WEBVTT

00:00:07.828 --> 00:00:12.526
Για περίπου μια δεκαετία, οι επιστήμονες
έψαχναν την πηγή ενός θανάσιμου νέου ιού

00:00:12.526 --> 00:00:16.157
στα πιο ψηλά βουνά της Κίνας
και στα πιο απομονωμένα σπήλαιά της.

NOTE Paragraph

00:00:16.526 --> 00:00:20.525
Τελικά τον βρήκαν εδώ:
στις νυχτερίδες της σπηλιάς Σίταου.

00:00:21.256 --> 00:00:23.486
Ο εν λόγω ιός ήταν ένας κορωνοϊός

00:00:23.486 --> 00:00:27.489
που προκάλεσε μια επιδημία 
από Σοβαρό Οξύ Αναπνευστικό Σύνδρομο,

00:00:27.489 --> 00:00:30.289
ή αλλιώς SARS, το 2003.

NOTE Paragraph

00:00:30.739 --> 00:00:32.889
Οι κορωνοϊοί είναι ομάδες ιών

00:00:32.889 --> 00:00:36.433
καλυμμένοι με μικρά αγκάθια πρωτεϊνών
που μοιάζουν με στέμμα--

00:00:36.433 --> 00:00:38.233
ή «κορώνα» από τα Λατινικά.

00:00:38.233 --> 00:00:40.942
Υπάρχουν εκατοντάδες γνωστοί κορωνοϊοί.

00:00:41.213 --> 00:00:44.829
Εφτά από αυτούς μολύνουν τους ανθρώπους,
και μπορούν να προκαλέσουν αρρώστια.

00:00:45.320 --> 00:00:51.277
Ο κορωνοϊός SARS-CoV προκαλεί SARS,
ο MERS-CoV προκαλεί MERS,

00:00:51.866 --> 00:00:56.293
και ο SARS-CoV-2 προκαλεί
τη νόσο COVID-19.

NOTE Paragraph

00:00:56.859 --> 00:01:01.191
Από τους εφτά ανθρώπινους κορωνοϊούς,
οι τέσσερις προκαλούν κρυολογήματα,

00:01:01.229 --> 00:01:04.789
ήπιες, πολύ μεταδοτικές μολύνσεις
της μύτης και του λαιμού.

00:01:05.323 --> 00:01:09.519
Οι δύο μολύνουν τους πνεύμονες,
και προκαλούν πολύ πιο σοβαρές αρρώστιες.

00:01:10.081 --> 00:01:14.212
Ο έβδομος, ο οποίος προκαλεί την COVID-19,
έχει χαρακτηριστικά από όλους:

00:01:14.571 --> 00:01:18.052
εξαπλώνεται εύκολα, αλλά έχει
σοβαρή επίδραση στα πνευμόνια.

NOTE Paragraph

00:01:18.929 --> 00:01:23.661
Όταν ένα μολυσμένο άτομο βήχει,
πετάγονται σταγονίδια που περιέχουν τον ιό

00:01:23.661 --> 00:01:28.496
Ο ιός μπορεί να μολύνει κάποιον άλλον
αν μπουν σταγονίδια στη μύτη ή το στόμα.

00:01:28.496 --> 00:01:31.456
Οι κορωνοϊοί μεταφέρονται καλύτερα
σε κλειστούς χώρους,

00:01:31.456 --> 00:01:33.456
όπου οι άνθρωποι είναι κοντά μεταξύ τους.

00:01:33.456 --> 00:01:36.866
Ο κρύος καιρός εμποδίζει το στέγνωμα
του λεπτού περιβλήματος τους,

00:01:36.866 --> 00:01:40.366
επιτρέποντας στον ιό να επιβιώσει 
για περισσότερο καιρό μεταξύ ξενιστών,

00:01:40.366 --> 00:01:43.204
ενώ η έκθεση σε ηλιακή ακτινοβολία
μπορεί να τον βλάψει.

00:01:43.444 --> 00:01:44.894
Αυτές οι εποχιακές παραλλαγές

00:01:44.894 --> 00:01:47.409
έχουν μεγαλύτερη σημασία 
για τους ήδη γνωστούς ιούς.

