1
00:00:00,662 --> 00:00:03,262
Tôi muốn kể về một cuộc chiến
đã rơi vào quên lãng

2
00:00:03,474 --> 00:00:07,040
Đó là một sự kiện hiếm khi được
các tờ báo đưa lên trang nhất.

3
00:00:07,320 --> 00:00:11,260
Nó xảy ra ngay tại đây, 
ở Cộng hòa Dân chủ Công-gô.

4
00:00:11,474 --> 00:00:16,842
Hiện giờ, đa số những ai không ở Châu Phi
đều không biết tới chiến tranh Công-gô.

5
00:00:16,842 --> 00:00:20,099
Vậy hãy để tôi kể bạn nghe đôi điều về nó.

6
00:00:20,099 --> 00:00:25,017
Xung đột ở Công-gô là sự kiện đẫm máu nhất
kể từ Chiến tranh thế giới thứ 2.

7
00:00:25,307 --> 00:00:28,437
Nó gây ra gần 4 triệu cái chết,

8
00:00:28,737 --> 00:00:33,061
và dẫn tới tình trạng mất ổn định ở
phần lớn vùng Trung Phi trong 18 năm qua.

9
00:00:33,581 --> 00:00:38,181
Nó là cuộc khủng hoảng về vấn đề nhân đạo
lớn nhất đang xảy ra trên thế giới.

10
00:00:38,461 --> 00:00:42,162
Đó là lý do tôi đến Công-gô
lần đầu tiên vào năm 2001

11
00:00:42,162 --> 00:00:47,294
như một nhân viên cứu trợ nhân đạo trẻ.
Và ở đó tôi đã gặp một cô gái cùng tuổi.

12
00:00:47,294 --> 00:00:49,768
Cô ấy là Isabelle.

13
00:00:50,518 --> 00:00:54,179
Dân quân địa phương đã 
tấn công làng của Isabelle.

14
00:00:54,179 --> 00:00:57,227
Họ giết rất nhiều đàn ông,
hãm hiếp nhiều phụ nữ.

15
00:00:57,227 --> 00:00:59,224
Họ cướp đi tất cả mọi thứ.

16
00:00:59,224 --> 00:01:01,847
Và sau đó, họ muốn bắt Isabelle,

17
00:01:01,847 --> 00:01:03,224
nhưng chồng cô ấy đã ngăn họ

18
00:01:03,224 --> 00:01:06,422
và anh ta nói, "Không, đừng bắt Isabelle.

19
00:01:06,422 --> 00:01:09,709
Thay vào đó hãy bắt tôi này."

20
00:01:09,709 --> 00:01:12,700
Vậy là anh ta biến mất vào rừng sâu
với dân quân,

21
00:01:12,700 --> 00:01:16,871
và Isabelle chẳng bao giờ 
gặp lại anh ấy lần nữa .

22
00:01:17,351 --> 00:01:20,841
Bởi vì những người như 
Isabelle và chồng của cô ấy

23
00:01:20,841 --> 00:01:23,860
nên tôi đã dành hết sự nghiệp
để nghiên cứu cuộc chiến tranh này

24
00:01:23,860 --> 00:01:26,268
- một cuộc chiến tranh
mà chúng ta còn biết quá ít.

25
00:01:27,118 --> 00:01:30,892
Mặc dù có đôi điều về Công-gô 
mà có thể bạn đã nghe qua,

26
00:01:30,892 --> 00:01:34,844
như là những câu chuyên
về khoáng sản và hiếp dâm.

27
00:01:35,214 --> 00:01:37,800
Những tuyên bố chính trị và
các báo cáo truyền thông

28
00:01:37,800 --> 00:01:42,534
đều thường tập trung vào nguyên nhân
cơ bản gây ra bạo lực ở Công-gô,

29
00:01:42,534 --> 00:01:47,312
đó là khai thác và buôn bán bất hợp pháp
tài nguyên thiên nhiên -

30
00:01:47,312 --> 00:01:50,049
- những thứ đã dẫn tới hậu quả là

31
00:01:50,049 --> 00:01:54,453
lạm dụng tình dục phụ nữ và thiếu nữ 
như một vũ khí chiến tranh.

