[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:02.07,Default,,0000,0000,0000,,Bütün bu hesablama maşınlarını qurmaq
Dialogue: 0,0:00:02.07,0:00:03.50,Default,,0000,0000,0000,,üçün yarımkeçiricilərdən necə istifadə
Dialogue: 0,0:00:03.50,0:00:06.21,Default,,0000,0000,0000,,olunduğunu anlamaqdan ötrü lap
Dialogue: 0,0:00:06.21,0:00:08.62,Default,,0000,0000,0000,,əvvəldən başlamalıyıq. Gəlin, elə başlayaq
Dialogue: 0,0:00:08.62,0:00:11.52,Default,,0000,0000,0000,,yarımkeçiricilərin niyə yarımkeçirici adlanmasından.
Dialogue: 0,0:00:11.52,0:00:13.07,Default,,0000,0000,0000,,Niyə bəzi materiallar
Dialogue: 0,0:00:13.07,0:00:13.99,Default,,0000,0000,0000,,elektriki keçirdiyi
Dialogue: 0,0:00:13.99,0:00:16.53,Default,,0000,0000,0000,,halda
Dialogue: 0,0:00:16.53,0:00:18.87,Default,,0000,0000,0000,,digərləri keçirə bilmir?
Dialogue: 0,0:00:18.87,0:00:23.57,Default,,0000,0000,0000,,Bunu başa düşmək üçün atom səviyyəsinə
Dialogue: 0,0:00:23.57,0:00:26.49,Default,,0000,0000,0000,,enmək lazımdır. Bizim artıq atom haqda
Dialogue: 0,0:00:26.49,0:00:27.32,Default,,0000,0000,0000,,müəyyən anlayışımız var.
Dialogue: 0,0:00:27.32,0:00:28.42,Default,,0000,0000,0000,,Lakin, bizim atomun quruluşu
Dialogue: 0,0:00:28.42,0:00:30.90,Default,,0000,0000,0000,,haqda biliyimiz kifayət deyil.
Dialogue: 0,0:00:30.90,0:00:32.85,Default,,0000,0000,0000,,Buna görə də bu videoda
Dialogue: 0,0:00:32.85,0:00:34.65,Default,,0000,0000,0000,,əvvəlki videoda öyrəndiklərimizi
Dialogue: 0,0:00:34.65,0:00:35.83,Default,,0000,0000,0000,,gözdən keçirəcəyik.
Dialogue: 0,0:00:35.83,0:00:38.62,Default,,0000,0000,0000,,Və niyə bizə məlum olan
Dialogue: 0,0:00:38.62,0:00:39.83,Default,,0000,0000,0000,,atom nəzəriyyəsinin
Dialogue: 0,0:00:39.83,0:00:44.00,Default,,0000,0000,0000,,bərk materiallar üçün keçərli olmadığının
Dialogue: 0,0:00:44.00,0:00:45.45,Default,,0000,0000,0000,,şahidi olacağıq.
Dialogue: 0,0:00:46.62,0:00:48.89,Default,,0000,0000,0000,,Artıq atom haqqında müəyyən biliyimiz var.
Dialogue: 0,0:00:48.89,0:00:53.16,Default,,0000,0000,0000,,Məsələn, bütün maddələrin atomlardan təşkil olunduğunu bilirik.
Dialogue: 0,0:00:53.16,0:00:56.90,Default,,0000,0000,0000,,Əgər atomlardan birini götürüb yaxınlaşdırsaq,
Dialogue: 0,0:00:56.90,0:00:59.10,Default,,0000,0000,0000,,atomların özlərinin də daha kiçik
Dialogue: 0,0:00:59.10,0:01:01.11,Default,,0000,0000,0000,,zərrəciklərdən ibarət olduğunu görərik.
