1 00:00:00,662 --> 00:00:03,262 Tôi muốn kể về một cuộc chiến đã rơi vào quên lãng 2 00:00:03,474 --> 00:00:07,040 Đó là một sự kiện hiếm khi được các tờ báo đưa lên trang nhất. 3 00:00:07,320 --> 00:00:11,260 Nó xảy ra ngay tại đây, ở Cộng hòa Dân chủ Công-gô. 4 00:00:11,474 --> 00:00:16,842 Hiện giờ, đa số những ai không ở Châu Phi đều không biết tới chiến tranh Công-gô. 5 00:00:16,842 --> 00:00:20,099 Vậy hãy để tôi kể bạn nghe đôi điều về nó. 6 00:00:20,099 --> 00:00:25,017 Xung đột ở Công-gô là sự kiện đẫm máu nhất kể từ Chiến tranh thế giới thứ 2. 7 00:00:25,307 --> 00:00:28,437 Nó gây ra gần 4 triệu cái chết, 8 00:00:28,737 --> 00:00:33,061 và dẫn tới tình trạng mất ổn định ở phần lớn vùng Trung Phi trong 18 năm qua. 9 00:00:33,581 --> 00:00:38,181 Nó là cuộc khủng hoảng về vấn đề nhân đạo lớn nhất đang xảy ra trên thế giới. 10 00:00:38,461 --> 00:00:42,162 Đó là lý do tôi đến Công-gô lần đầu tiên vào năm 2001 11 00:00:42,162 --> 00:00:47,294 như một nhân viên cứu trợ nhân đạo trẻ. Và ở đó tôi đã gặp một cô gái cùng tuổi. 12 00:00:47,294 --> 00:00:49,768 Cô ấy là Isabelle. 13 00:00:50,518 --> 00:00:54,179 Dân quân địa phương đã tấn công làng của Isabelle. 14 00:00:54,179 --> 00:00:57,227 Họ giết rất nhiều đàn ông, hãm hiếp nhiều phụ nữ. 15 00:00:57,227 --> 00:00:59,224 Họ cướp đi tất cả mọi thứ. 16 00:00:59,224 --> 00:01:01,847 Và sau đó, họ muốn bắt Isabelle, 17 00:01:01,847 --> 00:01:03,224 nhưng chồng cô ấy đã ngăn họ 18 00:01:03,224 --> 00:01:06,422 và anh ta nói, "Không, đừng bắt Isabelle. 19 00:01:06,422 --> 00:01:09,709 Thay vào đó hãy bắt tôi này." 20 00:01:09,709 --> 00:01:12,700 Vậy là anh ta biến mất vào rừng sâu với dân quân, 21 00:01:12,700 --> 00:01:16,871 và Isabelle chẳng bao giờ gặp lại anh ấy lần nữa . 22 00:01:17,351 --> 00:01:20,841 Bởi vì những người như Isabelle và chồng của cô ấy 23 00:01:20,841 --> 00:01:23,860 nên tôi đã dành hết sự nghiệp để nghiên cứu cuộc chiến tranh này 24 00:01:23,860 --> 00:01:26,268 - một cuộc chiến tranh mà chúng ta còn biết quá ít. 25 00:01:27,118 --> 00:01:30,892 Mặc dù có đôi điều về Công-gô mà có thể bạn đã nghe qua, 26 00:01:30,892 --> 00:01:34,844 như là những câu chuyên về khoáng sản và hiếp dâm. 27 00:01:35,214 --> 00:01:37,800 Những tuyên bố chính trị và các báo cáo truyền thông 28 00:01:37,800 --> 00:01:42,534 đều thường tập trung vào nguyên nhân cơ bản gây ra bạo lực ở Công-gô, 29 00:01:42,534 --> 00:01:47,312 đó là khai thác và buôn bán bất hợp pháp tài nguyên thiên nhiên - 30 00:01:47,312 --> 00:01:50,049 - những thứ đã dẫn tới hậu quả là 31 00:01:50,049 --> 00:01:54,453 lạm dụng tình dục phụ nữ và thiếu nữ như một vũ khí chiến tranh. 