0:00:00.882,0:00:03.482
Net na Kersfees verlede jaar

0:00:03.482,0:00:07.320
het 132 kinders [br]in Kalifornië masels gekry

0:00:07.320,0:00:09.333
deur Disneyland te besoek

0:00:09.333,0:00:12.442
of blootgestel te word[br]aan iemand wat daar was.

0:00:12.442,0:00:15.486
Die virus het toe [br]die Kanadese grens oorgesteek

0:00:15.486,0:00:18.922
en meer as 100 kinders [br]in Quebec is aangesteek.

0:00:18.922,0:00:21.871
Een van die tragiese dinge [br]van hierdie uitbraak

0:00:21.871,0:00:27.490
is dat masels, wat dodelik kan wees vir [br]'n kind met 'n verswakte immuunstelsel,

0:00:27.490,0:00:31.275
een van die maklikste voorkombare siektes [br]in die wêreld is.

0:00:31.275,0:00:33.272
'n Effektiewe entstof

0:00:33.272,0:00:36.638
is al meer as 'n halfeeu beskikbaar,

0:00:36.638,0:00:40.012
maar baie kinders wat deur [br]die Disneyland-uitbraak geraak is,

0:00:40.012,0:00:41.886
was nie ingeënt nie,

0:00:41.886,0:00:44.138
omdat hulle ouers bang was

0:00:44.138,0:00:47.157
vir iets wat na bewering [br]erger kan wees:

0:00:47.157,0:00:48.875
outisme.

0:00:48.875,0:00:50.138
Maar wag 'n bietjie --

0:00:50.138,0:00:54.981
is die artikel wat die kontroversie[br]oor outisme en entstowwe uitgelok het

0:00:54.981,0:00:56.978
nie vals bewys, teruggetrek en

0:00:56.978,0:00:59.320
as opsetlike bedrog uitgemaak

0:00:59.320,0:01:01.158
deur die British Medical Journal nie?

0:01:01.158,0:01:03.531
Weet die meeste wat wetenskap volg nie

0:01:03.531,0:01:07.520
dat die teorie oor inenting en outisme[br]nonsens is nie?

0:01:07.520,0:01:09.587
Ek dink meeste van julle weet,

0:01:09.587,0:01:11.955
maar miljoene ouers regoor die wêreld

0:01:11.955,0:01:16.803
vrees steeds dat inentings 'n risiko [br]van outisme vir hulle kinders inhou.

0:01:16.923,0:01:18.047
Waarom?

0:01:18.587,0:01:19.890
Dis waarom.

0:01:20.290,0:01:25.375
Dié grafiek wys die toename in die [br]geskatte outisme voorkomssyfer oor tyd.

0:01:25.375,0:01:27.688
Vir die grootste deel van die 20ste eeu

0:01:27.688,0:01:31.180
is outisme beskou [br]as 'n baie seldsame toestand.

0:01:31.180,0:01:34.500
Die handvol sielkundiges en pediaters[br]wat al daarvan gehoor het,

0:01:34.500,0:01:37.377
het gereken dat hulle [br]hul loopbane sou voltooi

0:01:37.377,0:01:39.954
sonder om 'n enkele geval teë te kom.

0:01:40.364,0:01:43.892
Beramings van die voorkomssyfer[br]het vir dekades stabiel gebly

0:01:43.892,0:01:46.853
op net drie of vier kinders uit 10 000.

0:01:46.853,0:01:48.919
Maar toe, in die 1990's,

0:01:48.919,0:01:51.380
het die syfers die hoogte ingeskiet.

0:01:51.380,0:01:54.608
Fondsinsamelingsorganisasies [br]soos Autism Speaks

0:01:54.608,0:01:57.856
verwys gereeld na[br]outisme as 'n epidemie --

0:01:57.856,0:02:01.365
asof jy dit by 'n ander kind [br]by Disneyland kon kry.

0:02:01.365,0:02:02.967
So wat gaan aan?

0:02:02.967,0:02:06.194
As dit nie entstowwe is nie, wat is dit?

