[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:05.92,0:00:12.52,Default,,0000,0000,0000,,Cứ mỗi hai giây, sẽ có một người\Nở đâu đó trên thế giới bị đột quỵ. Dialogue: 0,0:00:12.52,0:00:17.88,Default,,0000,0000,0000,,Và cứ sáu người sẽ có một người bị đột quỵ\Nvào thời điểm nào đó trong đời. Dialogue: 0,0:00:17.88,0:00:20.82,Default,,0000,0000,0000,,Đột quỵ gây thiếu oxy \Nđến các tế bào não Dialogue: 0,0:00:20.82,0:00:23.59,Default,,0000,0000,0000,,là một trong những nguyên nhân\Ngây tử vong phổ biến nhất Dialogue: 0,0:00:23.59,0:00:26.78,Default,,0000,0000,0000,,và là nguyên nhân chính gây tàn tật\Ncó thể ngăn ngừa. Dialogue: 0,0:00:26.78,0:00:31.45,Default,,0000,0000,0000,,Khi ai đó trải qua cơn đột quỵ,\Ntrợ giúp y tế kịp thời là rất quan trọng, Dialogue: 0,0:00:31.45,0:00:34.73,Default,,0000,0000,0000,,và thường giúp tránh được\Ntổn thương não vĩnh viễn. Dialogue: 0,0:00:34.73,0:00:37.59,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng điều gì gây ra đột quỵ? Dialogue: 0,0:00:37.59,0:00:40.85,Default,,0000,0000,0000,,Và bác sĩ sẽ làm gì để xử lý? Dialogue: 0,0:00:40.85,0:00:44.52,Default,,0000,0000,0000,,Bộ não chỉ chiếm 2% khối lượng cơ thể Dialogue: 0,0:00:44.52,0:00:48.96,Default,,0000,0000,0000,,nhưng tiêu thụ hơn 20% oxy trong máu. Dialogue: 0,0:00:48.96,0:00:52.75,Default,,0000,0000,0000,,Oxy được đưa lên não\Nthông qua một hệ động mạch. Dialogue: 0,0:00:52.75,0:00:55.64,Default,,0000,0000,0000,,Động mạch cảnh cung cấp oxy\Ncho phần trước não, Dialogue: 0,0:00:55.64,0:00:58.69,Default,,0000,0000,0000,,động mạch đốt sống\Ncung cấp cho phần não sau. Dialogue: 0,0:00:58.69,0:01:00.72,Default,,0000,0000,0000,,Chúng được kết nối với nhau, Dialogue: 0,0:01:00.72,0:01:03.37,Default,,0000,0000,0000,,và được chia thành các mạch\Nnhỏ và nhỏ hơn nữa, Dialogue: 0,0:01:03.37,0:01:07.38,Default,,0000,0000,0000,,giúp hàng tỉ neuron thần kinh\Nnhận được lượng oxy cần thiết. Dialogue: 0,0:01:07.38,0:01:12.86,Default,,0000,0000,0000,,Nếu dòng máu bị gián đoạn, cung cấp oxy\Ndừng lại và các tế bào não sẽ chết. Dialogue: 0,0:01:12.86,0:01:15.49,Default,,0000,0000,0000,,Điều này có thể xảy ra theo hai cách. Dialogue: 0,0:01:15.49,0:01:20.64,Default,,0000,0000,0000,,Đột quỵ xuất huyết xảy ra khi \Nmạch máu bị thủng gây mất máu. Dialogue: 0,0:01:20.64,0:01:23.53,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng loại phổ biến hơn là\Nđột quỵ do thiếu máu cục bộ, Dialogue: 0,0:01:23.53,0:01:28.18,Default,,0000,0000,0000,,khi một cục máu đông chặn mạch máu\Nvà làm máu ngừng lưu thông. Dialogue: 0,0:01:28.18,0:01:30.63,Default,,0000,0000,0000,,Vậy những cục máu đông này \Ntừ đâu mà ra? Dialogue: 0,0:01:30.63,0:01:33.59,Default,,0000,0000,0000,,Trong vài dịp hiếm gặp,\Nmột thay đổi đột ngột trong nhịp tim Dialogue: 0,0:01:33.59,0:01:37.90,Default,,0000,0000,0000,,ngăn cản buồng trên của tim\Nco bóp bình thường. Dialogue: 