Dialogue: 0,0:01:01.11,0:01:03.37,Default,,0000,0000,0000,,Atomun mərkəzində, nüvə adlandırdığımız
Dialogue: 0,0:01:03.37,0:01:05.00,Default,,0000,0000,0000,,müsbət yüklü zərrəcik yerləşir
Dialogue: 0,0:01:05.00,0:01:07.66,Default,,0000,0000,0000,,və mənfi yüklü elektronlar isə
Dialogue: 0,0:01:07.66,0:01:08.99,Default,,0000,0000,0000,,nüvə tərəfindən cəzb olunur
Dialogue: 0,0:01:08.99,0:01:12.21,Default,,0000,0000,0000,,və elektronlar planetlərin Günəş ətrafında
Dialogue: 0,0:01:12.21,0:01:13.62,Default,,0000,0000,0000,,dövr etdiyi kimi nüvənin
Dialogue: 0,0:01:13.62,0:01:15.46,Default,,0000,0000,0000,,ətrafında müxtəlif orbitlərdə fırlanırlar.
Dialogue: 0,0:01:15.46,0:01:17.29,Default,,0000,0000,0000,,Lakin, bu o qədər də dəqiq model deyil.
Dialogue: 0,0:01:17.29,0:01:18.85,Default,,0000,0000,0000,,Buna daha sonra qayıdacağıq.
Dialogue: 0,0:01:18.85,0:01:20.65,Default,,0000,0000,0000,,Hələlik bu modeli istifadə edəcəyik.
Dialogue: 0,0:01:20.65,0:01:23.49,Default,,0000,0000,0000,,Bilin ki, nüvə ətrafında, bunun kimi atoma
Dialogue: 0,0:01:23.49,0:01:26.69,Default,,0000,0000,0000,,sıx bağlanmış elektronlar mövcuddur.
Dialogue: 0,0:01:26.69,0:01:28.60,Default,,0000,0000,0000,,Bunları daxili elektronlar adlandırırıq.
Dialogue: 0,0:01:29.62,0:01:31.75,Default,,0000,0000,0000,,Daxili elektronlar keçiricilikdə heç bir
Dialogue: 0,0:01:31.75,0:01:33.07,Default,,0000,0000,0000,,rol oynamır.
Dialogue: 0,0:01:33.07,0:01:35.30,Default,,0000,0000,0000,,Ancaq, burada nüvə tərəfindən
Dialogue: 0,0:01:35.30,0:01:37.74,Default,,0000,0000,0000,,az cəzb olunan elektronlar da var
Dialogue: 0,0:01:37.74,0:01:41.21,Default,,0000,0000,0000,,və həmin elektronlar bir atomdan digərinə
Dialogue: 0,0:01:41.21,0:01:43.28,Default,,0000,0000,0000,,hərəkət etməkdə sərbəstdirlər.
Dialogue: 0,0:01:43.28,0:01:45.80,Default,,0000,0000,0000,,Məhz bu elektronlar keçiricilikdə
Dialogue: 0,0:01:45.80,0:01:47.58,Default,,0000,0000,0000,,rol oynayır və onları valent
Dialogue: 0,0:01:47.58,0:01:50.59,Default,,0000,0000,0000,,yaxud da sərbəst elektronlar adlandırırıq.
Dialogue: 0,0:01:50.59,0:01:51.71,Default,,0000,0000,0000,,Bəzi materiallarda
Dialogue: 0,0:01:51.71,0:01:54.64,Default,,0000,0000,0000,,bu elektronları qoparmaq çox asandır.
Dialogue: 0,0:01:54.64,0:01:56.84,Default,,0000,0000,0000,,Bu halda, çox sayda elektron atomu
Dialogue: 0,0:01:56.84,0:01:59.44,Default,,0000,0000,0000,,tərk edir və onları yaxşı keçirici ya da sadəcə
Dialogue: 0,0:01:59.44,0:02:00.61,Default,,0000,0000,0000,,keçirici adlandırırıq.
Dialogue: 0,0:02:00.61,0:02:02.14,Default,,0000,0000,0000,,Lakin, bəzi materiallarda bu cür
Dialogue: 0,0:02:02.14,0:02:04.69,Default,,0000,0000,0000,,sərbəst elektronları qoparmaq olduqca çətindir.
Dialogue: 0,0:02:04.69,0:02:07.90,Default,,0000,0000,0000,,bu halda az miqdarda elektron qopur
Dialogue: 0,0:02:07.90,0:02:11.34,Default,,0000,0000,0000,,və belə materiallar dielektriklər adlanır.
