0:00:00.572,0:00:02.023
Birkaç yıl önce,

0:00:02.023,0:00:04.241
Harvard İş Okulu

0:00:04.241,0:00:06.990
o yılın en iyi iş modelini seçti.

0:00:06.990,0:00:11.054
Somali korsanlığını seçti.

0:00:11.054,0:00:13.270
Hemen hemen aynı zamanlarda,

0:00:13.270,0:00:19.103
orada 544 gemicinin,

0:00:19.103,0:00:22.489
birçoğu hemen Somali açıklarında,

0:00:22.489,0:00:24.579
herkesin gözü önünde[br]demirlemiş olan gemilerde

0:00:24.579,0:00:27.007
rehin tutulduğunu keşfettim.

0:00:27.007,0:00:29.632
Ve bu iki gerçeği öğrendim ve

0:00:29.632,0:00:32.073
gemi taşımacılığında[br]neler oluyor diye düşündüm?

0:00:32.073,0:00:34.644
Ve bu başka bir sektörde[br]olabilir miydi diye düşündüm.

0:00:34.644,0:00:38.155
544 Havayolu pilotunu

0:00:38.155,0:00:39.785
pistteki jumbo jetlerinde

0:00:39.785,0:00:43.272
aylarca veya yıllarca tutsak[br]tutulduğunu görebilir miyiz?

0:00:43.272,0:00:47.098
544 Greyhound otobüs[br]sürücüsünü görebilir miyiz?

0:00:47.098,0:00:48.977
Böyle bir şey olmaz.

0:00:48.977,0:00:51.755
Bu yüzden merakımı uyandırmaya başladı.

0:00:51.755,0:00:54.269
Ve bana daha şaşırtıcı gelen

0:00:54.269,0:00:56.252
bir başka gerçeği öğrendim.

0:00:56.252,0:00:59.337
Neredeyse 42, 43 yaşından önce

0:00:59.337,0:01:01.996
hiç öğrenmemiş olduğum bir şey.

0:01:01.996,0:01:07.315
O da nasıl temel olarak hala gemi[br]taşımacılığına bağlı olduğumuz.

0:01:07.315,0:01:09.660
Çünkü muhtemelen halk,

0:01:09.660,0:01:12.785
gemi taşımacılığının,[br]Moby Dicks ve Jack Sparrows

0:01:12.785,0:01:15.323
nedeniyle yelkenli teknelerle yapılan

0:01:15.323,0:01:18.708
eski moda bir endüstri olduğunu sanıyor.

0:01:18.708,0:01:20.602
Ama gemi taşımacılığı bu değildir.

0:01:20.602,0:01:25.479
Gemi taşımacılığı bizim için[br]eskiden olduğu gibi önemli.

0:01:25.479,0:01:30.082
Gemi taşımacılığı dünya[br]ticaretinin yüzde 90'ını bize getiriyor.

0:01:30.082,0:01:34.647
Gemi taşımacılığı 1970'den beri dört kat artmıştır.

0:01:34.647,0:01:37.639
Biz şimdi ona her zamankinden daha bağımlıyız.

0:01:37.639,0:01:41.398
Hal böyle iken, böyle büyük bir endüstri --

0:01:41.398,0:01:44.875
deniz üzerinde 100.000 gemi çalışmaktadır --

0:01:44.875,0:01:48.268
hemen hemen görünmez halde.

0:01:48.268,0:01:52.557
Şimdi Singapurda bunu söylemek saçma geliyor,

0:01:52.557,0:01:54.903
çünkü gemi taşımacılığı burada hâlâ mevcut

0:01:54.903,0:01:58.285
ki şu anda da bir otelin üzerindeki[br]bir gemide sıkışmış durumdasınız.