0:02:06.194,0:02:08.065
As jy die mense by[br]

0:02:08.065,0:02:11.670
die Centers for Disease Control in Atlanta vra,

0:02:11.670,0:02:16.330
maak hulle staat op frases soos[br]"breër diagnostiese kriteria"

0:02:16.330,0:02:18.374
en "beter aantekening van gevalle"

0:02:18.374,0:02:20.711
om die stygende getalle te verklaar.

0:02:20.711,0:02:22.731
Maar hierdie soort woorde

0:02:22.731,0:02:25.680
doen min om 'n jong ma gerus te stel

0:02:25.680,0:02:30.324
terwyl sy haar tweejarige se gesig[br]vir oogkontak bestudeer.

0:02:30.324,0:02:33.319
As dit nodig was om [br]die diagnostiese kriteria te verbreed,

0:02:33.319,0:02:36.152
waarom was dit in die eerste plek so eng?

0:02:36.152,0:02:39.147
Waarom was dit so moeilik[br]om outismegevalle te vind

0:02:39.147,0:02:41.607
voor die 1990's?

0:02:41.607,0:02:47.172
Ek het vyf jaar gelede besluit om[br]die antwoorde op hierdie vrae te ontbloot.

0:02:47.172,0:02:49.216
Ek het agtergekom dat dít wat gebeur het

0:02:49.216,0:02:53.116
minder met trae en versigtige vooruitgang[br]in wetenskap te doen het

0:02:53.116,0:02:56.354
as met die verloklike krag van stories.

0:02:56.544,0:02:58.750
Vir die grootste deel van die 20ste eeu

0:02:58.750,0:03:01.211
het klinici één storie vertel

0:03:01.211,0:03:04.763
oor wat outisme is en hoe dit ontdek is,

0:03:04.763,0:03:07.573
maar daardie storie was toe verkeerd.

0:03:07.573,0:03:09.384
Die nagevolge hiervan

0:03:09.384,0:03:13.285
het wêreldwyd 'n vernietigende uitwerking[br]op openbare gesondheid.

0:03:13.285,0:03:16.814
Daar was 'n tweede,[br]akkurater storie van outisme

0:03:16.814,0:03:19.430
wat verlore en vergete geraak het

0:03:19.430,0:03:22.410
in die duister hoekies van[br]kliniese literatuur.

0:03:22.410,0:03:26.427
Dié tweede storie vertel ons alles[br]oor hoe ons hier gekom het

0:03:26.427,0:03:29.032
en waarheen ons [br]volgende moet gaan.

0:03:29.352,0:03:34.236
Eerste het ons 'n kinderpsigiater [br]by Johns Hopkins-Hospitaal,

0:03:34.236,0:03:35.946
Leo Kanner.

0:03:35.946,0:03:39.499
Kanner het in 1943[br]'n artikel gepubliseer

0:03:39.499,0:03:42.382
waarin hy 11 jong pasiënte beskryf[br]wat gelyk het of hulle

0:03:42.382,0:03:46.302
in hulle eie wêrelde leef[br]en diegene om hulle,

0:03:46.302,0:03:48.462
selfs hul eie ouers,[br]ignoreer.

0:03:48.462,0:03:50.737
Hulle kon hulself vir ure vermaak

0:03:50.737,0:03:53.384
deur hulle hande[br]voor hulle gesigte te waai,

0:03:53.384,0:03:55.358
maar klein dingetjies[br]het hulle ontstel,

0:03:55.358,0:03:58.970
soos 'n gunstelingspeelding wat[br]uit sy gewone plek geskuif is

0:03:58.970,0:04:00.977
sonder hulle medewete.

0:04:00.977,0:04:03.693
Gebaseer op die pasiënte[br]wat na Kanner toe gebring is,

0:04:03.693,0:04:07.269
het hy uitgereken[br]dat outisme baie skaars is.

0:04:07.269,0:04:11.727
Teen die 1950's het hy, as die wêreld [br]se grootste kenner op dié gebied,

0:04:11.727,0:04:17.500
verklaar dat hy minder as 150 ware gevalle[br]van hierdie sindroom gesien het,

0:04:17.500,0:04:21.513
terwyl hy verwysings van plekke[br]so ver as Suid-Afrika hanteer het.