0,0:01:37.90,0:01:39.81,Default,,0000,0000,0000,,Điều này làm chậm sự lưu thông máu, Dialogue: 0,0:01:39.81,0:01:44.94,Default,,0000,0000,0000,,làm tiểu cầu, các nhân tố gây đông máu,\Nvà các sợi huyết dính lại với nhau. Dialogue: 0,0:01:44.94,0:01:46.73,Default,,0000,0000,0000,,Cục máu đông sẽ được đưa tới Dialogue: 0,0:01:46.73,0:01:50.61,Default,,0000,0000,0000,,động mạch và các mạch máu\Ncung cấp cho não Dialogue: 0,0:01:50.61,0:01:54.09,Default,,0000,0000,0000,,cho tới khi nó không thể\Ndi chuyển được nữa. Dialogue: 0,0:01:54.09,0:01:56.30,Default,,0000,0000,0000,,Đây được gọi là sự tắc nghẽn mạch, Dialogue: 0,0:01:56.30,0:02:00.66,Default,,0000,0000,0000,,nó cắt giảm lượng oxy cung cấp\Nđến toàn bộ các tế bào ở hạ lưu. Dialogue: 0,0:02:00.66,0:02:05.86,Default,,0000,0000,0000,,Bộ não không có cơ quan cảm nhận cơn đau,\Nnên bạn không thể cảm thấy sự tắc nghẽn. Dialogue: 0,0:02:05.86,0:02:08.67,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng sự thiếu hụt oxy\Nlàm chậm chức năng não Dialogue: 0,0:02:08.67,0:02:11.80,Default,,0000,0000,0000,,có thể gây ra những tác động bất ngờ\Nvà dễ nhận biết. Dialogue: 0,0:02:11.80,0:02:15.59,Default,,0000,0000,0000,,Ví dụ, nếu khu vực bị ảnh hưởng\Nchịu trách nhiệm về ngôn ngữ, Dialogue: 0,0:02:15.59,0:02:18.51,Default,,0000,0000,0000,,từ ngữ nói ra có thể bị lắp. Dialogue: 0,0:02:18.51,0:02:21.97,Default,,0000,0000,0000,,Nếu đột quỵ ảnh hưởng đến phần não\Nđiều khiển vận động cơ bắp, Dialogue: 0,0:02:21.97,0:02:26.55,Default,,0000,0000,0000,,nó có thể gây ra tình trạng yếu ớt,\Nthường chỉ ở một bên cơ thể. Dialogue: 0,0:02:26.55,0:02:30.44,Default,,0000,0000,0000,,Khi điều này xảy ra,\Ncơ thể sẽ cố gắng bù đắp ngay lập tức Dialogue: 0,0:02:30.44,0:02:33.66,Default,,0000,0000,0000,,bằng cách chuyển hướng dòng máu\Nđến khu vực bị ảnh hưởng, Dialogue: 0,0:02:33.66,0:02:36.12,Default,,0000,0000,0000,,nhưng đây không phải là\Ngiải pháp chu toàn. Dialogue: 0,0:02:36.12,0:02:39.82,Default,,0000,0000,0000,,Cuối cùng, những tế bào thiếu oxy\Nbắt đầu chết, Dialogue: 0,0:02:39.82,0:02:43.75,Default,,0000,0000,0000,,dẫn đến tổn thương não nghiêm trọng,\Ncó thể là vĩnh viễn. Dialogue: 0,0:02:43.75,0:02:48.39,Default,,0000,0000,0000,,Đó là lý do tại sao cần trợ giúp y tế\Ncàng nhanh càng tốt. Dialogue: 0,0:02:48.39,0:02:51.37,Default,,0000,0000,0000,,Việc điều trị đầu tiên là truyền\Nmột loại thuốc tiêm tĩnh mạch Dialogue: 0,0:02:51.37,0:02:54.20,Default,,0000,0000,0000,,gọi là chất hoạt hóa Plasminogen mô, Dialogue: 0,0:02:54.20,0:02:55.88,Default,,0000,0000,0000,,phá vỡ cục máu đông Dialogue: 0,0:02:55.88,0:02:59.86,Default,,0000,0000,0000,,và cho phép máu lưu thông lại\Ntrong động mạch bị tổn thương. Dialogue: 0,0:02:59.86,0:03:02.02,Default,,0000,0000,0000,,Nếu được truyền trong vòng vài giờ, Dialogue: 0,0:03:02.02,0:03:05.42,Default,,0000,0000,0000,,loại thuốc này làm tăng đáng kể\Ncơ hội sống sót Dialogue: 