32 00:01:55,243 --> 00:02:01,220 Hai vấn đề này thật sự quan trọng và nhức nhối vô cùng. 33 00:02:02,080 --> 00:02:05,978 Nhưng hôm nay tôi muốn kể với các bạn một câu chuyện khác 34 00:02:05,978 --> 00:02:09,596 với mục đích nhấn mạnh vào nguyên nhân chủ yếu 35 00:02:09,596 --> 00:02:12,203 của cuộc xung đột đang diễn ra. 36 00:02:12,853 --> 00:02:19,400 Bạo lực ở Công-gô bắt nguồn tư những mối bất hòa ở các địa phương, 37 00:02:19,400 --> 00:02:24,345 mà những nỗ lực vì hòa bình trên thế giới không thể nào hóa giải được. 38 00:02:25,325 --> 00:02:30,568 Có một sự thật là Công-gô không chỉ được biết đến 39 00:02:30,568 --> 00:02:34,885 bởi cuộc khủng hoảng nhân đạo tệ nhất đang tiếp diễn, 40 00:02:34,885 --> 00:02:37,841 mà còn bởi vì nơi đây là cái nôi 41 00:02:37,841 --> 00:02:41,782 của những nỗ lực quốc tế nhằm xây dựng hòa bình trên thế giới. 42 00:02:42,572 --> 00:02:45,485 Công-gô là nơi đặt trụ sở lớn nhất và được đầu tư nhiều nhất 43 00:02:45,485 --> 00:02:49,030 trong số những trụ sở gìn giữ hòa bình thế giới của Liên Hợp Quốc. 44 00:02:49,530 --> 00:02:54,229 Đây cũng Châu Âu chọn đặt trụ sở hòa bình đầu tiên của mình, 45 00:02:54,229 --> 00:02:56,903 và cũng ở nơi đây, lần đầu tiên, 46 00:02:56,903 --> 00:03:02,375 Tòa án Hình sự Quốc tế quyết định khởi tố các lãnh chúa Công-gô. 47 00:03:03,535 --> 00:03:08,945 Năm 2006, khi Công-gô tổ chức cuộc bầu cử tụ do toàn quốc đầu tiên trong lịch sử, 48 00:03:08,945 --> 00:03:15,041 nhiều nhà quan sát cho rằng cái kết của bạo lực vùng miền cuối cùng cũng đã đến. 49 00:03:15,561 --> 00:03:21,670 Cộng đồng thế giới đã ca ngợi việc tổ chức thành công các cuộc bầu cử 50 00:03:21,670 --> 00:03:26,037 như một minh chứng cho kết quả từ những can thiệp quốc tế 51 00:03:26,037 --> 00:03:28,465 trong một đất nước đã từng thất bại. 52 00:03:29,095 --> 00:03:30,853 Tuy nhiên những tỉnh ở phía đông 53 00:03:30,853 --> 00:03:34,260 vẫn tiếp tục đối mặt với nạn di dân ồ ạt 54 00:03:34,260 --> 00:03:37,153 và vi phạm nhân quyền nghiêm trọng. 55 00:03:37,653 --> 00:03:40,318 Không lâu trước khi tôi trở lại vào mùa hè vừa rồi, 56 00:03:40,318 --> 00:03:44,179 một cuộc tàn sát khủng khiếp xảy ra ở một tỉnh phía Nam Kivu. 57 00:03:44,767 --> 00:03:47,245 33 người bị giết hại. 58 00:03:47,245 --> 00:03:49,977 Hầu hết là phụ nữ và trẻ em, 59 00:03:49,977 --> 00:03:53,166 và rất nhiều người bị đánh đập đến chết. 60 00:03:54,116 --> 00:03:56,069 Trong suốt 8 năm qua, 61 00:03:56,069 --> 00:03:58,967 chiến tranh ở các tỉnh phía đông thường nhen nhóm 62 00:03:58,967 --> 00:04:03,074 sự khởi đầu của một cuộc chiến tranh mang quy mô toàn dân và quốc tế. 63 00:04:03,794 --> 00:04:08,055 Cơ bản là, cứ khi nào chúng tôi cảm thấy như đang đứng trên bờ vực của hòa bình, 64 00:04:08,055 --> 00:04:10,897 thì một cuộc xung đột nữa lại nổ ra. 65 00:04:11,137 --> 00:04:12,615 Tại sao? 66 00:04:12,775 --> 00:04:15,587 Tại sao những nỗ lực quốc tế to lớn kia 67 00:04:15,587 --> 00:04:21,926 lại thất bại trong việc giúp Công-gô gìn giữ hòa bình và an ninh lâu dài? 68 00:04:22,436 --> 00:04:28,484 Vâng, câu trả lời của tôi chủ yếu xoay quanh 2 sự việc tôi quan sát được. 69 00:04:29,064 --> 00:04:35,097 Thứ nhất: lý do chính của việc tiếp diễn bạo lực ở đây 70 00:04:35,097 --> 00:04:38,005 về cơ bản chính là do địa phương -- 71 00:04:38,005 --> 00:04:39,292 và khi nói tới "địa phương" 72 00:04:39,292 --> 00:04:42,823 tức là tôi đang đề cập đến cấp độ một cá nhân, một gia đình, 73 00:04:42,823 --> 00:04:46,712 một bộ lạc, một thành phố, một cộng đồng, một quận, 74 00:04:46,712 --> 00:04:49,541 đôi khi là một nhóm dân tộc. 75 00:04:49,951 --> 00:04:54,019 Ví dụ, bạn còn nhớ câu chuyện về Isabelle? 