32
00:01:55,243 --> 00:02:01,220
Hai vấn đề này thật sự quan trọng 
và nhức nhối vô cùng.

33
00:02:02,080 --> 00:02:05,978
Nhưng hôm nay tôi muốn kể với các bạn
một câu chuyện khác

34
00:02:05,978 --> 00:02:09,596
với mục đích nhấn mạnh
vào nguyên nhân chủ yếu

35
00:02:09,596 --> 00:02:12,203
của cuộc xung đột đang diễn ra.

36
00:02:12,853 --> 00:02:19,400
Bạo lực ở Công-gô bắt nguồn
tư những mối bất hòa ở các địa phương,

37
00:02:19,400 --> 00:02:24,345
mà những nỗ lực vì hòa bình trên thế giới
không thể nào hóa giải được.

38
00:02:25,325 --> 00:02:30,568
Có một sự thật là Công-gô không chỉ
được biết đến

39
00:02:30,568 --> 00:02:34,885
bởi cuộc khủng hoảng nhân đạo
tệ nhất đang tiếp diễn,

40
00:02:34,885 --> 00:02:37,841
mà còn bởi vì nơi đây là cái nôi

41
00:02:37,841 --> 00:02:41,782
của những nỗ lực quốc tế
nhằm xây dựng hòa bình trên thế giới.

42
00:02:42,572 --> 00:02:45,485
Công-gô là nơi đặt trụ sở
lớn nhất và được đầu tư nhiều nhất

43
00:02:45,485 --> 00:02:49,030
trong số những trụ sở gìn giữ
hòa bình thế giới của Liên Hợp Quốc.

44
00:02:49,530 --> 00:02:54,229
Đây cũng Châu Âu chọn đặt trụ sở hòa bình
đầu tiên của mình,

45
00:02:54,229 --> 00:02:56,903
và cũng ở nơi đây, lần đầu tiên,

46
00:02:56,903 --> 00:03:02,375
Tòa án Hình sự Quốc tế quyết định 
khởi tố các lãnh chúa Công-gô.

47
00:03:03,535 --> 00:03:08,945
Năm 2006, khi Công-gô tổ chức cuộc bầu cử
tụ do toàn quốc đầu tiên trong lịch sử,

48
00:03:08,945 --> 00:03:15,041
nhiều nhà quan sát cho rằng cái kết của
bạo lực vùng miền cuối cùng cũng đã đến.

49
00:03:15,561 --> 00:03:21,670
Cộng đồng thế giới đã ca ngợi 
việc tổ chức thành công các cuộc bầu cử

50
00:03:21,670 --> 00:03:26,037
như một minh chứng cho kết quả
từ những can thiệp quốc tế

51
00:03:26,037 --> 00:03:28,465
trong một đất nước đã từng thất bại.

52
00:03:29,095 --> 00:03:30,853
Tuy nhiên những tỉnh ở phía đông

53
00:03:30,853 --> 00:03:34,260
vẫn tiếp tục đối mặt với nạn di dân ồ ạt

54
00:03:34,260 --> 00:03:37,153
và vi phạm nhân quyền nghiêm trọng.

55
00:03:37,653 --> 00:03:40,318
Không lâu trước khi tôi trở lại
vào mùa hè vừa rồi,

56
00:03:40,318 --> 00:03:44,179
một cuộc tàn sát khủng khiếp 
xảy ra ở một tỉnh phía Nam Kivu.

57
00:03:44,767 --> 00:03:47,245
33 người bị giết hại.

58
00:03:47,245 --> 00:03:49,977
Hầu hết là phụ nữ và trẻ em,

59
00:03:49,977 --> 00:03:53,166
và rất nhiều người bị đánh đập đến chết.

