Het is fijn om hier te zijn
in Edinburgh in Schotland,
de geboorteplek van de injectienaald.
Nog geen anderhalve kilometer
hier vandaan
was er in 1853 een Schot
die octrooi aanvroeg
voor de injectienaald.
Zijn naam was Alexander Wood,
en het was op het
Royal College of Physicians.
Dit is het octrooi.
Ik sta er nog steeds versteld van
dat het er bijna hetzelfde uitziet
als de naalden die ik zelf gebruik.
Het is nochtans 160 jaar oud.
We komen dus aan
bij de wereld van de vaccins.
De meeste vaccins
krijg je met een injectienaald.
Deze 160 jaar oude technologie.
En ere wie ere toekomt:
op vele gebieden zijn vaccins
een succesvolle technologie.
Na schoon water en hygiëne
hebben vaccins het meest bijgedragen
tot de stijging
van onze levensverwachting.
Dat is moeilijk te overtreffen.
Maar net als elke andere technologie,
hebben vaccins hun tekortkomingen,
en de injectienaald
speelt daarin een grote rol.
Deze oude technologie.
Eerst het meest voor de hand liggende:
weinig mensen houden van injectienaalden.
Ik ook niet.
20 procent van ons
lijdt zelfs aan naaldenfobie.
Dat is meer dan er niet van houden.
Het is het actief vermijden
dat je geprikt wordt
vanwege een naaldenfobie.
Dat is een probleem
als je een vaccin wilt verspreiden.
Wat er ook mee te maken heeft,
zijn ongelukjes met naalden.
De WHO heeft cijfers
die aangeven dat
1,3 miljoen doden per jaar
voortkomen uit besmetting
via verwondingen door naalden.
Dat zijn vroegtijdige overlijdens.
Van deze twee dingen
had je waarschijnlijk wel gehoord,
maar er zijn nog twee tekortkomingen
aan de naald die je vast nog niet kent.
Het zou de volgende generatie vaccins
tegen kunnen houden
wat betreft afweerreacties.
De tweede is dat het de oorzaak kan zijn
van het 'koudeketenprobleem'
dat ik zo bespreek.
Ik zal je vertellen over het werk
dat mijn team en ik in Australië doen
op de universiteit van Queensland
aan een techniek die is ontworpen
om deze vier problemen aan te pakken.
Die techniek heet Nanopleister.
Dit hier is een voorbeeld
van een Nanopleister.
Met het blote oog
lijkt het gewoon een vierkantje,
kleiner dan een postzegel,
maar onder de microscoop
zie je duizenden uitsteekseltjes
die onzichtbaar zijn
voor het menselijk oog.
Er zitten ongeveer 4.000 uitsteeksels
op dit vierkantje vergeleken met de naald.
Ik heb ze ontworpen
voor iets belangrijks.
Hun taak is om het afweersysteem
te beïnvloeden.
Dat is dus een belangrijke functie
van de Nanopleister.
We maken de Nanopleister
met een techniek
die 'diep-reactief ion-etsen' heet.
Deze bijzondere techniek is ontleend
aan de halfgeleiderindustrie.
Ze is dus goedkoop
en kan verspreid worden
in grote aantallen.
We stoppen het vaccin
in de uitsteeksels van de pleister
en passen die toe op de huid.
De eenvoudigste manier van toedienen
gaat via onze vinger,
maar onze vinger heeft wat beperkingen,
dus hebben we een applicator bedacht.
Het is een simpel ding --
je zou het een verfijnde vinger
kunnen noemen.
Het werkt met een veer.
Als we de Nanopleister toepassen,
(Klik) --
gebeuren er gelijk een paar dingen.
Eerst gaan de uitsteeksels
van de Nanopleister
door de stugge buitenlaag heen
en komt het vaccin snel vrij --
binnen een minuut.
Dan kunnen we de Nanopleister eraf halen
en weggooien.
En we kunnen de applicator
natuurlijk hergebruiken.
Zo krijg je een idee van de Nanopleister
en zie je gelijk de grote voordelen.
We hebben het over naaldloos gehad --
die uitsteeksels kan je niet eens zien --
en zo omzeilen we ook de naaldenfobie.
Als we nu eens stilstaan
bij twee andere belangrijke voordelen.
