To nagranie zostało przygotowane przez uniwesytet Stanford.

Odwiedź nas na www.stanford.edu

Dziękuję

To zaszczyc być tutaj dziś z Wami,

na ceremonii rozdania dyplomów jednej z najlepszych uczelnii na świecie.

Prawdę mówiąc,

nigdy nie ukończyłem studiów.

I to jest najbliżej jak kiedykolwiek byłem

ceremonii wręczenia dyplomów.

Dziś chcę się z wami podzielić trzema opowieściami z mojego życia

Tylko tyle. Nic wielkiego. Tylko trzy opowieści.

Pierwsza z nich

jest o łączeniu kropek.

Zrezygnowałem z Reed College po pierwszych sześciu miesiącach,

ale potem dalej przychodziłem na nią przez kolejne 18 miesięcy

zanim naprawdę odszedłem.

Więc czemu zrezygnowałem?

Wszystko zaczęło się zanim się urodziłem.

Moja biologiczna matka była młodą, niezamężną studentką

i zdecydowała się oddać mnie do adopcji.

Była przekonana, że powinienem zostać adoptowany

przez parę z wyższym wykształceniem.

Więc wszystko zostało zaplanowane,

abym został zaadoptowany w dniu urodzin

przez prawnika i jego żonę.

Tylko, że kiedy już się urodziłem

ta para zdecydowała, że tak naprawdę chciała dziewczynkę.

Więc moi rodzice, którzy byli na liście oczekujących

dostali telefon w środku nocy z pytaniem:

Mamy niespodziewanego chłopca. Chcecie go?

Odpowiedzieli: oczywiście!

Moja biologiczna matka odkryła później

że moja mama nigdy nie skończyła studiów

a mój tata nigdy nie zdał matury.

Odmówiła więc podpisania końcowych dokumentów adopcyjnych.

Ustąpiła dopiero kilka miesięcy później

kiedy moi rodzice przysięgli, że ja pójdę na studia.

Tak zaczęło się moje życie.

17 lat później trafiłem na studia,

ale naiwnie wybrałem uczelnie, która jest prawie tak droga jak Stanford.

I wszystkie oszczędności moich ciężko pracujących rodziców

były wydawane na czesne.

Po sześciu miesiącach nie widziałem już dalej sensu tego ciągnąć.

Nie miałem pojęcia co chcę zrobić w życiu

i żadnego pojęcia w jaki sposób studia miałby mi pomóc to ustalić.

I tak byłem na tych studiach

wydając wszystkie pieniądze jakie moi rodzice zaoszczędzili przez całe życie

więc zdecydowałem się rzucić studia i liczyć, że wszystko się ułoży.

Kiedy to zrobiłem byłem wystraszony, ale dziś wiem,

że to jedna z najlepszych decyzji jakie kiedykolwiek podjąłem.

W momencie gdy zrezygnowałem, mogłem przestać chodzić

na wymagane zajęcia, które nie były dla mnie interesujące.

i zacząć chodzić na te, które wyglądały na znacznie ciekawsze.

Nie wszystko było takie romantyczne.

Nie miałem pokoju w akademiku, więc spałem na podłodze

w pokoju znajomych.

Zwracałem butelki po coli, za pięć centów za butelkę

żeby kupić za to jedzenie.

I przechodziłem 11 kilometrów przez całe miasto w każdą niedzielę wieczorem

by zjeść jedyny ciepły posiłek w tym tygodniu w świątyni Hare Kryshna.

Był przepyszny!

I wiele rzeczy z na które się natknąłem

podążając za moją ciekawością i intuicją

okazało się dużo później bezcenne.

Dam wam jeden przykład.

Reed College oferował wówczas prawdopodobnie najlepszy kurs kaligrafi w całym kraju.

Na terenie całego kampusu, każdy plakat, każda tabliczka

każdy rysunek był pięknie i ręcznie wykaligrafowany.

Ponieważ rzuciłem studia nie musiałem chodzić na normalne zajęcia

postanowiłem zapisać się na zajęcia z kaligrafii by nauczyć się jak to robić.

