0:00:10.819,0:00:14.480
Chim cánh cụt, từ lâu, đã chiếm được[br]trí tưởng tượng và trái tim

0:00:14.480,0:00:16.262
của người dân toàn thế giới.

0:00:16.262,0:00:18.484
Nếu như văn hóa đại chúng[br]miêu tả chúng

0:00:18.484,0:00:22.757
như loài chim vụng về, đáng yêu[br]với dân số nhiều vô hạn,

0:00:22.757,0:00:26.967
sự thật là chim cánh cụt[br]rất duyên, đôi khi xấu tính

0:00:26.967,0:00:30.275
với dân số đang tụt giảm mạnh.

0:00:30.275,0:00:34.736
Thực trạng của chúng [br]nguy cấp hơn ta nghĩ.

0:00:34.736,0:00:37.747
Và nếu không có gì thay đổi,[br]không lâu nữa,

0:00:37.747,0:00:41.496
ta chỉ còn được thấy chúng[br]trên phim ảnh mà thôi.

0:00:41.496,0:00:45.247
Có nhiều điều về loài chim này[br]khiến chúng kì lạ, kể nhé.

0:00:45.247,0:00:49.272
Đầu tiên, chúng là một trong số ít[br]loài chim không biết bay,

0:00:49.272,0:00:51.962
nhưng lại tiến hóa từ loài biết bay,

0:00:51.962,0:00:54.134
khoảng 60 triệu năm về trước.

0:00:54.134,0:00:56.769
Đáng ngạc nhiên là[br]họ hàng gần nhất của chúng

0:00:56.769,0:00:58.281
là hải âu,

0:00:58.281,0:01:00.754
một loài nổi tiếng[br]với sải cánh vĩ đại

0:01:00.754,0:01:03.489
và khả năng bay cực giỏi.

0:01:03.489,0:01:06.273
Nghe có vẻ kì lạ [br]rằng mất đi khả năng bay

0:01:06.273,0:01:08.763
lại là một ưu điểm tiến hóa,

0:01:08.763,0:01:11.948
nhưng đôi cánh ngắn tựa chân vịt[br]và xương cứng

0:01:11.948,0:01:16.755
lại giúp chúng bơi nhanh hơn,[br]lặn sâu hơn các loài chim khác,

0:01:16.755,0:01:20.597
lấp đầy lỗ hổng sinh thái[br]mà không loài nào có thể làm được.

0:01:20.597,0:01:24.777
Chim cánh cụt ở Nam bán cầu,[br]là một trong số ít các loài chim

0:01:24.777,0:01:27.260
có thể sinh sản [br]trong môi trường lạnh nhất.

0:01:27.260,0:01:29.551
Trái với những gì ta biết,

0:01:29.551,0:01:34.522
chúng không chỉ sống ở nơi có khí hậu lạnh[br]và cũng không sống ở Bắc Cực.

0:01:34.522,0:01:37.859
Trên thực tế, chỉ 4 trong số 18 loài

0:01:37.859,0:01:41.009
thường xuyên sinh sống [br]và sinh sản tại Nam Cực.

0:01:41.009,0:01:44.498
Hầu hết chim cánh cụt [br]sinh sống ở vùng cận ôn đới và ôn đới.

0:01:44.498,0:01:48.230
Cánh cụt Galapagos, thậm chí [br]sống và đẻ trứng ngay gần xích đạo

0:01:48.230,0:01:50.464
dọc theo bờ biển Nam Mỹ.

0:01:50.464,0:01:53.274
Chúng cũng được tìm thấy [br]ở Nam Phi, Namibia,

0:01:53.274,0:01:55.272
Úc và New Zealand,

0:01:55.272,0:01:58.247
cũng như trên vài hòn đảo[br]phía nam Đại Tây Dương,

0:01:58.247,0:02:01.774
Thái Bình Dương,[br]Ấn Độ Dương và Nam Cực Dương.

0:02:01.774,0:02:05.769
Mặc dù chim cánh cụt [br]dành 75% cuộc đời ở biển,

0:02:05.769,0:02:10.267
chúng vẫn phải lên bờ mỗi năm[br]để sinh sản và thay lông.

0:02:10.267,0:02:12.952
Chúng làm việc này ở rất nhiều nơi

0:02:12.952,0:02:15.254
từ những tảng băng tạm thời ở Nam Cực

0:02:15.254,0:02:17.965
đến những bãi biển ở Nam Phi và Namibia,

0:02:17.965,0:02:20.951
đến những bờ đá trên đảo[br]cận Nam Cực,

0:02:20.951,0:02:24.359
đến bề mặt dung nham lởm chởm[br]ở quần đảo Galapagos.

0:02:24.359,0:02:27.512
Các loài khác nhau[br]có tập tính làm ổ khác nhau.

0:02:27.512,0:02:30.803
Một vài loài đào hang[br]trong đất, cát, hoặc phân chim khô;

0:02:30.803,0:02:32.887
vài loài khác làm ổ trong bụi cỏ;

0:02:32.887,0:02:35.865
một vài loài xây ổ[br]bằng đá nhỏ, que và xương;

0:02:35.865,0:02:38.511
trong khi vài loài khác,[br]thậm chí, còn không xây ổ.