0:01:58.285,0:01:59.965
(Kahkaha)

0:01:59.965,0:02:01.981
Ama dünyanın herhangi bir yerinde

0:02:01.981,0:02:04.227
eğer halka Gemi taşımacılığı ile ilgili ne bildiklerini

0:02:04.227,0:02:07.063
ve denizdeki ticaret hacmini sorarsanız,

0:02:07.063,0:02:11.680
boş bir yüz ifadesi ile karşılaşırsınız.

0:02:11.680,0:02:13.713
Sokakta birisine sorun

0:02:13.713,0:02:15.436
Microsoft'u duymuş mu?

0:02:15.436,0:02:17.273
Evet dediklerini duyar gibiyim,

0:02:17.273,0:02:19.468
çünkü bilgisayarlarda kullanılan

0:02:19.468,0:02:21.363
ve ara sıra çalışan yazılımlar

0:02:21.363,0:02:24.508
ürettiklerini bileceklerdir.

0:02:24.508,0:02:28.113
Ama Maersk'i duydular mı diye sorarsanız,

0:02:28.113,0:02:30.814
aynı yanıtı alacağınızdan şüpheliyim.

0:02:30.814,0:02:32.261
Üstelik Maersk,

0:02:32.261,0:02:35.952
birçok nakliye şirketinden yalnızca biri

0:02:35.952,0:02:38.934
ve aşağı yukarı Microsoft'a eşit gelire sahip.

0:02:38.934,0:02:40.415
[60.2 milyar dolar]

0:02:40.415,0:02:42.338
Peki, niçin bu böyle?

0:02:42.338,0:02:44.251
Birkaç yıl önce,

0:02:44.251,0:02:47.523
İngiliz Bahriyesinin ilk deniz lordu --

0:02:47.523,0:02:49.328
Ordu şefi kara lordu olarak çağrılmasa da,

0:02:49.328,0:02:53.823
ilk deniz lordu olarak adlandırılıyor —

0:02:53.823,0:02:56.266
Dedi ki, biz,

0:02:56.266,0:02:58.948
yani Batıdaki sanayileşmiş ülkeleri kastetti,

0:02:58.948,0:03:02.760
deniz körlüğü yaşıyoruz.

0:03:02.760,0:03:04.404
Biz denizi,

0:03:04.404,0:03:07.330
sanayi veya iş yeri olarak görmeyiz.

0:03:07.330,0:03:09.623
Üzerinden geçip gittiğimiz bir şey,

0:03:09.623,0:03:12.628
bir havayolu haritası üzerindeki mavi bir yama.

0:03:12.628,0:03:15.953
Görecek birşey yok, devam et.

0:03:15.953,0:03:19.598
Bu yüzden kendi deniz körlüğüme

0:03:19.598,0:03:22.675
gözlerimi açmak için

0:03:22.675,0:03:26.045
denize kaçtım.

0:03:26.045,0:03:28.396
Birkaç yıl önce, orta boy bir

0:03:28.396,0:03:30.770
konteyner gemisi olan ve

0:03:30.770,0:03:32.112
yaklaşık 7.000 kutu taşıma kapasiteli,

0:03:32.112,0:03:35.340
Maersk Kendal gemisinde seyahat ettim

0:03:35.340,0:03:37.237
ve Felixstowe'dan hareket ederek

0:03:37.237,0:03:39.000
İngilterenin güney kıyısından

0:03:39.000,0:03:41.161
beş hafta sonra buraya,

0:03:41.161,0:03:42.654
şu ankine göre

0:03:42.654,0:03:47.558
daha az bir jetlag ile[br]Singapur'a geldim.

0:03:47.558,0:03:50.800
Ve bu bir aydınlanma oldu.

0:03:50.800,0:03:52.995
Beş deniz, iki okyanus,

0:03:52.995,0:03:55.542
dokuz liman boyunca seyahat ettik

0:03:55.542,0:03:58.289
ve gemi taşımacılığı[br]hakkında çok şey öğrendim.

