[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:04.14,0:00:07.96,Default,,0000,0000,0000,,Bir Amerikalının ortalama ömrü 80 yıl. Dialogue: 0,0:00:08.14,0:00:13.03,Default,,0000,0000,0000,,Bugün 80 yaşındaki biri İkinci Dünya Savaşı\Nbittiğinde 10, başladığında ise 4 yaşındaydı. Dialogue: 0,0:00:15.49,0:00:19.25,Default,,0000,0000,0000,,Savaşa katılan bir asker bugün en azından\Nseksenlerin sonundadır. Dialogue: 0,0:00:20.59,0:00:25.23,Default,,0000,0000,0000,,Generaller, siyasi liderler - savaşın idarecileri:\NÇok azı hâlâ hayatta. Dialogue: 0,0:00:27.35,0:00:32.46,Default,,0000,0000,0000,,Son yıllarda yazarlar ve film\Nyapımcılarının savaştan geriye kalanların... Dialogue: 0,0:00:32.46,0:00:36.67,Default,,0000,0000,0000,,...hikâyelerini kaybolmadan\Nbulmaya çalıştıklarını görüyoruz. Dialogue: 0,0:00:43.86,0:00:48.75,Default,,0000,0000,0000,,Bu proje bireysel savaş hikayeleriyle\Nya da savaştan kurtulanlarla ilgili değil. Dialogue: 0,0:00:49.57,0:00:52.95,Default,,0000,0000,0000,,Hayatları savaş ile yarıda kalan... Dialogue: 0,0:00:52.95,0:00:55.74,Default,,0000,0000,0000,,...on milyonlarca insanı sayacağız... Dialogue: 0,0:00:55.74,0:00:59.04,Default,,0000,0000,0000,,...ve bu kayıpların tarihteki diğer savaşlara... Dialogue: 0,0:00:59.04,0:01:02.26,Default,,0000,0000,0000,,son dönemlerdeki çatışmalara kıyasla\Nne boyutta olduklarını göreceğiz. Dialogue: 0,0:01:07.40,0:01:11.09,Default,,0000,0000,0000,,Askerleri ve sivilleri ayrı ayrı sayacağız. Dialogue: 0,0:01:11.37,0:01:14.76,Default,,0000,0000,0000,,Bu şekillerin her biri ölen 1 000 insanı temsil ediyor. Dialogue: 0,0:01:15.96,0:01:19.54,Default,,0000,0000,0000,,Siviller her kesimden. Dialogue: 0,0:01:20.38,0:01:24.79,Default,,0000,0000,0000,,Askeri kayıpların neredeyse tamamı ise\Nerkeklerden. Ortalama yaş ise 23. Dialogue: 0,0:01:27.63,0:01:30.81,Default,,0000,0000,0000,,Ölen her 1 000 asker için, çoğu muharebede... Dialogue: 0,0:01:30.81,0:01:34.03,Default,,0000,0000,0000,,...1 000'den fazlası da yaralandı. Dialogue: 0,0:01:34.03,0:01:37.50,Default,,0000,0000,0000,,Kayıp kelimesi biraz kafa karıştırıcı olabilir\Nçünkü askerî anlamda çoğu zaman... Dialogue: 0,0:01:37.50,0:01:40.80,Default,,0000,0000,0000,,...ölenlerin ve yaralananların yanı sıra\Nbir askeri, hizmet dışı bırakan durumu kastediyor. Dialogue: 0,0:01:40.82,0:01:45.22,Default,,0000,0000,0000,,Burada sadece ölenleri sayıyoruz\Nve Amerikan askerleri ile başlayacağız. Dialogue: 0,0:01:55.98,0:01:59.21,Default,,0000,0000,0000,,400 000'den fazlası öldü. Dialogue: 0,0:02:01.34,0:02:05.34,Default,,0000,0000,0000,,Çoğu, Avrupa cephesinde\NNazilerle çarpışırken öldü. Dialogue: 0,0:02:06.07,0:02:10.07,Default,,0000,0000,0000,,Yaklaşık çeyreği Pasifik'te\NJaponlarla çarpışırken öldü. Dialogue: 0,0:02:11.10,0:02:14.21,Default,,0000,0000,0000,,Bunları bir zaman çizelgesine yerleştirince... Dialogue: 0,0:02:14.21,0:02:16.96,Default,,0000,0000,0000,,...kayıplar savaşın sonlarına doğru\Nen ağır düzeye ulaşıyor. Dialogue: 0,0:02:16.96,0:02:21.45,Default,,0000,0000,0000,,Savaş 1 Eylül 1939'da başladı.