76 00:04:54,479 --> 00:04:58,683 Vâng, lý do mà dân quân tấn công làng của Isabelle 77 00:04:58,683 --> 00:05:01,793 là vị họ muốn chiếm lấy đất 78 00:05:01,793 --> 00:05:05,658 mà dân làng dùng để trồng trọt và sinh sống. 79 00:05:06,508 --> 00:05:11,278 Điều thứ 2 tôi quan sát được đó là: việc những nỗ lực hòa bình quốc tế 80 00:05:11,278 --> 00:05:14,832 thất bại trong việc giúp giải quyết những xung đột tại địa phương, 81 00:05:14,832 --> 00:05:20,161 chính là do "văn hóa xây dựng hòa bình" tại đây. 82 00:05:20,511 --> 00:05:23,777 Ý tôi muốn nói rằng, 83 00:05:23,777 --> 00:05:26,150 những nhà ngoại giao phương Tây và châu Phi, 84 00:05:26,150 --> 00:05:28,997 những nhà quyên góp và bảo vệ hòa bình từ Liên Hợp Quốc, 85 00:05:28,997 --> 00:05:31,601 thành viên của hầu hết các tổ chức phi chính phủ, 86 00:05:31,601 --> 00:05:35,037 hay những người đang cố gắng giải quyết các xung đột nói chung, 87 00:05:35,037 --> 00:05:39,215 tất cả đều nhìn về thế giới này theo 1 cách giống nhau. 88 00:05:39,215 --> 00:05:43,221 Và tôi đã là một trong số họ - tôi cũng đã từng chia sẻ cái "văn hóa" này, 89 00:05:43,221 --> 00:05:46,923 nên tôi hiểu nó có sức mạnh như thế nào. 90 00:05:47,433 --> 00:05:51,482 Khắp thế giới, và mọi khu vực có xung đột, 91 00:05:51,482 --> 00:05:55,290 văn hóa này khiến những nhà cải cách thấy rằng 92 00:05:55,290 --> 00:05:57,774 những nguyên nhân gây ra bạo lực 93 00:05:57,774 --> 00:06:03,887 chủ yếu xuất phát từ các yếu tố quốc gia và quốc tế. 94 00:06:04,517 --> 00:06:07,908 Nó cũng khiến chúng ta nghĩ rằng con đường tiến tời hòa bình 95 00:06:07,908 --> 00:06:11,756 đòi hỏi phải có một sự can thiệp bao quát từ trên xuống dưới 96 00:06:11,756 --> 00:06:15,279 để giải quyết những căng thằng của quốc gia và quốc tế. 97 00:06:15,879 --> 00:06:20,088 Và nó cũng khiến chúng ta nghĩ rằng vai trò của những nhà hoạt động ngoại quốc 98 00:06:20,088 --> 00:06:24,499 là tham gia vào các tiến trình gìn giữ hòa bình của quốc gia và quốc tế. 99 00:06:25,159 --> 00:06:29,034 Quan trọng hơn là, cái văn hóa chung này 100 00:06:29,034 --> 00:06:35,234 khiến các nhà xây dựng hòa bình quốc tế xem nhẹ các căng thẳng ở tầm vi mô 101 00:06:35,234 --> 00:06:39,990 trong khi chính chúng có thể làm lung lay các hiệp ước vĩ mô. 102 00:06:40,480 --> 00:06:42,581 Ví dụ, ở Công-gô, 103 00:06:42,581 --> 00:06:46,795 dựa theo cách họ đã được rèn luyện và tập huấn, 104 00:06:46,795 --> 00:06:49,181 quan chức Liên Hợp Quốc, nhà quyên góp, ngoại giao, 105 00:06:49,181 --> 00:06:52,340 những nhân viên của hầu hết các tổ chức phi chính phủ, 106 00:06:52,340 --> 00:06:58,500 đều nghĩ chiến tranh và các cuộc tàn sát là một vấn đề mang tính hệ thống. 