Dialogue: 0,0:02:11.34,0:02:13.15,Default,,0000,0000,0000,,Yarımkeçiricilər isə keçiricilərlə
Dialogue: 0,0:02:13.15,0:02:15.28,Default,,0000,0000,0000,,dielektriklər arasında aralıq vəziyyət
Dialogue: 0,0:02:15.28,0:02:16.60,Default,,0000,0000,0000,,tutan materiallardır.
Dialogue: 0,0:02:16.60,0:02:18.54,Default,,0000,0000,0000,,İndi belə bir sual yaranır.
Dialogue: 0,0:02:18.54,0:02:21.06,Default,,0000,0000,0000,,Elektron necə sərbəst olur?
Dialogue: 0,0:02:21.06,0:02:23.33,Default,,0000,0000,0000,,Onu sərbəst edən nədir və nədən asılıdır?
Dialogue: 0,0:02:23.33,0:02:25.12,Default,,0000,0000,0000,,Bizim anlamalı olduğumuz şey budur.
Dialogue: 0,0:02:25.12,0:02:27.80,Default,,0000,0000,0000,,İndi bütün bu məsələni bərk maddələr üçün
Dialogue: 0,0:02:27.80,0:02:31.61,Default,,0000,0000,0000,,nəzərdən keçirək, çünki yarımkeçiricilər
Dialogue: 0,0:02:31.61,0:02:33.65,Default,,0000,0000,0000,,bərk maddələrdir və bərk maddədələrdə
Dialogue: 0,0:02:33.65,0:02:37.08,Default,,0000,0000,0000,,elektronu sərbəst edən hadiənin nə olduğunu bilməliyik.
Dialogue: 0,0:02:37.08,0:02:39.85,Default,,0000,0000,0000,,Bunu bilmək üçün atomun planetar
Dialogue: 0,0:02:39.85,0:02:43.11,Default,,0000,0000,0000,,modelini bir kənara qoymalıyıq, çünki
Dialogue: 0,0:02:43.11,0:02:44.30,Default,,0000,0000,0000,,bu model dəqiq deyil.
Dialogue: 0,0:02:44.30,0:02:47.28,Default,,0000,0000,0000,,Bunun üçün atomun daha dəqiq
Dialogue: 0,0:02:47.28,0:02:49.51,Default,,0000,0000,0000,,bir modelinə istinad etməliyik.
Dialogue: 0,0:02:49.51,0:02:50.97,Default,,0000,0000,0000,,Gəlin başlayaq.
Dialogue: 0,0:02:50.97,0:02:53.68,Default,,0000,0000,0000,,Biz bunu artıq kimya kursunda öyrənmişik.
Dialogue: 0,0:02:53.68,0:02:55.38,Default,,0000,0000,0000,,İlk növbədə, elektronların harada
Dialogue: 0,0:02:55.38,0:02:58.44,Default,,0000,0000,0000,,yerləşməsinə və hansı orbit üzrə hərəkət
Dialogue: 0,0:02:58.44,0:02:59.85,Default,,0000,0000,0000,,etməsinə baxmaq əvəzinə
Dialogue: 0,0:02:59.85,0:03:03.34,Default,,0000,0000,0000,,onların enerjiləri haqqında fikirləşmək yaxşı olardı.
Dialogue: 0,0:03:03.34,0:03:05.45,Default,,0000,0000,0000,,Elektronların enerji tutumu haqqında
Dialogue: 0,0:03:05.45,0:03:07.00,Default,,0000,0000,0000,,düşünmək daha məqsədəuyğundur.
Dialogue: 0,0:03:07.00,0:03:09.28,Default,,0000,0000,0000,,Artıq biz kimyadan bilirik ki,
Dialogue: 0,0:03:09.28,0:03:11.20,Default,,0000,0000,0000,,hər bir atomun içərisindəki
Dialogue: 0,0:03:11.20,0:03:14.94,Default,,0000,0000,0000,,elektronlar təyin olunmuş
Dialogue: 0,0:03:14.94,0:03:18.14,Default,,0000,0000,0000,,enerji dəyərlərinə
Dialogue: 0,0:03:18.14,0:03:20.10,Default,,0000,0000,0000,,malik olurlar,
Dialogue: 0,0:03:20.10,0:03:22.88,Default,,0000,0000,0000,,yalnız xüsusi enerji səviyyələri.