60
00:03:54,116 --> 00:03:56,069
Trong suốt 8 năm qua,

61
00:03:56,069 --> 00:03:58,967
chiến tranh ở các tỉnh phía đông
thường nhen nhóm

62
00:03:58,967 --> 00:04:03,074
sự khởi đầu của một cuộc chiến tranh
mang quy mô toàn dân và quốc tế.

63
00:04:03,794 --> 00:04:08,055
Cơ bản là, cứ khi nào chúng tôi cảm thấy
như đang đứng trên bờ vực của hòa bình,

64
00:04:08,055 --> 00:04:10,897
thì một cuộc xung đột nữa lại nổ ra.

65
00:04:11,137 --> 00:04:12,615
Tại sao?

66
00:04:12,775 --> 00:04:15,587
Tại sao những nỗ lực quốc tế to lớn kia

67
00:04:15,587 --> 00:04:21,926
lại thất bại trong việc giúp Công-gô
gìn giữ hòa bình và an ninh lâu dài?

68
00:04:22,436 --> 00:04:28,484
Vâng, câu trả lời của tôi chủ yếu
xoay quanh 2 sự việc tôi quan sát được.

69
00:04:29,064 --> 00:04:35,097
Thứ nhất: lý do chính
của việc tiếp diễn bạo lực ở đây

70
00:04:35,097 --> 00:04:38,005
về cơ bản chính là do địa phương --

71
00:04:38,005 --> 00:04:39,292
và khi nói tới "địa phương"

72
00:04:39,292 --> 00:04:42,823
tức là tôi đang đề cập đến
cấp độ một cá nhân, một gia đình,

73
00:04:42,823 --> 00:04:46,712
một bộ lạc, một thành phố,
một cộng đồng, một quận,

74
00:04:46,712 --> 00:04:49,541
đôi khi là một nhóm dân tộc.

75
00:04:49,951 --> 00:04:54,019
Ví dụ, bạn còn nhớ câu chuyện về Isabelle?

76
00:04:54,479 --> 00:04:58,683
Vâng, lý do mà dân quân
tấn công làng của Isabelle

77
00:04:58,683 --> 00:05:01,793
là vị họ muốn chiếm lấy đất

78
00:05:01,793 --> 00:05:05,658
mà dân làng dùng để trồng trọt
và sinh sống.

79
00:05:06,508 --> 00:05:11,278
Điều thứ 2 tôi quan sát được đó là:
việc những nỗ lực hòa bình quốc tế

80
00:05:11,278 --> 00:05:14,832
thất bại trong việc giúp giải quyết
những xung đột tại địa phương,

81
00:05:14,832 --> 00:05:20,161
chính là do "văn hóa xây dựng
hòa bình" tại đây.

82
00:05:20,511 --> 00:05:23,777
Ý tôi muốn nói rằng,

83
00:05:23,777 --> 00:05:26,150
những nhà ngoại giao phương Tây 
và châu Phi,

84
00:05:26,150 --> 00:05:28,997
những nhà quyên góp và bảo vệ hòa bình
từ Liên Hợp Quốc,

85
00:05:28,997 --> 00:05:31,601
thành viên của hầu hết
các tổ chức phi chính phủ,

86
00:05:31,601 --> 00:05:35,037
hay những người đang cố gắng
giải quyết các xung đột nói chung,

87
00:05:35,037 --> 00:05:39,215
tất cả đều nhìn về thế giới này
theo 1 cách giống nhau.

88
00:05:39,215 --> 00:05:43,221
Và tôi đã là một trong số họ - tôi cũng
đã từng chia sẻ cái "văn hóa" này,

89
00:05:43,221 --> 00:05:46,923
nên tôi hiểu nó có sức mạnh như thế nào.

