0:00:00.662,0:00:03.911 Ik wil het hebben[br]over een vergeten conflict. 0:00:03.911,0:00:07.590 Een conflict dat[br]zelden de media haalt. 0:00:07.590,0:00:12.240 Het vindt plaats in[br]de Democratische Republiek Congo. 0:00:12.244,0:00:17.015 Mensen die niet in Afrika wonen, weten[br]meestal weinig over de oorlog in Congo, 0:00:17.015,0:00:19.846 dus geef ik wat feiten. 0:00:19.846,0:00:25.687 Het conflict in Congo is het bloederigste[br]conflict sinds de Tweede Wereldoorlog. 0:00:25.687,0:00:28.987 Er zijn al bijna[br]vier miljoen doden gevallen. 0:00:28.987,0:00:33.378 Een groot deel van Centraal Afrika[br]is hierdoor al 18 jaar lang ontwricht. 0:00:33.378,0:00:38.759 Het is de grootste en langstdurende[br]humanitaire crisis ter wereld. 0:00:38.759,0:00:42.428 Daarom ben ik in 2001[br]voor het eerst naar Congo gegaan. 0:00:42.428,0:00:47.435 Als jonge welzijnswerkster maakte ik[br]contact met een vrouw van mijn leeftijd. 0:00:47.435,0:00:49.742 Ze heette Isabelle. 0:00:50.972,0:00:54.179 Haar dorp was overvallen[br]door lokale milities. 0:00:54.179,0:00:57.227 Ze hadden veel mannen vermoord[br]en veel vrouwen verkracht. 0:00:57.227,0:00:59.224 Ze hadden alles meegenomen. 0:00:59.224,0:01:03.227 En ze wilden Isabelle ook meenemen,[br]maar haar man sprong ertussen. 0:01:03.227,0:01:09.712 Hij zei: "Neem alsjeblieft[br]niet Isabelle, maar mij." 0:01:09.712,0:01:16.890 Hij is in het bos verdwenen met de militie[br]en Isabelle heeft hem nooit meer gezien. 0:01:16.890,0:01:20.501 Door verhalen zoals dat[br]van Isabelle en haar man 0:01:20.501,0:01:24.270 heb ik mijn carrière gewijd[br]aan het bestuderen van deze oorlog 0:01:24.270,0:01:27.058 waar we zo weinig van weten. 0:01:27.058,0:01:31.262 Maar één verhaal over Congo[br]kennen jullie misschien wel. 0:01:31.262,0:01:35.214 Een verhaal over[br]mineralen en verkrachting. 0:01:35.214,0:01:42.530 Beleidsmakers en de media geven meestal[br]maar één reden voor het geweld -- 0:01:42.530,0:01:47.312 de illegale exploitatie en handel[br]in natuurlijke grondstoffen -- 0:01:47.312,0:01:50.049 en één gevolg -- 0:01:50.049,0:01:55.523 sexueel geweld tegen vrouwen[br]en meisjes als oorlogswapen. 0:01:55.523,0:02:02.080 Dat zijn natuurlijk belangrijke[br]en tragische onderwerpen. 0:02:02.080,0:02:05.978 Maar vandaag wil ik jullie[br]een ander verhaal vertellen. 0:02:05.978,0:02:11.700 Een verhaal dat de nadruk legt[br]op de kern van het probleem. 0:02:11.700,0:02:18.222 Het geweld is grotendeels een gevolg[br]van lokale conflicten die uitwaaieren 0:02:18.222,0:02:25.325 en waar internationale vredesoperaties[br]geen vat op kunnen krijgen. 0:02:25.325,0:02:30.568 Congo staat namelijk niet alleen bekend 0:02:30.568,0:02:34.885 door de grootste, aanhoudende[br]humanitaire crisis ter wereld, 0:02:34.885,0:02:42.731 maar ook om de grootste, internationale[br]vredesoperaties ter wereld. 0:02:42.731,0:02:47.485 De grootste en duurste vredesoperatie[br]van de Verenigde Naties 0:02:47.485,0:02:49.530 vindt plaats in Congo. 