Dialogue: 0,0:03:22.88,0:03:24.72,Default,,0000,0000,0000,,Ola bilsin ki, elektronun malik ola
Dialogue: 0,0:03:24.72,0:03:26.97,Default,,0000,0000,0000,,biləcəyi ən kiçik enerji buradır.
Dialogue: 0,0:03:26.97,0:03:29.31,Default,,0000,0000,0000,,Qrafikdəki qiymətlər o qədər də vacib
Dialogue: 0,0:03:29.31,0:03:30.96,Default,,0000,0000,0000,,olmadığı üçün onları yazmayacağıq.
Dialogue: 0,0:03:30.96,0:03:32.01,Default,,0000,0000,0000,,Belələiklə, ola bilsin
Dialogue: 0,0:03:32.01,0:03:33.45,Default,,0000,0000,0000,,bu, elektronun sahib ola
Dialogue: 0,0:03:33.45,0:03:35.00,Default,,0000,0000,0000,,biləcəyi ən kiçik enerjidir.
Dialogue: 0,0:03:35.00,0:03:36.73,Default,,0000,0000,0000,,Elektronun sahib ola biləcəyi
Dialogue: 0,0:03:36.73,0:03:38.45,Default,,0000,0000,0000,,sonrakı enerji səviyyəsi burada
Dialogue: 0,0:03:38.45,0:03:41.24,Default,,0000,0000,0000,,və daha sonrakı səviyyə buralarda
Dialogue: 0,0:03:41.24,0:03:42.29,Default,,0000,0000,0000,,ola bilər və sairə.
Dialogue: 0,0:03:42.29,0:03:44.55,Default,,0000,0000,0000,,Və bu enerji səviyyələrini adlandırırıq.
Dialogue: 0,0:03:44.55,0:03:48.57,Default,,0000,0000,0000,,Ən aşağı enerji səviyyəsini 1S,
Dialogue: 0,0:03:48.57,0:03:50.12,Default,,0000,0000,0000,,daha sonrakını 2S adlandırırıq.
Dialogue: 0,0:03:51.17,0:03:54.23,Default,,0000,0000,0000,,Bundan sonrakı isə 2P olur.
Dialogue: 0,0:03:54.23,0:03:58.98,Default,,0000,0000,0000,,Daha sonra 3S, 3P və belə davam edir.
Dialogue: 0,0:03:58.98,0:04:01.78,Default,,0000,0000,0000,,Əgər bunlar sizə yenidirsə,
Dialogue: 0,0:04:01.78,0:04:03.80,Default,,0000,0000,0000,,və S və P-nin nə olduğunu bilmirsinizsə,
Dialogue: 0,0:04:03.80,0:04:06.65,Default,,0000,0000,0000,,videonu dayandırıb
Dialogue: 0,0:04:06.65,0:04:09.36,Default,,0000,0000,0000,,elektron konfiqurasiyası videolarına
Dialogue: 0,0:04:09.36,0:04:13.18,Default,,0000,0000,0000,,baxa bilərsiniz.
Dialogue: 0,0:04:13.18,0:04:15.76,Default,,0000,0000,0000,,Aydındır ki, elektronlar bu enerji
Dialogue: 0,0:04:15.76,0:04:17.70,Default,,0000,0000,0000,,səviyyələrində təsadüfi yerləşmirlər.
Dialogue: 0,0:04:17.70,0:04:20.34,Default,,0000,0000,0000,,Elektronlar bu enerji səviyyələrini
Dialogue: 0,0:04:20.34,0:04:23.31,Default,,0000,0000,0000,,müəyyən qanunauyğunluğa əsasən
Dialogue: 0,0:04:23.31,0:04:25.54,Default,,0000,0000,0000,,doldururlar.
Dialogue: 0,0:04:25.54,0:04:28.98,Default,,0000,0000,0000,,Bu qanun Paulinin istisna prinsipi
Dialogue: 0,0:04:28.98,0:04:31.68,Default,,0000,0000,0000,,adlanır.
Dialogue: 0,0:04:33.38,0:04:35.93,Default,,0000,0000,0000,,İstisna prinsipi yaxud qanunu.