\NFakat ABD, iki yıl sonrasındaki... Dialogue: 0,0:02:21.45,0:02:25.45,Default,,0000,0000,0000,,...Pearl Harbor Saldırısı'na kadar\Nsavaşa istekli değildi. Dialogue: 0,0:02:26.30,0:02:30.30,Default,,0000,0000,0000,,Ölümler, müttefiklerin Normandiya'ya\Nçıkarma yaptığı D-Günü'nde şiddetle arttı. Dialogue: 0,0:02:31.27,0:02:35.27,Default,,0000,0000,0000,,Savaşın en trajik anlarından biri\NOmaha Sahili'ndeki D-Day'deydi. Dialogue: 0,0:02:35.27,0:02:38.51,Default,,0000,0000,0000,,2 500 Amerikalı öldü. Dialogue: 0,0:02:40.39,0:02:43.39,Default,,0000,0000,0000,,Tek bir sahil çıkarmasında... Dialogue: 0,0:02:43.39,0:02:46.20,Default,,0000,0000,0000,,...Afganistan'daki savaşın\N13 yılındaki kadar... Dialogue: 0,0:02:46.20,0:02:49.06,Default,,0000,0000,0000,,...Amerikan askeri öldü. Dialogue: 0,0:02:53.05,0:02:57.05,Default,,0000,0000,0000,,Pasifik'teki en kanlı muharebe,\N82 gün süren Okinawa'daydı. Dialogue: 0,0:02:57.05,0:03:01.05,Default,,0000,0000,0000,,12 500 Amerikalı öldü. Dialogue: 0,0:03:03.50,0:03:07.50,Default,,0000,0000,0000,,Yaklaşık 5 000'i Kamikaze saldırılarında\Ndenizlerde öldü. Dialogue: 0,0:03:11.61,0:03:15.61,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi de Avrupa'dan başlayarak\Ndiğer ülkelere bakalım. Dialogue: 0,0:03:19.16,0:03:23.16,Default,,0000,0000,0000,,Almanya, Polonya'ya çıkarma yaparak\Nİkinci Dünya Savaşı'nı başlattı. Dialogue: 0,0:03:23.34,0:03:27.34,Default,,0000,0000,0000,,Polonya nihayetinde 200 000\Naskerini savaşta kaybetti. Dialogue: 0,0:03:27.73,0:03:29.52,Default,,0000,0000,0000,,Çoğusu, çıkarmadan sonra... Dialogue: 0,0:03:29.52,0:03:34.21,Default,,0000,0000,0000,,...Almanya ve Sovyetler Birliği\Ntarafından işgal edilmişken öldü. Dialogue: 0,0:03:36.65,0:03:40.65,Default,,0000,0000,0000,,Almanya bu işgal sırasında\Nsadece 16 000 askerini kaybetti. Dialogue: 0,0:03:41.59,0:03:44.94,Default,,0000,0000,0000,,Naziler diğer ülkere çıkarma yapmaya\Nve ele geçirmeye devam etti: Dialogue: 0,0:03:44.94,0:03:48.94,Default,,0000,0000,0000,,Danimarka, Belçika, Hollanda, Fransa, Yunanistan ve Yugoslavya. Dialogue: 0,0:03:49.62,0:03:53.62,Default,,0000,0000,0000,,Fransa teslim oldu. Fakat 92 000 askerini\NFransa Muharebesi'nde kaybettikten sonra. Dialogue: 0,0:03:54.02,0:03:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Nihayetinde 200 000'den fazlası öldü.\N Dialogue: 0,0:03:57.00,0:04:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Buna esir kamplarındaki, Fransız kolonilerindeki \Nve diğer çarpışmalardakiler dahil. Dialogue: 0,0:04:01.84,0:04:05.28,Default,,0000,0000,0000,,Yugoslayva neredeyse yarım milyon askerini kaybetti. Dialogue: 0,0:04:05.28,0:04:08.38,Default,,0000,0000,0000,,İlk çıkarma iki taraf için de göreceli olarak az kayıpla icra edildi. Dialogue: 0,0:04:08.38,0:04:11.06,Default,,0000,0000,0000,,Fakat ölümler daha çok Nazi işgali altındayken yaşanan... Dialogue: 0,0:04:11.06,0:04:15.06,Default,,0000,0000,0000,,...gerilla çarpışmaları, iç çatışmalar ve toplu infazlardandı. Dialogue: 0,0:04:17.96,0:04:21.96,Default,,0000,0000,0000,,Nazi çıkarmaları göreceli olarak az sayıda\NAlman kaybıyla hızlı icra ediliyordu. Dialogue: 0,0:04:21.96,0:04:25.96,Default,,0000,0000,0000,,Hatta Nazi komutanları bile başarıları karşısında şaşırıyordu. Dialogue: 0,0:04:26.81,0:04:30.05,Default,,0000,0000,0000,,Ve daha sonra Birleşik Krallık ile Birleşik Devletler var. Dialogue: 0,0:04:30.05,0:04:33.72,Default,,0000,0000,0000,,Naziler tarafından işgal edilmediler ancak Almanlarla savaştılar. Dialogue: 0,0:04:33.91,0:04:36.09,Default,,0000,0000,0000,,İngiltere, kolonileri dahil olmak üzere.... Dialogue: 0,0:04:36.09,0:04:38.54,Default,,0000,0000,0000,,...neredeyse Birleşik Devletler\Nkadar askerini