Nauczyłem się o szeryfowym i bezszeryfowym kroju pisma,

o różnicowaniu przestrzeni między różnymi kombinacjami liter,

o tym co sprawia, że wspaniała typografia jest... wspaniała.

było to piękne, niesamowite, artystycznie subtelne w sposób,

którego nauka nie potrafi uchwycić.

I byłem tym zafascynowany.

Nic z tego nie miało żadnej szansy na praktycznie zastosowanie w moim życiu.

Lecz dziesięć lat później

kiedy projektowaliśmy pierwszy komputer typu Macintosh

wszystko to znalazło zastosowanie.

I wkomponowaliśmy to w całości w Maca.

Był to pierwszy komputer z piękną typografią.

Gdybym nigdy nie poszedł na ten jeden kurs na studiach

Mac nigdy nie miałby wielu krojów pisma, czy proporcjonalnie rozłożonych czcionek.

A ponieważ Windows skopiował po prostu Maca

jest całkiem prawdopodobne, że żaden komputer nigdy by ich nie miał.

Gdybym nie rzucił studiów, nie poszedłbym na ten kurs kaligrafii

i komputery mogłby nigdy nie mieć pięknej typografii którą mają.

Oczywiście nie było możliwe połączenie kropek patrząc w przód

kiedy byłem na studiach.

Ale było to bardzo, bardzo wyraźne, kiedy spojrzało się na to wstecz 10 lat później.

Powtarzam, nie możesz połączyć kropek patrząc w przód

można je połączyć tylko patrząc wstecz.

Musisz więć ufać, że te kropki jakoś się połączą w przyszłości

musisz wierzyć w coś

intuicję, przeznaczenie, życie, karmę, cokolwiek

ponieważ wiara, że te kropki się połączą w przyszłości

da ci odwagę pójścia za głosem serca

nawet gdy kieruje cię poza jasno wytyczone ścieżki.

I to właśnie najważniejsza różnica.

Moja druga opowieść

jest na temat miłości i utraty

Miałem szczęście

odnalazłem to co kocham robić

wcześnie w swoim życiu

Woz i ja zaczęliśmy Apple w garażu moich rodziców

gdy miałem 20 lat

Pracowaliśmy ciężko i w ciągu 10 lat Apple urosło

od nas dwóch w garażu do firmy wartej dwa miliardy dolarów

z ponad czterema tysiącami pracowników.

Rok temu, wydaliśmy nasze najwspanialsze dzieło,

Macintosha,

a ja właśnie skończyłem trzydziestkę.

I wtedy zostałem zwolniony.

Jak możesz zostawć zwolniony z firmy którą założyłeś?

Coż, gdy Apple rosło, zatrudniliśmy kogoś

o kim myślałem, że jest bardzo utalentowany

by kierował firmą razem ze mną.

I przez pierwszy rok wszystko szło dobrze.

Ale później nasze wizje przyszłości zaczęły się rozmijać

i ostatecznie przestaliśmy się ze sobą zgadzać.

Kiedy to się stało, zarząd stanął po jego stronie

i w wieku 30 lat, zostałem bez pracy.

I to w sposób bardzo publiczny.

To na czym skupiałem się przez całe moje dorosłe życie zniknęło.

I było to wyniszczające.

Przez następne pare miesięcy kompletnie nie wiedziałem co ze sobą zrobić.

Miałem poczucie, że zawiodłem całe pokolenie przedsiębiorców.

Że upuściłem pałeczkę, gdy została mi przekazana.

Spotkałem się z Davidem Packardem i Bobem Noycem

i próbowałem przeprosić ich, że tak bardzo schrzaniłem.

Moja porażka była bardzo głosna i nawet rozważałem ucieczkę z Doliny Krzemowej.

Ale coś zaczęło mi świtać w głowie.

Ciągle kochałem to co robiłem.

To co wydarzyło się w Apple nie zmieniło mojego nastawienia nawet o jotę.

Zostałem odrzucony, ale nadal kochałem.

Więc zdecydowałem się zacząć od początku.