107 00:06:59,350 --> 00:07:01,574 Với họ, bạo lực mà họ nhìn thấy 108 00:07:01,574 --> 00:07:06,554 là hậu quả của những căng thẳng giữa Tổng thống Kabila 109 00:07:06,554 --> 00:07:09,224 và những phe đối lập trong nước, 110 00:07:09,224 --> 00:07:13,517 bên cạnh những bất hòa giữa Công-gô, Rwanda và Uganda. 111 00:07:14,217 --> 00:07:20,288 Thêm vào đó, các nhà xây dựng hòa bình quốc tế xem những xung đột địa phương 112 00:07:20,288 --> 00:07:26,081 đơn giản là kết quả của các căng thẳng của quốc gia và quốc tế, 113 00:07:26,081 --> 00:07:28,496 từ việc chính quyền nhà nước thiếu uy quyền, 114 00:07:28,496 --> 00:07:34,160 và từ cái mà họ vẫn gọi là "xu hướng bạo lực cố hữu của người Công-gô". 115 00:07:35,364 --> 00:07:39,316 Văn hóa này cũng khởi đầu cho những can thiệp 116 00:07:39,316 --> 00:07:42,149 đến từ các cấp độ quốc gia và quốc tế, 117 00:07:42,149 --> 00:07:49,362 như thể đó là nhiệm vụ trước nhất của thành viên và nhà ngoại giao LHQ. 118 00:07:49,362 --> 00:07:53,721 Và nó thúc đẩy việc tổ chức các cuộc tổng tuyển cử - 119 00:07:53,721 --> 00:07:55,807 - điều được xem như một phương pháp tối ưu 120 00:07:55,807 --> 00:07:59,591 và là cơ chế quan trọng nhất trong tái thiết nhà nước 121 00:07:59,591 --> 00:08:02,626 hơn là các giải pháp xây dựng đất nước. 122 00:08:02,626 --> 00:08:07,745 Và điều này đang xảy ra không chỉ ở Công-gô, mà còn ở nhiều vùng xung đột khác. 123 00:08:08,155 --> 00:08:11,404 Nhưng hãy xem xét một cách sâu sắc hơn, 124 00:08:11,404 --> 00:08:14,823 về những nguyên nhân khác của bạo lực. 125 00:08:15,093 --> 00:08:18,173 Ở Công-gô, bạo lực đang tiếp diễn 126 00:08:18,173 --> 00:08:21,782 bị thúc đẩy không chỉ do nguyên nhân quốc gia, quốc tế 127 00:08:21,782 --> 00:08:27,145 mà còn bởi những kế hoạch, ý đinh lâu dài xuất phát từ các tầng lớp nhân dân, 128 00:08:27,145 --> 00:08:30,702 mà những người chủ mưu lại chính là các dân làng, tù trưởng, 129 00:08:30,702 --> 00:08:33,983 hay người đứng đầu các bộ lạc, 130 00:08:34,213 --> 00:08:38,961 Nhiều xung đột liên quan đến lợi ích chính trị, xã hội, kinh tế 131 00:08:38,961 --> 00:08:42,466 đặc trưng của từng địa phương. 132 00:08:42,726 --> 00:08:44,914 Ví dụ, có rất nhiều cuộc đấu tranh 133 00:08:44,914 --> 00:08:47,750 ở cấp độ làng hoặc quận huyện 134 00:08:47,750 --> 00:08:51,618 để tìm ra người sẽ lãnh đạo làng hoặc vùng 135 00:08:51,618 --> 00:08:53,724 dựa trên luật truyền thống, 136 00:08:53,974 --> 00:08:58,238 và tìm xem ai có thể điều khiển việc phân chia vùng đất 137 00:08:58,238 --> 00:09:00,636 và việc khai thác khoáng sản. 138 00:09:01,076 --> 00:09:05,885 Cuộc đấu tranh thường dẫn đến xung đột địa phương, 139 00:09:05,885 --> 00:09:09,016 ví dụ như trong ngôi làng hay lãnh thổ, 140 00:09:09,286 --> 00:09:13,190 và nó thường lan ra thành một cuộc đấu tranh diện rộng 141 00:09:13,190 --> 00:09:14,773 lan khắp cả tỉnh, 142 00:09:14,773 --> 00:09:17,772 và thậm chí sang cả các nước láng giềng. 