WEBVTT 00:00:00.882 --> 00:00:03.482 W zeszłym roku, tuż po Bożym Narodzeniu, 00:00:03.482 --> 00:00:07.320 132 dzieci w Kalifornii zachorowało na odrę. 00:00:07.320 --> 00:00:09.333 Zarazili się albo w Disneylandzie, 00:00:09.333 --> 00:00:12.282 albo od osoby, która tam była. 00:00:12.282 --> 00:00:15.486 Następnie wirus powędrował do Kanady, 00:00:15.486 --> 00:00:18.922 gdzie zaraził ponad 100 dzieci w Quebecu. 00:00:18.922 --> 00:00:21.871 Jeden aspekt tej epidemii jest tragiczny. 00:00:21.871 --> 00:00:27.490 Odra może mieć fatalne skutki dla dziecka o słabej odporności, 00:00:27.490 --> 00:00:31.275 a jest jedną z chorób, której niezmierne łatwo zapobiec. 00:00:31.275 --> 00:00:33.272 Skuteczna szczepionka przeciwko odrze 00:00:33.272 --> 00:00:36.638 jest dostępna już od ponad pół wieku. 00:00:36.638 --> 00:00:39.912 Wiele dzieci, które ucierpiało w tej epidemii, 00:00:39.912 --> 00:00:41.886 nie zostało zaszczepionych. 00:00:41.886 --> 00:00:44.138 Ich rodzice bali się czegoś 00:00:44.138 --> 00:00:47.157 rzekomo o wiele gorszego. 00:00:47.157 --> 00:00:48.875 Autyzmu. NOTE Paragraph 00:00:48.875 --> 00:00:52.658 Czy jednak artykuł, który wywołał kontrowersje 00:00:52.658 --> 00:00:54.981 o związku między autyzmem a szczepionkami, 00:00:54.981 --> 00:00:56.978 nie został obalony, wycofany, 00:00:56.978 --> 00:00:59.450 uznany za zamierzone oszustwo 00:00:59.450 --> 00:01:01.158 przez British Medical Journal? 00:01:01.158 --> 00:01:03.201 Większość osób obeznanych z nauką wie, 00:01:03.201 --> 00:01:07.520 że teoria o tym, że szczepienia powodują autyzm to brednie. 00:01:07.520 --> 00:01:09.377 Sądzę, że większość z was o tym wie. 00:01:09.377 --> 00:01:11.955 Jednak miliony rodziców na całym świecie 00:01:11.955 --> 00:01:16.573 nadal się boją, że szczepienia wywołają autyzm u ich dziecka. NOTE Paragraph 00:01:16.923 --> 00:01:18.047 Dlaczego? 00:01:18.827 --> 00:01:20.290 Powiem wam, dlaczego. 00:01:20.290 --> 00:01:25.375 Ten wykres przedstawia częstotliwość autyzmu w czasie. 00:01:25.375 --> 00:01:27.488 Przez większość XX wieku uważano, 00:01:27.488 --> 00:01:31.180 że autyzm jest rzadką przypadłością. 00:01:31.180 --> 00:01:34.500 Nieliczni psychologowie i pediatrzy, którzy kiedyś o tym słyszeli, 00:01:34.500 --> 00:01:37.217 twierdzili, że przez całe lata pracy 00:01:37.217 --> 00:01:39.724 nie natknęli się na żaden przypadek autyzmu. 00:01:40.364 --> 00:01:43.602 Przez dziesiątki lat częstotliwość autyzmu była na stałym poziomie. 00:01:43.602 --> 00:01:46.853 Chorowało 3 dzieci na 10 000. 00:01:46.853 --> 00:01:48.919 Ale potem, w latach 90., 00:01:48.919 --> 00:01:51.380 liczby wystrzeliły w górę. 00:01:51.380 --> 00:01:54.608 Organizacje dobroczynne typu "Autism Speaks" 00:01:54.608 --> 00:01:57.696 bezustannie mówią o epidemii autyzmu. 00:01:57.696 --> 00:02:01.365 Tak jakby można było się zarazić autyzmem od innego dziecka w Disneylandzie. NOTE Paragraph 00:02:01.365 --> 00:02:02.967 O co chodzi? 