0:04:21.513,0:04:23.754
Dis nie so verbasend nie,

0:04:23.754,0:04:27.130
want Kanner se kriteria[br]vir die diagnosering van outisme

0:04:27.130,0:04:29.443
was ongelooflik selektief.

0:04:29.443,0:04:34.621
Hy het dit bv. ontmoedig om kinders [br]te diagnoseer wat aanvalle gekry het,

0:04:34.621,0:04:38.382
maar nou weet ons dat epilepsie[br]algemeen voorkom by outistiese pasiënte.

0:04:38.382,0:04:41.664
Hy het een keer gespog[br]dat hy nege uit tien kinders

0:04:41.664,0:04:45.255
wat deur ander klinici [br]as outistiese gevalle na hom verwys is,

0:04:45.255,0:04:48.233
weggestuur het [br]sonder 'n outismediagnose.

0:04:48.503,0:04:50.614
Kanner was 'n slim man,

0:04:50.614,0:04:53.113
maar van sy teorieë[br]het nie sin gemaak nie.

0:04:53.113,0:04:56.888
Hy het outisme as 'n vorm [br]van kinderpsigose geklassifiseer

0:04:56.888,0:05:00.858
wat deur koue en liefdelose ouers[br]veroorsaak word.

0:05:00.858,0:05:02.995
"Hierdie kinders," het hy gesê,

0:05:02.995,0:05:07.313
"is in 'n yskas grootgemaak[br]wat nooit ontvries nie."

0:05:07.313,0:05:10.104
Terselftertyd het Kanner [br]egter waargeneem

0:05:10.104,0:05:12.189
dat sommige van sy jong pasiënte

0:05:12.189,0:05:15.782
spesiale vaardighede gehad het[br]wat op sekere gebiede voorgekom het,

0:05:15.782,0:05:18.853
soos musiek, wiskunde en geheue.

0:05:18.853,0:05:20.734
Een seuntjie in sy kliniek

0:05:20.734,0:05:25.608
kon 18 verskillende simfonieë onderskei[br]voor hy twee was.

0:05:25.796,0:05:28.443
As sy ma een van [br]sy gunsteling-opnames gespeel het,

0:05:28.443,0:05:31.809
sou hy korrek uitroep:[br]"Beethoven!"

0:05:31.809,0:05:34.665
Maar Kanner het nie belanggestel[br]in hierdie talente nie

0:05:34.665,0:05:38.242
en het gemeen dat die kinders[br]bloot herhaal het

0:05:38.242,0:05:40.865
wat hulle by hulle aanstellerige [br]ouers gehoor het --

0:05:40.865,0:05:43.465
desperaat vir dié se goedkeuring.

0:05:43.465,0:05:48.829
Gevolglik het outisme 'n bron [br]van verleentheid en stigma geword

0:05:48.829,0:05:51.406
en twee generasies [br]outistiese kinders

0:05:51.406,0:05:54.889
is weggestuur na inrigtings,[br]vir hulle eie beswil.

0:05:54.889,0:05:58.163
Sodoende het hulle onsigbaar geword[br]vir die meeste mense.

0:05:58.163,0:06:02.400
Glo dit of nie, [br]navorsers het eers in die 1970's

0:06:02.400,0:06:07.567
begin om Kanner se teorie[br]dat outisme skaars is, te toets.

0:06:07.567,0:06:11.305
Lorna Wing was [br]'n kognitiewe sielkundige in Londen

0:06:11.305,0:06:14.509
wat gedink het Kanner se teorie [br]oor yskasouerskap

0:06:14.509,0:06:17.728
"loutere onsin" is, [br]soos sy vir my gesê het.

0:06:17.728,0:06:21.707
Sy en haar man John [br]was warm en liefdevolle mense

0:06:21.707,0:06:24.750
en hulle dogter Susie was erg outisties.

0:06:25.110,0:06:29.822
Lorna en John het geweet hoe moeilik dit [br]was om 'n kind soos Susie groot te maak

0:06:29.822,0:06:31.784
sonder ondersteuningsdienste,

0:06:31.784,0:06:33.386
spesiale onderrig,

0:06:33.386,0:06:37.635
en die ander hulpbronne [br]wat buite bereik is sonder 'n diagnose.

