To nagranie zostało przygotowane przez uniwesytet Stanford.
Odwiedź nas na www.stanford.edu
Dziękuję
To zaszczyc być tutaj dziś z Wami,
na ceremonii rozdania dyplomów jednej z najlepszych uczelnii na świecie.
Prawdę mówiąc,
nigdy nie ukończyłem studiów.
I to jest najbliżej jak kiedykolwiek byłem
ceremonii wręczenia dyplomów.
Dziś chcę się z wami podzielić trzema opowieściami z mojego życia
Tylko tyle. Nic wielkiego. Tylko trzy opowieści.
Pierwsza z nich
jest o łączeniu kropek.
Zrezygnowałem z Reed College po pierwszych sześciu miesiącach,
ale potem dalej przychodziłem na nią przez kolejne 18 miesięcy
zanim naprawdę odszedłem.
Więc czemu zrezygnowałem?
Wszystko zaczęło się zanim się urodziłem.
Moja biologiczna matka była młodą, niezamężną studentką
i zdecydowała się oddać mnie do adopcji.
Była przekonana, że powinienem zostać adoptowany
przez parę z wyższym wykształceniem.
Więc wszystko zostało zaplanowane,
abym został zaadoptowany w dniu urodzin
przez prawnika i jego żonę.
Tylko, że kiedy już się urodziłem
ta para zdecydowała, że tak naprawdę chciała dziewczynkę.
Więc moi rodzice, którzy byli na liście oczekujących
dostali telefon w środku nocy z pytaniem:
Mamy niespodziewanego chłopca. Chcecie go?
Odpowiedzieli: oczywiście!
Moja biologiczna matka odkryła później
że moja mama nigdy nie skończyła studiów
a mój tata nigdy nie zdał matury.
Odmówiła więc podpisania końcowych dokumentów adopcyjnych.
Ustąpiła dopiero kilka miesięcy później
kiedy moi rodzice przysięgli, że ja pójdę na studia.
Tak zaczęło się moje życie.
17 lat później trafiłem na studia,
ale naiwnie wybrałem uczelnie, która jest prawie tak droga jak Stanford.
I wszystkie oszczędności moich ciężko pracujących rodziców
były wydawane na czesne.
Po sześciu miesiącach nie widziałem już dalej sensu tego ciągnąć.
Nie miałem pojęcia co chcę zrobić w życiu
i żadnego pojęcia w jaki sposób studia miałby mi pomóc to ustalić.
I tak byłem na tych studiach
wydając wszystkie pieniądze jakie moi rodzice zaoszczędzili przez całe życie
więc zdecydowałem się rzucić studia i liczyć, że wszystko się ułoży.
Kiedy to zrobiłem byłem wystraszony, ale dziś wiem,
że to jedna z najlepszych decyzji jakie kiedykolwiek podjąłem.
W momencie gdy zrezygnowałem, mogłem przestać chodzić
na wymagane zajęcia, które nie były dla mnie interesujące.
i zacząć chodzić na te, które wyglądały na znacznie ciekawsze.
Nie wszystko było takie romantyczne.
Nie miałem pokoju w akademiku, więc spałem na podłodze
w pokoju znajomych.
Zwracałem butelki po coli, za pięć centów za butelkę
żeby kupić za to jedzenie.
I przechodziłem 11 kilometrów przez całe miasto w każdą niedzielę wieczorem
by zjeść jedyny ciepły posiłek w tym tygodniu w świątyni Hare Kryshna.
Był przepyszny!
I wiele rzeczy z na które się natknąłem
podążając za moją ciekawością i intuicją
okazało się dużo później bezcenne.
Dam wam jeden przykład.
Reed College oferował wówczas prawdopodobnie najlepszy kurs kaligrafi w całym kraju.
Na terenie całego kampusu, każdy plakat, każda tabliczka
każdy rysunek był pięknie i ręcznie wykaligrafowany.
Ponieważ rzuciłem studia nie musiałem chodzić na normalne zajęcia
postanowiłem zapisać się na zajęcia z kaligrafii by nauczyć się jak to robić.