kaybetti. Dialogue: 0,0:04:38.54,0:04:41.54,Default,,0000,0000,0000,,Almanlar, yarım milyon askerini... Dialogue: 0,0:04:41.54,0:04:45.54,Default,,0000,0000,0000,,...ABD ve İngiltere'ye, Batı cephesi olarak\Nbildiğimiz Fransa ve Belçika'da kaybetti. Dialogue: 0,0:04:51.84,0:04:55.52,Default,,0000,0000,0000,,Ama Alman askerlerinin çoğu\NDoğu cephesinde öldü. Dialogue: 0,0:04:55.52,0:04:59.15,Default,,0000,0000,0000,,Almanya'nın başarısız Sovyetler Birliği çıkarması. Dialogue: 0,0:04:59.15,0:05:02.65,Default,,0000,0000,0000,,Sayılar afallatıyor. Dialogue: 0,0:05:04.13,0:05:07.11,Default,,0000,0000,0000,,Doğu cephesindeki en ünlü çarpışma... Dialogue: 0,0:05:07.11,0:05:09.76,Default,,0000,0000,0000,,...belki de Avrupa savaşının\Ndönüm noktası olan Stalingrad'dı. Dialogue: 0,0:05:09.76,0:05:12.84,Default,,0000,0000,0000,,Almanların 6. Ordu'su başarılı bir şekilde Stalingrad'ı ele geçirdi.\NAncak Sovyetler tarafından etrafı kuşatıldı. Dialogue: 0,0:05:12.84,0:05:16.04,Default,,0000,0000,0000,,Erzak ve mühimmat tedarikleri kesildi. Dialogue: 0,0:05:16.05,0:05:19.64,Default,,0000,0000,0000,,Nihayetinde yarım milyon Alman askeri hayatını Stalingrad'da ölecekti. Dialogue: 0,0:05:20.19,0:05:24.19,Default,,0000,0000,0000,,100 000'i de esir alındı, sadece 6 000'i geri dönebildi. Dialogue: 0,0:05:26.40,0:05:30.40,Default,,0000,0000,0000,,Esir kampları özellikle Doğu'daki acımasızlık düşünüldüğünde\Ndünya savaşı boyunca düşük bir kurtulma oranına sahipti. Dialogue: 0,0:05:33.27,0:05:37.27,Default,,0000,0000,0000,,Esir kamplarını dahil ettiğinizde,\NStalingrad'taki ile bütün Batı cephesinde... Dialogue: 0,0:05:37.27,0:05:41.27,Default,,0000,0000,0000,,...Fransa, İngiltere ve ABD ile\Nsavaşta ölen Alman sayısı neredeyse aynı. Dialogue: 0,0:05:42.39,0:05:45.48,Default,,0000,0000,0000,,Stalingrad, Sovyetler için zafer olmasına rağmen... Dialogue: 0,0:05:45.48,0:05:49.48,Default,,0000,0000,0000,,...Almanya'dan iki kat daha fazla kayıpları oldu. Dialogue: 0,0:05:54.87,0:05:58.87,Default,,0000,0000,0000,,Sovyetler Birliği, bir zamanlar\Ndurdurulamayan Alman ordusunu... Dialogue: 0,0:05:58.87,0:06:02.65,Default,,0000,0000,0000,,...2.3 milyon Alman askerini\Nöldürerek nihayetinde yenebilecekti. Dialogue: 0,0:06:05.06,0:06:09.06,Default,,0000,0000,0000,,Ama savaşı kazanmanın da bir bedeli var. Dialogue: 0,0:06:47.53,0:06:53.22,Default,,0000,0000,0000,,Rus ordusunun resmî olarak 8.7 milyon ilan ettiği\Nsayı, tartışmaya açık. Dialogue: 0,0:06:53.22,0:06:56.92,Default,,0000,0000,0000,,Bazı araştırmalar 14 milyon kayba kadar çıkıyor. Dialogue: 0,0:06:59.20,0:07:02.71,Default,,0000,0000,0000,,Avrupa'daki askerî kayıpların\Nsayımını tamamlamak için... Dialogue: 0,0:07:02.71,0:07:06.55,Default,,0000,0000,0000,,...Kuzey Avrupa ve Afrika gibi diğer cephelerdeki\NAlman kayıplarını eklememiz lazım. Dialogue: 0,0:07:06.55,0:07:09.58,Default,,0000,0000,0000,,Hatta Nazilerle ile aynı safta\Nsavaşan diğer mihver devletlerini... Dialogue: 0,0:07:09.59,0:07:12.63,Default,,0000,0000,0000,,...Macaristan, Romanya\Nve İtalya'yı da eklemek lazım. Dialogue: 0,0:07:14.84,0:07:18.01,Default,,0000,0000,0000,,Avrupa'nın askeri kayıplarını\Nbir zaman çizelgesine yerleştirdiğinizde Dialogue: 0,0:07:18.01,0:07:21.14,Default,,0000,0000,0000,,şöyle bir şey görünür. Dialogue: 0,0:07:21.14,0:07:24.19,Default,,0000,0000,0000,,Daha fazlasını öğrenmek için bu çizelge ile