0:06:37.635,0:06:40.259
Om hulle saak [br]by die National Health Service te stel,

0:06:40.259,0:06:45.507
dat meer hulpbronne nodig was[br]vir outistiese kinders en hulle gesinne,

0:06:45.507,0:06:47.763
het Lorna en haar kollega Judith Gould

0:06:47.763,0:06:52.193
besluit om te doen wat [br]30 jaar tevore nodig was:

0:06:52.193,0:06:57.139
'n studie oor die voorkoms van outisme [br]onder die algemene bevolking.

0:06:57.139,0:07:01.475
Hulle het die strate van Camberwell,[br]'n Londense voorstad, deurkruis

0:07:01.475,0:07:05.100
om outistiese kinders[br]in die gemeenskap op te spoor.

0:07:05.100,0:07:10.197
Wat hulle gesien het, het Kanner se model [br]as veels te eng bewys

0:07:10.197,0:07:14.573
en dat outisme in werklikheid[br]baie meer kleurvol en divers was.

0:07:14.663,0:07:16.806
Sommige kinders kon glad nie praat nie,

0:07:16.806,0:07:22.022
terwyl ander aangegaan het oor[br]hulle aangetrokkenheid tot astrofisika,

0:07:22.022,0:07:25.836
dinosourusse of koninklikes se stambome.

0:07:25.836,0:07:30.176
Hierdie kinders het nie [br]in netjiese bokse ingepas nie,

0:07:30.176,0:07:31.951
soos Judith dit gestel het.

0:07:31.951,0:07:33.752
En hulle het baie gesien:

0:07:33.752,0:07:37.537
baie meer as wat Kanner [br]se monolitiese model voorspel het.

0:07:37.537,0:07:41.462
Aanvanklik het hulle nie geweet[br]hoe om die data te interpreteer nie.

0:07:41.462,0:07:44.380
Hoe het niemand[br]ooit dié kinders gesien nie?

0:07:44.380,0:07:46.969
Maar toe kom Lorna af op [br]'n verwysing na 'n artikel

0:07:46.969,0:07:50.554
wat in 1944 in Duits gepubliseer is --

0:07:50.554,0:07:52.899
die jaar na Kanner se artikel --

0:07:52.899,0:07:54.877
en toe vergeet en begrawe is

0:07:54.877,0:07:57.194
saam met die bomskerwe [br]van 'n vreeslike tyd

0:07:57.194,0:08:00.445
wat niemand wou onthou [br]of aan dink nie.

0:08:00.445,0:08:03.115
Kanner het geweet van[br]dié mededingende artikel,

0:08:03.115,0:08:07.340
maar het dit versigtig vermy[br]in sy eie werk.

0:08:07.340,0:08:10.322
Dis nooit eers in Engels vertaal nie,

0:08:10.322,0:08:13.285
maar gelukkig het Lorna [br]se man Duits gepraat

0:08:13.285,0:08:15.932
en hy het dit vir haar vertaal.

0:08:15.932,0:08:19.624
Die artikel het 'n ander storie[br]oor outisme gebied.

0:08:19.624,0:08:22.317
Die outeur was Hans Asperger,

0:08:22.317,0:08:25.821
wat 'n gekombineerde kliniek en kosskool

0:08:25.821,0:08:28.331
in Wene in die 1930's bedryf het.

0:08:28.331,0:08:33.082
Asperger se idees oor die onderrig van[br]kinders met leerverskille was progressief,

0:08:33.082,0:08:35.436
selfs gemeet teen hedendaagse standaarde.

0:08:35.436,0:08:39.848
Die oggende by sy kliniek het begin [br]met oefenklasse met musiek,

0:08:39.848,0:08:43.354
en op Sondaemiddae[br]het die kinders konsert gehou.

0:08:43.354,0:08:46.349
In plaas daarvan om ouers [br]die skuld vir outisme te gee,

0:08:46.349,0:08:51.202
het Asperger dit as 'n lewenslange, [br]poligenetiese gestremdheid beskryf

0:08:51.202,0:08:55.373
wat deernisvolle vorms [br]van ondersteuning en aanpassing

0:08:55.373,0:08:58.420
oor 'n persoon se hele lewe vereis.