0:03:58.289,0:04:00.007
Ve beni şaşırttan ilk şeylerden biri de

0:04:00.007,0:04:02.394
Kendal'e bindiğim zaman

0:04:02.394,0:04:05.139
herkes nerede dedim?

0:04:05.139,0:04:06.759
Deniz kuvvetlerindeki arkadaşlarım tek seferde

0:04:06.759,0:04:09.898
1000 denizci ile denize açıldıklarını söylediler,

0:04:09.898,0:04:13.237
ama Kendal üzerinde sadece 21 mürettebat vardı.

0:04:13.237,0:04:16.114
İşte bunun nedeni gemiciliğin çok verimli olması.

0:04:16.114,0:04:19.178
Konteyner taşımacılığı, bunun[br]çok verimli olmasını sağlamıştır.

0:04:19.178,0:04:21.272
Şimdi gemilerde otomasyon var.

0:04:21.272,0:04:24.001
Küçük bir ekip ile işletilebilirler.

0:04:24.001,0:04:25.790
Ama bu aynı zamanda, bir zamanlar

0:04:25.790,0:04:28.250
tanıştığım iskele papazı şöyle demişti,

0:04:28.250,0:04:30.295
bir konteyner gemisinde bulacağınız denizciler

0:04:30.295,0:04:34.434
genellikle ya yorgun ya da bitik bir haldedir,

0:04:34.434,0:04:37.213
çünkü modern gemiciliğin temposu

0:04:37.213,0:04:39.534
gemicilikteki "insan unsuru" için

0:04:39.534,0:04:41.965
oldukça cezalandırıcıdır ve

0:04:41.965,0:04:44.417
bu ifadenin kulağa biraz insanlık dışı gibi geldiğinin

0:04:44.417,0:04:46.821
farkında değiller gibi görünüyorlar.

0:04:46.821,0:04:49.496
O nedenle, konteyner gemileri[br]üzerinde çalışan çoğu denizcinin

0:04:49.496,0:04:53.573
limanda genellikle iki saatten az bir zamanı olur.

0:04:53.573,0:04:55.211
Dinlenmek için zamanları yok.

0:04:55.211,0:04:57.455
Tek seferde aylarca denizde kalıyorlar

0:04:57.455,0:04:58.770
ve gemide olsalar bile,

0:04:58.770,0:05:00.072
beş yaşındaki bir çocuğun bile

0:05:00.072,0:05:04.506
rahatlıkla erişebildiği internete erişimleri yok.

0:05:04.506,0:05:07.332
Kendal'da yolculuk ederken[br]beni şaşırtan bir başka şey ise,

0:05:07.335,0:05:10.317
yanında oturduğum kişiydi--

0:05:10.327,0:05:15.576
Kraliçe değil; Neden onun portresinin altına beni koyduklarını hayal bile edemiyorum --

0:05:15.576,0:05:18.345
Fakat görevlilerin salonundaki[br]o yemek masasının etrafında,

0:05:18.345,0:05:20.173
Birmanyalı bir adamın yanında oturuyordum,

0:05:20.173,0:05:23.438
karşımda ise bir Romen,[br]bir Moldovyalı, bir Hintli vardı.

0:05:23.438,0:05:25.675
Yandaki masada Çinli bir adam vardı,

0:05:25.675,0:05:28.717
ve mürettebat odasının tamamı Filipinliydi.

0:05:28.717,0:05:31.677
Yani bu normal çalışan bir gemiydi.

0:05:31.677,0:05:33.700
Şimdi bu nasıl mümkün olabilir?

0:05:33.700,0:05:35.592
Çünkü 60 yıl içinde gemi taşımacılığındaki

0:05:35.592,0:05:37.436
en çarpıcı değişiklik,

0:05:37.436,0:05:39.948
genel çoğunluğun açık tescil

0:05:39.948,0:05:42.567
ya da kolay bayrak denen şeyi

0:05:42.567,0:05:45.372
fark etmeyi bıraktığı zaman meydana geldi.