oynayabilirsiniz. Dialogue: 0,0:07:24.19,0:07:27.44,Default,,0000,0000,0000,,Eğer biraz uğraşmak isterseniz, anlatımı duraklatın. Dialogue: 0,0:07:32.62,0:07:36.62,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi Avrupa'daki sivil ölümlerine geçelim. Dialogue: 0,0:07:44.33,0:07:48.33,Default,,0000,0000,0000,,Holocaust'ta 6 milyon Yahudi öldürüldü. Dialogue: 0,0:07:50.65,0:07:54.65,Default,,0000,0000,0000,,Eğer bunu ülkelere göre ayırırsanız,\Nyaklaşık yarısı; 2.7 milyonu Polonyalı. Dialogue: 0,0:07:55.70,0:07:59.70,Default,,0000,0000,0000,,700 000'i Sovyetler, ardından\NMacaristan ve diğer 17 ülke geliyor. Dialogue: 0,0:08:06.66,0:08:09.64,Default,,0000,0000,0000,,Bir başka şekilde parçalarsak,\N6 milyonun yaklaşık yarısı Dialogue: 0,0:08:09.64,0:08:13.19,Default,,0000,0000,0000,,konsantrasyon kamplarında öldürüldü. Dialogue: 0,0:08:13.19,0:08:17.19,Default,,0000,0000,0000,,Bir milyondan fazlası Auschwitz'de öldü.\NÇoğu gaz odalarında öldürüldü. Dialogue: 0,0:08:17.21,0:08:21.21,Default,,0000,0000,0000,,Diğerleri açlıktan, bitkinlikten, hastalıklardan\Nve farklı şekillerde idamlardan öldü. Dialogue: 0,0:08:25.12,0:08:29.12,Default,,0000,0000,0000,,İkinci en ölümcül kamp,\Nsadece bir imha kampı olan Treblinka'daydı. Dialogue: 0,0:08:29.12,0:08:32.34,Default,,0000,0000,0000,,Tren istasyonu gibi kurulmuştu. Dialogue: 0,0:08:33.68,0:08:37.68,Default,,0000,0000,0000,,Hareketli öldürme birimleri\N1.4 milyon Yahudi'yi öldürdü. Dialogue: 0,0:08:41.10,0:08:45.10,Default,,0000,0000,0000,,Gaz odalarında olduğu gibi önce erkekler\Nolası bir isyanı engellemek için önce öldürüldü. Dialogue: 0,0:09:05.96,0:09:09.96,Default,,0000,0000,0000,,Ayrıca Holocaust,\NYahudi olmayan ölümleri de içeriyor. Dialogue: 0,0:09:09.99,0:09:13.99,Default,,0000,0000,0000,,Sonra Çingeneler olarak isimlendirilecek\N130 000 ile 500 000 arasında Roman öldürüldü. Dialogue: 0,0:09:13.99,0:09:17.56,Default,,0000,0000,0000,,Sayılar tartışmalı. Dialogue: 0,0:09:17.56,0:09:20.90,Default,,0000,0000,0000,,Yaklaşık çeyrek milyon engelli öldürüldü. Dialogue: 0,0:09:20.90,0:09:24.15,Default,,0000,0000,0000,,Homoseksüeller, Katolikler\Nve diğer gruplar da yok edildi. Dialogue: 0,0:09:24.15,0:09:26.82,Default,,0000,0000,0000,,Ama sayıları göreceli olarak küçük. Dialogue: 0,0:09:26.82,0:09:30.03,Default,,0000,0000,0000,,Bazı tarihçiler diğer sivil ölümlerinin de\NHolocaust başlığında olması gerektiğini söylüyor. Dialogue: 0,0:09:30.03,0:09:34.03,Default,,0000,0000,0000,,2 milyon kadar Yahudi olmayan Polonyalı\NAlman işgali altında öldürüldü. Dialogue: 0,0:09:34.03,0:09:38.03,Default,,0000,0000,0000,,Bazıları Auschwitz'teki gaz odalarına gönderildi. Dialogue: 0,0:09:38.03,0:09:42.03,Default,,0000,0000,0000,,Askerî ve sivil ölümleri birleştirdiğinizde,\Nİkinci Dünya Savaşı sırasında Dialogue: 0,0:09:42.03,0:09:46.03,Default,,0000,0000,0000,,Polonya nüfusunun %16'sı öldü. \NDiğer ülkelerle kıyaslanınca en yüksek oran. Dialogue: 0,0:09:46.84,0:09:50.84,Default,,0000,0000,0000,,Fakat en yüksek sayı değil. \NBu listede yine Sovyetler Birliği zirvede. Dialogue: 0,0:09:50.84,0:09:54.38,Default,,0000,0000,0000,,Sovyetler'in, en az askerî kayıpları\Nkadar sivil kaybı oldu. Dialogue: 0,0:09:54.38,0:09:57.64,Default,,0000,0000,0000,,10 ile 20 milyon arasında. Dialogue: 0,0:09:58.18,0:10:01.36,Default,,0000,0000,0000,,Sovyetler Birliği için özellikle\Nkaranlık noktalardan biri... Dialogue: 0,0:10:01.36,0:10:03.52,Default,,0000,0000,0000,,bugünün St. Petersburg'u\Nolan Leningrad kuşatmasıdır. Dialogue: 0,0:10:03.52,0:10:06.84,Default,,0000,0000,0000,,Alman kuvvetleri Leningrad'ın\Netrafını siviller çıkarılamadan kuşatınca... Dialogue: 0,0:10:06.84,0:10:10.84,Default,,0000,0000,0000,,...yiyecek dahil ikmaller\N2 buçuk yıl boyunca kesildi. Dialogue: 0,0:10:12.70,0:10:17.41,Default,,0000,0000,0000,,Bunun sonucunda 1.5 milyon insan hayatını kaybetti.