[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:06.82,0:00:07.78,Default,,0000,0000,0000,,Chắc chắn rằng Dialogue: 0,0:00:07.78,0:00:10.17,Default,,0000,0000,0000,,khám phá khoa học thú vị nhất trong năm\N2012 Dialogue: 0,0:00:10.17,0:00:12.04,Default,,0000,0000,0000,,là việc tìm ra được một hạt mới Dialogue: 0,0:00:12.04,0:00:13.25,Default,,0000,0000,0000,,tại phòng thí nghiệm CERN Dialogue: 0,0:00:13.25,0:00:15.21,Default,,0000,0000,0000,,đó có thể là Hạt Higgs Dialogue: 0,0:00:15.21,0:00:18.62,Default,,0000,0000,0000,,Loại hạt được đặt tên theo\Nnhà vật lý học Peter Higgs Dialogue: 0,0:00:18.62,0:00:19.88,Default,,0000,0000,0000,,Trường Higgs được cho là\Nđã Dialogue: 0,0:00:19.88,0:00:21.59,Default,,0000,0000,0000,,tạo khối lượng cho\Nnguyên tử cơ bản Dialogue: 0,0:00:21.59,0:00:22.43,Default,,0000,0000,0000,,như hạt quark Dialogue: 0,0:00:22.43,0:00:23.14,Default,,0000,0000,0000,,nay Leptons Dialogue: 0,0:00:23.14,0:00:24.96,Default,,0000,0000,0000,,rồi từ đó tạo ra những vật chất thường Dialogue: 0,0:00:24.96,0:00:27.44,Default,,0000,0000,0000,,Những hạt Higgs chuyển động\Nlắc lư trong trường Dialogue: 0,0:00:27.44,0:00:28.56,Default,,0000,0000,0000,,như sự va chạm bạn thấy Dialogue: 0,0:00:28.56,0:00:29.92,Default,,0000,0000,0000,,khi giật mạnh sợi dây Dialogue: 0,0:00:29.92,0:00:32.77,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng bằng cách nào trường này\Nđem lại khối lượng cho các hạt Dialogue: 0,0:00:32.77,0:00:34.44,Default,,0000,0000,0000,,Nó nghe có vẻ rất rắc rối với bạn Dialogue: 0,0:00:34.44,0:00:35.68,Default,,0000,0000,0000,,và với ai nó cũng như thế Dialogue: 0,0:00:35.68,0:00:38.39,Default,,0000,0000,0000,,Năm 1993, bộ trưởng bộ khoa học Anh Dialogue: 0,0:00:38.39,0:00:40.72,Default,,0000,0000,0000,,đã đố những nhà vật lý tìm ra một\Ncách đơn giản Dialogue: 0,0:00:40.72,0:00:42.73,Default,,0000,0000,0000,,để giải thích về Higgs. Dialogue: 0,0:00:42.73,0:00:45.19,Default,,0000,0000,0000,,Phần thưởng là một chai rượu sâm panh\Nhảo hạng Dialogue: 0,0:00:45.19,0:00:47.81,Default,,0000,0000,0000,,Giải thích đã giành chiến thắng là \Nthế này: Dialogue: 0,0:00:47.81,0:00:49.70,Default,,0000,0000,0000,,Giả sử có một buổi tiệc cocktail ở Dialogue: 0,0:00:49.70,0:00:50.73,Default,,0000,0000,0000,,phòng thí nghiệm CERN Dialogue: 0,0:00:50.73,0:00:53.32,Default,,0000,0000,0000,,với đầy rẫy những nhà vật lý hạt. Dialogue: 0,0:00:53.32,0:00:56.42,Default,,0000,0000,0000,,Những nhà vật lý này được\Nví như là trường Higgs Dialogue: 0,0:00:56.42,0:00:58.66,Default,,0000,0000,0000,,Nếu người đi thu thuế bước vào\Nbữa tiệc này Dialogue: 0,0:00:58.66,0:01:00.01,Default,,0000,0000,0000,,Sẽ chẳng ai muốn nói với họ Dialogue: 0,0:01:00.01,0:01:01.97,Default,,0000,0000,0000,,và họ sẽ dễ dàng vượt qua đám đông Dialogue: 0,0:01:01.97,0:01:03.26,Default,,0000,0000,0000,,để đến quầy bar Dialogue: 0,0:01:03.26,0:01:05.50,Default,,0000,0000,0000,,Việc người thu thuế không\Ntiếp xúc với đám đông Dialogue: 0,0:01:05.50,0:01:06.81,Default,,0000,0000,0000,,giống như việc Dialogue: 0,0:01:06.81,0:01:09.64,Default,,0000,0000,0000,,có một vài loại hạt không\Ntương tác với trường Higgs Dialogue: 0,0:01:09.64,0:01:11.21,Default,,0000,0000,0000,,Những hạt không tương tác, Dialogue: 0,0:01:11.21,0:01:12.90,Default,,0000,0000,0000,,ví dụ như photon Dialogue: 0,0:01:12.90,0:01:14.44,Default,,0000,0000,0000,,được gọi là không có khối lượng Dialogue: 0,0:01:14.44,0:01:17.19,Default,,0000,0000,0000,,Giả dụ Peter Higgs cũng vào phòng đó, Dialogue: 0,0:01:17.19,0:01:19.03,Default,,0000,0000,0000,,để tìm một vại bia chẳng hạn Dialogue: 