00:02:02.967 --> 00:02:06.194 Jeśli nie szczepienia, to co? 00:02:06.194 --> 00:02:10.165 Pracownicy Centrum Kontroli Chorób w Atlancie, 00:02:10.165 --> 00:02:13.110 w odpowiedzi używają zwykle zwrotów: 00:02:13.110 --> 00:02:16.370 "rozszerzone kryteria diagnostyczne" 00:02:16.370 --> 00:02:18.134 oraz "lepsza wykrywalność", 00:02:18.134 --> 00:02:20.711 jako wytłumaczenie dla rosnących liczb. 00:02:20.711 --> 00:02:22.731 Jednak taka nowomowa 00:02:22.731 --> 00:02:25.680 niekoniecznie rozwieje obawy młodej matki, 00:02:25.680 --> 00:02:30.324 która chce nawiązać kontakt wzrokowy ze swoim dwulatkiem. 00:02:30.324 --> 00:02:33.319 Skoro trzeba rozszerzać kategorie diagnostyczne, 00:02:33.319 --> 00:02:36.152 to dlaczego na początku były tak zawężone? 00:02:36.152 --> 00:02:39.147 Dlaczego tak trudno było rozpoznać przypadki autyzmu 00:02:39.147 --> 00:02:41.437 przed latami 90.? NOTE Paragraph 00:02:41.437 --> 00:02:47.172 Pięć lat temu postanowiłem, poszukać odpowiedzi na te pytania. 00:02:47.172 --> 00:02:49.216 Dowiedziałem się, że taki stan rzeczy 00:02:49.216 --> 00:02:53.116 ma mniej wspólnego z powolnym i ostrożnym rozwojem nauki, 00:02:53.116 --> 00:02:56.354 a więcej z nęcącą siłą pogłosek. 00:02:56.544 --> 00:02:58.750 Przez większość XX wieku 00:02:58.750 --> 00:03:01.211 lekarze opowiedzieli tylko jedną historię o tym, 00:03:01.211 --> 00:03:04.763 czym jest autyzm i jak go odkryto. 00:03:04.763 --> 00:03:07.573 Ta historia okazała się błędna. 00:03:07.573 --> 00:03:09.384 I widać skutki, 00:03:09.384 --> 00:03:13.285 które mają szkodliwy wpływ na zdrowie publiczne na świecie. 00:03:13.285 --> 00:03:16.814 Była też inna historia o autyzmie, o wiele dokładniejsza, 00:03:16.814 --> 00:03:19.430 o której zapomniano i która zaginęła 00:03:19.430 --> 00:03:22.410 w ciemnych zakamarkach literatury medycznej. 00:03:22.410 --> 00:03:26.427 Druga historia powie nam wszystko o tym, jak doszliśmy do obecnego punktu, 00:03:26.427 --> 00:03:29.032 i jaki jest następny krok. NOTE Paragraph 00:03:29.352 --> 00:03:33.996 Pierwsza historia dotyczy psychiatry dziecięcego w Johns Hopkins Hospital, 00:03:33.996 --> 00:03:35.946 który nazywał się Leo Kanner. 00:03:35.946 --> 00:03:39.499 W 1943 Kanner opublikował artykuł, 00:03:39.499 --> 00:03:44.212 w którym opisał 11 małych pacjentów, którzy zdawali się mieć własny świat 00:03:44.212 --> 00:03:46.302 i którzy ignorowali ludzi wokół nich, 00:03:46.302 --> 00:03:48.462 nawet swoich rodziców. 00:03:48.462 --> 00:03:50.737 Godzinami bawili się w pojedynkę. 00:03:50.737 --> 00:03:53.384 Machali rękoma przed twarzami. 00:03:53.384 --> 00:03:55.358 Wpadali w panikę z błahych powodów, 00:03:55.358 --> 00:03:58.970 jak przełożenie zabawki na inne miejsce 00:03:58.970 --> 00:04:00.977 bez z ich wiedzy. 00:04:00.977 --> 00:04:03.693 Kanner obserwował jedynie pacjentów w swojej klinice, 00:04:03.693 --> 00:04:07.269 więc uznał, że autyzm jest bardzo rzadki. 00:04:07.269 --> 00:04:11.727 W latach 50. jako światowy autorytet w tej dziedzinie oświadczył, 00:04:11.727 --> 00:04:17.300 że miał do czynienia jedynie z 150 przypadkami tego syndromu. 00:04:17.300 --> 00:04:21.363 Tymczasem ignorował skierowania przychodzące nawet z RPA. 00:04:21.363 --> 00:04:23.754 W zasadzie to nie jest zaskakujące. 