\NÇoğunlukla açlıktan. Çoğunlukla sivil. Dialogue: 0,0:10:21.54,0:10:25.54,Default,,0000,0000,0000,,Stalin'in kendi insanına olan zülmu \Nbu sayılardan kısmen sorumlu. Dialogue: 0,0:10:25.54,0:10:28.52,Default,,0000,0000,0000,,Genellikle sivillerin şehirleri terk etmesine... Dialogue: 0,0:10:28.52,0:10:32.16,Default,,0000,0000,0000,,...savaşan askerlere bir kalkan\Nolacağını düşünerek izin vermedi. Dialogue: 0,0:10:32.16,0:10:36.16,Default,,0000,0000,0000,,Yaklaşık bir milyon Sovyet, Stalin'in\NGulag işçi kamplarında hayatını kaybetti. Dialogue: 0,0:10:37.02,0:10:40.46,Default,,0000,0000,0000,,Hemen hemen her ülke\Nsivil kayıplar yaşadı... Dialogue: 0,0:10:40.46,0:10:43.79,Default,,0000,0000,0000,,fakat özellikle işgal edilmiş olanlar. Dialogue: 0,0:10:43.79,0:10:47.43,Default,,0000,0000,0000,,Birçokları ikincil zayiat\Nmaskesi altında ölürken... Dialogue: 0,0:10:47.43,0:10:50.26,Default,,0000,0000,0000,,...büyük sayılar pek de kazara değildi. Dialogue: 0,0:10:50.26,0:10:53.80,Default,,0000,0000,0000,,Siviller yok edildi,\Nkasıtlı olarak ateş edildi, bombalandı... Dialogue: 0,0:10:53.80,0:10:57.57,Default,,0000,0000,0000,,...canlı kalkan olarak kullanıldı ya da bilerek\Nbesin yetersizliğine maruz bırakıldı. Dialogue: 0,0:10:57.57,0:11:01.28,Default,,0000,0000,0000,,İngiltere ve ABD dahil, en çok savaşan taraflar... Dialogue: 0,0:11:01.28,0:11:04.63,Default,,0000,0000,0000,,...sivillerin kasıtlı öldürülmesinden sorumluydu. Dialogue: 0,0:11:04.63,0:11:08.86,Default,,0000,0000,0000,,Birleşik Krallık toprakları işgal edilmediği halde\N60 000 sivil hayatını kaybetti. Dialogue: 0,0:11:08.86,0:11:12.74,Default,,0000,0000,0000,,Alman hava taarruzları (Blitze'lar)\Nsık sık sivil yerleşim yerlerini hedeflemişti. Dialogue: 0,0:11:13.43,0:11:17.43,Default,,0000,0000,0000,,Birleşik Krallık da aynı şekilde,\Ndaha şiddetlisini Alman şehirlerine yaptı. Dialogue: 0,0:11:17.43,0:11:21.16,Default,,0000,0000,0000,,10 kat daha fazla ölüme sebebiyet verdi. Dialogue: 0,0:11:21.16,0:11:25.16,Default,,0000,0000,0000,,Buna rağmen çoğu sivil Alman,\Nsavaşın son safhasında karada öldü. Dialogue: 0,0:11:25.16,0:11:29.16,Default,,0000,0000,0000,,Nazi rejimi çökerken,\Nişgal edilmiş bölgelerde yaşayan siviller... Dialogue: 0,0:11:29.16,0:11:32.83,Default,,0000,0000,0000,,...ilerleyen Sovyet ordusundan\Nçaresizce kaçmak zorundaydı. Dialogue: 0,0:11:32.83,0:11:36.83,Default,,0000,0000,0000,,Tecavüz yaygın bir şeydi ve kayıplara dair\Ntahminler 600 000 ile 3 milyon arasında değişiyor. Dialogue: 0,0:11:41.94,0:11:45.94,Default,,0000,0000,0000,,Bir adım geri gelelim ve\Ntoplamda ne durumda olduğumuza bakalım. Dialogue: 0,0:11:46.84,0:11:50.84,Default,,0000,0000,0000,,Avrupa'da 20 milyon kadar sivil ölümü saydık. Dialogue: 0,0:11:50.84,0:11:54.84,Default,,0000,0000,0000,,Eğer buna daha önce anlattığımız\NAvrupa'daki askerî ölümleri de... Dialogue: 0,0:11:54.84,0:11:58.50,Default,,0000,0000,0000,,...eklersek bu durumda 40 milyonu geçiyor. Dialogue: 0,0:12:00.03,0:12:03.04,Default,,0000,0000,0000,,Daha sonra Asya cephesi de var. Dialogue: 0,0:12:03.04,0:12:06.36,Default,,0000,0000,0000,,Burada Asya'daki askerî ölümlerin çoğunun... Dialogue: 0,0:12:06.36,0:12:09.40,Default,,0000,0000,0000,,...