90
00:05:47,433 --> 00:05:51,482
Khắp thế giới, và mọi khu vực có xung đột,

91
00:05:51,482 --> 00:05:55,290
văn hóa này khiến những nhà cải cách
thấy rằng

92
00:05:55,290 --> 00:05:57,774
những nguyên nhân gây ra bạo lực

93
00:05:57,774 --> 00:06:03,887
chủ yếu xuất phát
từ các yếu tố quốc gia và quốc tế.

94
00:06:04,517 --> 00:06:07,908
Nó cũng khiến chúng ta nghĩ rằng
con đường tiến tời hòa bình

95
00:06:07,908 --> 00:06:11,756
đòi hỏi phải có một sự can thiệp
bao quát từ trên xuống dưới

96
00:06:11,756 --> 00:06:15,279
để giải quyết những căng thằng
của quốc gia và quốc tế.

97
00:06:15,879 --> 00:06:20,088
Và nó cũng khiến chúng ta nghĩ rằng
vai trò của những nhà hoạt động ngoại quốc

98
00:06:20,088 --> 00:06:24,499
là tham gia vào các tiến trình
gìn giữ hòa bình của quốc gia và quốc tế.

99
00:06:25,159 --> 00:06:29,034
Quan trọng hơn là, 
cái văn hóa chung này

100
00:06:29,034 --> 00:06:35,234
khiến các nhà xây dựng hòa bình quốc tế
xem nhẹ các căng thẳng ở tầm vi mô

101
00:06:35,234 --> 00:06:39,990
trong khi chính chúng có thể
làm lung lay các hiệp ước vĩ mô.

102
00:06:40,480 --> 00:06:42,581
Ví dụ, ở Công-gô,

103
00:06:42,581 --> 00:06:46,795
dựa theo cách họ đã được
rèn luyện và tập huấn,

104
00:06:46,795 --> 00:06:49,181
quan chức Liên Hợp Quốc,
nhà quyên góp, ngoại giao,

105
00:06:49,181 --> 00:06:52,340
những nhân viên của hầu hết
các tổ chức phi chính phủ,

106
00:06:52,340 --> 00:06:58,500
đều nghĩ chiến tranh và các cuộc tàn sát
là một vấn đề mang tính hệ thống.

107
00:06:59,350 --> 00:07:01,574
Với họ, bạo lực mà họ nhìn thấy

108
00:07:01,574 --> 00:07:06,554
là hậu quả của những căng thẳng
giữa Tổng thống Kabila

109
00:07:06,554 --> 00:07:09,224
và những phe đối lập trong nước,

110
00:07:09,224 --> 00:07:13,517
bên cạnh những bất hòa giữa Công-gô,
Rwanda và Uganda.

111
00:07:14,217 --> 00:07:20,288
Thêm vào đó, các nhà xây dựng hòa bình 
quốc tế xem những xung đột địa phương

112
00:07:20,288 --> 00:07:26,081
đơn giản là kết quả của
các căng thẳng của quốc gia và quốc tế,

113
00:07:26,081 --> 00:07:28,496
từ việc chính quyền nhà nước
thiếu uy quyền,

114
00:07:28,496 --> 00:07:34,160
và từ cái mà họ vẫn gọi là "xu hướng
bạo lực cố hữu của người Công-gô".

115
00:07:35,364 --> 00:07:39,316
Văn hóa này cũng khởi đầu
cho những can thiệp

116
00:07:39,316 --> 00:07:42,149
đến từ các cấp độ quốc gia và quốc tế,

117
00:07:42,149 --> 00:07:49,362
như thể đó là nhiệm vụ trước nhất
của thành viên và nhà ngoại giao LHQ.

118
00:07:49,362 --> 00:07:53,721
Và nó thúc đẩy việc tổ chức
các cuộc tổng tuyển cử -

119
00:07:53,721 --> 00:07:55,807
- điều được xem như một phương pháp tối ưu

120
00:07:55,807 --> 00:07:59,591
và là cơ chế quan trọng nhất
trong tái thiết nhà nước

121
00:07:59,591 --> 00:08:02,626
hơn là các giải pháp xây dựng đất nước.