00:04:23.754 --> 00:04:27.130 Kryteria Kannera do diagnozy autyzmu 00:04:27.130 --> 00:04:29.443 były niezmiernie wybiórcze. 00:04:29.443 --> 00:04:34.621 Przykładowo zniechęcał do stawiania diagnozy dzieciom, które miewały ataki. 00:04:34.621 --> 00:04:38.382 Teraz wiemy, że padaczka często dotyka osoby chore na autyzm. 00:04:38.382 --> 00:04:41.424 Kanner chełpił się, że kiedyś odesłał 9 z 10 dzieci, 00:04:41.424 --> 00:04:45.255 które do niego trafiły, po tym jak inni lekarze stwierdzili u nich autyzm. 00:04:45.255 --> 00:04:47.883 Kanner uznał, że nie cierpią na autyzm. NOTE Paragraph 00:04:48.503 --> 00:04:50.944 Kanner nie był głupi, 00:04:50.944 --> 00:04:53.383 ale wiele jego teorii zupełnie się nie sprawdziło. 00:04:53.383 --> 00:04:56.888 Uznał autyzm za jedną z form psychoz dziecięcych, 00:04:56.888 --> 00:05:00.858 które pojawiają się, gdy rodzice są nieczuli i zdystansowani. 00:05:00.858 --> 00:05:02.995 Powiedział, że te dzieci 00:05:02.995 --> 00:05:07.313 wychowywano w chłodni bez rozmrażania. 00:05:07.313 --> 00:05:09.264 Jednak równocześnie Kanner zauważył, 00:05:09.264 --> 00:05:12.189 że część jego małych pacjentów 00:05:12.189 --> 00:05:15.602 przejawia niezwykłe zdolności w konkretnych dziedzinach 00:05:15.602 --> 00:05:18.853 takich jak muzyka, matematyka czy zapamiętywanie. 00:05:18.853 --> 00:05:20.734 Jeden z chłopców w jego klinice 00:05:20.734 --> 00:05:25.328 potrafił rozróżnić 18 symfonii zanim skończył dwa lata. 00:05:25.796 --> 00:05:28.443 Gdy matka puszczała jego ulubione nagrania, 00:05:28.443 --> 00:05:31.809 bezbłędnie wołał: "Beethoven!". 00:05:31.809 --> 00:05:34.665 Jednak Kanner lekceważył te zdolności. 00:05:34.665 --> 00:05:38.242 Twierdził, że dzieci bezmyślnie powtarzają informacje, 00:05:38.242 --> 00:05:40.865 usłyszane od napuszonych rodziców, 00:05:40.865 --> 00:05:43.465 żeby zyskać ich aprobatę. 00:05:43.465 --> 00:05:48.829 W rezultacie autyzm stał się źródłem wstydu, piętnem dla rodziny. 00:05:48.829 --> 00:05:51.406 Dwa pokolenia autystycznych dzieci 00:05:51.406 --> 00:05:54.889 oddawano do instytucji, dla ich dobra. 00:05:54.889 --> 00:05:58.163 Stały się niewidzialne dla większości ludzi. NOTE Paragraph 00:05:58.163 --> 00:06:02.400 Co ciekawe dopiero w latach 70. 00:06:02.400 --> 00:06:07.567 naukowcy zaczęli sprawdzać teorię Kannera, że autyzm należy rzadkości. 00:06:07.567 --> 00:06:11.305 Lorna Wing była psychologiem poznawczym w Londynie. 00:06:11.305 --> 00:06:14.509 Uważała, że teoria Kannera o chłodnych rodzicach 00:06:14.509 --> 00:06:17.528 była "cholernie durna". 00:06:17.528 --> 00:06:21.707 Lorna i jej mąż byli ciepłymi i uczuciowymi ludźmi, 00:06:21.707 --> 00:06:24.520 a ich córka Susie cierpiała na ciężki rodzaj autyzmu. 00:06:25.110 --> 00:06:29.822 Oboje wiedzieli, że wychowanie dziecka takiego jak Susie będzie trudne, 00:06:29.822 --> 00:06:31.784 zwłaszcza bez wsparcia instytucjonalnego, 00:06:31.784 --> 00:06:33.386 bez specjalnej edukacji 00:06:33.386 --> 00:06:37.635 i innych środków niedostępnych, gdy się nie ma postawionej diagnozy. 