Çin ve Japonya'dan geldiğini görüyoruz. Dialogue: 0,0:12:09.40,0:12:12.94,Default,,0000,0000,0000,,Sivillere bakarsak,\Nyaklaşık 6 milyon ölüm... Dialogue: 0,0:12:12.94,0:12:16.65,Default,,0000,0000,0000,,...Çin, Endonezsya, Kore,\NHindiçin ve Filipinler'deki... Dialogue: 0,0:12:16.65,0:12:19.93,Default,,0000,0000,0000,,...vahşetin ölçeği düşünüldüğünde\Nbazen Nazi mezalimi ile karşılaştırılabilecek... Dialogue: 0,0:12:19.93,0:12:23.25,Default,,0000,0000,0000,,...Japon savaş suçlarına atfedilebilir. Dialogue: 0,0:12:23.25,0:12:26.62,Default,,0000,0000,0000,,Çin, Sovyetler Birliği'nden sonra\Nikinci büyük ölüm sayısına sahip. Dialogue: 0,0:12:26.62,0:12:30.07,Default,,0000,0000,0000,,Ve Sovyetler gibi Çin hükümeti de çarpıcı bir iradeyle... Dialogue: 0,0:12:30.07,0:12:33.27,Default,,0000,0000,0000,,...kendi insanlarını feda etmeye meyilliydi. Dialogue: 0,0:12:33.27,0:12:36.42,Default,,0000,0000,0000,,Çin milliyetçileri taşkın oluşturup Japon ilerlemesini Dialogue: 0,0:12:36.42,0:12:39.04,Default,,0000,0000,0000,,durdurmak amacıyla Sarı Nehir'de gedikler açtı. Dialogue: 0,0:12:39.04,0:12:42.18,Default,,0000,0000,0000,,Yarım milyondan fazla Çinli sivil bu sebeple öldü. Dialogue: 0,0:12:42.18,0:12:46.18,Default,,0000,0000,0000,,Bu sayı 2004'teki Asya Tsunamileri'nde\Nhayatını kaybedenlerden 2 - 3 kat daha fazla. Dialogue: 0,0:12:49.49,0:12:53.49,Default,,0000,0000,0000,,Buna rağmen Çin çıkarması Japonlara sadece\N200 000 askere mal oldu. Dialogue: 0,0:12:53.49,0:12:57.49,Default,,0000,0000,0000,,Çoğusu Pasifik savaşlarında Birleşik Devletler\Nve diğer müttefikleri ile savaşırken öldü. Dialogue: 0,0:12:59.89,0:13:03.52,Default,,0000,0000,0000,,Japon sivil kayıplarının büyük kısmı... Dialogue: 0,0:13:03.52,0:13:06.81,Default,,0000,0000,0000,,...Amerika'nın 2 nükleer saldırısıdan oluşuyor. Dialogue: 0,0:13:06.81,0:13:10.43,Default,,0000,0000,0000,,Resmî Birleşik Devletler açıklamalarının aksine... Dialogue: 0,0:13:10.43,0:13:14.13,Default,,0000,0000,0000,,...bu hava saldırıları askerî hedeflere değil\Ndoğrudan sivil nüfusa yöneltildi. Dialogue: 0,0:13:14.13,0:13:17.61,Default,,0000,0000,0000,,Avrupa dışındaki tüm ölümleri de\Nlisteye eklediğimizde... Dialogue: 0,0:13:17.61,0:13:21.22,Default,,0000,0000,0000,,...genel toplamda aşağı yukarı \N70 milyonu görüyoruz. Dialogue: 0,0:13:21.22,0:13:25.22,Default,,0000,0000,0000,,Bu sayı kimin saydığına ve hangi\Nsivil ölümlerinin dahil edildiğine bağlı. Dialogue: 0,0:13:26.78,0:13:30.78,Default,,0000,0000,0000,,İkinci Dünya Savaşı'nda tarihteki diğer bütün savaşlardan\Ndaha fazla sayıda insan hayatını kaybetti. Dialogue: 0,0:13:30.78,0:13:34.78,Default,,0000,0000,0000,,Karşılaştırma için işte kayıtlara geçmiş\Nen dehşetli 20 kadar savaş ve mezalim. Dialogue: 0,0:13:34.78,0:13:38.78,Default,,0000,0000,0000,,Bunların bazılarına savaştan çok mezalim denebilir. Dialogue: 0,0:13:38.78,0:13:42.78,Default,,0000,0000,0000,,Ama bu ayrımın nasıl bulanıklaşabileceğini gördük. Dialogue: 0,0:13:42.78,0:13:46.78,Default,,0000,0000,0000,,Bazıları yüzyıllara yayılmış.