122
00:08:02,626 --> 00:08:07,745
Và điều này đang xảy ra không chỉ ở Công-gô,
mà còn ở nhiều vùng xung đột khác.

123
00:08:08,155 --> 00:08:11,404
Nhưng hãy xem xét một cách sâu sắc hơn,

124
00:08:11,404 --> 00:08:14,823
về những nguyên nhân khác của bạo lực.

125
00:08:15,093 --> 00:08:18,173
Ở Công-gô, bạo lực đang tiếp diễn

126
00:08:18,173 --> 00:08:21,782
bị thúc đẩy không chỉ do
nguyên nhân quốc gia, quốc tế

127
00:08:21,782 --> 00:08:27,145
mà còn bởi những kế hoạch, ý đinh lâu dài
xuất phát từ các tầng lớp nhân dân,

128
00:08:27,145 --> 00:08:30,702
mà những người chủ mưu lại
chính là các dân làng, tù trưởng,

129
00:08:30,702 --> 00:08:33,983
hay người đứng đầu các bộ lạc,

130
00:08:34,213 --> 00:08:38,961
Nhiều xung đột liên quan đến lợi ích
chính trị, xã hội, kinh tế

131
00:08:38,961 --> 00:08:42,466
đặc trưng của từng địa phương.

132
00:08:42,726 --> 00:08:44,914
Ví dụ, có rất nhiều cuộc đấu tranh

133
00:08:44,914 --> 00:08:47,750
ở cấp độ làng hoặc quận huyện

134
00:08:47,750 --> 00:08:51,618
để tìm ra người sẽ lãnh đạo làng hoặc vùng

135
00:08:51,618 --> 00:08:53,724
dựa trên luật truyền thống,

136
00:08:53,974 --> 00:08:58,238
và tìm xem ai có thể điều khiển việc
phân chia vùng đất

137
00:08:58,238 --> 00:09:00,636
và việc khai thác khoáng sản.


138
00:09:01,076 --> 00:09:05,885
Cuộc đấu tranh thường dẫn đến
xung đột địa phương,

139
00:09:05,885 --> 00:09:09,016
ví dụ như trong ngôi làng hay lãnh thổ,

140
00:09:09,286 --> 00:09:13,190
và nó thường lan ra thành một
cuộc đấu tranh diện rộng

141
00:09:13,190 --> 00:09:14,773
lan khắp cả tỉnh,

142
00:09:14,773 --> 00:09:17,772
và thậm chí sang cả các nước láng giềng.

143
00:09:18,402 --> 00:09:23,771
Như cuộc xung đột giữa dân Công-gô
của dòng dỏi Rwanda

144
00:09:23,771 --> 00:09:27,758
và cộng đồng dân bản địa ở Kivus.

145
00:09:28,259 --> 00:09:33,949
Xung đột này bắt đầu vào những năm 1930
trong suốt chế độ thực dân Bỉ,

146
00:09:33,949 --> 00:09:38,895
khi hai cộng đồng dân cư địa phương
tranh chấp quyền sử dụng đất và quyền lực

147
00:09:39,135 --> 00:09:43,138
Tiếp đó, năm 1960, sau ngày Công-gô
giành độc lập,

148
00:09:43,138 --> 00:09:48,157
xung đột lớn dần bởi các phe phái dù đã
liên minh với chính trị gia trong nước,

149
00:09:48,157 --> 00:09:52,042
nhưng vẫn tiếp tục củng cố
thế lực riêng trong địa phương.

150
00:09:52,172 --> 00:09:56,542
Và tiếp sau đó, vào thời điểm
nạn diệt chủng năm 1994 ở Rwanda,

151
00:09:56,542 --> 00:10:02,630
các phe phái lại liên minh
vởi quân đội Công-gô và Rwanda,

152
00:10:02,630 --> 00:10:07,769
nhưng vẫn tiếp tục mở rộng
thế lực tại tỉnh Kivus.