0:02:49.530,0:02:54.229 Ook de eerste vredesoperatie onder[br]Europees gezag vond hier plaats. 0:02:54.229,0:02:59.213 En de eerste strafzaken[br]van het Internationale Strafhof 0:02:59.213,0:03:03.345 betroffen krijgsheren uit Congo. 0:03:03.345,0:03:10.035 Toen Congo in 2006 voor het eerst[br]democratische verkiezingen organiseerde, 0:03:10.035,0:03:16.171 dachten veel waarnemers dat er een einde[br]aan het geweld in de regio was gekomen. 0:03:16.171,0:03:22.300 De internationale gemeenschap[br]sprak vol lof over deze verkiezingen 0:03:22.300,0:03:26.637 als een succesvol voorbeeld[br]van internationale interventie 0:03:26.637,0:03:29.095 in een mislukte staat. 0:03:29.095,0:03:32.463 Maar in de oostelijke provincies[br]is er nog steeds sprake van 0:03:32.463,0:03:34.830 grote volksverhuizingen en[br] 0:03:34.830,0:03:37.833 verschrikkelijke misdaden[br]tegen de menselijkheid. 0:03:37.833,0:03:40.318 Kort voor mijn terugkeer afgelopen zomer 0:03:40.318,0:03:45.209 heeft er een verschrikkelijk bloedbad[br]plaatsgevonden in Zuid-Kivu. 0:03:45.217,0:03:47.245 33 mensen werden vermoord. 0:03:47.245,0:03:54.117 Het waren voornamelijk vrouwen en kinderen[br]die vaak met hakmessen zijn doodgeslagen. 0:03:54.117,0:03:58.477 In de afgelopen acht jaar zijn [br]gevechten in de oostelijke provincies 0:03:58.477,0:04:03.074 regelmatig geëscaleerd tot burger- en[br]internationale oorlogen. 0:04:03.074,0:04:08.055 Elke keer als we dus denken[br]dat we vrede krijgen, 0:04:08.055,0:04:10.545 laait het conflict weer op. 0:04:10.545,0:04:12.295 Waarom toch? 0:04:12.295,0:04:15.587 Waarom hebben de enorme[br]internationale inspanningen 0:04:15.587,0:04:22.096 nog niet tot blijvende vrede[br]en veiligheid in Congo geleid? 0:04:22.096,0:04:29.064 Ik zie daar twee redenen voor. 0:04:29.064,0:04:38.007 De eerste hoofdreden voor het aanhoudende[br]geweld in Congo is in feite lokaal -- 0:04:38.007,0:04:42.702 en met lokaal bedoel ik op het niveau[br]van het individu, het gezin, 0:04:42.703,0:04:50.101 familie, clan, gemeente, district,[br]of soms een etnische groep. 0:04:50.101,0:04:54.479 Neem bijvoorbeeld het verhaal[br]van Isabelle, dat ik jullie heb verteld. 0:04:54.479,0:04:58.683 Haar dorp werd[br]door een militie aangevallen, 0:04:58.683,0:05:01.793 omdat die het land wilden afnemen 0:05:01.793,0:05:06.508 waar de dorpelingen van afhankelijk[br]waren voor hun levensbehoeften. 0:05:06.508,0:05:11.278 De tweede hoofdreden is dat[br]internationale vredesoperaties 0:05:11.278,0:05:15.242 lokale conflicten niet hebben opgelost 0:05:15.242,0:05:20.611 doordat er een overheersende cultuur[br]voor het bouwen van vrede is ontstaan. 