\Nİkinci Dünya Savaşı en yüksek sayı... Dialogue: 0,0:13:46.78,0:13:50.78,Default,,0000,0000,0000,,...ve sadece 6 yılda oldu. Dialogue: 0,0:13:52.86,0:13:55.95,Default,,0000,0000,0000,,Bu listedeki en eski mezalimlerde bile... Dialogue: 0,0:13:55.95,0:13:58.94,Default,,0000,0000,0000,,...dünya nüfusu ciddi olarak büyüdü. Dialogue: 0,0:13:58.94,0:14:02.52,Default,,0000,0000,0000,,Dünyanın oransal olarak kaçta kaçının\Nöldüğünü görmek istersek... Dialogue: 0,0:14:02.52,0:14:03.52,Default,,0000,0000,0000,,...grafiği şöyle ayarlayabiliriz. Dialogue: 0,0:14:03.52,0:14:04.91,Default,,0000,0000,0000,,Oransal olarak konuşursak,\Nkabaca bir yaklaşım bize Dialogue: 0,0:14:04.91,0:14:08.91,Default,,0000,0000,0000,,İkinci Dünya Savaşı'ndan daha\Nyıkıcı savaşlar olduğunu gösteriyor. Dialogue: 0,0:14:24.43,0:14:28.43,Default,,0000,0000,0000,,Savaş sonrası çatışmalara baktığımızda,\Ntartışmalı olmayacak bir şey söylemek zor Dialogue: 0,0:14:29.93,0:14:33.93,Default,,0000,0000,0000,,Fakat veriler sıra dışı\Nbir şeyler olduğunu gösteriyor. Dialogue: 0,0:14:36.97,0:14:40.60,Default,,0000,0000,0000,,1989'da John Gaddis,\NSoğuk Savaş sırasında nükleer güçlerin... Dialogue: 0,0:14:40.60,0:14:44.60,Default,,0000,0000,0000,,...herhangi bir çatışmaya girmediğini\Ntanımlamak Uzun Barış terimini ortaya koydu. Dialogue: 0,0:14:45.29,0:14:49.29,Default,,0000,0000,0000,,25 yıl sonra, soğuk savaş bitti\Nve o terim hala kullanılıyor. Dialogue: 0,0:14:50.36,0:14:54.36,Default,,0000,0000,0000,,Ancak anlamı biraz değişti. Dialogue: 0,0:14:55.15,0:14:59.15,Default,,0000,0000,0000,,1956'da Sovyetler Birliği, Macaristan'a\Nçıkarma yaptığındaki 10 günlük savaş... Dialogue: 0,0:14:59.15,0:15:03.15,Default,,0000,0000,0000,,...dışında Avrupa ülkeleri birbiriyle savaşmadı. Dialogue: 0,0:15:03.22,0:15:07.22,Default,,0000,0000,0000,,İkinci Dünya Savaşı'ndan önceki\NAvrupa savaşlarına baksaydık böyle görünüyordu. Dialogue: 0,0:15:07.22,0:15:11.22,Default,,0000,0000,0000,,Geriye doğru gittiğimizde daha sık\Ngörünüyor olmasına rağmen daha düşük ölçekteydi. Dialogue: 0,0:15:11.24,0:15:15.24,Default,,0000,0000,0000,,Dünyanın en büyük 44 ekonomisi\Nİkinci Dünysa Savaşı'ndan beri birbiriyle savaşmadı. Dialogue: 0,0:15:16.41,0:15:20.41,Default,,0000,0000,0000,,Zengin ülkeler fakir ülkelerle savaştı.\NABD ve Irak gibi. Dialogue: 0,0:15:21.42,0:15:24.82,Default,,0000,0000,0000,,Fakat zengin ülkeler\Ndiğer zengin ülkelerle savaşmadı. Dialogue: 0,0:15:24.82,0:15:27.95,Default,,0000,0000,0000,,Sözümona süpergüçler arasındaki bu barış süreci... Dialogue: 0,0:15:27.95,0:15:31.36,Default,,0000,0000,0000,,...Roma İmparatorluğu'ndan beri görülmemişti. Dialogue: 0,0:15:31.36,0:15:34.61,Default,,0000,0000,0000,,Çoğusu için barış çok güçlü bir sözcük. Dialogue: 0,0:15:34.61,0:15:37.86,Default,,0000,0000,0000,,İkinci Dünya Savaşı'ndan beri olan savaşlar... Dialogue: 0,0:15:37.86,0:15:40.26,Default,,0000,0000,0000,,...bu dört kategoride gruplandırılabilir. Dialogue: 0,0:15:40.26,0:15:43.30,Default,,0000,0000,0000,,Artık koloni savaşları görmüyoruz. Dialogue: 0,0:15:43.30,0:15:46.29,Default,,0000,0000,0000,,Zengin ülkeler arasında\Nsavaş olmadığını zaten söylemiştik. Dialogue: 0,0:15:46.29,0:15:49.82,Default,,0000,0000,0000,,Ve burada küçük ekonomiler arasındaki\Nsavaşların da giderek azaldığını görüyoruz. Dialogue: 0,0:15:49.82,0:15:53.82,Default,,0000,0000,0000,,Bu bize 2 tip iç savaşı bırakıyor.