0:02:38.511,0:02:41.537
Dù đa số các loài cánh cụt[br]thường đẻ hai trứng,

0:02:41.537,0:02:45.507
hai loài to nhất, Vua và Hoàng Đế,[br]chỉ đẻ duy nhất một

0:02:45.507,0:02:49.991
và dùng chân để ấp trứng[br]trong khoảng hai tháng.

0:02:49.991,0:02:53.945
Thật không may, 15 trong số 18[br]loài cánh cụt

0:02:53.945,0:02:56.489
đang được liệt vào [br]danh sách quý hiếm,

0:02:56.489,0:02:58.264
cận quý hiếm hay tuyệt chủng

0:02:58.266,0:03:01.479
bởi Liên minh [br]Bảo tồn Thiên nhiên Thế giới.

0:03:01.479,0:03:05.013
Nhiều thập kỉ qua, ta đã chứng kiến [br]sự tụt giảm dân số toàn cầu

0:03:05.013,0:03:07.497
của hầu hết các loài cánh cụt

0:03:07.497,0:03:12.227
tận 90% ở hai loài[br]cánh cụt Mắt vàng và Galapagos,

0:03:12.227,0:03:15.746
chỉ còn lại khoảng vài ngàn con.

0:03:15.746,0:03:17.917
Cánh cụt là loài chỉ thị,

0:03:17.917,0:03:21.096
được ví như[br]"hoàng yến trong mỏ than".

0:03:21.096,0:03:23.509
Hiểu đơn giản là[br]nếu chim cánh cụt đang chết dần,

0:03:23.509,0:03:25.641
nghĩa là [br]biển cũng đang dần chết.

0:03:25.641,0:03:28.880
Thật đáng buồn là sự suy giảm này[br]bắt nguồn hầu hết

0:03:28.880,0:03:31.517
từ các hoạt động của con người.

0:03:31.517,0:03:35.493
Trước đây, chim cánh cụt đã phải [br]chống chọi với rất nhiều bất ổn.

0:03:35.493,0:03:39.798
Việc thu thập có quy mô trứng[br]và phân chim biển - nơi cánh cụt đẻ trứng

0:03:39.798,0:03:43.754
đã làm suy giảm trầm trọng [br]số lượng nhiều loài.

0:03:43.754,0:03:46.485
Nếu bạn tự hỏi[br]con người muốn gì ở phân chim,

0:03:46.485,0:03:49.525
thì đó là một nguyên liệu[br]trong phân bón và thuốc súng,

0:03:49.525,0:03:54.737
giá trị đến mức, được xem như [br]vàng trắng vào thế kỉ 19,

0:03:54.737,0:03:57.296
Các mối đe dọa hiện nay[br]với cánh cụt gồm

0:03:57.296,0:03:59.945
sự hủy hoại biển[br]và môi trường sống trên cạn,

0:03:59.945,0:04:02.236
những loài thú săn mồi[br]được du nhập,

0:04:02.236,0:04:07.255
mắc bẫy trong lưới cá,[br]ô nhiễm từ nhựa và các chất hóa học.

0:04:07.255,0:04:11.525
Lượng lớn dầu tràn[br]trong 50 năm qua

0:04:11.525,0:04:14.187
cũng đã giết chết hoặc [br]ảnh hưởng đến

0:04:14.187,0:04:17.293
hơn 10 ngàn [br]chú chim cánh cụt trên thế giới.

0:04:17.293,0:04:20.387
Nhưng hai mối đe dọa chính[br]đến chim cánh cụt hiện nay

0:04:20.387,0:04:23.514
là hiện tượng nóng lên toàn cầu[br]và đánh bắt cá quá mức.

0:04:23.514,0:04:26.897
Hiện tượng nóng lên toàn cầu[br]tác động lên chúng bằng nhiều cách

0:04:26.897,0:04:28.944
từ gián đoạn[br]sự sinh sản của nhuyễn thể

0:04:28.944,0:04:31.583
do sự suy giảm hình thành băng ở Nam Cực

0:04:31.583,0:04:34.236
đến việc tăng tần số[br]và độ mạnh các cơn bão

0:04:34.236,0:04:38.226
phá hủy tổ chim,[br]cho tới sự dịch chuyển các dòng biển lạnh

0:04:38.226,0:04:43.265
mang mồi đi quá xa[br]khu vực sinh sản và kiếm ăn.

0:04:43.265,0:04:46.250
Mặc dù con người [br]có thể là mối đe dọa to lớn nhất,

0:04:46.250,0:04:49.177
chúng ta cũng đồng thời là[br]niềm hy vọng lớn nhất.

0:04:49.177,0:04:50.959
Nhiều nghiên cứu và dự án bảo tồn

0:04:50.959,0:04:53.825
đang được tiến hành [br]để bảo vệ nơi sinh sống

0:04:53.825,0:04:56.986
và khôi phục dân số[br]dễ bị tổn thương của chim cánh cụt.

0:04:56.986,0:05:00.008
Với sự giúp đỡ bé nhỏ của ta[br]và vài thay đổi thực tiễn

0:05:00.008,0:05:02.517
tác động đến trái đất[br]và đại dương,

0:05:02.517,0:05:05.285
hy vọng rằng[br]những người bạn áo đuôi tôm này

0:05:05.285,0:05:08.047
sẽ vẫn còn quẩn quanh[br]vào thế kỉ tới.