WEBVTT

00:00:00.330 --> 00:00:01.320
8 böl 4/10 ifadəsinin

00:00:01.320 --> 00:00:04.060
cavabını tapmağa çalışaq.

00:00:04.060 --> 00:00:06.250
Misalı birlikdə həll etməzdən əvvəl
videonu dayandırıb

00:00:06.250 --> 00:00:08.240
cavabı özünüz tapmağa çalışın.

00:00:08.240 --> 00:00:11.150
Misalı həll etməyin üsullarında biri

00:00:11.150 --> 00:00:13.280
hər bir həddi ondabir kimi yazmaqdır.

00:00:13.280 --> 00:00:15.040
Niyə ondabir?

00:00:15.040 --> 00:00:19.110
Çünki ikinci ədədimiz 4/10-dür.

00:00:19.110 --> 00:00:21.660
8-i ondabir kimi necə yaza bilərik?

00:00:21.660 --> 00:00:24.510
Bildiyiniz kimi 1 tam

00:00:24.510 --> 00:00:27.163
10/10-a bərabərdir.

00:00:28.070 --> 00:00:32.063
Deməli, 8 tam 80/10-ə bərabərdir.

00:00:33.370 --> 00:00:34.680
Odur ki, misalı yenidən yazaq.

00:00:34.680 --> 00:00:38.400
8 əvəzinə 80/10 yaza bilərik.

00:00:38.400 --> 00:00:41.580
80/10

00:00:41.580 --> 00:00:43.520
böl 4/10.

00:00:43.520 --> 00:00:46.770
4/10.

00:00:46.770 --> 00:00:48.860
Ədədin 80 hissəsini

00:00:48.860 --> 00:00:52.370
həmin ədədin 4 hissəsinə bölsək,

00:00:52.370 --> 00:00:54.660
cavabda neçə alınar?

00:00:54.660 --> 00:00:57.430
80 böl 4

00:00:57.430 --> 00:01:00.390
80 böl 4 ifadəsinin cavabını tapaq.

00:01:00.390 --> 00:01:01.540
Gəlin onu burada yazaq.

00:01:01.540 --> 00:01:05.150
Bu 80/4, yəni

00:01:05.150 --> 00:01:06.890
80 böl 4-dür.

00:01:06.890 --> 00:01:08.800
8 böl 4 = 2.

00:01:08.800 --> 00:01:12.500
Odur ki, 80 böl 4 = 20.

00:01:12.500 --> 00:01:16.510
Yəni, 8 böl 0.4 = 20.

00:01:16.510 --> 00:01:18.630
Başqa bir üsula nəzər salaq.

00:01:18.630 --> 00:01:20.900
8 böl 0.4 ifadəsini

00:01:20.900 --> 00:01:25.900
8/0.4 kimi yazaq.

00:01:26.290 --> 00:01:28.320
8/0.4.

00:01:28.320 --> 00:01:30.480
İfadəni bu formada yazdıqda

00:01:30.480 --> 00:01:32.867
belə bir sual yarana bilər: "elə bir ədəd var ki,

00:01:32.867 --> 00:01:35.727
surəti və məxrəci həmin ədədə vurduqda

00:01:35.727 --> 00:01:37.840
məxrəcdə onluq kəsr olmasın?"

00:01:37.840 --> 00:01:40.970
Bəli, məxrəci 10-a vura bilərik.

00:01:40.970 --> 00:01:42.700
Kəsrin qiymətini dəyişməmək üçün

00:01:42.700 --> 00:01:45.240
surəti də həmin ədədə vurmalıyıq.

00:01:45.240 --> 00:01:47.180
Cavabda nə alınacaq?

00:01:47.180 --> 00:01:49.380
Gəlin hesabalayaq.

00:01:49.380 --> 00:01:51.200
Burada, məxrəcdə

00:01:51.200 --> 00:01:53.180
4 alınır.

00:01:53.180 --> 00:01:55.190
Onluq kəsrdən azad olduq.

00:01:55.190 --> 00:01:58.730
Surətdə isə 80 alınır.

00:01:58.730 --> 00:02:02.530
80/4 = 20.

00:02:02.530 --> 00:02:03.610
Başa bir nümunəyə baxaq.

00:02:03.610 --> 00:02:06.460
Bu dəfə yüzdəbirlərə aid misal həll edək.