\NDış müdahale olup olmamasına göre. Dialogue: 0,0:15:55.02,0:15:58.80,Default,,0000,0000,0000,,Bu savaşlardaki ölümler\Nİkinci Dünya Savaşı'nın yanında şöyle görünüyor. Dialogue: 0,0:15:58.80,0:16:02.80,Default,,0000,0000,0000,,O zamandan beri olan tüm savaşlardan\Ndaha fazla insan İkinci Dünya Savaşı'nda öldü. Dialogue: 0,0:16:03.37,0:16:06.79,Default,,0000,0000,0000,,Ve tabi ki, dünya nüfusunu unutamayız. Dialogue: 0,0:16:06.79,0:16:09.78,Default,,0000,0000,0000,,İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana üçe katlandı. Dialogue: 0,0:16:09.78,0:16:13.27,Default,,0000,0000,0000,,Bu sayılardaki ölümleri\Ndünya nüfusuna oranlarsak... Dialogue: 0,0:16:13.27,0:16:16.77,Default,,0000,0000,0000,,...dünyadaki birisinin\Nsavaşta ölme ihtimalinin... Dialogue: 0,0:16:16.77,0:16:20.15,Default,,0000,0000,0000,,aşağı yönlü olarak azaldığı\Ndaha görünür oluyor. Dialogue: 0,0:16:20.15,0:16:23.72,Default,,0000,0000,0000,,Bu eğilimin sebebini\Nburadan çıkarmamız mümkün değil. Dialogue: 0,0:16:23.72,0:16:26.81,Default,,0000,0000,0000,,Bu, başka bir günün tartışması. Dialogue: 0,0:16:26.81,0:16:30.29,Default,,0000,0000,0000,,Toplamların ardındaki çatışmaları görmek için\Nbu grafikle etkileşime geçebilirsiniz. Dialogue: 0,0:16:30.29,0:16:34.02,Default,,0000,0000,0000,,Burada sivil ölümlere değil, sadece\Nmuharebe ölümlerine baktığımız aklınızda bulunsun. Dialogue: 0,0:16:34.02,0:16:36.45,Default,,0000,0000,0000,,Tabi sivil ölümler de geriliyor. Dialogue: 0,0:16:36.45,0:16:40.45,Default,,0000,0000,0000,,Barışı ölçmek zor bir şey. Dialogue: 0,0:16:40.45,0:16:44.11,Default,,0000,0000,0000,,Aslında biraz, hiç olmamış savaşlarda\Nölmemiş insanları saymak gibi. Dialogue: 0,0:16:44.11,0:16:47.60,Default,,0000,0000,0000,,Dünya barışına çok fazla önem göstersek de... Dialogue: 0,0:16:47.60,0:16:50.98,Default,,0000,0000,0000,,...barış olduğunda pek fark etmiyoruz. Dialogue: 0,0:16:50.98,0:16:54.98,Default,,0000,0000,0000,,Haberini yapmıyoruz.\NEtrafımızda büyüyen barıştan dolayı... Dialogue: 0,0:16:54.98,0:16:58.80,Default,,0000,0000,0000,,...bir zamanlar savaşın ne kadar\Nkorkunç olduğunu hatırlatmıyoruz. Dialogue: 0,0:16:58.80,0:17:02.80,Default,,0000,0000,0000,,Elbette bu eğilim devam etmeyebilir. Dialogue: 0,0:17:02.80,0:17:06.80,Default,,0000,0000,0000,,Bu grafiklerin bize doğru karar\Nvermeyi sağlama noktasında... Dialogue: 0,0:17:06.80,0:17:10.80,Default,,0000,0000,0000,,...ne gibi bir faydası olacağı açık değil. Dialogue: 0,0:17:11.78,0:17:14.95,Default,,0000,0000,0000,,Uzun barış daha da uzadıkça... Dialogue: 0,0:17:14.95,0:17:17.97,Default,,0000,0000,0000,,...o kadar önem kazanıyor. Dialogue: 0,0:17:17.97,0:17:21.08,Default,,0000,0000,0000,,Dolayısıyla, haberlere bakmak... Dialogue: 0,0:17:21.08,0:17:24.38,Default,,0000,0000,0000,,...gidişata dair bizi umutlandırmıyorsa... Dialogue: 0,0:17:24.38,0:17:28.38,Default,,0000,0000,0000,,...sayılara bakmak belki umutlandırabilir. Dialogue: 0,0:17:53.12,0:17:57.12,Default,,0000,0000,0000,,Eğer bu projeyi desteklemek ve yeni bölümlerin\Nçekilmesini teşvik etmek isterseniz... Dialogue: 0,0:17:57.12,0:18:00.64,Default,,0000,0000,0000,,...aşağıdakileri kullanarak fallen.io'yu takip edebilir... Dialogue: 0,0:18:00.64,0:18:04.30,Default,,0000,0000,0000,,...ve bugün izlediğiniz sunum için\Nönerilen bilet fiyatını ödemeyi düşünebilirsiniz. Dialogue: 0,0:18:04.30,0:18:08.30,Default,,0000,0000,0000,,Çok teşekkür ediyorum.