Dialogue: 0,0:04:35.93,0:04:39.15,Default,,0000,0000,0000,,Bu, onu deməyə imkan yaradır ki,
Dialogue: 0,0:04:39.15,0:04:41.21,Default,,0000,0000,0000,,heç bir halda iki elektron
Dialogue: 0,0:04:42.19,0:04:44.87,Default,,0000,0000,0000,,eyni enerjiyə
Dialogue: 0,0:04:44.87,0:04:48.95,Default,,0000,0000,0000,,malik ola bilməz.
Dialogue: 0,0:04:48.95,0:04:51.67,Default,,0000,0000,0000,,Bu Pauli prinsipinin dəqiq tərifi
Dialogue: 0,0:04:51.67,0:04:54.32,Default,,0000,0000,0000,,olmasa da bizim üçün bu qədəri kifayətdir.
Dialogue: 0,0:04:54.32,0:04:56.23,Default,,0000,0000,0000,,Gəlin, indi bir nümunə götürək.
Dialogue: 0,0:04:56.23,0:04:59.59,Default,,0000,0000,0000,,Natrium atomunu götürək.
Dialogue: 0,0:04:59.59,0:05:03.60,Default,,0000,0000,0000,,Natrium atomunda
Dialogue: 0,0:05:03.60,0:05:05.39,Default,,0000,0000,0000,,11 elektron var
Dialogue: 0,0:05:07.04,0:05:08.85,Default,,0000,0000,0000,,və bu 11 elektron yalnız
Dialogue: 0,0:05:08.85,0:05:11.48,Default,,0000,0000,0000,,xüsusi enerji səviyyələrində ola bilər.
Dialogue: 0,0:05:11.48,0:05:13.56,Default,,0000,0000,0000,,Elektronlar bu enerji səviyyələrini
Dialogue: 0,0:05:13.56,0:05:15.20,Default,,0000,0000,0000,,istisna prinsipinə görə
Dialogue: 0,0:05:15.20,0:05:17.70,Default,,0000,0000,0000,,dolduracaqlar.
Dialogue: 0,0:05:17.70,0:05:21.25,Default,,0000,0000,0000,,Yadda saxlamaq lazımdır ki, elektronlar
Dialogue: 0,0:05:21.25,0:05:23.58,Default,,0000,0000,0000,,həmişə ən az enerjini tutmaq istəyirlər.
Dialogue: 0,0:05:23.58,0:05:26.96,Default,,0000,0000,0000,,Belə ki, ilk elektron bura gələcək
Dialogue: 0,0:05:26.96,0:05:28.61,Default,,0000,0000,0000,,və sonrakı elektron Pauli
Dialogue: 0,0:05:28.61,0:05:31.05,Default,,0000,0000,0000,,prinsipinə görə bura gedə bilməz.
Dialogue: 0,0:05:31.05,0:05:32.41,Default,,0000,0000,0000,,Çünki bu prinsipə görə, əgər
Dialogue: 0,0:05:32.41,0:05:34.11,Default,,0000,0000,0000,,ikinci elektron bura gəlsə, onda
Dialogue: 0,0:05:34.11,0:05:37.26,Default,,0000,0000,0000,,onlar gərək eyni enerjiyə malik olsunlar.
Dialogue: 0,0:05:37.26,0:05:40.70,Default,,0000,0000,0000,,Lakin, bu belə deyil, elektronlar fırlanma istiqamətindən
Dialogue: 0,0:05:40.70,0:05:42.38,Default,,0000,0000,0000,,asılı olaraq yuxarı və aşağı spinlərdə ola bilərlər.
Dialogue: 0,0:05:42.38,0:05:45.36,Default,,0000,0000,0000,,Əgər ilk elektron 1S səviyyəsinə getsə,
Dialogue: 0,0:05:45.36,0:05:47.92,Default,,0000,0000,0000,,və saat əqrəbi istiqamətində fırlansa,
Dialogue: 0,0:05:47.92,0:05:50.37,Default,,0000,0000,0000,,onda digər elektron eyni enerji səviyyəsində
Dialogue: 0,0:05:50.37,0:05:53.59,Default,,0000,0000,0000,,lakin, əks istiqamətdə fırlanar.