153
00:10:08,159 --> 00:10:13,789
Từ đó trở đi, những tranh chấp
tại địa phương về đất đai và quyền lực

154
00:10:13,789 --> 00:10:15,903
đã châm ngòi cho bạo lực,

155
00:10:15,903 --> 00:10:18,073
và thường xuyên làm ảnh hưởng đến

156
00:10:18,073 --> 00:10:21,519
những hiệp ước quốc gia và quốc tế.

157
00:10:22,249 --> 00:10:26,992
Giờ đây chúng ta có thể đang tự hỏi
tại sao trong hoàn cảnh đó,

158
00:10:26,992 --> 00:10:31,457
những nhà bảo vệ hòa bình
lại thất bại trong việc

159
00:10:31,457 --> 00:10:35,069
thực hiện những chương trình
củng cố hòa bình địa phương?

160
00:10:35,279 --> 00:10:40,077
Câu trả lời chính là:
do những tổ chức quốc tế

161
00:10:40,077 --> 00:10:44,323
đã xem nhẹ việc giải quyết các xung đột
ở cấp độ cơ sở, địa phương,

162
00:10:44,843 --> 00:10:49,966
coi chúng không đáng kể, không quan trọng,
không cần thiết.

163
00:10:49,966 --> 00:10:54,030
Chỉ riêng ý tưởng "tham gia giải quyết
các vấn đề cấp địa phương"

164
00:10:54,030 --> 00:10:58,129
đã cơ bản đi ngược lại các chuẩn mực
của "văn hóa" tôi đã đề cập tới,

165
00:10:58,129 --> 00:11:02,437
và thậm chí đe dọa đến quyền lợi
của các tổ chức hòa bình.

166
00:11:02,717 --> 00:11:06,690
Thí dụ, Liên Hợp Quốc được xem như là

167
00:11:06,690 --> 00:11:10,247
một tổ chức ngoại giao mang tầm vĩ mô,

168
00:11:10,247 --> 00:11:15,953
và điều đó không cho phép họ tập trung
vào các vấn đề mang tính địa phương.

169
00:11:16,303 --> 00:11:21,641
Kết quả là, kể cả những bất đồng
trong nội bộ

170
00:11:21,641 --> 00:11:24,086
về "văn hóa" chung,

171
00:11:24,086 --> 00:11:26,533
hay những tác động bên ngoài,

172
00:11:26,533 --> 00:11:29,466
đều không thể khiến những nhà hoạt động
quốc tế hiểu rằng:

173
00:11:29,466 --> 00:11:35,038
họ nên thay đổi suy nghĩ về bạo lực
và cách họ nên can thiệp.

174
00:11:35,580 --> 00:11:39,240
Hiện giờ, mới chỉ có rất ít
trường hợp ngoại lệ.

175
00:11:39,240 --> 00:11:42,313
Dù đã xuất hiện những ngoại lệ,
nhưng chúng vẫn còn quá ít

176
00:11:42,313 --> 00:11:44,756
so với mô hình chung hiện nay.

177
00:11:45,176 --> 00:11:49,734
Để tóm lại vấn đề,
những gì mà tôi vừa kể

178
00:11:49,734 --> 00:11:54,456
là câu chuyện về cách "văn hóa
xây dựng hòa bình" đang thịnh hành

179
00:11:54,456 --> 00:11:57,495
đã hình thành nên suy nghĩ
của những người trong cuộc

180
00:11:57,495 --> 00:11:59,392
về bạo lực và hòa bình

181
00:11:59,392 --> 00:12:03,973
và mục tiêu của các can thiệp như thế nào.