0:05:45.372,0:05:47.959
Gemiler artık bayrak kayıtı sağlayan

0:05:47.959,0:05:50.911
herhangi bir ulusun bayrağını dalgalandırabilir.

0:05:50.911,0:05:53.186
Bolivya veya Moğolistan gibi ya da

0:05:53.186,0:05:55.310
Kuzey Kore gibi denize kıyısı olmayan

0:05:55.310,0:05:58.285
bir ülkenin bile bayrağını alabilirsiniz,[br]ki pek popüler değildir.

0:05:58.285,0:05:59.708
(Kahkaha)

0:05:59.708,0:06:01.819
Bu yüzden gemi mürettebatında

0:06:01.819,0:06:06.600
bu çok ulusluluk ve globallik[br]ve değişkenlik söz konusu.

0:06:06.600,0:06:09.312
Ve bu benim için sürpriz oldu.

0:06:09.312,0:06:12.429
Ve korsan sularına vardığımızda,

0:06:12.429,0:06:15.555
Bab-el-Mandeb Boğazından aşağı[br]ve Hint Okyanusunun içine doğru

0:06:15.555,0:06:17.307
gemi değişti.

0:06:17.307,0:06:20.450
Ve bu da şok ediciydi, çünkü aniden,

0:06:20.450,0:06:22.664
kaptan bana söylediğinde farkettim ki,

0:06:22.664,0:06:24.666
konteyner gemisi ile[br]korsan sularına girmeyi

0:06:24.666,0:06:27.718
tercih etmek için deli olmak gerekirdi.

0:06:27.718,0:06:29.709
Artık güverteye izin yoktu.

0:06:29.709,0:06:32.305
Çift korsan gemi nöbeti vardı.

0:06:32.305,0:06:36.582
Ve o zamanlar, 544 gemici rehin olarak tutuluyordu

0:06:36.582,0:06:38.550
ve onların bazıları gemi taşımacılığının

0:06:38.550,0:06:41.321
doğası gereği ve kolay bayrak yüzünden[br]yıllardır rehin tutuluyorlardı.

0:06:41.321,0:06:43.403
Hepsi değil, ama bazıları öyle idi,

0:06:43.403,0:06:48.117
çünkü vicdansız gemi sahiplerinin azınlığı için

0:06:48.117,0:06:50.662
kolay bayrak uygulamasının

0:06:50.662,0:06:55.661
anonimliği ardına saklanmak kolay olabilir.

0:06:55.661,0:06:59.600
Deniz körlüğüm maskemiz[br]daha başka nelere sebep oluyor?

0:06:59.600,0:07:01.919
Eğer bir gemiyle veya bir[br]yolcu gemisi ile denize açılıp

0:07:01.919,0:07:03.914
gemisi bacasına bakarsanız,

0:07:03.914,0:07:06.783
çok siyah duman görürsünüz.

0:07:06.783,0:07:09.318
Çünkü gemi taşımacılığı

0:07:09.318,0:07:11.905
çok dar bir paya sahip[br]ve ucuz yakıt istiyorlar,

0:07:11.905,0:07:14.076
bu yüzden de ambar yakıtı diye bir şey kullanıyorlar,

0:07:14.076,0:07:16.592
ki o da, tanker sanayindeki[br]birinin bana söylediğine göre,

0:07:16.592,0:07:18.758
rafinerinin tortusu,

0:07:18.758,0:07:22.015
ya da asfalttan bir önceki ürünmüş.

0:07:22.015,0:07:25.412
Ve gemi taşımacılığı nakliyenin en yeşil yöntemidir.

0:07:25.412,0:07:27.755
Mil başına düşen karbon emisyonu tonu açısından

0:07:27.755,0:07:30.726
havacılık sektörünün yaklaşık binde birini

0:07:30.726,0:07:32.841
ve kamyon taşımacılığının ise[br]yaklaşık onda birini yayar.