Dialogue: 0,0:05:53.59,0:05:54.95,Default,,0000,0000,0000,,Çünki məlum olur ki, bu iki
Dialogue: 0,0:05:54.95,0:05:57.10,Default,,0000,0000,0000,,spinin az da olsa enerji fərqləri var.
Dialogue: 0,0:05:57.10,0:05:59.24,Default,,0000,0000,0000,,Beləliklə, bu elektronlar hələ də Pauli
Dialogue: 0,0:05:59.24,0:06:02.14,Default,,0000,0000,0000,,prinsipinə tabe olurlar, çünki spinlərinə
Dialogue: 0,0:06:02.14,0:06:03.74,Default,,0000,0000,0000,,görə eyni enerjiyə malik deyillər.
Dialogue: 0,0:06:03.74,0:06:05.64,Default,,0000,0000,0000,,Lakin üçüncü elektron
Dialogue: 0,0:06:05.64,0:06:08.65,Default,,0000,0000,0000,,artıq 1S səviyyəsində ola bilməz.
Dialogue: 0,0:06:08.65,0:06:10.64,Default,,0000,0000,0000,,Çünki belə halda və yuxarı spində olsa,
Dialogue: 0,0:06:10.64,0:06:11.88,Default,,0000,0000,0000,,birinci elektronla eyni olar.
Dialogue: 0,0:06:11.88,0:06:13.12,Default,,0000,0000,0000,,Aşağı spində olduqda isə,
Dialogue: 0,0:06:13.12,0:06:15.10,Default,,0000,0000,0000,,onda ikinci elektronla eyni olar.
Dialogue: 0,0:06:15.10,0:06:16.68,Default,,0000,0000,0000,,Buna görə də bu hal mümkün deyil
Dialogue: 0,0:06:16.68,0:06:18.15,Default,,0000,0000,0000,,və bu elektron növbəti
Dialogue: 0,0:06:18.15,0:06:20.85,Default,,0000,0000,0000,,enerji səviyyəsini doldurmalıdır.
Dialogue: 0,0:06:20.85,0:06:22.73,Default,,0000,0000,0000,,Bu, iki səviyyənin arasında bir yerdə də ola bilər
Dialogue: 0,0:06:22.73,0:06:24.96,Default,,0000,0000,0000,,Lakin, aralardakı enerji səviyyələri
Dialogue: 0,0:06:24.96,0:06:25.79,Default,,0000,0000,0000,,bu elektronlar üçün əlçatan deyil.
Dialogue: 0,0:06:25.79,0:06:28.28,Default,,0000,0000,0000,,Bu halda, üçüncü elektron 2S səviyyəsini tutur
Dialogue: 0,0:06:28.28,0:06:30.30,Default,,0000,0000,0000,,və yenidən yuxarı spində ola bilər.
Dialogue: 0,0:06:30.30,0:06:33.58,Default,,0000,0000,0000,,Dördüncü elektron isə aşağı spində olacaq.
Dialogue: 0,0:06:33.58,0:06:36.91,Default,,0000,0000,0000,,Sonrakı elektron burada yuxarı spində
Dialogue: 0,0:06:36.91,0:06:38.76,Default,,0000,0000,0000,,və daha sonrakı aşağı spində olacaq.
Dialogue: 0,0:06:39.70,0:06:40.85,Default,,0000,0000,0000,,İndi burda belə bir şey
Dialogue: 0,0:06:40.85,0:06:44.06,Default,,0000,0000,0000,,məlum olur ki, P enerji səviyyəsində
Dialogue: 0,0:06:44.06,0:06:46.63,Default,,0000,0000,0000,,elektronlar enerji səviyyəsini üç fərqli
Dialogue: 0,0:06:46.63,0:06:48.42,Default,,0000,0000,0000,,yolla doldura bilərlər.
Dialogue: 0,0:06:48.42,0:06:50.83,Default,,0000,0000,0000,,Biz bunları orbitallar adlandırırıq.
Dialogue: 0,0:06:50.83,0:06:52.96,Default,,0000,0000,0000,,S enerji səviyyəsi üçün, bildiyimiz kimi,
Dialogue: 0,0:06:52.96,0:06:53.92,Default,,0000,0000,0000,,yalnız bir üsul var.