0,0:03:05.42,0:03:08.50,Default,,0000,0000,0000,,và ngăn ngừa các hậu quả lâu dài. Dialogue: 0,0:03:08.50,0:03:11.65,Default,,0000,0000,0000,,Nếu không thể truyền\Nchất hoạt hóa Plasminogen mô Dialogue: 0,0:03:11.65,0:03:13.98,Default,,0000,0000,0000,,vì bệnh nhân đang dùng \Nnhững thuốc khác, Dialogue: 0,0:03:13.98,0:03:18.14,Default,,0000,0000,0000,,hay có tiền sử chảy máu nặng,\Nhay cục máu đông quá lớn, Dialogue: 0,0:03:18.14,0:03:23.57,Default,,0000,0000,0000,,các bác sĩ sẽ thực hiện một quy trình\Ngọi là can thiệp nội mạch. Dialogue: 0,0:03:23.58,0:03:28.92,Default,,0000,0000,0000,,Dùng thuốc nhuộm huỳnh quang\Nrọi sáng các mạch máu dưới tia X cực mạnh, Dialogue: 0,0:03:28.92,0:03:33.15,Default,,0000,0000,0000,,bác sĩ sẽ chèn một ống dẻo, dài và nhỏ\Ngọi là ống thông Dialogue: 0,0:03:33.15,0:03:35.38,Default,,0000,0000,0000,,vào một động mạch ở chân Dialogue: 0,0:03:35.38,0:03:38.51,Default,,0000,0000,0000,,và điều khiển nó đến chỗ tắc nghẽn. Dialogue: 0,0:03:38.51,0:03:41.38,Default,,0000,0000,0000,,Một thiết bị loại bỏ\Nđược dẫn vào ống thông này. Dialogue: 0,0:03:41.38,0:03:45.87,Default,,0000,0000,0000,,Nó sẽ nở rộng và neo vào cục máu\Nngay khi đi qua. Dialogue: 0,0:03:45.87,0:03:50.60,Default,,0000,0000,0000,,Sau đó, ống thông sẽ kéo cục máu ra\Nkhi nó được tháo bỏ. Dialogue: 0,0:03:50.60,0:03:53.71,Default,,0000,0000,0000,,Các phương pháp điều trị này\Nphải được thực hiện càng sớm càng tốt Dialogue: 0,0:03:53.71,0:03:55.34,Default,,0000,0000,0000,,để bảo toàn chức năng não, Dialogue: 0,0:03:55.34,0:03:59.59,Default,,0000,0000,0000,,có nghĩa là phải nhanh chóng nhận ra\Nnếu ai đó sắp bị đột quỵ. Dialogue: 0,0:03:59.59,0:04:01.02,Default,,0000,0000,0000,,Vậy làm sao để biết? Dialogue: 0,0:04:01.02,0:04:03.87,Default,,0000,0000,0000,,Đây là ba cách thử nhanh chóng: Dialogue: 0,0:04:03.87,0:04:06.56,Default,,0000,0000,0000,,1. Yêu cầu họ mỉm cười. Dialogue: 0,0:04:06.56,0:04:11.12,Default,,0000,0000,0000,,Miệng bị méo hay gương mặt chảy xệ\Ncó thể biểu thị sự yếu cơ. Dialogue: 0,0:04:11.12,0:04:13.88,Default,,0000,0000,0000,,2. Đề nghị người đó giơ hai tay lên. Dialogue: 0,0:04:13.88,0:04:19.83,Default,,0000,0000,0000,,Nếu một tay đổ xuống, cánh tay bị yếu đó\Ncũng là dấu hiệu của đột quỵ. Dialogue: 0,0:04:19.83,0:04:23.92,Default,,0000,0000,0000,,3. Yêu cầu họ lặp lại một từ\Nhay cụm từ đơn giản. Dialogue: 0,0:04:23.92,0:04:26.79,Default,,0000,0000,0000,,Nếu họ nói líu lưỡi hay \Nphát âm kỳ lạ, Dialogue: 0,0:04:26.79,0:04:31.49,Default,,0000,0000,0000,,có thể khu vực ngôn ngữ trong não\Nbị thiếu oxy. Dialogue: 0,0:04:31.49,0:04:37.28,Default,,0000,0000,0000,,Đây đôi khi được gọi là thử nghiệm FAST,\NT là viết tắt của Time. Dialogue: 0,0:04:37.28,0:04:42.29,Default,,0000,0000,0000,,Nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào,\Nhãy gọi cấp cứu ngay lập tức. Dialogue: 0,0:04:42.29,0:04:46.07,Default,,0000,0000,0000,,Mạng sống có thể phụ thuộc vào đó.