WEBVTT

00:00:07.033 --> 00:00:12.325
2 секунд тутам хэн нэгэн,
хаа нэгтээ цус харваж байдаг.

00:00:12.465 --> 00:00:17.065
Мөн 6 хүн тутмын 1 нь амьдралдаа
хэзээ нэгэн цагт цус харвах магадлалтай.

00:00:17.848 --> 00:00:20.868
Тархинд очих хүчилтөрөгч дутагдсанаар
цус харвадаг.

00:00:20.868 --> 00:00:23.589
Энэ нь нас баралт болон
урьдчилан сэргийлж болохуйц

00:00:23.589 --> 00:00:26.485
хөгжлийн бэрхшээлийн
хамгийн түгээмэл шалтгаан юм.

00:00:26.785 --> 00:00:31.449
Хэн нэгэн цус харвах үед
яаралтай эмнэлгийн тусламж авснаар

00:00:31.449 --> 00:00:34.729
цаашид учрах тархины гэмтлээс
сэргийлэх боломжтой.

00:00:34.729 --> 00:00:37.588
Гэхдээ цус харвалтын шалтгаан нь юу вэ?

00:00:37.588 --> 00:00:40.849
Эмч нар үүнийг хэрхэн эмчилдэг вэ?

NOTE Paragraph

00:00:40.849 --> 00:00:44.520
Тархи хүний биеийн жингийн 
хоёр хувийг эзэлдэг ч

00:00:44.520 --> 00:00:48.958
хүчилтөрөгчийн хориос илүү 
хувийг ашигладаг.

00:00:48.958 --> 00:00:52.751
Тэрхүү хүчилтөрөгч нь артерийн судсаар 
дамжин тархинд хүргэгддэг.

00:00:52.751 --> 00:00:55.638
Картотид артери тархины урд хэсгийг,

00:00:55.638 --> 00:00:58.688
нугалмын артери ард хэсгийг тэтгэдэг.

00:00:58.688 --> 00:01:00.719
Эдгээр нь хоорондоо холбоотой ба

00:01:00.719 --> 00:01:03.369
хялгасан судсаар дамжин,

00:01:03.369 --> 00:01:07.380
хэдэн тэрбум мэдрэлийн эсүүдэд 
шаардлагатай хүчилтөрөгчийг өгдөг.

00:01:07.380 --> 00:01:13.109
Хэрэв цусны урсгал саатаж хүчилтөрөгч 
очихоо боливол мэдрэлийн эсүүд үхнэ.

00:01:13.349 --> 00:01:15.490
Ийм зүйл тохиолдох хоёр шалтгаан бий.

00:01:15.490 --> 00:01:20.641
Тархины судас гэмтэж хагарснаас
цус алдаж хурахыг цус алдалт гэнэ.

00:01:20.641 --> 00:01:23.530
Гэхдээ хамгийн түгээмэл нь 
ишемийн цус харвалт ба

00:01:23.530 --> 00:01:28.518
энэ нь тромб буюу цусны бүлэн үүсэж
урсгалыг нь зогсоосноор үүсдэг.

NOTE Paragraph

00:01:28.518 --> 00:01:30.690
Цусны бүлэн яагаад үүсдэг вэ?

00:01:30.690 --> 00:01:33.591
Ховор тохиолдолд зүрхний
цохилтод гэнэтийн өөрчлөлт орж

00:01:33.591 --> 00:01:37.620
зүрхний дээд булчингийн
агших үйл ажиллагаа саардаг.

00:01:37.900 --> 00:01:39.809
Ингэж цусны урсгал удаашран,

00:01:39.809 --> 00:01:44.922
ялтас, фибрин бусад бүлэгнүүлэгч
бодисууд хоорондоо нийлнэ.

00:01:45.392 --> 00:01:46.731
Цусны бүлэн зөөгдөж явсаар

00:01:46.731 --> 00:01:50.411
тархины бүр нарийн
хялгасан судсаар багталгүй

00:01:50.451 --> 00:01:54.092
судсыг бөглөдөг.

00:01:54.092 --> 00:01:56.297
Үүнийг цусны судасны бөглөрөл гэх ба

00:01:56.297 --> 00:02:00.665
энэ нь тархины эсийн
хүчилтөрөгчийн хангамжийг зогсоодог.

00:02:00.665 --> 00:02:05.402
Тархи өвчин мэдрэхгүй тул 
цус харваж байгаагаа хүн өөрөө мэддэггүй.

00:02:05.862 --> 00:02:08.832
Гэхдээ хүчилтөрөгчөөр дутсан
тархины үйл ажиллагаа саардаг тул

00:02:08.852 --> 00:02:11.612
гэнэтийн, мэдэгдэхүйц өөрчлөлт
ажиглагдана.

00:02:11.802 --> 00:02:15.593
Жишээ нь, хэрэв хүний хэл яриаг 
удирддаг хэсэгт харвасан бол

00:02:15.593 --> 00:02:18.514
тухайн хүн зуурч ярих магадлалтай.

00:02:18.514 --> 00:02:21.972
Хэрэв булчинг удирддаг
тархины хэсэгт харвасан бол

00:02:21.972 --> 00:02:26.213
ихэнхдээ хүний биеийн
нэг тал нь сулбагар болно.