Dialogue: 0,0:06:53.92,0:06:55.71,Default,,0000,0000,0000,,Deməli, burada yalnız bir
Dialogue: 0,0:06:55.71,0:06:57.90,Default,,0000,0000,0000,,P səviyyəsində üç orbital var.
Dialogue: 0,0:06:57.90,0:07:01.76,Default,,0000,0000,0000,,Bu halda, digər elektron başqa orbitalda
Dialogue: 0,0:07:01.76,0:07:04.45,Default,,0000,0000,0000,,olmaqla 2P enerji səviyyəsini tuta bilər.
Dialogue: 0,0:07:04.45,0:07:05.91,Default,,0000,0000,0000,,Yəni, bu və bu elektronlar
Dialogue: 0,0:07:05.91,0:07:07.66,Default,,0000,0000,0000,,müxtəlif orbitallarda
Dialogue: 0,0:07:07.66,0:07:09.45,Default,,0000,0000,0000,,və yaxud da müxtəlif
Dialogue: 0,0:07:09.45,0:07:10.97,Default,,0000,0000,0000,,konfiqurasiyalarda olacaqlar.
Dialogue: 0,0:07:10.97,0:07:12.93,Default,,0000,0000,0000,,Belə ki, onların spin istiqamətləri də\Neyni olmayacaq.
Dialogue: 0,0:07:12.93,0:07:15.32,Default,,0000,0000,0000,,Yəni digər elektron eyni
Dialogue: 0,0:07:15.32,0:07:16.75,Default,,0000,0000,0000,,orbitalda lakin aşağı spində yerləşəcək.
Dialogue: 0,0:07:16.75,0:07:21.17,Default,,0000,0000,0000,,Sonrakı elektron isə P-nin üçüncü
Dialogue: 0,0:07:21.17,0:07:22.88,Default,,0000,0000,0000,,orbitalında yuxarı ,digəri isə aşağı spində yerləşəcək.
Dialogue: 0,0:07:22.88,0:07:25.04,Default,,0000,0000,0000,,2P səviyyəsi artıq dolduruldu.
Dialogue: 0,0:07:25.04,0:07:28.17,Default,,0000,0000,0000,,Burda artıq boş orbital yoxdur.
Dialogue: 0,0:07:28.17,0:07:29.19,Default,,0000,0000,0000,,Və sonuncu elektron
Dialogue: 0,0:07:29.19,0:07:31.12,Default,,0000,0000,0000,,Əgər saysaq, bir, iki, üç, dörd, beş,
Dialogue: 0,0:07:31.12,0:07:35.09,Default,,0000,0000,0000,,altı, yeddi, səkkiz, doqquz, on və son
Dialogue: 0,0:07:35.09,0:07:37.81,Default,,0000,0000,0000,,elektron 3S-də yuxarı spində olacaq.
Dialogue: 0,0:07:37.81,0:07:41.54,Default,,0000,0000,0000,,Ancaq, bu, tək natrium atomu üçündür.
Dialogue: 0,0:07:41.54,0:07:44.97,Default,,0000,0000,0000,,Bəs, əgər iki natrium atomu götürsək,
Dialogue: 0,0:07:44.97,0:07:47.41,Default,,0000,0000,0000,,nə baş verər?
Dialogue: 0,0:07:49.09,0:07:49.92,Default,,0000,0000,0000,,Əgər bunun kimi
Dialogue: 0,0:07:49.92,0:07:52.06,Default,,0000,0000,0000,,bir növ molekul əmələ gətirsələr,
Dialogue: 0,0:07:52.06,0:07:54.99,Default,,0000,0000,0000,,bu molekuldakı elektronlar enerji səviyyələrini
Dialogue: 0,0:07:54.99,0:07:56.31,Default,,0000,0000,0000,,necə doldurar?
Dialogue: 0,0:07:56.31,0:07:59.60,Default,,0000,0000,0000,,İlk növbədə düşünə bilərsiniz ki, hər atom
Dialogue: 0,0:07:59.60,0:08:03.61,Default,,0000,0000,0000,,enerji səviyyələrini bu şəkildə doldurar.
Dialogue: 0,0:08:03.61,0:08:06.16,Default,,0000,0000,0000,,Lakin, bu mümkün deyil.