182
00:12:04,453 --> 00:12:08,265
Những suy nghĩ đó khiến
những nhà xây dựng hòa bình

183
00:12:08,265 --> 00:12:11,104
bỏ qua các nền tảng cấp vi mô

184
00:12:11,104 --> 00:12:15,112
đóng vai trò thiết yếu để xây dựng
hòa bình bền vững.

185
00:12:15,482 --> 00:12:19,001
Sự thiếu quan tâm
tới các vấn đề địa phương

186
00:12:19,001 --> 00:12:22,554
đã dẫn tới hậu quả tức thời là
hòa bình không đủ vững mạnh,

187
00:12:22,554 --> 00:12:26,692
và xa hơn là nguy cơ
tái bùng nổ chiến tranh.

188
00:12:27,122 --> 00:12:29,818
Điều quan trọng ở đây là:
những phân tích này

189
00:12:29,818 --> 00:12:34,544
có thể giúp chúng ta hiểu được
nguyên nhân của rất nhiều xung đột

190
00:12:34,544 --> 00:12:38,844
cũng như tại sao nỗ lực quốc tế
lại thất bại ở Châu Phi, hay ở bất cứ đâu.

191
00:12:39,234 --> 00:12:44,583
Xung đột địa phương thường là nguyên nhân
của chiến tranh và bạo lực sau chiến tranh

192
00:12:44,583 --> 00:12:48,044
ở các nước từ Afghanistan tới Sudan,
tới Đông Ti-mo.

193
00:12:48,474 --> 00:12:53,605
Nhưng cứ khi nào xuất hiện
một giải pháp xây dựng hòa bình hiếm hoi

194
00:12:53,605 --> 00:12:55,526
vừa toàn diện, vừa bao quát,

195
00:12:55,526 --> 00:12:59,723
thì giải pháp đó sẽ rất thành công
trong việc đảm bảo hòa bình bền vững.

196
00:13:00,223 --> 00:13:02,297
Ví dụ tiêu biểu nhất cho điều này

197
00:13:02,297 --> 00:13:08,267
là sự đối lập giữa
bối cảnh hòa bình ở Somaliland

198
00:13:08,267 --> 00:13:12,898
có được từ việc gây dựng hòa bình
từ dưới lên, từ cá thể tới tập thể,


199
00:13:12,898 --> 00:13:17,418
với tình trạng bạo loạn ở
hầu khắp phần còn lại của Somalia,

200
00:13:17,418 --> 00:13:20,486
nơi mà các biện pháp hòa bình
đang được triển khai từ trên xuống.

201
00:13:20,746 --> 00:13:23,525
Và còn rất nhiều trường hợp khác

202
00:13:23,525 --> 00:13:26,786
cho thấy việc giải quyết triệt để
các xung đột làng xã địa phương

203
00:13:26,786 --> 00:13:29,851
có thể mang lại những thay đổi quan trọng.

204
00:13:30,251 --> 00:13:33,330
Vì thế, nếu chung ta muốn
xây dựng hòa bình quốc tế,

205
00:13:33,330 --> 00:13:37,032
thì bên cạnh việc can thiệp từ trên xuống,

206
00:13:37,032 --> 00:13:41,004
chúng ta phải tìm cách
giải quyết vấn đề từ dưới lên.

207
00:13:41,004 --> 00:13:46,285
Tôi không có ý nói rằng những căng thẳng
quốc gia và quốc tế là điều nhỏ nhặt.

208
00:13:46,285 --> 00:13:47,497
Chúng không nhỏ chút nào!

209
00:13:47,497 --> 00:13:49,083
Và cũng không có ý muốn nói rằng

210
00:13:49,083 --> 00:13:52,065
xây dựng hòa bình quốc gia và quốc tế
là điều không quan trọng.

211
00:13:52,065 --> 00:13:53,727
Chúng rất quan trọng là đằng khác!

212
00:13:53,727 --> 00:14:00,930
Tuy nhiên, chúng phải được triển khai
ở cả hai cấp độ vi mô và vĩ mô,

213
00:14:00,930 --> 00:14:03,705
để có thể tiến đến hòa bình bền vững.