143 00:09:18,402 --> 00:09:23,771 Như cuộc xung đột giữa dân Công-gô của dòng dỏi Rwanda 144 00:09:23,771 --> 00:09:27,758 và cộng đồng dân bản địa ở Kivus. 145 00:09:28,259 --> 00:09:33,949 Xung đột này bắt đầu vào những năm 1930 trong suốt chế độ thực dân Bỉ, 146 00:09:33,949 --> 00:09:38,895 khi hai cộng đồng dân cư địa phương tranh chấp quyền sử dụng đất và quyền lực 147 00:09:39,135 --> 00:09:43,138 Tiếp đó, năm 1960, sau ngày Công-gô giành độc lập, 148 00:09:43,138 --> 00:09:48,157 xung đột lớn dần bởi các phe phái dù đã liên minh với chính trị gia trong nước, 149 00:09:48,157 --> 00:09:52,042 nhưng vẫn tiếp tục củng cố thế lực riêng trong địa phương. 150 00:09:52,172 --> 00:09:56,542 Và tiếp sau đó, vào thời điểm nạn diệt chủng năm 1994 ở Rwanda, 151 00:09:56,542 --> 00:10:02,630 các phe phái lại liên minh vởi quân đội Công-gô và Rwanda, 152 00:10:02,630 --> 00:10:07,769 nhưng vẫn tiếp tục mở rộng thế lực tại tỉnh Kivus. 153 00:10:08,159 --> 00:10:13,789 Từ đó trở đi, những tranh chấp tại địa phương về đất đai và quyền lực 154 00:10:13,789 --> 00:10:15,903 đã châm ngòi cho bạo lực, 155 00:10:15,903 --> 00:10:18,073 và thường xuyên làm ảnh hưởng đến 156 00:10:18,073 --> 00:10:21,519 những hiệp ước quốc gia và quốc tế. 157 00:10:22,249 --> 00:10:26,992 Giờ đây chúng ta có thể đang tự hỏi tại sao trong hoàn cảnh đó, 158 00:10:26,992 --> 00:10:31,457 những nhà bảo vệ hòa bình lại thất bại trong việc 159 00:10:31,457 --> 00:10:35,069 thực hiện những chương trình củng cố hòa bình địa phương? 160 00:10:35,279 --> 00:10:40,077 Câu trả lời chính là: do những tổ chức quốc tế 161 00:10:40,077 --> 00:10:44,323 đã xem nhẹ việc giải quyết các xung đột ở cấp độ cơ sở, địa phương, 162 00:10:44,843 --> 00:10:49,966 coi chúng không đáng kể, không quan trọng, không cần thiết. 163 00:10:49,966 --> 00:10:54,030 Chỉ riêng ý tưởng "tham gia giải quyết các vấn đề cấp địa phương" 164 00:10:54,030 --> 00:10:58,129 đã cơ bản đi ngược lại các chuẩn mực của "văn hóa" tôi đã đề cập tới, 165 00:10:58,129 --> 00:11:02,437 và thậm chí đe dọa đến quyền lợi của các tổ chức hòa bình. 166 00:11:02,717 --> 00:11:06,690 Thí dụ, Liên Hợp Quốc được xem như là 167 00:11:06,690 --> 00:11:10,247 một tổ chức ngoại giao mang tầm vĩ mô, 168 00:11:10,247 --> 00:11:15,953 và điều đó không cho phép họ tập trung vào các vấn đề mang tính địa phương. 169 00:11:16,303 --> 00:11:21,641 Kết quả là, kể cả những bất đồng trong nội bộ 170 00:11:21,641 --> 00:11:24,086 về "văn hóa" chung, 171 00:11:24,086 --> 00:11:26,533 hay những tác động bên ngoài, 172 00:11:26,533 --> 00:11:29,466 đều không thể khiến những nhà hoạt động quốc tế hiểu rằng: 173 00:11:29,466 --> 00:11:35,038 họ nên thay đổi suy nghĩ về bạo lực và cách họ nên can thiệp. 