0:05:20.611,0:05:23.627 Wat ik daar mee wil zeggen is dat 0:05:23.627,0:05:25.920 Westerse en Afrikaanse diplomaten, 0:05:25.920,0:05:27.897 vredestichters van de Verenigde Naties, 0:05:27.897,0:05:29.411 donorlanden en -organisaties 0:05:29.411,0:05:32.277 en personeel van de meeste[br]niet-gouvermentele organisaties 0:05:32.277,0:05:34.635 die samenwerken aan[br]de oplossing van een conflict, 0:05:34.635,0:05:39.287 allemaal op dezelfde, specifieke manier[br]tegen de wereld aankijken. 0:05:39.287,0:05:43.019 Ik was daar zelf een van[br]en deelde deze cultuur, 0:05:43.019,0:05:47.643 dus ik weet hoe sterk die is. 0:05:47.643,0:05:51.482 Over de hele wereld en[br]in verschillende conflictgebieden 0:05:51.482,0:05:55.290 schept deze gezamenlijke cultuur[br]een begrip bij bemiddelaars 0:05:55.290,0:05:57.774 dat de oorzaken van geweld 0:05:57.774,0:06:04.517 voornamelijk in nationale en[br]internationale context zijn te vinden. 0:06:04.517,0:06:11.646 We denken dat vrede bereikt wordt[br]door met interventie van bovenaf 0:06:11.646,0:06:15.879 nationale en internationale[br]problemen te verhelpen. 0:06:15.879,0:06:19.598 We kijken naar de rol die [br]buitenstaanders spelen 0:06:19.598,0:06:25.159 bij nationale en[br]internationale vredesprocessen. 0:06:25.159,0:06:29.034 Nog belangrijker is dat[br]door deze gezamenlijke cultuur 0:06:29.034,0:06:35.234 internationale vredestichters spanningen[br]kunnen negeren op microniveau 0:06:35.234,0:06:40.480 die vaak gevolgen hebben [br]voor akkoorden op macroniveau. 0:06:40.480,0:06:42.581 Als we Congo als voorbeeld nemen 0:06:42.581,0:06:46.795 dan zien we dat door hun[br]onderlinge contacten en training 0:06:46.795,0:06:49.021 VN-medewerkers, donors, diplomaten 0:06:49.021,0:06:52.220 en stafleden van de meeste ngo's 0:06:52.220,0:06:59.350 aanhoudend geweld als een probleem[br]van bovenaf beschouwen. 0:06:59.350,0:07:03.894 Zij denken dat het geweld[br]een gevolg is van de spanningen 0:07:03.894,0:07:09.094 tussen president Kabila[br]en diverse binnenlandse tegenstanders, 0:07:09.094,0:07:14.217 en van onderlinge spanningen[br]tussen Congo, Rwanda en Oeganda. 0:07:14.217,0:07:20.288 Bovendien beschouwen deze internationale[br]vredestichters lokale conflicten 0:07:20.288,0:07:26.081 als het logische resultaat van de[br]nationale en internationale spanningen, 0:07:26.081,0:07:28.686 het gebrek aan autoriteit van de staat, 0:07:28.686,0:07:35.290 en de zogenaamde 'inherente neiging [br]tot geweld' van de Congolese bevolking. 0:07:35.290,0:07:39.316 Door deze dominante cultuur[br]wordt interventie 0:07:39.316,0:07:41.836 op nationaal en internationaal niveau 0:07:41.836,0:07:45.729 gezien als de enige [br]logische en gerechtvaardigde taak 0:07:45.729,0:07:49.362 voor de Verenigde Naties en diplomaten. 0:07:49.362,0:07:55.831 Het organiseren van algemene verkiezingen,[br]wat nu een soort wondermiddel is, 0:07:55.831,0:07:59.151 is dan de voornaamste[br]manier tot herstel, 0:07:59.151,0:08:03.116 waarbij andere, effectievere manieren[br]buiten beschouwing blijven. 0:08:03.116,0:08:09.343 Dat gebeurt niet alleen in Congo,[br]maar ook in veel andere conflictgebieden. 