De eerste is een verbeterde afweerreactie,
de tweede is het wegvallen
van de koudeketen.
Ik begin met de eerste,
de immunogeniciteit.
Daar klapperen je oren van,
maar ik zal het uitleggen.
Ik doe een stapje terug en leg je uit
hoe vaccins werken,
op een eenvoudige manier.
Vaccins werken
door je lichaam kennis te laten maken
met een zogenaamd antigeen,
dat is een veilige vorm
van een ziektekiem.
Die veilige ziektekiem, de antigeen,
houdt het lichaam voor de gek
door een afweerreactie op te wekken,
te leren omgaan met indringers
en dat te onthouden.
Als de echte indringer dan langskomt,
bouwt het lichaam snel
een afweerreactie op met het vaccin
en neutraliseert de infectie.
Dat doet het goed.
De manier waarop het nu gebeurt,
met de injectienaald --
de meeste vaccins worden zo toegediend,
met deze oude naald-techniek.
Maar je kan zeggen dat de naald
onze afweerreactie tegenhoudt:
het mist de beste plek op de huid
voor immuniteit.
Om dat uit te leggen,
moeten we een stukje door de huid reizen,
en beginnen bij een van die uitsteeksels
en de Nanopleister op de huid doen.
Dan zien we zoiets als dit.
Dit is echt --
we zien hier een uitsteeksel
van een Nanopleister die op de huid ligt.
Die kleuren zijn de verschillende lagen.
Voor een idee van de schaal:
een naald zou veel te groot zijn.
Die zou 10 keer zo groot zijn
als dit scherm, en 10 keer dieper gaan.
Dat valt helemaal buiten beeld.
Je ziet dat er van die uitsteeksels
in de huid zitten.
Die rode laag aan de buitenkant
is dode huid,
maar de bruine laag
en de paarse laag
zitten vol met afweercellen.
In de bruine laag bijvoorbeeld
zitten zogenaamde
cellen van Langerhans.
Elke vierkante millimeter van ons lichaam
zit vol met cellen van Langerhans,
afweercellen, en er zijn nog meer
die we hier niet zien.
Je ziet gelijk dat de Nanopleister
er inderdaad in gaat.
We bereiken er duizenden van deze
speciale cellen mee.
die op een stukje huid voorkomen
dat maar een enkel haar breed is.
Ik vond dat, als de uitvinder ervan,
nogal opwindend. Maar dan?
Als je die cellen hebt bereikt?
Wat betekent het
in de vaccin-wereld?
Die wereld wordt steeds beter.
En wordt systematischer.
Maar je weet nog steeds niet
of een vaccin gaat werken
totdat je je mouw oprolt,
vaccineert en wacht.
Het is nog steeds een gok.
Maar we moesten die gok nemen.
We namen een griepvaccin,
deden dit in een Nanopleister,
pasten die toe op de huid
van een levend dier,
en wachtten.
We wachtten een maand,
en hebben dit gevonden.
Dit geeft de afweerreactie weer,
die we met de Nanopleister
hebben opgewekt,
vergeleken met
een traditionele naald in een spier.
Op de horizontale as
staat de dosis in nanogram.
Verticaal staat de afweerreactie.
De stippellijn geeft de bescherming weer.
Boven die lijn betekent het bescherming.
Daaronder niet.
De rode lijn ligt er vaak onder.
Maar een keer komt de naald erboven,
en dat ondanks de hoge dosis
van 6.000 nanogram.
Maar kijk eens naar die heel andere lijn.
De blauwe.
Die is van een Nanopleister.
De dosis van de Nanopleister
heeft een heel andere
immunogeniciteitscurve.
Dat is een nieuwe kans.
We hebben opeens een nieuwe kans
in de wereld van de vaccins.
We kunnen het zo doen
dat we nu een te duur,
maar goed vaccin kunnen gebruiken
om beschermd te zijn
met maar een honderdste
van de dosis van de naald.
Dan kost een vaccin opeens 10 cent
in plaats van 10 dollar.
Dat is vooral in de derde wereld
erg belangrijk.
Maar er is nog een insteek --
je kunt vaccins
die nu niet werken,
boven de lijn krijgen,
en ze werkzaam maken.
Zeker in de vaccinwereld
kan dat belangrijk zijn.