174 00:11:35,580 --> 00:11:39,240 Hiện giờ, mới chỉ có rất ít trường hợp ngoại lệ. 175 00:11:39,240 --> 00:11:42,313 Dù đã xuất hiện những ngoại lệ, nhưng chúng vẫn còn quá ít 176 00:11:42,313 --> 00:11:44,756 so với mô hình chung hiện nay. 177 00:11:45,176 --> 00:11:49,734 Để tóm lại vấn đề, những gì mà tôi vừa kể 178 00:11:49,734 --> 00:11:54,456 là câu chuyện về cách "văn hóa xây dựng hòa bình" đang thịnh hành 179 00:11:54,456 --> 00:11:57,495 đã hình thành nên suy nghĩ của những người trong cuộc 180 00:11:57,495 --> 00:11:59,392 về bạo lực và hòa bình 181 00:11:59,392 --> 00:12:03,973 và mục tiêu của các can thiệp như thế nào. 182 00:12:04,453 --> 00:12:08,265 Những suy nghĩ đó khiến những nhà xây dựng hòa bình 183 00:12:08,265 --> 00:12:11,104 bỏ qua các nền tảng cấp vi mô 184 00:12:11,104 --> 00:12:15,112 đóng vai trò thiết yếu để xây dựng hòa bình bền vững. 185 00:12:15,482 --> 00:12:19,001 Sự thiếu quan tâm tới các vấn đề địa phương 186 00:12:19,001 --> 00:12:22,554 đã dẫn tới hậu quả tức thời là hòa bình không đủ vững mạnh, 187 00:12:22,554 --> 00:12:26,692 và xa hơn là nguy cơ tái bùng nổ chiến tranh. 188 00:12:27,122 --> 00:12:29,818 Điều quan trọng ở đây là: những phân tích này 189 00:12:29,818 --> 00:12:34,544 có thể giúp chúng ta hiểu được nguyên nhân của rất nhiều xung đột 190 00:12:34,544 --> 00:12:38,844 cũng như tại sao nỗ lực quốc tế lại thất bại ở Châu Phi, hay ở bất cứ đâu. 191 00:12:39,234 --> 00:12:44,583 Xung đột địa phương thường là nguyên nhân của chiến tranh và bạo lực sau chiến tranh 192 00:12:44,583 --> 00:12:48,044 ở các nước từ Afghanistan tới Sudan, tới Đông Ti-mo. 193 00:12:48,474 --> 00:12:53,605 Nhưng cứ khi nào xuất hiện một giải pháp xây dựng hòa bình hiếm hoi 194 00:12:53,605 --> 00:12:55,526 vừa toàn diện, vừa bao quát, 195 00:12:55,526 --> 00:12:59,723 thì giải pháp đó sẽ rất thành công trong việc đảm bảo hòa bình bền vững. 196 00:13:00,223 --> 00:13:02,297 Ví dụ tiêu biểu nhất cho điều này 197 00:13:02,297 --> 00:13:08,267 là sự đối lập giữa bối cảnh hòa bình ở Somaliland 198 00:13:08,267 --> 00:13:12,898 có được từ việc gây dựng hòa bình từ dưới lên, từ cá thể tới tập thể, 199 00:13:12,898 --> 00:13:17,418 với tình trạng bạo loạn ở hầu khắp phần còn lại của Somalia, 200 00:13:17,418 --> 00:13:20,486 nơi mà các biện pháp hòa bình đang được triển khai từ trên xuống. 201 00:13:20,746 --> 00:13:23,525 Và còn rất nhiều trường hợp khác 202 00:13:23,525 --> 00:13:26,786 cho thấy việc giải quyết triệt để các xung đột làng xã địa phương 203 00:13:26,786 --> 00:13:29,851 có thể mang lại những thay đổi quan trọng. 204 00:13:30,251 --> 00:13:33,330 Vì thế, nếu chung ta muốn xây dựng hòa bình quốc tế, 205 00:13:33,330 --> 00:13:37,032 thì bên cạnh việc can thiệp từ trên xuống, 206 00:13:37,032 --> 00:13:41,004 chúng ta phải tìm cách giải quyết vấn đề từ dưới lên. 207 00:13:41,004 --> 00:13:46,285 Tôi không có ý nói rằng những căng thẳng quốc gia và quốc tế là điều nhỏ nhặt. 208 00:13:46,285 --> 00:13:47,497 Chúng không nhỏ chút nào! 209 00:13:47,497 --> 00:13:49,083 Và cũng không có ý muốn nói rằng 210 00:13:49,083 --> 00:13:52,065 xây dựng hòa bình quốc gia và quốc tế là điều không quan trọng. 