Nauczyłem się o szeryfowym i bezszeryfowym kroju pisma,
o różnicowaniu przestrzeni między różnymi kombinacjami liter,
o tym co sprawia, że wspaniała typografia jest... wspaniała.
było to piękne, niesamowite, artystycznie subtelne w sposób,
którego nauka nie potrafi uchwycić.
I byłem tym zafascynowany.
Nic z tego nie miało żadnej szansy na praktycznie zastosowanie w moim życiu.
Lecz dziesięć lat później
kiedy projektowaliśmy pierwszy komputer typu Macintosh
wszystko to znalazło zastosowanie.
I wkomponowaliśmy to w całości w Maca.
Był to pierwszy komputer z piękną typografią.
Gdybym nigdy nie poszedł na ten jeden kurs na studiach
Mac nigdy nie miałby wielu krojów pisma, czy proporcjonalnie rozłożonych czcionek.
A ponieważ Windows skopiował po prostu Maca
jest całkiem prawdopodobne, że żaden komputer nigdy by ich nie miał.
Gdybym nie rzucił studiów, nie poszedłbym na ten kurs kaligrafii
i komputery mogłby nigdy nie mieć pięknej typografii którą mają.
Oczywiście nie było możliwe połączenie kropek patrząc w przód
kiedy byłem na studiach.
Ale było to bardzo, bardzo wyraźne, kiedy spojrzało się na to wstecz 10 lat później.
Powtarzam, nie możesz połączyć kropek patrząc w przód
można je połączyć tylko patrząc wstecz.
Musisz więć ufać, że te kropki jakoś się połączą w przyszłości
musisz wierzyć w coś
intuicję, przeznaczenie, życie, karmę, cokolwiek
ponieważ wiara, że te kropki się połączą w przyszłości
da ci odwagę pójścia za głosem serca
nawet gdy kieruje cię poza jasno wytyczone ścieżki.
I to właśnie najważniejsza różnica.
Moja druga opowieść
jest na temat miłości i utraty
Miałem szczęście
odnalazłem to co kocham robić
wcześnie w swoim życiu
Woz i ja zaczęliśmy Apple w garażu moich rodziców
gdy miałem 20 lat
Pracowaliśmy ciężko i w ciągu 10 lat Apple urosło
od nas dwóch w garażu do firmy wartej dwa miliardy dolarów
z ponad czterema tysiącami pracowników.
Rok temu, wydaliśmy nasze najwspanialsze dzieło,
Macintosha,
a ja właśnie skończyłem trzydziestkę.
I wtedy zostałem zwolniony.
Jak możesz zostawć zwolniony z firmy którą założyłeś?
Coż, gdy Apple rosło, zatrudniliśmy kogoś
o kim myślałem, że jest bardzo utalentowany
by kierował firmą razem ze mną.
I przez pierwszy rok wszystko szło dobrze.
Ale później nasze wizje przyszłości zaczęły się rozmijać
i ostatecznie przestaliśmy się ze sobą zgadzać.
Kiedy to się stało, zarząd stanął po jego stronie
i w wieku 30 lat, zostałem bez pracy.
I to w sposób bardzo publiczny.
To na czym skupiałem się przez całe moje dorosłe życie zniknęło.
I było to wyniszczające.
Przez następne pare miesięcy kompletnie nie wiedziałem co ze sobą zrobić.
Miałem poczucie, że zawiodłem całe pokolenie przedsiębiorców.
Że upuściłem pałeczkę, gdy została mi przekazana.
Spotkałem się z Davidem Packardem i Bobem Noycem
i próbowałem przeprosić ich, że tak bardzo schrzaniłem.
Moja porażka była bardzo głosna i nawet rozważałem ucieczkę z Doliny Krzemowej.
Ale coś zaczęło mi świtać w głowie.
Ciągle kochałem to co robiłem.
To co wydarzyło się w Apple nie zmieniło mojego nastawienia nawet o jotę.
Zostałem odrzucony, ale nadal kochałem.
Więc zdecydowałem się zacząć od początku.