NOTE Paragraph

00:02:26.553 --> 00:02:30.435
Энэ үед хүний бие
хүчилтөрөгч дутагдсан хэсэгт

00:02:30.435 --> 00:02:33.405
даруй цус шахах гэж оролдох ч

00:02:33.405 --> 00:02:35.885
энэ нь үр дүнтэй шийдэл биш.

00:02:35.885 --> 00:02:39.824
Эцэст нь хүчилтөрөгч дутагдсан
хэсгийн эсүүд үхжиж,

00:02:39.824 --> 00:02:43.748
тархийг маш хүнд эсвэл
насан туршийн гэмтэлд оруулдаг.

00:02:43.748 --> 00:02:48.390
Ийм учир яаралтай эмнэлгийн
туслалцаа авах нь маш чухал.

00:02:48.390 --> 00:02:51.370
Эхний эмчилгээ нь

00:02:51.370 --> 00:02:53.535
Эдийн Плазмын Хурдасгуур буюу

00:02:53.535 --> 00:02:56.154
судасны бүлэнг задлах чадвартай
бодисыг судсаар урсгаж

00:02:56.154 --> 00:02:59.445
бөглөрсөн артерийн судасны
урсгалыг тогтворжуулдаг.

00:02:59.855 --> 00:03:02.015
Цус харваснаас хэдэн цагийн дотор хийгдвэл

00:03:02.015 --> 00:03:05.415
өвчтөнийг аврах магадлал ихсэж

00:03:05.415 --> 00:03:08.496
нас барах, тархины гэмтэл
авахаас сэргийлнэ.

NOTE Paragraph

00:03:08.496 --> 00:03:11.646
Хэрэв өвчтөний одоо ууж байгаа
эмээс болоод,

00:03:11.646 --> 00:03:13.976
мөн өмнө нь их хэмжээгээр 
цус алдаж байсан,

00:03:13.976 --> 00:03:15.595
эсвэл цусны бүлэн хэт том бол

00:03:15.595 --> 00:03:18.336
бол энэ эмчилгээг хийх боломжгүй.

00:03:18.336 --> 00:03:23.605
Энэ тохиолдолд цусны бүлэнг авах
мэс заслыг эмч нар хийдэг.

00:03:23.605 --> 00:03:28.194
Гэрэл цацруулагч будаг ба
хүчтэй рентген туяа ашиглан

00:03:28.194 --> 00:03:33.146
судас хаана бөглөрснийг тодорхойлж
дараа нь мэс засалч урт, уян катетерыг

00:03:33.146 --> 00:03:35.375
хөлийн артериас эхлэн оруулж

00:03:35.375 --> 00:03:38.508
бөглөрсөн хэсэг хүртэл 
судаснаас судас дамжин гүйлгэнэ.

00:03:38.508 --> 00:03:41.377
Дэгээг катетер дотор оруулна.

00:03:41.377 --> 00:03:45.867
Дэгээ нь цусны бүлэнд хүрээд
томорч бүлэнг орооно.

00:03:45.867 --> 00:03:50.737
Дараа нь катетераа авахдаа
бүлэнг цуг татаж гаргана.

NOTE Paragraph

00:03:50.737 --> 00:03:53.369
Тархины үйл ажиллагааг
хэвийн үлдээхийн тулд

00:03:53.369 --> 00:03:55.338
энэ мэс заслыг
хурдан хийх хэрэгтэй.

00:03:55.338 --> 00:03:59.588
Энэ нь харвалтыг хурдан
таних хэрэгтэй гэсэн үг.

00:03:59.588 --> 00:04:01.017
Тэгвэл хэрхэн таних вэ?

00:04:01.017 --> 00:04:03.869
Дараах 3 зүйлийг хийгээрэй.

00:04:03.869 --> 00:04:06.558
1. Харваж байгаа хүнийг инээлгэ.

00:04:06.558 --> 00:04:11.118
Далий уруул эсвэл нүүрний булчин
унжиж байвал булчин нь суларсны шинж.

00:04:11.118 --> 00:04:13.879
2. Гарыг нь өргүүл.

00:04:13.879 --> 00:04:19.829
Нэг гар нь өөрөө бууж байвал
энэ нь цус харвалтын шинж.

00:04:19.849 --> 00:04:23.708
3. Ямар нэгэн үг эсвэл энгийн өгүүлбэр
давтаж хэлүүл.

00:04:23.748 --> 00:04:26.939
Хэрэв яриа нь зуурсан, эсвэл 
хачин сонсогдвол

00:04:26.939 --> 00:04:32.701
хэл ярианы хэсгийн тархи хүчилтөрөгчийн 
дутагдалд орсны шинж.

00:04:32.701 --> 00:04:37.064
Энэ аргыг заримдаа ХААХ арга гэдэг.
(Харах, Алхах, Алдах, Хэлэх)

00:04:37.109 --> 00:04:41.917
Хэрэв эдгээр шинж тэмдэг ажиглагдвал
яаралтай түргэн тусламж дуудаарай.

00:04:41.917 --> 00:04:44.557
Хүний амь нас таны гарт
байж болзошгүйг санаарай.