00:06:37.635 --> 00:06:40.259 Chcąc uświadomić brytyjskiej służbie zdrowia, 00:06:40.259 --> 00:06:45.507 że autystyczne dzieci i ich rodziny potrzebują więcej pomocy, NOTE Paragraph 00:06:45.507 --> 00:06:47.643 Lorna i jej znajoma Judith Gould 00:06:47.643 --> 00:06:52.193 postanowiły uczynić coś, co powinno stać się już 30 lat wcześniej. 00:06:52.193 --> 00:06:57.139 Zaczęły badać występowanie autyzmu w populacji. 00:06:57.139 --> 00:07:01.435 Pojawiły się w londyńskim metrze, na stacji Camberwell. 00:07:01.435 --> 00:07:05.100 Chciały odszukać autystyczne dzieci w społeczeństwie. 00:07:05.100 --> 00:07:09.767 Ich odkrycia ukazały, że model Kannera był zdecydowanie zawężony. 00:07:09.767 --> 00:07:14.293 Rzeczywistość autyzmu była o wiele barwniejsza i bardziej zróżnicowana. 00:07:14.663 --> 00:07:16.806 Niektóre dzieci w ogóle nie potrafiły mówić. 00:07:16.806 --> 00:07:21.542 Inne z kolei bez przerwy dzieliły się swoją fascynacją astrofizyką, 00:07:21.542 --> 00:07:25.486 dinozaurami czy genealogią rodziny królewskiej. 00:07:25.486 --> 00:07:30.176 Te dzieci nie pasowały do jasnych i poukładanych schematów; 00:07:30.176 --> 00:07:31.871 tak to ujęła Judith. 00:07:31.871 --> 00:07:33.752 Obie widziały wiele takich dzieci, 00:07:33.752 --> 00:07:37.537 więcej niż uproszczony model Kannera w ogóle zakładał. NOTE Paragraph 00:07:37.537 --> 00:07:41.252 Na początku były zagubione, nie wiedziały, jak zinterpretować dane. 00:07:41.252 --> 00:07:44.380 Czy nikt wcześniej nie zauważył tych dzieci? 00:07:44.380 --> 00:07:47.899 Lorna natknęła się na odwołanie do artykułu opublikowanego 00:07:47.899 --> 00:07:50.554 w języku niemieckim w 1944 roku, 00:07:50.554 --> 00:07:52.899 rok po publikacji artykułu Kannera. 00:07:52.899 --> 00:07:54.617 Artykuł popadł w zapomnienie, 00:07:54.617 --> 00:07:57.194 przepadł w zawierusze tych strasznych czasów, 00:07:57.194 --> 00:08:00.445 o których nikt nie chciał pamiętać ani myśleć. 00:08:00.445 --> 00:08:03.115 Kanner wiedział, że istnieje konkurencyjny artykuł, 00:08:03.115 --> 00:08:07.860 ale skrzętnie unikał wzmianek o nim we własnych dziełach. 00:08:07.860 --> 00:08:10.322 Tego artykułu nigdy nie przełożono na angielski. 00:08:10.322 --> 00:08:13.285 Na szczęście mąż Lorny znał niemiecki. 00:08:13.285 --> 00:08:15.932 Przetłumaczył dla niej artykuł. NOTE Paragraph 00:08:15.932 --> 00:08:19.624 Przedstawiał on alternatywną wizję autyzmu. 00:08:19.624 --> 00:08:22.317 Jego autor nazywał się Hans Asperger. 00:08:22.317 --> 00:08:25.591 Prowadził szpital połączony z internatem 00:08:25.591 --> 00:08:28.331 w Wiedniu, w latach 30. 00:08:28.331 --> 00:08:32.302 Podejście Aspergera do nauczania dzieci z problemami w nauce 00:08:32.302 --> 00:08:35.436 były niezwykle postępowe, nawet jak na dzisiejsze standardy. 00:08:35.436 --> 00:08:39.848 Poranki w szpitalu zaczynały się ćwiczeniami przy muzyce. 00:08:39.848 --> 00:08:43.354 Dzieci w niedzielne popołudnia grały w przedstawieniach. 00:08:43.354 --> 00:08:46.349 Zamiast obwiniać rodziców, że ich dzieci mają autyzm, 00:08:46.349 --> 00:08:51.202 Asperger uznał go jako poligenetyczną ułomność, daną na całe życie, 00:08:51.202 --> 00:08:55.103 która wymaga rozmaitych form wsparcia i traktowania. 00:08:55.103 --> 00:08:58.510 Osoba dotknięta autyzmem potrzebuje ich całe życie. 