0:08:09.343,0:08:15.203 Laten we eens dieper graven in andere[br]voorname oorzaken voor geweld. 0:08:15.203,0:08:17.862 Het aanhoudende geweld in Congo[br] 0:08:17.862,0:08:22.875 is niet alleen nationaal[br]of internationaal gemotiveerd, 0:08:22.875,0:08:27.182 maar ook door oude agenda's van onderaf, 0:08:27.182,0:08:31.143 die komen van dorpelingen,[br]traditionele dorpshoofden, 0:08:31.143,0:08:34.141 hoofdmannen of etnische leiders. 0:08:34.141,0:08:40.116 Veel conflicten hebben een politieke,[br]sociale of economische oorzaak 0:08:40.116,0:08:42.944 die onmiskenbaar lokaal is. 0:08:42.944,0:08:48.320 Er is bijvoorbeeld veel rivaliteit[br]op dorps- of districtniveau 0:08:48.320,0:08:51.894 over wie het hoofd van het dorp[br]of van het gebied wordt 0:08:51.894,0:08:54.468 volgens de traditioneel geldende wetten, 0:08:54.468,0:08:57.696 en wie zeggenschap krijgt[br]over de verdeling van land 0:08:57.696,0:09:01.215 en de exploitatie van de lokale mijnen. 0:09:01.215,0:09:05.436 De rivaliteit leidt vaak[br]tot lokaal geweld, 0:09:05.436,0:09:09.220 in een bepaald dorp of gebied, 0:09:09.220,0:09:13.163 wat dan weer uitmondt[br]in grotere gevechtshandelingen 0:09:13.163,0:09:18.612 door een hele provincie[br]en soms zelfs tot in aangrenzende landen. 0:09:18.612,0:09:23.698 Kijk bijvoorbeeld naar het conflict[br]tussen Congolezen van Rwandese afkomst 0:09:23.698,0:09:28.439 en de zogenaamde inheemsen in Kivus. 0:09:28.439,0:09:33.995 Dat conflict begon in de jaren 30,[br]onder Belgisch bestuur, 0:09:33.995,0:09:39.328 toen de beide bevolkingsgroepen[br]wedijverden over land en bestuur. 0:09:39.328,0:09:44.317 Nadat Congo in 1960 onafhankelijk werd,[br]escaleerden de problemen 0:09:44.317,0:09:48.558 omdat beide kampen zich aansloten[br]bij de nationale politiek, 0:09:48.558,0:09:52.512 maar tegelijkertijd hun eigen agenda[br]probeerden te promoten. 0:09:52.512,0:09:56.880 In 1994, ten tijde van[br]de genocide in Rwanda 0:09:56.880,0:10:03.059 sloten deze lokale partijen zich aan bij[br]gewapende Congolese en Rwandese groepen, 0:10:03.059,0:10:08.659 maar nog steeds om hun eigen[br]agenda in Kivus te promoten. 0:10:08.659,0:10:15.743 Sindsdien houden deze lokale conflicten [br]over land en macht het geweld in stand 0:10:15.743,0:10:22.569 en vormen regelmatig een bedreiging voor[br]nationale en internationale verdragen. 0:10:23.549,0:10:29.417 Het is dus logisch dat we ons afvragen[br]waarom internationale vredestichters 0:10:29.417,0:10:35.409 in deze situatie geen lokale programma's[br]voor rust en vrede ontwikkelen. 0:10:35.409,0:10:40.253 Het antwoord is[br]dat internationale bemiddelaars 0:10:40.253,0:10:43.776 het oplossen van kleine, lokale geschillen 0:10:43.776,0:10:50.430 als een onbelangrijke en onbekende taak[br]zien waarvoor ze geen mandaat hebben. 0:10:50.430,0:10:54.829 Alleen al het idee om lokale geschillen[br]onder de loep te nemen, 0:10:54.829,0:10:58.497 druist in tegen de heersende cultuur 0:10:58.497,0:11:02.380 en is een bedreiging voor de belangrijkste[br]doelstellingen van de organisaties. 