Nie umiałem wtedy tego dostrzec, lecz zwolnienie z Apple było najlepszą rzeczą
jaka mogła mi się przytrafić.
Ciężar sukcesu został zastąpiony lekkością ponownego bycia początkującym.
mniej pewnym wszystkiego
uwolniło mnie to i rozpocząłem jeden z najbardziej kreatywnych etapów mojego życia
Podczas kolejnych pięciu lat mojego życia
założylem firmę o nazwie Next
kolejną firmę o nazwie Pixar
i zakochałem się we wspaniałej kobiecie która została moją żoną.
Pixar stworzył pierwszy komputerowo wygenerowany film Toy Story
i jest dziś najbardziej udanym studiem animacyjnym na świecie.
W wyniku niezwykłego obrotu spraw
Apple kupiło Nexta
i w efekcie wróciłem do Apple
i technologia którą rozwijaliśmy w Next
jest w sercu aktualnego odrodzenia Apple
A Loreine i ja mamy wspaniałą rodzinę.
Jestem przekonany, że żadna z tych rzeczy nie zdarzyłaby się,
gdybym nie został zwolniony z Apple
Była to gorzka pigułka, ale sądzę, że pacjent jej potrzebował.
czasem życie uderza cię w głowę cegłówką
nie trać wiary.
Jestem przekonany, że jedyne co sprawiało, że wstawałem kolejnego dnia
było to, że kochałem to co robię.
Musisz znaleźc to co kochasz.
I to jest tak samo prawdziwe w stosunku do pracy, jak kochanków.
Twoja praca wypełni znaczną część twojego życia
i jedynym sposobem by czerpać z niej pełną satysfakcję
to robić to co wierzysz, że jest wspaniałe.
A jedynym sposobem by robić rzeczy wspaniałe
to kochać to co robisz.
Jeśli jeszcze tego nie znalazłeś
szukaj dalej
i nie przestawaj szukać.
Tak jak ze wszystkim co pochodzi z serca
kiedy to znajdziesz, będziesz wiedział.
I jak z każdą wspaniałą relacją, kolejne lata tylko sprawiają, że jest coraz lepiej.
Więc szukaj dalej. Nie przestawaj.
Moja trzecia opowieść jest o śmierci.
Kiedy miałem siedemnaście lat
przeczytałem cytat który brzmiał mniej więcej tak:
Jeśli przeżywasz każdy dzień tak jakby był to twój ostatni
kiedyś, z całą pewnością, będziesz miał rację.
Ten cytat zrobił na mnie wrażenie.
I od tego czasu, przez trzydzieści trzy lata
każdego ranka spoglądam w lustro i zadaje sobie pytanie
Gdyby dziś był ostatni dzień moje życia
czy chciałbym robić to, co zamierzam zrobić dziś.
I za każdym razem gdy odpowiedź brzmi "nie".
przez zbyt wiele kolejnych dni.
Wiem, że coś musze zmienić.
Świadomość, że całkiem niedługo będę martwy
jest najpotężniejszym narzędziem jakie znalazłem
pozwalającym mi podejmować ważne decyzje w życiu.
Ponieważ prawie wszystko
wszystkie zewnętrzne oczekiwania, cała duma, cały lęk przez wstydem lub porażką
wszystkie te rzeczy stają się nieważne w porównaniu ze śmiercią.
pozostawiając tylko to co jest naprawde ważne
Świadomość, że umrzesz, jest najlepszym sposobem jaki znam
by uniknąć pułapki myślenia, że masz coś do stracenia.
Jesteś już nagi
nie ma żadnego powodu by nie podążać za głosem serca.
Około roku temu, wykryto u mnie raka
miałem badanie o 7:30 rano
który jasno pokazał narośl na mojej trzustce.
Nawet nie wiedziałem wtedy, czym jest trzustka.
Lekarze powiedzieli mi, że to prawie na pewno typ raka
który nie nadaje się do leczenia
i że powinienem spodziewać się żyć nie dłużej niż trzy do sześciu miesięcy.
Mój lekarz poradził mi iść do domu
i poukładać sprawy w życiu.
Co jest szyfrem lekarzy na "przygotuj się na śmierć".