214
00:14:03,905 --> 00:14:06,072
Bên cạnh đó, các tổ chức phi chính phủ,

215
00:14:06,072 --> 00:14:09,313
cùng với chính quyền và đại diện
các cộng đồng địa phương,

216
00:14:09,313 --> 00:14:13,402
nên là nhân tố chính trong công cuộc
xây dựng hòa bình từ riêng tới chung.

217
00:14:13,642 --> 00:14:15,932
Dĩ nhiên là sẽ xuất hiện
rất nhiều trở ngại.

218
00:14:15,932 --> 00:14:18,521
Như là thiếu ngân sách đia phương,

219
00:14:18,521 --> 00:14:22,356
hoặc đôi khi thiếu các phương tiện hậu cần
và năng lực chuyên môn cần thiết

220
00:14:22,356 --> 00:14:26,423
để xây dựng hòa bình địa phương
một cách hiệu quả.

221
00:14:26,693 --> 00:14:31,747
Do đó, các nhà hoạt động nước ngoài
nên mở rộng quỹ ngân sách và hỗ trợ

222
00:14:31,747 --> 00:14:34,883
cho các nỗ lực hòa bình địa phương.

223
00:14:35,163 --> 00:14:38,230
Còn riêng với Công-gô, có thể làm gì đây?

224
00:14:38,520 --> 00:14:42,646
Sau 2 thập kỷ đầy bạo loạn
và cái chết của hàng triệu người,

225
00:14:42,646 --> 00:14:45,690
rõ ràng là đã đến lúc chúng ta
phải đưa ra các giải pháp mới.

226
00:14:45,980 --> 00:14:48,275
Dựa trên những nghiên cứu thực địa
của bản thân,

227
00:14:48,275 --> 00:14:51,123
tôi tin rằng những nhà hoạt động
ở Công- gô và quốc tế

228
00:14:51,123 --> 00:14:55,023
nên quan tâm nhiều hơn tới việc giải quyết
các trang chấp đất đai địa phương

229
00:14:55,023 --> 00:14:59,259
và thúc đẩy việc hòa giải và gắn kết
các cộng đồng với nhau.

230
00:14:59,529 --> 00:15:02,209
Thí dụ, giữa các tỉnh ở Kivus,

231
00:15:02,209 --> 00:15:05,381
Tổ chức Cuộc sống và Hòa bình
và những đối tác Công-gô

232
00:15:05,381 --> 00:15:08,729
đã thành lập diễn đàn liên kết cộng đồng

233
00:15:08,729 --> 00:15:12,784
để thảo luận về giải pháp
đối với các tranh chấp đất đai địa phương.

234
00:15:12,784 --> 00:15:17,846
Những diễn đàn này cũng đã tìm ra cách
giúp giải quyết trình trạng bạo lực.

235
00:15:18,176 --> 00:15:22,391
Và những chương trình như thế này
chính là điều cần thiết hơn bao giờ hết


236
00:15:22,391 --> 00:15:24,660
cho các địa phương phía đông Công-gô.

237
00:15:24,770 --> 00:15:26,567
Với những chương trình này,

238
00:15:26,567 --> 00:15:31,405
chúng ta có thể giúp những người
như Isabelle và chồng cô ấy.

239
00:15:31,625 --> 00:15:34,235
Những chương trình này
không tạo ra phép màu gì cả,

240
00:15:34,235 --> 00:15:39,748
nhưng nếu chúng giúp hóa giải
những nguyên nhân gốc rễ của bạo lực,

241
00:15:39,748 --> 00:15:42,706
thì đây quả thực là một thay đổi vĩ đại.

242
00:15:42,716 --> 00:15:43,820
Xin cám ơn.

243
00:15:43,820 --> 00:15:45,504
(Tiếng vỗ tay)