0:11:02.380,0:11:06.997 De identiteit van[br]de Verenigde Naties bijvoorbeeld, 0:11:06.997,0:11:10.353 als een diplomatieke organisatie[br]op macroniveau 0:11:10.353,0:11:16.761 zou compleet op zijn kop gezet worden[br]als de focus lokaal gericht zou worden. 0:11:16.761,0:11:23.856 Als gevolg hebben de interne kritiek[br]tegen de heersende werkwijze 0:11:23.856,0:11:26.496 noch de externe schokeffecten 0:11:26.496,0:11:29.518 de internationale participanten[br]ervan overtuigd 0:11:29.518,0:11:35.520 dat zij hun kijk op geweld[br]en interventie moeten herzien. 0:11:35.520,0:11:39.563 Er zijn tot nu toe dan ook[br]maar weinig uitzonderingen geweest. 0:11:39.566,0:11:44.834 Weinig uitzonderingen[br]doorbreken het patroon. 0:11:46.224,0:11:49.526 Om de boel samen te vatten:[br]het verhaal dat ik jullie net vertelde 0:11:49.526,0:11:51.285 gaat over hoe 0:11:51.285,0:11:54.275 een dominante cultuur van vredesmissies 0:11:54.275,0:11:59.282 de kijk van bemiddelaars vormt[br]op de oorzaken van geweld, 0:11:59.282,0:12:00.963 hoe vrede tot stand komt, 0:12:00.963,0:12:04.575 en wat het doel van bemiddeling is. 0:12:04.575,0:12:08.324 Door deze zienswijze kunnen[br]internationale vredestichters 0:12:08.324,0:12:11.402 problemen op microniveau negeren 0:12:11.402,0:12:16.051 die eigenlijk zo belangrijk zijn[br]voor een houdbare vrede. 0:12:16.051,0:12:19.044 Het negeren van de lokale conflicten 0:12:19.044,0:12:22.892 leidt tot gebrekkige vredesprocessen[br]op de korte termijn, 0:12:22.892,0:12:27.068 en mogelijk tot het hervatten van de[br]oorlogshandelingen op de lange termijn. 0:12:27.068,0:12:30.214 Het is fascinerend om te zien[br]dat deze analyse 0:12:30.214,0:12:34.224 ons een beter inzicht verschaft over[br]talloze voorbeelden van aanhoudend geweld 0:12:34.224,0:12:39.513 en falende internationale inmenging[br]in Afrika en elders op de wereld. 0:12:39.513,0:12:42.917 Lokale conflicten voeden het geweld[br]in de meeste oorlogsgebieden, 0:12:42.917,0:12:45.261 of gebieden waar oorlog is geweest, 0:12:45.261,0:12:48.765 van Afghanistan tot Soedan tot Oost-Timor. 0:12:48.765,0:12:52.916 In de zeldzame gevallen waar er sprake was[br]van uitgebreide vredesinitiatieven 0:12:52.916,0:12:55.453 die van onderaf omhoog werkten, 0:12:55.453,0:13:00.867 heeft dit geleid tot een succesvolle[br]en houdbare vrede. 0:13:00.867,0:13:06.908 Een van de beste voorbeelden hiervan[br]is het contrast tussen de relatieve rust 0:13:06.908,0:13:13.378 in Somaliland, dat heeft geprofiteerd[br]van vredesinitiatieven aan de basis, 0:13:13.378,0:13:17.586 met het overheersende geweld[br]in de rest van Somalië, 0:13:17.586,0:13:20.945 waar de vredestichting voornamelijk[br]op nationaal niveau plaats vond. 0:13:20.945,0:13:23.246 Er zijn nog een aantal[br]andere voorbeelden 0:13:23.246,0:13:26.961 waar oplossingen op lokaal niveau,[br]dicht bij de bevolking, 0:13:26.961,0:13:29.980 van doorslaggevend belang is geweest. 