00:01:47.409 --> 00:01:50.394
Αλλά επειδή κανείς δεν έχει ανοσία ακόμα
σε έναν καινούργιο ιό,

00:01:50.394 --> 00:01:54.976
υπάρχουν τόσοι εν δυνάμει ξενιστές
που δεν χρειάζεται ιδανικές συνθήκες.

NOTE Paragraph

00:01:55.393 --> 00:01:59.566
Στο σώμα, τα πρωτεϊνικά αγκάθια χώνονται
στα κύτταρα του ξενιστή και γίνονται ένα--

00:01:59.566 --> 00:02:02.896
επιτρέποντας στον ιό να κλέψει
τον μηχανισμό των κυττάρων του ξενιστή

00:02:02.896 --> 00:02:04.778
για να αναπαράγει τα δικά του γονίδια.

NOTE Paragraph

00:02:05.536 --> 00:02:08.352
Οι κορωνοϊοί αποθηκεύουν 
το γενετικό υλικό τους στο RNA.

00:02:08.616 --> 00:02:12.208
Όλοι οι ιοί είναι
είτε ιοί RNA είτε ιοί DNA.

00:02:12.683 --> 00:02:15.704
Οι ιοί RNA τείνουν να είναι
μικρότεροι, με λιγότερα γονίδια

00:02:15.704 --> 00:02:20.259
σημαίνοντας ότι μολύνουν πολλούς ξενιστές
και αναπαράγονται γρήγορα σε αυτούς.

00:02:20.259 --> 00:02:24.460
Γενικά, οι ιοί RNA δεν έχουν
κάποιον μηχανισμό διόρθωσης,

00:02:24.460 --> 00:02:26.388
ενώ οι ιοί DNA έχουν.

00:02:27.060 --> 00:02:29.360
Οπότε όταν ένας ιός RNA αναπαράγεται,

00:02:29.360 --> 00:02:32.702
είναι πολύ πιο πιθανό να υπάρξουν λάθη,
που ονομάζονται μεταλλάξεις.

NOTE Paragraph

00:02:33.405 --> 00:02:36.838
Πολλές από αυτές τις μεταλλάξεις
είναι άχρηστες ή ακόμα και βλαβερές.

00:02:37.067 --> 00:02:40.467
Αλλά μερικές κάνουν τον ιό πιο κατάλληλο
για ορισμένα περιβάλλοντα--

00:02:40.467 --> 00:02:42.957
όπως ένα νέο είδος ξενιστή.

00:02:42.957 --> 00:02:44.414
Οι επιδημίες συχνά συμβαίνουν

00:02:44.414 --> 00:02:47.021
όταν ο ιός μεταφέρεται
από ζώα σε ανθρώπους.

00:02:47.179 --> 00:02:49.973
Αυτό είναι αληθές για τους ιούς RNA
οι οποίοι προκάλεσαν

00:02:49.973 --> 00:02:55.193
την Έμπολα, τον Ζίκα, τις επιδημίες SARS,
και την πανδημία του COVID-19.

00:02:55.446 --> 00:02:58.736
Ο ιός συνεχίζει να μεταλλάσσεται
με την είσοδό του στους ανθρώπους--

00:02:58.736 --> 00:03:01.456
συνήθως όχι αρκετά για να δημιουργήσει
έναν καινούργιο ιό,

00:03:01.456 --> 00:03:04.922
αλλά αρκετά για να φτιάξει παραλλαγές,
ή παραμορφώσεις, του πρωτότυπου.

NOTE Paragraph

00:03:05.321 --> 00:03:09.353
Οι κορωνοϊοί έχουν λίγες βασικές διαφορές
από τους περισσότερους ιούς RNA.

00:03:09.735 --> 00:03:13.333
Είναι από τους μεγαλύτερους ιούς,
που σημαίνει ότι έχουν περισσότερα γονίδια

00:03:13.333 --> 00:03:16.489
Αυτό δημιουργεί περισσότερες ευκαιρίες
για επιβλαβείς μεταλλάξεις.

00:03:16.931 --> 00:03:21.067
Για να αντιμετωπιστεί αυτό το ρίσκο,
οι κορωνοϊοί έχουν ένα μοναδικό γνώρισμα:

00:03:21.067 --> 00:03:25.067
ένα ένζυμο που ελέγχει για λάθη
κατά την αναπαραγωγή και τα διορθώνει.