00:02:06.460 --> 00:02:09.170
48 böl

00:02:09.170 --> 00:02:12.790
0.24 və ya

00:02:12.790 --> 00:02:16.710
24/100 ifadəsinin

00:02:17.870 --> 00:02:20.200
cavabı nəyə bərabərdir?

00:02:20.200 --> 00:02:22.400
Videonu dayandırıb
cavabı özünüz tapmağa çalışın.

00:02:23.410 --> 00:02:26.410
Yenə eyni üsuldan istifadə edə bilərik.

00:02:26.410 --> 00:02:28.250
Bu dəfə misalda yüzdəbirlər olduğundan

00:02:28.250 --> 00:02:29.940
misaldakı bütün həddləri

00:02:29.940 --> 00:02:31.630
yüzdəbirlər formasında yazaq.

00:02:31.630 --> 00:02:35.320
48 neçə yüzdəbirə bərabərdir?

00:02:35.320 --> 00:02:39.733
Bildiyiniz kimi 1 100/100-ə bərabərdir.

00:02:42.507 --> 00:02:46.450
Deməli, 48 də

00:02:46.450 --> 00:02:51.450
48 vur 100/100-ə bərabərdir.

00:02:51.670 --> 00:02:53.600
Bunu belə yaza bilərik.

00:02:53.600 --> 00:02:55.417
Bu 4800-dür

00:02:55.417 --> 00:02:57.980
yoxsa 4800/100?

00:02:57.980 --> 00:02:59.750
Gəlin bunu belə yazaq:

00:02:59.750 --> 00:03:04.750
4800/100

00:03:07.120 --> 00:03:11.450
böl 0.24.

00:03:11.450 --> 00:03:13.843
24/100.

00:03:15.500 --> 00:03:17.360
Cavab nə olacaq?

00:03:17.360 --> 00:03:19.290
Burada da yenə eyni üsuldan 
istifadə edirik.

00:03:19.290 --> 00:03:22.400
Hər hansı bir ədədin 4800 hissəsini

00:03:22.400 --> 00:03:24.540
həmin ədədin

00:03:24.540 --> 00:03:27.100
24 hissəsinə bölsək,

00:03:27.100 --> 00:03:31.430
yəni, 4800 böl 24,

00:03:31.430 --> 00:03:34.210
cavabda 4800/24

00:03:36.029 --> 00:03:38.160
alınar.

00:03:38.160 --> 00:03:42.970
4800-ü 48 vur 100 kimi yaza bilərik.

00:03:42.970 --> 00:03:44.810
Bu 48 vur 100

00:03:44.810 --> 00:03:48.730
böl 24 deməkdir.

00:03:48.730 --> 00:03:51.450
Burada gördüyünüz bu hissə

00:03:51.450 --> 00:03:55.103
48/24 kimi yazıla bilər.

00:03:56.070 --> 00:03:59.580
48/24. Bunun cavabını bəziləriniz artıq tapmısınız,

00:03:59.580 --> 00:04:02.193
vur 100.

00:04:03.130 --> 00:04:05.820
48/24 nəyə bərabərdir?

00:04:05.820 --> 00:04:08.290
Bu ifadənin cavabı ikiyə bərabərdir.

00:04:08.290 --> 00:04:11.340
2 vur 100 = 200.

00:04:11.340 --> 00:04:14.460
Deməli, cavab 200-ə bərabərdir.

00:04:14.460 --> 00:04:16.300
Bu misalı burada göstərilən

00:04:16.300 --> 00:04:18.630
üsulla da hesablamaq olardı.

00:04:18.630 --> 00:04:22.710
Başqa sözlə desək,

00:04:22.710 --> 00:04:26.000
48/0.24 yaza bilərdik.

00:04:26.000 --> 00:04:27.510
Bu zaman surət və məxrəci

00:04:27.510 --> 00:04:28.500
10-a vurmaq əvəzinə,

00:04:28.500 --> 00:04:30.540
surətdə və məxrəcdə tam ədəd almaq üçün

00:04:30.540 --> 00:04:33.640
başqa bir qiymətə vurmalıyıq.

00:04:33.640 --> 00:04:35.030
Videonu izlədikdən sonra

00:04:35.030 --> 00:04:37.053
misalı bu üsulla həll etməyə çalışın.