Oznacza to by iść i powiedzieć swoim dzieciom wszystko,
na co myślałeś, że masz kolejne dziesięć lat,
w ciągu kilku miesięcy.
Oznacza to, by upewnić się że wszystko jest zapięte na ostatni guzik
by uczynić to jak najłatwiejszym dla twojej rodziny.
Oznacza to, by się pożegnać.
Żyłem z tą diagnozą przez cały dzień.
Później wieczorem tego dnia miałem biopsję
gdzie włożyli mi endoskop przez gardło
przez mój brzuch i jelita
wbili igłę w moją trzustkę i pobrali kilka próbek
z guza.
byłem na środkach uspokajających, ale moja żona która była tam ze mną
powedziała mi, że gdy obejrzeli komórki pod mikroskopem
lekarz zaczął płakać.
ponieważ okazało się, że jest to bardzo żadka forma raka trzustki
która jest operacyjnie uleczalna.
Poddałem się tej operacji
i dzięki temu, czuje się dziś dobrze.
Było to najbliższe spotkanie ze śmiercią jakie miałem
i mam nadzieję, że pozostanie to takim na kilka następnych dekad.
Przeżywszy to mogę teraz powiedzieć wam to
z większą dozą pewności niż kiedy śmierć była użyteczną
ale czysto intelektualną koncepcją.
Nikt nie chce umrzeć.
Nawet ludzie którzy chcą iść do nieba
nie chcą umrzeć by się tam dostać.
A mimo to, śmierć jest wspólnym celem do którego wszyscy idziemy
nikt mu nigdy nie uciekł
I tak być powinno.
Ponieważ śmierć jest, prawdopodobnie,
najlepszym pomysłem życia.
To wykonawca zmian na usługach życia
Usuwa stare, by zrobić miejsce na nowe
Teraz nowym jesteście wy
ale za pewien czas, całkiem niedługi
staniecie się starym i zostaniecie usunięci.
Przepraszam za tak dramatyczny ton
ale tak właśnie jest.
Twój czas jest ograniczony
więc nie marnuj go, przeżywając życie innych ludzi
Nie daj się zamknąć w dogmatach
żyjąc w ramach tego co wymyślili inni
Nie pozwól by hałas opinii ludzi wokól ciebie
zagłuszył twój wewnętrzny głos.
I co najważniejsze
miej odwagę podążać za swoim sercem
i intuicją
one jakimś cudem już wiedzą
kim tak naprawdę chcesz zostać.
Wszystko inne jest mniej ważne.
Kiedy byłem młody
była pewna niesamowita książka o nazwie "Katalog Całej Ziemi"
która była jedną z biblii mojego pokolenia
została ona stworzona przez gościa o imieniu Stewart Brand
całkiem niedaleko stąd, w Menlo Park
i nadał on jej życie z lekko poetycką nutą.
Było to w późnych latach 60tych
przed komputerami osobistymi i DTP
więc została ona w całości wykonana na maszynach do pisania, z nożyczkami i aparatami polaroid.
To było troche jak Google w formie papierowej
ponad 35 lat zanim Google się pojawił.
Była ona idealistyczna, przepełniona sprytnymi narzędziami i wspaniałymi uwagami.
Stewart i jego zespół złożyli kilka wydań "Katalogu Całej Ziemi"
i wtedy, gdy wykorzystali format, stworzyli ostatnie wydanie.
Było to w połowie lat 70tych, a ja byłem w waszym wieku.
Na tylnej okładce ostatniego wydania
była fotografia wiejskiej drogi o poranku
takiej, na jaką możecie trafić podczas chodzenia po górach, jeśli się odważycie
poniżej znajdowały się słowa "Pozostań nienasycony, pozostań nierozsądny"
Była to ich pożegnalna wiadomość gdy kończyli projekt.
Pozostań nienasycony, pozostań nierozsądny.
I zawsze chciałem takim właśnie być
A teraz, gdy kończycie studia by stać się nowym
życzę wam tego samego.
Pozostańcie nienasyceni, pozostańcie nierozsądni.
Dziękuję bardzo