Nie umiałem wtedy tego dostrzec, lecz zwolnienie z Apple było najlepszą rzeczą

jaka mogła mi się przytrafić.

Ciężar sukcesu został zastąpiony lekkością ponownego bycia początkującym.

mniej pewnym wszystkiego

uwolniło mnie to i rozpocząłem jeden z najbardziej kreatywnych etapów mojego życia

Podczas kolejnych pięciu lat mojego życia

założylem firmę o nazwie Next

kolejną firmę o nazwie Pixar

i zakochałem się we wspaniałej kobiecie która została moją żoną.

Pixar stworzył pierwszy komputerowo wygenerowany film Toy Story

i jest dziś najbardziej udanym studiem animacyjnym na świecie.

W wyniku niezwykłego obrotu spraw

Apple kupiło Nexta

i w efekcie wróciłem do Apple

i technologia którą rozwijaliśmy w Next

jest w sercu aktualnego odrodzenia Apple

A Loreine i ja mamy wspaniałą rodzinę.

Jestem przekonany, że żadna z tych rzeczy nie zdarzyłaby się,

gdybym nie został zwolniony z Apple

Była to gorzka pigułka, ale sądzę, że pacjent jej potrzebował.

czasem życie uderza cię w głowę cegłówką

nie trać wiary.

Jestem przekonany, że jedyne co sprawiało, że wstawałem kolejnego dnia

było to, że kochałem to co robię.

Musisz znaleźc to co kochasz.

I to jest tak samo prawdziwe w stosunku do pracy, jak kochanków.

Twoja praca wypełni znaczną część twojego życia

i jedynym sposobem by czerpać z niej pełną satysfakcję

to robić to co wierzysz, że jest wspaniałe.

A jedynym sposobem by robić rzeczy wspaniałe

to kochać to co robisz.

Jeśli jeszcze tego nie znalazłeś

szukaj dalej

i nie przestawaj szukać.

Tak jak ze wszystkim co pochodzi z serca

kiedy to znajdziesz, będziesz wiedział.

I jak z każdą wspaniałą relacją, kolejne lata tylko sprawiają, że jest coraz lepiej.

Więc szukaj dalej. Nie przestawaj.

Moja trzecia opowieść jest o śmierci.

Kiedy miałem siedemnaście lat

przeczytałem cytat który brzmiał mniej więcej tak:

Jeśli przeżywasz każdy dzień tak jakby był to twój ostatni

kiedyś, z całą pewnością, będziesz miał rację.

Ten cytat zrobił na mnie wrażenie.

I od tego czasu, przez trzydzieści trzy lata

każdego ranka spoglądam w lustro i zadaje sobie pytanie

Gdyby dziś był ostatni dzień moje życia

czy chciałbym robić to, co zamierzam zrobić dziś.

I za każdym razem gdy odpowiedź brzmi "nie".

przez zbyt wiele kolejnych dni.

Wiem, że coś musze zmienić.

Świadomość, że całkiem niedługo będę martwy

jest najpotężniejszym narzędziem jakie znalazłem

pozwalającym mi podejmować ważne decyzje w życiu.

Ponieważ prawie wszystko

wszystkie zewnętrzne oczekiwania, cała duma, cały lęk przez wstydem lub porażką

wszystkie te rzeczy stają się nieważne w porównaniu ze śmiercią.

pozostawiając tylko to co jest naprawde ważne

Świadomość, że umrzesz, jest najlepszym sposobem jaki znam

by uniknąć pułapki myślenia, że masz coś do stracenia.

Jesteś już nagi

nie ma żadnego powodu by nie podążać za głosem serca.

Około roku temu, wykryto u mnie raka

miałem badanie o 7:30 rano

który jasno pokazał narośl na mojej trzustce.

Nawet nie wiedziałem wtedy, czym jest trzustka.

Lekarze powiedzieli mi, że to prawie na pewno typ raka

który nie nadaje się do leczenia

i że powinienem spodziewać się żyć nie dłużej niż trzy do sześciu miesięcy.

Mój lekarz poradził mi iść do domu

i poukładać sprawy w życiu.

Co jest szyfrem lekarzy na "przygotuj się na śmierć".