00:03:25.067 --> 00:03:27.757
Αυτό κάνει τους κορωνοϊούς
πολύ πιο σταθερούς,

00:03:27.757 --> 00:03:31.367
με πιο αργό ρυθμό μετάλλαξης,
από άλλους ιούς RNA.

NOTE Paragraph

00:03:31.367 --> 00:03:33.637
Ενώ αυτό μπορεί να μοιάζει ανυπέρβλητο,

00:03:33.637 --> 00:03:36.617
ο αργός ρυθμός μετάλλαξης
είναι ένα θετικό σημάδι

00:03:36.617 --> 00:03:38.426
για τον αφοπλισμό τους.

00:03:38.767 --> 00:03:42.217
Μετά από μια μόλυνση, το ανοσοποιητικό μας
μπορεί να αναγνωρίσει μικρόβια

00:03:42.217 --> 00:03:45.073
και να τα καταστρέψει πιο γρήγορα
αν μας ξαναμολύνουν

00:03:45.307 --> 00:03:47.397
για να μην αρρωστήσουμε.

00:03:47.397 --> 00:03:50.991
Αλλά οι μεταλλάξεις κάνουν τον ιό
λιγότερο αντιληπτό στο ανοσοποιητικό μας--

00:03:51.137 --> 00:03:53.403
και επομένως δυσκολότερο
για να καταπολεμηθεί.

00:03:53.717 --> 00:03:57.617
Μπορούν επίσης να μειώσουν την επίδραση
των αντιικών φαρμάκων και των εμβολίων,

00:03:57.617 --> 00:04:01.058
επειδή είναι ειδικά
προσαρμοσμένα σε έναν ιό.

00:04:01.477 --> 00:04:04.417
Γι' αυτό τον λόγο χρειαζόμαστε
νέα εμβόλια γρίπης κάθε χρόνο--

00:04:04.417 --> 00:04:09.248
ο ιός της γρίπης μεταλλάσσεται τόσο
που εμφανίζονται συνεχώς νέα στελέχη.

00:04:09.248 --> 00:04:11.938
Ο αργότερος ρυθμός μετάλλαξης 
των κορωνοϊών σημαίνει

00:04:11.938 --> 00:04:14.398
ότι το ανοσοποιητικό μας,
τα φάρμακα και τα εμβόλια,

00:04:14.398 --> 00:04:18.216
μπορεί να είναι ικανά να τους αναγνωρίσουν
για περισσότερο χρόνο μετά τη μόλυνση,

00:04:18.216 --> 00:04:21.026
και έτσι να μας προστατέψουν καλύτερα.

NOTE Paragraph

00:04:21.026 --> 00:04:25.494
Ακόμη, δεν ξέρουμε για πόσο
θα έχουμε ανοσία σε διαφορετικούς ιούς.

00:04:25.710 --> 00:04:29.481
Δεν έχει υπάρξει κάποια θεραπεία
ή κάποιο εμβόλιο για έναν κορωνοϊό.

00:04:29.481 --> 00:04:32.851
Δεν έχουμε επικεντρωθεί στη θεραπεία
αυτών που προκαλούν κρυολογήματα,

00:04:32.851 --> 00:04:36.311
και αν και οι επιστήμονες ξεκίνησαν
τις θεραπείες για τους SARS και MERS,

00:04:36.311 --> 00:04:40.237
οι επιδημίες έληξαν πριν ολοκληρωθούν
κλινικές δοκιμές σε αυτές τις θεραπείες.

NOTE Paragraph

00:04:40.367 --> 00:04:43.487
Όσο συνεχίζουμε να καταπατούμε
τους βιότοπους άλλων ζώων,

00:04:43.487 --> 00:04:46.410
μερικοί επιστήμονες λένε
ότι η μετάδοση ενός νέου κορωνοϊού

00:04:46.410 --> 00:04:48.620
από τα ζώα στους ανθρώπους 
είναι αναπόφευκτη--

00:04:48.620 --> 00:04:53.248
αλλά αν διερευνήσουμε το άγνωστο,
δεν χρειάζεται να είναι καταστροφική.