211 00:13:52,065 --> 00:13:53,727 Chúng rất quan trọng là đằng khác! 212 00:13:53,727 --> 00:14:00,930 Tuy nhiên, chúng phải được triển khai ở cả hai cấp độ vi mô và vĩ mô, 213 00:14:00,930 --> 00:14:03,705 để có thể tiến đến hòa bình bền vững. 214 00:14:03,905 --> 00:14:06,072 Bên cạnh đó, các tổ chức phi chính phủ, 215 00:14:06,072 --> 00:14:09,313 cùng với chính quyền và đại diện các cộng đồng địa phương, 216 00:14:09,313 --> 00:14:13,402 nên là nhân tố chính trong công cuộc xây dựng hòa bình từ riêng tới chung. 217 00:14:13,642 --> 00:14:15,932 Dĩ nhiên là sẽ xuất hiện rất nhiều trở ngại. 218 00:14:15,932 --> 00:14:18,521 Như là thiếu ngân sách đia phương, 219 00:14:18,521 --> 00:14:22,356 hoặc đôi khi thiếu các phương tiện hậu cần và năng lực chuyên môn cần thiết 220 00:14:22,356 --> 00:14:26,423 để xây dựng hòa bình địa phương một cách hiệu quả. 221 00:14:26,693 --> 00:14:31,747 Do đó, các nhà hoạt động nước ngoài nên mở rộng quỹ ngân sách và hỗ trợ 222 00:14:31,747 --> 00:14:34,883 cho các nỗ lực hòa bình địa phương. 223 00:14:35,163 --> 00:14:38,230 Còn riêng với Công-gô, có thể làm gì đây? 224 00:14:38,520 --> 00:14:42,646 Sau 2 thập kỷ đầy bạo loạn và cái chết của hàng triệu người, 225 00:14:42,646 --> 00:14:45,690 rõ ràng là đã đến lúc chúng ta phải đưa ra các giải pháp mới. 226 00:14:45,980 --> 00:14:48,275 Dựa trên những nghiên cứu thực địa của bản thân, 227 00:14:48,275 --> 00:14:51,123 tôi tin rằng những nhà hoạt động ở Công- gô và quốc tế 228 00:14:51,123 --> 00:14:55,023 nên quan tâm nhiều hơn tới việc giải quyết các trang chấp đất đai địa phương 229 00:14:55,023 --> 00:14:59,259 và thúc đẩy việc hòa giải và gắn kết các cộng đồng với nhau. 230 00:14:59,529 --> 00:15:02,209 Thí dụ, giữa các tỉnh ở Kivus, 231 00:15:02,209 --> 00:15:05,381 Tổ chức Cuộc sống và Hòa bình và những đối tác Công-gô 232 00:15:05,381 --> 00:15:08,729 đã thành lập diễn đàn liên kết cộng đồng 233 00:15:08,729 --> 00:15:12,784 để thảo luận về giải pháp đối với các tranh chấp đất đai địa phương. 234 00:15:12,784 --> 00:15:17,846 Những diễn đàn này cũng đã tìm ra cách giúp giải quyết trình trạng bạo lực. 235 00:15:18,176 --> 00:15:22,391 Và những chương trình như thế này chính là điều cần thiết hơn bao giờ hết 236 00:15:22,391 --> 00:15:24,660 cho các địa phương phía đông Công-gô. 237 00:15:24,770 --> 00:15:26,567 Với những chương trình này, 238 00:15:26,567 --> 00:15:31,405 chúng ta có thể giúp những người như Isabelle và chồng cô ấy. 239 00:15:31,625 --> 00:15:34,235 Những chương trình này không tạo ra phép màu gì cả, 240 00:15:34,235 --> 00:15:39,748 nhưng nếu chúng giúp hóa giải những nguyên nhân gốc rễ của bạo lực, 241 00:15:39,748 --> 00:15:42,706 thì đây quả thực là một thay đổi vĩ đại. 242 00:15:42,716 --> 00:15:43,820 Xin cám ơn. 243 00:15:43,820 --> 00:15:45,504 (Tiếng vỗ tay)