Oznacza to by iść i powiedzieć swoim dzieciom wszystko,

na co myślałeś, że masz kolejne dziesięć lat,

w ciągu kilku miesięcy.

Oznacza to, by upewnić się że wszystko jest zapięte na ostatni guzik

by uczynić to jak najłatwiejszym dla twojej rodziny.

Oznacza to, by się pożegnać.

Żyłem z tą diagnozą przez cały dzień.

Później wieczorem tego dnia miałem biopsję

gdzie włożyli mi endoskop przez gardło

przez mój brzuch i jelita

wbili igłę w moją trzustkę i pobrali kilka próbek

z guza.

byłem na środkach uspokajających, ale moja żona która była tam ze mną

powedziała mi, że gdy obejrzeli komórki pod mikroskopem

lekarz zaczął płakać.

ponieważ okazało się, że jest to bardzo żadka forma raka trzustki

która jest operacyjnie uleczalna.

Poddałem się tej operacji

i dzięki temu, czuje się dziś dobrze.

Było to najbliższe spotkanie ze śmiercią jakie miałem

i mam nadzieję, że pozostanie to takim na kilka następnych dekad.

Przeżywszy to mogę teraz powiedzieć wam to

z większą dozą pewności niż kiedy śmierć była użyteczną

ale czysto intelektualną koncepcją.

Nikt nie chce umrzeć.

Nawet ludzie którzy chcą iść do nieba

nie chcą umrzeć by się tam dostać.

A mimo to, śmierć jest wspólnym celem do którego wszyscy idziemy

nikt mu nigdy nie uciekł

I tak być powinno.

Ponieważ śmierć jest, prawdopodobnie,

najlepszym pomysłem życia.

To wykonawca zmian na usługach życia

Usuwa stare, by zrobić miejsce na nowe

Teraz nowym jesteście wy

ale za pewien czas, całkiem niedługi

staniecie się starym i zostaniecie usunięci.

Przepraszam za tak dramatyczny ton

ale tak właśnie jest.

Twój czas jest ograniczony

więc nie marnuj go, przeżywając życie innych ludzi

Nie daj się zamknąć w dogmatach

żyjąc w ramach tego co wymyślili inni

Nie pozwól by hałas opinii ludzi wokól ciebie

zagłuszył twój wewnętrzny głos.

I co najważniejsze

miej odwagę podążać za swoim sercem

i intuicją

one jakimś cudem już wiedzą

kim tak naprawdę chcesz zostać.

Wszystko inne jest mniej ważne.

Kiedy byłem młody

była pewna niesamowita książka o nazwie "Katalog Całej Ziemi"

która była jedną z biblii mojego pokolenia

została ona stworzona przez gościa o imieniu Stewart Brand

całkiem niedaleko stąd, w Menlo Park

i nadał on jej życie z lekko poetycką nutą.

Było to w późnych latach 60tych

przed komputerami osobistymi i DTP

więc została ona w całości wykonana na maszynach do pisania, z nożyczkami i aparatami polaroid.

To było troche jak Google w formie papierowej

ponad 35 lat zanim Google się pojawił.

Była ona idealistyczna, przepełniona sprytnymi narzędziami i wspaniałymi uwagami.

Stewart i jego zespół złożyli kilka wydań "Katalogu Całej Ziemi"

i wtedy, gdy wykorzystali format, stworzyli ostatnie wydanie.

Było to w połowie lat 70tych, a ja byłem w waszym wieku.

Na tylnej okładce ostatniego wydania

była fotografia wiejskiej drogi o poranku

takiej, na jaką możecie trafić podczas chodzenia po górach, jeśli się odważycie

poniżej znajdowały się słowa "Pozostań nienasycony, pozostań nierozsądny"

Była to ich pożegnalna wiadomość gdy kończyli projekt.

Pozostań nienasycony, pozostań nierozsądny.

I zawsze chciałem takim właśnie być

A teraz, gdy kończycie studia by stać się nowym

życzę wam tego samego.

Pozostańcie nienasyceni, pozostańcie nierozsądni.

Dziękuję bardzo