0:13:29.980,0:13:34.052 Als we internationaal vredeswerk[br]dus succesvol willen laten zijn, 0:13:34.052,0:13:37.874 dan moeten we niet alleen[br]van bovenaf werken, 0:13:37.874,0:13:41.545 maar conflicten aan de basis oplossen. 0:13:41.545,0:13:46.197 Niet dat nationale en internationale[br]spanningen onbelangrijk zijn. 0:13:46.197,0:13:47.923 Integendeel. 0:13:47.923,0:13:52.615 Of dat vredestichting op nationaal[br]of internationaal niveau niet nodig is. 0:13:52.617,0:13:54.000 Want dat is het wel. 0:13:54.000,0:14:01.255 Het is meer dat je vrede moet stichten[br]op zowel micro- als macroniveau 0:14:01.255,0:14:03.972 om tot een blijvende vrede te komen. 0:14:03.972,0:14:06.113 Lokale niet-gouvernementele organisaties, 0:14:06.113,0:14:09.092 lokale autoriteiten en[br]lokale vertegenwoordigers 0:14:09.092,0:14:13.702 spelen de belangrijkste rollen[br]in dit proces van onderaf. 0:14:13.702,0:14:16.131 Dit gaat natuurlijk niet[br]zonder slag of stoot. 0:14:16.131,0:14:18.786 Bemiddelaars op lokaal niveau[br]hebben vaak niet het geld, 0:14:18.786,0:14:22.323 de logistieke middelen of[br]de technische mogelijkheden 0:14:22.323,0:14:26.857 om doeltreffende, lokale[br]vredesprocessen door te voeren. 0:14:26.857,0:14:31.493 Internationale bemiddelaars[br]moeten dus meer geld en ondersteuning 0:14:31.493,0:14:35.700 geven aan lokale benaderingen [br]voor het oplossingen van conflicten. 0:14:35.700,0:14:39.056 Wat moet er nu in Congo gebeuren? 0:14:39.056,0:14:42.780 Na meer dan 20 jaar geweld[br]en miljoenen doden, 0:14:42.780,0:14:46.555 is wel duidelijk geworden[br]dat we onze aanpak moeten wijzigen. 0:14:46.555,0:14:48.223 Op basis van mijn onderzoek daar, 0:14:48.223,0:14:51.493 ben ik van mening dat [br]internationale en Congolese bemiddelaars 0:14:51.493,0:14:55.779 meer aandacht moeten besteden aan[br]de oplossing van geschillen over land 0:14:55.779,0:14:59.679 en het herstel van [br]betrekkingen tussen gemeenschappen. 0:14:59.679,0:15:02.321 In de provincie Kivus bijvoorbeeld, 0:15:02.321,0:15:05.589 heeft het Life and Peace Institute[br]samen met zijn Congolese partners 0:15:05.589,0:15:08.684 forums opgezet tussen[br]de verschillende gemeenschappen 0:15:08.684,0:15:13.036 om details over lokale geschillen[br]over land te bespreken. 0:15:13.036,0:15:18.681 Uit deze forums zijn oplossingen[br]voortgekomen om het geweld te beheersen. 0:15:18.681,0:15:22.290 Dat is precies het soort programma[br]waar behoefte aan is 0:15:22.290,0:15:25.097 in heel oostelijk Congo. 0:15:25.097,0:15:31.935 Met zulke programma's worden mensen[br]als Isabelle en haar man geholpen. 0:15:31.935,0:15:34.448 Dit zijn geen tovermiddelen, 0:15:34.448,0:15:40.116 maar omdat ze rekening houden[br]met diepgewortelde oorzaken van geweld, 0:15:40.116,0:15:42.950 bieden ze hoop op ware oplossingen. 0:15:42.950,0:15:44.374 Dank jullie wel. 0:15:44.374,0:15:46.646 (Applaus)