0:08:58.420,0:09:01.525
Eerder as om die kinders [br]as pasiënte te behandel,

0:09:01.525,0:09:04.460
het Asperger hulle [br]sy "klein professors" genoem

0:09:04.460,0:09:08.245
en hulle hulp gevra om[br]onderrigmetodes te ontwikkel

0:09:08.245,0:09:11.169
wat besonderlik vir hulle geskik was.

0:09:11.169,0:09:16.460
Die belangrikste is dat Asperger outisme[br]as 'n diverse kontinuum beskou het

0:09:16.460,0:09:21.364
wat oor 'n ongelooflike spektrum [br]van begaafdheid en gestremdheid strek.

0:09:21.584,0:09:24.666
Hy het geglo dat outisme en[br]outistiese karaktertrekke

0:09:24.666,0:09:26.982
algemeen is en nog altyd was,

0:09:26.982,0:09:32.276
met aspekte daarvan wat gesien word [br]in bekende popkultuur argetipes,

0:09:32.276,0:09:34.872
soos die sosiaal onbeholpe wetenskaplike

0:09:34.872,0:09:37.306
en die verstrooide professor.

0:09:37.306,0:09:39.609
Hy het so ver gegaan om te sê

0:09:39.609,0:09:42.856
dat om suksesvol [br]in wetenskap en die kunste te wees

0:09:42.856,0:09:45.922
'n tikkie outisme vereis.

0:09:46.292,0:09:48.964
Lorna en Judith het besef dat Kanner [br]

0:09:48.964,0:09:54.207
net so verkeerd was oor die raarheid van outisme[br]as oor dat ouers dit veroorsaak het.

0:09:54.207,0:09:55.951
Oor die volgende jare

0:09:55.951,0:09:59.624
het hulle saam met[br]die American Psychiatric Association gewerk

0:09:59.624,0:10:02.144
om die kriteria vir diagnose te verbreed

0:10:02.144,0:10:05.981
om die diversiteit van die [br]"outismespektrum" te weerspieël.

0:10:05.981,0:10:08.559
In die laat 1980's en vroeë 90's

0:10:08.559,0:10:10.857
is hulle veranderinge in werking gestel:

0:10:10.857,0:10:13.496
Kanner se eng model is vervang

0:10:13.496,0:10:16.801
met Asperger se breë en inklusiewe een.

0:10:16.801,0:10:19.792
Dié veranderinge het nie[br]afgesonderd plaasgevind nie.

0:10:19.792,0:10:23.326
Toevallig, soos Lorna en Judith [br]agter die skerms aan die werk was

0:10:23.326,0:10:25.420
om die kriteria aan te pas,

0:10:25.420,0:10:30.366
het die wêreld die eerste keer[br]'n outistiese grootmens gesien.

0:10:30.366,0:10:33.550
Voor "Rain Man" in 1988 uitgekom het,

0:10:33.550,0:10:38.269
het net 'n klein, geslote groepie kundiges[br]geweet hoe outisme lyk,

0:10:38.269,0:10:42.969
maar na Dustin Hoffman se onvergeetlike[br]optrede as Raymond Babbitt

0:10:42.969,0:10:46.304
vier Oscars vir "Rain Man" ingepalm het,

0:10:46.304,0:10:51.584
het pediaters, sielkundiges,[br]onderwysers en ouers wêreldwyd

0:10:51.584,0:10:53.834
geweet hoe outisme lyk.

0:10:53.834,0:10:56.679
En op dieselfde tyd

0:10:56.679,0:11:01.949
is die eerste maklike kliniese toetse [br]vir die diagnose van outisme bekendgestel.

0:11:01.949,0:11:06.689
Dit was nie meer nodig om iemand [br]in die kringetjie kundiges te ken

0:11:06.689,0:11:09.207
om jou kind te laat evalueer nie.

0:11:09.207,0:11:11.320
Die kombinasie van "Rain Man",

0:11:11.320,0:11:15.659
die veranderinge aan die kriteria[br]en die ingebruikneming van hierdie toetse

0:11:15.659,0:11:17.774
het 'n netwerk-effek geskep --

0:11:17.774,0:11:21.304
die perfekte kombinasie van faktore[br]vir outisme-bewusmaking.

