwszy raz wprowadzono na rynek łatwe[br]w użyciu testy do diagnozowania autyzmu.

0:11:01.939,0:11:06.629
Już nie był potrzebny dostęp [br]do wąskiego grona ekspertów,

0:11:06.629,0:11:09.207
by móc przebadać dziecko.

0:11:09.207,0:11:11.320
Wszystkie te czynniki, film "Rain Man",

0:11:11.320,0:11:15.499
zmiana kryteriów diagnozy[br]oraz wprowadzenie testów

0:11:15.499,0:11:17.774
stworzyły idealne warunki

0:11:17.774,0:11:21.304
do wzrostu świadomości na temat autyzmu.

0:11:21.304,0:11:24.322
Liczba diagnoz gwałtownie wzrosła.

0:11:24.322,0:11:29.990
Lorna i Judith przewidziały to,[br]wręcz miały nadzieję, że tak się stanie.

0:11:29.990,0:11:32.106
Dzięki temu autycy i ich rodziny

0:11:32.106,0:11:35.798
w końcu otrzymają wsparcie i usługi,[br]na jakie zasługują.

0:11:35.798,0:11:37.864
Potem pojawił się Andrew Wakefield

0:11:37.864,0:11:41.719
i za wzrost liczby diagnoz [br]obwinił szczepienia.

0:11:41.719,0:11:43.832
Prosta, potężna historia,

0:11:43.832,0:11:46.618
w którą łatwo uwierzyć.

0:11:46.618,0:11:48.986
Równie mylna jak teoria Kannera,

0:11:48.986,0:11:51.239
że autyzm należy do rzadkości.

0:11:51.239,0:11:54.710
Jeśli szacunki Centrum Zwalczania[br]i Zapobiegania Chorobom są prawdziwe,

0:11:54.710,0:11:59.133
że 1 na 68 dzieci w USA znajduje się[br]w spektrum autyzmu,

0:11:59.133,0:12:03.340
to autycy są jedną z największych[br]mniejszości na świecie.

0:12:03.340,0:12:07.167
W ostatnich latach autycy[br]zaczęli łączyć się w Internecie,

0:12:07.167,0:12:10.812
chcąc odrzucić pogląd,[br]że są jak zagadka, którą trzeba rozwiązać

0:12:10.812,0:12:12.995
przy następnym przełomie w medycynie.

0:12:12.995,0:12:15.456
Ukuli określenie[br]"różnorodność neurologiczna",

0:12:15.456,0:12:18.744
żeby oddać bogactwo ludzkiego poznania.

0:12:19.264,0:12:21.655
Żeby zrozumieć różnorodność neurologiczną,

0:12:21.655,0:12:25.324
trzeba pomyśleć o ludziach [br]jak o systemach operacyjnych.

0:12:25.324,0:12:30.240
Jeśli nie działa Windows, niekoniecznie[br]znaczy to, że system jest zepsuty.

0:12:30.240,0:12:32.609
Według standardów autyzmu

0:12:32.609,0:12:35.889
normalny ludzki mózg łatwo się rozprasza,

0:12:35.889,0:12:37.957
ma obsesję na punkcie [br]stosunków społecznych

0:12:37.957,0:12:40.997
i ignoruje szczegóły.

0:12:40.997,0:12:43.992
Ludzie z autyzmem nie mają w życiu łatwo,

0:12:43.992,0:12:46.268
bo żyją w nieprzystosowanym[br]dla nich świecie.

0:12:46.268,0:12:50.520
70 lat później wciąż próbujemy[br]dogonić Aspergera,

0:12:50.520,0:12:54.603
który uważał, że "lekiem" [br]na najcięższe przejawy autyzmu

0:12:54.603,0:12:57.529
są wyrozumiali nauczyciele,

0:12:57.529,0:12:59.665
uczynni pracodawcy,

0:12:59.665,0:13:01.522
społeczność dająca wsparcie,

0:13:01.522,0:13:04.866
i rodzice, którzy wierzą [br]w potencjał swojego dziecka.

0:13:04.866,0:13:07.908
Pewna osoba cierpiąca na autyzm,[br]Zosia Zaks, powiedziała:

0:13:07.908,0:13:13.211
"Wszystkie ręce na pokład,[br]by naprawić statek człowieczeństwa".

0:13:13.211,0:13:15.764
Skoro żeglujemy w niepewną przyszłość,

0:13:15.764,0:13:19.502
potrzebujemy każdej formy[br]ludzkiej inteligencji na tej planecie.

0:13:19.502,0:13:25.469
Musimy jako społeczeństwo pracować razem,[br]by wspólnie stawiać czoła wyzwaniom.

0:13:25.469,0:13:27.791
Nie można zmarnować żadnego umysłu.

0:13:27.791,0:13:30.136
Dziękuję.

0:13:30.136,0:13:34.136
(Brawa)