Even kijken naar de grote drie:
hiv, malaria en tbc.
Samen goed voor
7 miljoen doden per jaar.
Voor geen van deze
is een werkend vaccin.
Dus in potentie kunnen we daar
met de Nanopleister voor gaan zorgen.
We kunnnen potentiële vaccins
een duwtje geven om over de lijn te komen.
We hebben in mijn lab gewerkt
met veel andere vaccins
die vergelijkbare reacties bereikten
met dezelfde grafieken
die we bereikten met de griep.
Ik wil nu overgaan op
een andere tekortkoming
van de huidige vaccins,
en dat is de noodzaak
om de koudeketen in stand te houden.
Zoals de naam zegt -- koudeketen --
betekent dat het vaccin vanaf de productie
helemaal tot de toediening
gekoeld moet worden bewaard.
En dat is nogal een logistieke uitdaging.
Maar er zijn manieren om dat te doen.
Dit is een enigszins extreem voorbeeld
maar het laat de
logistieke uitdagingen goed zien,
speciaal in arme landen,
van wat er nodig is om vaccins
gekoeld te bewaren.
Als het vaccin te warm wordt,
zal het bederven,
maar het kan ook te koud zijn.
Dan kan het vaccin ook bederven.
De inzet is erg hoog.
De WHO schat dat in Afrika
tot wel de helft van de gebruikte vaccins
niet goed werken
omdat de koudeketen
ergens wordt verbroken.
Het is een groot probleem
dat komt door de naald.
Omdat het een vloeibaar vaccin is,
moet het worden gekoeld.
Een sterk punt van de Nanopleister
is dat het vaccin droog is.
Omdat het droog is,
hoeft het niet gekoeld te worden.
In mijn lab hebben we laten zien
dat we het vaccin meer dan een jaar lang
op 23 graden hebben bewaard
zonder enig verlies van activiteit.
Dat is een grote verbetering.
(Applaus)
We zijn er dan ook erg blij mee.
De Nanopatch heeft zich daarmee
goed en eerlijk bewezen
onder laboratoriumomstandigheden.
Als wetenschapper vind ik dat prachtig
en ik vind wetenschap prachtig.
Maar als onderzoeker,
als biomedisch onderzoeker
en ook als mens,
ben ik niet tevreden
voordat we dit het lab uit hebben gebracht
naar de mensen, in grote hoeveelheden,
en vooral naar de mensen
die het het meest nodig hebben.
We zijn deze reis begonnen,
op een ongebruikelijke manier.
In Papoea-Nieuw-Guinea.
Dat is een voorbeeld
van een derdewereldland.
Ongeveer net zo groot als Frankrijk,
maar het heeft te lijden van
de belangrijke problemen
in de huidige vaccinatiewereld.
Zo is er de logistiek:
er zijn in dit land maar 800 koelkasten
om de vaccins koel te bewaren.
Veel ervan zijn oud, zoals deze
in Port Moresby, en gaan stuk.
En ze staan niet in de Hooglanden,
waar ze juist nodig zijn.
Dat is een uitdaging.
Terwijl het baarmoederhalskanker-virus
ook nog eens het vaakst voorkomt
in Nieuw-Guinea.
Het vaccin is niet
in grote hoeveelheden beschikbaar
omdat het te duur is.
Dus om die twee redenen zijn we
met de Nanopleister
het veld in gegaan.
We hebben hem meegenomen
naar Papoea-Nieuw-Guinea.
We gaan er binnenkort mee door.
Dat soort dingen doen is niet makkelijk.
Het is een uitdaging.
Maar ik doe niets liever dan dit.
Als we vooruit kijken,
wil ik het volgende met jullie delen:
het is de gedachte aan een toekomst
waar de 17 miljoen doden per jaar
die er nu zijn door infectieziekten
een voetnoot in de geschiedenis zullen zijn.
Het is een voetnoot die is bereikt
door sterk verbeterde vaccins.
Terwijl ik nu voor jullie sta,
bij de geboorteplek van de injectienaald,
die al 160 jaar oud is,
laat ik je een alternatieve aanpak zien
die dat zou kunnen bereiken --
de Nanopleister
met zijn naald- en pijnloosheid,
die de koudeketen vermijdt
en immunogeniciteit verbetert.
Dank je wel.
(Applaus)