Dialogue: 0,0:08:06.16,0:08:07.29,Default,,0000,0000,0000,,Əgər bu şəkildə etməyə
Dialogue: 0,0:08:07.29,0:08:09.37,Default,,0000,0000,0000,,çalışsaq, onda Pauli prinsipi
Dialogue: 0,0:08:09.37,0:08:11.36,Default,,0000,0000,0000,,pozular.
Dialogue: 0,0:08:11.36,0:08:13.85,Default,,0000,0000,0000,,Xatırladaq ki, Pauli prinsipinə
Dialogue: 0,0:08:13.85,0:08:15.49,Default,,0000,0000,0000,,görə
Dialogue: 0,0:08:15.49,0:08:17.74,Default,,0000,0000,0000,,heç vaxt bir atom ,
Dialogue: 0,0:08:17.74,0:08:20.37,Default,,0000,0000,0000,,bir molekul, yaxud da
Dialogue: 0,0:08:20.37,0:08:23.96,Default,,0000,0000,0000,,bütün bir bərk maddə daxilində
Dialogue: 0,0:08:23.96,0:08:26.49,Default,,0000,0000,0000,,hər hansı iki elektron eyni enerjiyə \Nsahib ola bilməz.
Dialogue: 0,0:08:26.49,0:08:30.04,Default,,0000,0000,0000,,Belə ki, əgər iki atomun da elektron
Dialogue: 0,0:08:30.04,0:08:32.39,Default,,0000,0000,0000,,konfiqurasiyasl bu cür olarsa, onda
Dialogue: 0,0:08:32.39,0:08:35.43,Default,,0000,0000,0000,,eyni atomun elektronlarından bəhs etmiş \Nolacağıq.
Dialogue: 0,0:08:35.43,0:08:38.72,Default,,0000,0000,0000,,Onlar tamamilə eyni olacaqlar.
Dialogue: 0,0:08:38.72,0:08:40.96,Default,,0000,0000,0000,,Bu halda, eyni elektron cütləri yaranacaq
Dialogue: 0,0:08:40.96,0:08:45.36,Default,,0000,0000,0000,,və Pauli prinsipi pozulacaq, ona görə də bu hal mümkün deyil.
Dialogue: 0,0:08:45.36,0:08:48.08,Default,,0000,0000,0000,,Əgər 10 ədəd bir-birinə sıx bağlanmış
Dialogue: 0,0:08:48.08,0:08:51.71,Default,,0000,0000,0000,,natrium atomlarından ibarət
Dialogue: 0,0:08:51.71,0:08:53.87,Default,,0000,0000,0000,,bərk bir maddə götürsək və
Dialogue: 0,0:08:53.87,0:08:57.52,Default,,0000,0000,0000,,bu modeli hər bir atoma tətbiq etsəydik,
Dialogue: 0,0:08:57.52,0:09:00.84,Default,,0000,0000,0000,,onda hər səviyyədə 10 ədəd
Dialogue: 0,0:09:00.84,0:09:03.34,Default,,0000,0000,0000,,oxşar elektronlar olardı.
Dialogue: 0,0:09:03.34,0:09:08.02,Default,,0000,0000,0000,,Və bu da Pauli prinsipinə zidd olardı.
Dialogue: 0,0:09:08.02,0:09:11.37,Default,,0000,0000,0000,,Burada əsas məsələ odur ki,
Dialogue: 0,0:09:11.37,0:09:15.40,Default,,0000,0000,0000,,tək atomlar üçün yararlı olan bu quruluş
Dialogue: 0,0:09:15.40,0:09:16.83,Default,,0000,0000,0000,,bərk maddələr üçün keçərli deyil.
Dialogue: 0,0:09:16.83,0:09:19.70,Default,,0000,0000,0000,,Belə olan halda, bərk maddələrdə
Dialogue: 0,0:09:19.70,0:09:22.23,Default,,0000,0000,0000,,elektronların necə düzüldüyünü anlamaq
Dialogue: 0,0:09:22.23,0:09:24.04,Default,,0000,0000,0000,,üçün yeni model zəruridir və
Dialogue: 0,0:09:24.04,0:09:26.58,Default,,0000,0000,0000,,bu haqda gələcək videolarda bəhs edəcəyik.