0:07:32.841,0:07:36.077
Ama o kadar da tehlikesiz[br]sayılmaz çünkü çok fazlalar.

0:07:36.077,0:07:38.607
Yani gemi taşımacılığı emisyonların[br]yaklaşık yüzde 3-4'ü kadardır,

0:07:38.607,0:07:40.782
hemen hemen havacılıkla aynı.

0:07:40.782,0:07:42.171
Ve ülkelerin karbon emisyonları listesine

0:07:42.171,0:07:45.551
gemi taşımacılığı emisyonlarını koyarsanız,

0:07:45.551,0:07:47.164
yaklaşık altıncı sırada gelir,

0:07:47.164,0:07:49.278
Almanya'ya yakın bir yerde.

0:07:49.278,0:07:53.296
2009 yılındaki hesaplamalara göre,

0:07:53.296,0:07:55.891
en büyük 15 gemi

0:07:55.891,0:07:57.291
parçacıklar, is ve zehirli gazlar açısından

0:07:57.291,0:07:59.869
dünyadaki tüm arabaların[br]toplamı kadar kirletmektedir

0:07:59.869,0:08:01.269
Ve iyi haber ise,

0:08:01.269,0:08:03.464
insanlar artık sürdürülebilir[br]gemi taşımacılığı hakkında konuşuyorlar.

0:08:03.464,0:08:05.951
İlginç girişimler oluyor.

0:08:05.951,0:08:08.206
Ama neden bu kadar uzun sürdü?

0:08:08.206,0:08:10.553
hava milleri kadar gemicilik[br]milleri hakkında da

0:08:10.553,0:08:14.589
konuşmaya ve düşünmeye[br]ne zaman başlayacağız?

0:08:14.589,0:08:17.394
Ayrıca Kuzey Atlantik buzul balinasının

0:08:17.394,0:08:21.321
ne durumda olduğuna bakmak için[br]Cape Cod'a da seyahat ettim.

0:08:21.321,0:08:23.477
Çünkü bu denizde geçirdiğim süre boyunca

0:08:23.477,0:08:25.433
beni en çok şaşırtan,

0:08:25.433,0:08:27.230
ve düşündüren şey oldu.

0:08:27.230,0:08:30.383
İnsanın okyanus üzerinde balık tutma

0:08:30.383,0:08:32.815
ve aşırı avlanma konusunda[br]yaptığı etkiyi biliyoruz.

0:08:32.815,0:08:34.623
Ama gerçekten suyun altında[br]ne olduğu hakkında

0:08:34.623,0:08:36.806
çok fazla birşey bilmiyoruz.

0:08:36.806,0:08:39.411
Ve aslında, bunda gemi[br]taşımacılığının da bir payı var,

0:08:39.411,0:08:43.057
çünkü deniz yaratıklarının[br]akustik ortamlarının zarar görmesine

0:08:43.057,0:08:46.250
gemi taşımacılığı gürültüsü de neden olmuştur.

0:08:46.250,0:08:49.242
Işık, su yüzeyinin altına nüfuz etmez,

0:08:49.242,0:08:51.869
bu yüzden balinalar ve[br]yunuslar gibi okyanus yaratıkları,

0:08:51.869,0:08:54.173
ve hatta 800 balık türü

0:08:54.173,0:08:57.064
ses ile iletişim kurarlar.

0:08:57.064,0:08:58.777
Ve Kuzey Atlantik buzul balinası

0:08:58.777,0:09:01.984
yüzlerce mil boyunca ses iletebilir.

0:09:01.984,0:09:03.947
Bir kambur balina

0:09:03.947,0:09:05.885
bir okyanus boyunca ses iletebilir.

0:09:05.885,0:09:07.840
Ama bir supertanker de

0:09:07.840,0:09:09.911
bir okyanus boyunca duyulabilir.