00:08:58.510 --> 00:09:01.395 Zamiast traktować dzieci jak pacjentów, 00:09:01.395 --> 00:09:04.460 nazywał je swoimi małymi profesorami. 00:09:04.460 --> 00:09:08.245 Korzystał z ich pomocy przy rozwijaniu metod edukacji, 00:09:08.245 --> 00:09:10.729 stworzonych specjalnie dla nich. 00:09:10.729 --> 00:09:16.460 Asperger postrzegał autyzm jako swoiste różnorodne kontinuum, 00:09:16.460 --> 00:09:21.114 które obejmuje zadziwiającą gamę talentów i ułomności. 00:09:21.584 --> 00:09:25.116 Wierzył, że autyzm i autystyczne cechy są powszechne 00:09:25.116 --> 00:09:26.982 i zawsze takie były. 00:09:26.982 --> 00:09:32.276 Dostrzegał te aspekty w popularnych archetypach, 00:09:32.276 --> 00:09:34.612 jak nietowarzyski naukowiec, 00:09:34.612 --> 00:09:37.306 bądź roztargniony profesor. 00:09:37.306 --> 00:09:39.419 Asperger twierdził wręcz, 00:09:39.419 --> 00:09:42.646 że sukces w nauce i sztuce 00:09:42.646 --> 00:09:45.592 wymaga choćby śladu autyzmu. NOTE Paragraph 00:09:46.292 --> 00:09:51.214 Lorna i Judith zrozumiały, że Kanner się mylił. 00:09:51.214 --> 00:09:53.907 mówiąc, że autyzm jest rzadki i obwiniając rodziców. 00:09:53.907 --> 00:09:56.461 Przez następne lata pracowały bez rozgłosu 00:09:56.461 --> 00:09:59.364 z Amerykańskim Towarzystwem Psychiatrycznym, 00:09:59.364 --> 00:10:01.964 chcąc tak rozszerzyć kryteria do diagnozowania autyzmu, 00:10:01.964 --> 00:10:05.981 żeby oddawały różnorodność, którą nazwały "spektrum autyzmu". 00:10:05.981 --> 00:10:08.559 W późnych latach 80. i wczesnych 90. 00:10:08.559 --> 00:10:10.857 nastąpiła zmiana. 00:10:10.857 --> 00:10:13.226 Zawężony model Kannera zniknął, 00:10:13.226 --> 00:10:16.801 za to pojawił rozszerzony model Aspergera. NOTE Paragraph 00:10:16.801 --> 00:10:19.472 Te zmiany nie zachodziły w próżni. 00:10:19.472 --> 00:10:23.326 Zupełnie przypadkowo, gdy Judith i Lorna za kulisami zajmowały się 00:10:23.326 --> 00:10:25.160 zmienianiem kryteriów diagnozy, 00:10:25.160 --> 00:10:30.176 świat po raz pierwszy spotkał dorosłego autyka. 00:10:30.176 --> 00:10:33.550 Zanim "Rain Man" ujrzał światło dzienne w 1988 roku, 00:10:33.550 --> 00:10:38.209 tylko wąskie grono ekspertów wiedziało, co oznacza autyzm. 00:10:38.209 --> 00:10:42.969 Dustin Hoffman w niezapomnianej roli Raymonda Babbitta 00:10:42.969 --> 00:10:46.104 zdobył dla "Rain Mana" 4 Oskary. 00:10:46.104 --> 00:10:48.844 Po tym fakcie pediatrzy, psychologowie, 00:10:48.844 --> 00:10:53.534 nauczyciele i rodzice na całym świecie dowiedzieli się, czym jest autyzm. NOTE Paragraph 00:10:53.534 --> 00:10:56.459 Przypadkowo w tym samym czasie 00:10:56.459 --> 00:11:01.589 pierwszy raz wprowadzono na rynek łatwe w użyciu testy do diagnozowania autyzmu. 00:11:01.939 --> 00:11:06.629 Już nie był potrzebny dostęp do wąskiego grona ekspertów, 00:11:06.629 --> 00:11:09.207 by móc przebadać dziecko. NOTE Paragraph 00:11:09.207 --> 00:11:11.320 Wszystkie te czynniki, film "Rain Man", 00:11:11.320 --> 00:11:15.499 zmiana kryteriów diagnozy oraz wprowadzenie testów 00:11:15.499 --> 00:11:17.774 stworzyły idealne warunki 00:11:17.774 --> 00:11:21.304 do wzrostu świadomości na temat autyzmu. 