0:11:21.304,0:11:24.322
Die aantal diagnoses het begin klim,

0:11:24.322,0:11:29.690
net soos Lorna en Judith voorspel het[br]en gehoop het dit sou,

0:11:29.690,0:11:32.536
wat outistiese mense en hulle gesinne [br]in staat gestel het

0:11:32.536,0:11:35.798
om eindelik die ondersteuning en dienste[br]te kry wat hulle verdien.

0:11:35.798,0:11:38.074
Toe kom Andrew Wakefield

0:11:38.074,0:11:41.719
en blameer entstowwe[br]vir die styging in diagnoses --

0:11:41.719,0:11:44.052
'n eenvoudige, kragtige,

0:11:44.052,0:11:46.828
en verleidelik geloofbare storie

0:11:46.828,0:11:48.986
wat net so verkeerd was soos

0:11:48.986,0:11:51.599
Kanner se teorie dat outisme skaars was.

0:11:51.599,0:11:54.710
As die Centers for Disease Control [br]se huidige skatting,

0:11:54.710,0:11:59.253
dat een uit 68 kinders in Amerika [br]op die spektrum is, korrek is,

0:11:59.253,0:12:03.340
is outistiese mense een van die grootste[br]minderheidsgroepe in die wêreld.

0:12:03.340,0:12:07.437
Outistiese mense het in die laaste jare[br]bymekaargekom op die internet

0:12:07.437,0:12:10.812
om die idee te verwerp dat [br]hulle raaisels is wat opgelos moet word

0:12:10.812,0:12:12.995
deur die volgende mediese deurbraak,

0:12:12.995,0:12:15.456
en hulle het die term [br]"neurodiversiteit" geskep

0:12:15.456,0:12:19.084
om hulle trots oor die veelsydigheid [br]van menslike kognisie te toon.

0:12:19.264,0:12:21.655
'n Manier om neurodiversiteit te verstaan,

0:12:21.655,0:12:25.324
is om in terme van [br]menslike bedryfstelsels te dink.

0:12:25.324,0:12:30.240
As 'n rekenaar nie met Windows loop nie,[br]is dit nie noodwendig stukkend nie.

0:12:30.240,0:12:33.869
Volgens outistiese standaarde,[br]is die normale menslike brein

0:12:33.869,0:12:35.889
maklik afleibaar,

0:12:35.889,0:12:37.677
obsessief oor sosiale aspekte

0:12:37.677,0:12:40.997
en skiet dit tekort [br]by aandag aan klein besonderhede.

0:12:40.997,0:12:43.992
Dis moeilik vir outistiese mense[br]om in 'n wêreld te leef

0:12:43.992,0:12:46.268
wat nie vir hulle gemaak is nie.

0:12:46.268,0:12:50.520
[Sewentig] jaar later probeer ons steeds[br]vir Asperger inhaal,

0:12:50.520,0:12:54.793
wat geglo het dat die "genesing"[br]vir die moeilikste aspekte van outisme

0:12:54.793,0:12:57.529
gevind kan word in onderwysers met begrip,

0:12:57.529,0:12:59.665
toegeeflike werkgewers,

0:12:59.665,0:13:01.522
ondersteunende gemeenskappe

0:13:01.522,0:13:04.866
en ouers wat glo [br]in hulle kinders se potensiaal.

0:13:04.866,0:13:07.908
'n Outistiese [man], [br]Zosia Zaks, het gesê:

0:13:07.908,0:13:13.211
"Ons het almal aan dek nodig om die skip [br]van medemenslikheid op koers te hou."

0:13:13.211,0:13:15.764
Soos ons 'n onseker toekoms invaar,

0:13:15.764,0:13:19.502
het ons elke vorm van [br]menslike intelligensie nodig

0:13:19.502,0:13:25.469
om saam te werk om die probleme op te los[br]wat ons samelewing in die gesig staar.

0:13:25.469,0:13:28.041
Ons kan nie bekostig om [br]'n brein te mors nie.

0:13:28.041,0:13:30.136
Dankie.

0:13:30.136,0:13:34.136
(Applous)