0:09:09.911,0:09:12.475
ve bazen su altındaki[br]pervanelerin gürültüsü ile

0:09:12.475,0:09:15.812
balinaların kullandıkları[br]seslerin aynı frekansta olması,

0:09:15.812,0:09:18.846
akustik yaşama zarar verebilir,

0:09:18.846,0:09:20.536
ve üremek için, besleme alanı bulmak,

0:09:20.536,0:09:22.187
eş bulmak için,

0:09:22.187,0:09:24.710
buna ihtiyaçları vardır.

0:09:24.710,0:09:27.551
Ve Kuzey Atlantik buzul balinasının akustik ortamı

0:09:27.551,0:09:30.901
yüzde 90 oranında azaltılmıştır.

0:09:30.901,0:09:35.513
Fakat henüz akustik kirlilik[br]hakkında hiçbir yasa yok.

0:09:35.513,0:09:38.769
Ve Singapur'a vardığımda,

0:09:38.769,0:09:43.673
bunun için özür dilerim ama[br]gemimden ayrılmak istemedim.

0:09:43.676,0:09:46.635
Kendal'da olmayı gerçekten sevmiştim.

0:09:46.635,0:09:48.530
Mürettebat tarafından çok iyi ağırlandım,

0:09:48.530,0:09:52.071
konuşkan ve eğlenceli bir kaptanımız vardı,

0:09:52.071,0:09:56.143
ve ben bir beş hafta için daha[br]memnuniyetle imza atardım.

0:09:56.143,0:09:57.974
Kaptan da bunu düşünmemin

0:09:57.974,0:10:00.247
çılgınlık olduğunu söyledi.

0:10:00.247,0:10:02.491
Ama bana işlerini tarif etmelerini istediğimde

0:10:02.491,0:10:04.446
"vatan hasreti için dolar" diyen

0:10:04.446,0:10:06.685
Filipinli denizciler gibi

0:10:06.685,0:10:09.007
tek seferde dokuz ay kalmamıştım.

0:10:09.007,0:10:10.485
Maaşları iyiydi,

0:10:10.485,0:10:13.516
ama onlarınki zor ve[br]çoğunlukla tehlikeli bir yerde

0:10:13.516,0:10:17.205
hâlâ izole edilmiş ve zor bir hayat.

0:10:17.205,0:10:19.291
Ama bu söz konusu olunca[br]ne yapsam bilemiyorum.

0:10:19.291,0:10:22.216
çünkü her şeyin yüzde 90'ını bize getiren

0:10:22.216,0:10:24.403
ve çok az teşekküre veya farkındalığa

0:10:24.403,0:10:28.069
sahip olan o denizcileri selamlamak istiyorum

0:10:28.069,0:10:30.790
Her gün, bize istediğimizi getiren,

0:10:30.790,0:10:32.113
denizde olan,

0:10:32.113,0:10:34.646
gelip bu işi yapan, kâh içeride[br]kâh dışarıda olan,

0:10:34.646,0:10:37.875
100,000 gemiyi selamlamak istiyorum.

0:10:37.875,0:10:40.895
Ama aynı zamanda gemi taşımacılığının

0:10:40.895,0:10:44.374
ve bizim, onun hakkında çok az şey bilen halkın,

0:10:44.374,0:10:46.414
bu konuyu biraz daha falza incelediğini,

0:10:46.414,0:10:48.518
daha şeffaf olduğunu,

0:10:48.518,0:10:51.790
yüzde 90 şeffaflığa sahip[br]olduğunu görmek istiyorum.

0:10:51.790,0:10:54.691
Çünkü bence, çok basit bir şey olan

0:10:54.691,0:10:56.796
denizi görmeyi öğrenmek

0:10:56.796,0:10:59.878
hepimizin yararına olabilir.

0:10:59.878,0:11:02.036
Teşekkür ederim.

0:11:02.036,0:11:06.344
(Alkış)