00:11:21.304 --> 00:11:24.322 Liczba diagnoz gwałtownie wzrosła. 00:11:24.322 --> 00:11:29.990 Lorna i Judith przewidziały to, wręcz miały nadzieję, że tak się stanie. 00:11:29.990 --> 00:11:32.106 Dzięki temu autycy i ich rodziny 00:11:32.106 --> 00:11:35.798 w końcu otrzymają wsparcie i usługi, na jakie zasługują. NOTE Paragraph 00:11:35.798 --> 00:11:37.864 Potem pojawił się Andrew Wakefield 00:11:37.864 --> 00:11:41.719 i za wzrost liczby diagnoz obwinił szczepienia. 00:11:41.719 --> 00:11:43.832 Prosta, potężna historia, 00:11:43.832 --> 00:11:46.618 w którą łatwo uwierzyć. 00:11:46.618 --> 00:11:48.986 Równie mylna jak teoria Kannera, 00:11:48.986 --> 00:11:51.239 że autyzm należy do rzadkości. NOTE Paragraph 00:11:51.239 --> 00:11:54.710 Jeśli szacunki Centrum Zwalczania i Zapobiegania Chorobom są prawdziwe, 00:11:54.710 --> 00:11:59.133 że 1 na 68 dzieci w USA znajduje się w spektrum autyzmu, 00:11:59.133 --> 00:12:03.340 to autycy są jedną z największych mniejszości na świecie. 00:12:03.340 --> 00:12:07.167 W ostatnich latach autycy zaczęli łączyć się w Internecie, 00:12:07.167 --> 00:12:10.812 chcąc odrzucić pogląd, że są jak zagadka, którą trzeba rozwiązać 00:12:10.812 --> 00:12:12.995 przy następnym przełomie w medycynie. 00:12:12.995 --> 00:12:15.456 Ukuli określenie "różnorodność neurologiczna", 00:12:15.456 --> 00:12:18.744 żeby oddać bogactwo ludzkiego poznania. NOTE Paragraph 00:12:19.264 --> 00:12:21.655 Żeby zrozumieć różnorodność neurologiczną, 00:12:21.655 --> 00:12:25.324 trzeba pomyśleć o ludziach jak o systemach operacyjnych. 00:12:25.324 --> 00:12:30.240 Jeśli nie działa Windows, niekoniecznie znaczy to, że system jest zepsuty. 00:12:30.240 --> 00:12:32.609 Według standardów autyzmu 00:12:32.609 --> 00:12:35.889 normalny ludzki mózg łatwo się rozprasza, 00:12:35.889 --> 00:12:37.957 ma obsesję na punkcie stosunków społecznych 00:12:37.957 --> 00:12:40.997 i ignoruje szczegóły. 00:12:40.997 --> 00:12:43.992 Ludzie z autyzmem nie mają w życiu łatwo, 00:12:43.992 --> 00:12:46.268 bo żyją w nieprzystosowanym dla nich świecie. 00:12:46.268 --> 00:12:50.520 70 lat później wciąż próbujemy dogonić Aspergera, 00:12:50.520 --> 00:12:54.603 który uważał, że "lekiem" na najcięższe przejawy autyzmu 00:12:54.603 --> 00:12:57.529 są wyrozumiali nauczyciele, 00:12:57.529 --> 00:12:59.665 uczynni pracodawcy, 00:12:59.665 --> 00:13:01.522 społeczność dająca wsparcie, 00:13:01.522 --> 00:13:04.866 i rodzice, którzy wierzą w potencjał swojego dziecka. NOTE Paragraph 00:13:04.866 --> 00:13:07.908 Pewna kobieta cierpiąca na autyzm, Zosia Zaks, powiedziała: 00:13:07.908 --> 00:13:13.211 "Wszystkie ręce na pokład, by naprawić statek człowieczeństwa". 00:13:13.211 --> 00:13:15.764 Skoro żeglujemy w niepewną przyszłość, 00:13:15.764 --> 00:13:19.502 potrzebujemy każdej formy ludzkiej inteligencji na tej planecie. 00:13:19.502 --> 00:13:25.469 Musimy jako społeczeństwo pracować razem, by wspólnie stawiać czoła wyzwaniom. 00:13:25.469 --> 00:13:27.791 Nie można zmarnować żadnego umysłu. NOTE Paragraph 00:13:27.791 --> 00:13:30.136 Dziękuję. NOTE Paragraph 00:13:30.136 --> 00:13:34.136 (Brawa)