0,0:01:19.03,0:01:20.09,Default,,0000,0000,0000,,Trường hợp này các Dialogue: 0,0:01:20.09,0:01:22.02,Default,,0000,0000,0000,,nhà vật lý sẽ lập tức vây quanh Higgs Dialogue: 0,0:01:22.02,0:01:23.16,Default,,0000,0000,0000,,để thảo luận với ông ấy Dialogue: 0,0:01:23.16,0:01:24.86,Default,,0000,0000,0000,,về việc họ cố gắng đo lường cấu tạo Dialogue: 0,0:01:24.86,0:01:26.57,Default,,0000,0000,0000,,Của loại hạt cùng tên Dialogue: 0,0:01:26.57,0:01:28.76,Default,,0000,0000,0000,,Vì ông ta có sự tiếp xúc\Nmạnh mẽ với đám đông Dialogue: 0,0:01:28.76,0:01:30.93,Default,,0000,0000,0000,,Higgs sẽ chuyển động qua phòng chậm Dialogue: 0,0:01:30.93,0:01:32.19,Default,,0000,0000,0000,,Trở lại với các phân tích, Dialogue: 0,0:01:32.19,0:01:33.93,Default,,0000,0000,0000,,Hạt Higgs trở nên có khối lượng Dialogue: 0,0:01:33.93,0:01:36.04,Default,,0000,0000,0000,,trong lúc tương tác với trường Higgs. Dialogue: 0,0:01:36.04,0:01:37.95,Default,,0000,0000,0000,,Vậy nếu đó là trường Higgs Dialogue: 0,0:01:37.95,0:01:40.32,Default,,0000,0000,0000,,Vậy thì hạt Higgs là gì? Dialogue: 0,0:01:40.32,0:01:42.18,Default,,0000,0000,0000,,Hãy giả sử những khách mời ở buổi tiệc Dialogue: 0,0:01:42.18,0:01:44.55,Default,,0000,0000,0000,,được phân bố đều đặn khắp nơi trong phòng Dialogue: 0,0:01:44.55,0:01:46.89,Default,,0000,0000,0000,,Và có một ai đó đột nhiên ghé vào Dialogue: 0,0:01:46.89,0:01:48.44,Default,,0000,0000,0000,,thông báo tin đồn về một khám phá Dialogue: 0,0:01:48.44,0:01:50.68,Default,,0000,0000,0000,,ở phòng thí nghiệm đối thủ Dialogue: 0,0:01:50.68,0:01:52.67,Default,,0000,0000,0000,,Những người gần cửa sẽ nghe được lời đồn Dialogue: 0,0:01:52.67,0:01:54.26,Default,,0000,0000,0000,,nhưng mấy người ở xa thì không Dialogue: 0,0:01:54.26,0:01:56.14,Default,,0000,0000,0000,,vậy nên họ sẽ dồn về cửa để hỏi thăm Dialogue: 0,0:01:56.14,0:01:58.30,Default,,0000,0000,0000,,Nó sẽ tạo ra một sự dồn ép trong đám đông Dialogue: 0,0:01:58.30,0:01:59.85,Default,,0000,0000,0000,,Khi người ta đã nghe tin đồn rồi Dialogue: 0,0:01:59.85,0:02:01.26,Default,,0000,0000,0000,,Họ sẽ trở về chỗ cũ Dialogue: 0,0:02:01.26,0:02:03.12,Default,,0000,0000,0000,,Để thảo luận về mấy thứ liên quan Dialogue: 0,0:02:03.12,0:02:06.11,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng mấy người ở xa chưa nghe\Nsẽ lại hỏi chuyện xảy ra Dialogue: 0,0:02:06.11,0:02:08.40,Default,,0000,0000,0000,,Kết quả là người ta sẽ tiếp tục dồn \Nthành cụm Dialogue: 0,0:02:08.40,0:02:09.84,Default,,0000,0000,0000,,và truyền đi lần lượt cả phòng Dialogue: 0,0:02:09.84,0:02:12.53,Default,,0000,0000,0000,,Cụm người này tựa như hạt Higgs Dialogue: 0,0:02:12.53,0:02:13.76,Default,,0000,0000,0000,,Điều đáng ghi nhớ là\N Dialogue: 0,0:02:13.76,0:02:15.62,Default,,0000,0000,0000,,Không phải cứ là hạt có khối lượng lớn Dialogue: 0,0:02:15.62,0:02:17.37,Default,,0000,0000,0000,,Sẽ tiếp xúc nhiều hơn với trường Higgs Dialogue: 0,0:02:17.37,0:02:18.91,Default,,0000,0000,0000,,Trong ví dụ buổi tiệc Dialogue: 0,0:02:18.91,0:02:21.68,Default,,0000,0000,0000,,Mọi hạt đều bằng nhau cho đến lúc chúng\Nvào phòng Dialogue: 0,0:02:21.68,0:02:24.62,Default,,0000,0000,0000,,Cả Peter Higgs và người thu thuế đều\Ncó khối lượng bằng 0 Dialogue: 0,0:02:24.62,0:02:26.51,Default,,0000,0000,0000,,Việc tiếp xúc với đám đông Dialogue: 0,0:02:26.51,0:02:28.59,Default,,0000,0000,0000,,mới tạo cho họ khối lượng Dialogue: 0,0:02:28.59,0:02:29.99,Default,,0000,0000,0000,,Có thể nói rằng Dialogue: 0,0:02:29.99,0:02:33.04,Default,,0000,0000,0000,,Khối lượng có từ việc tương tác với\Ntrường Higgs Dialogue: 0,0:02:33.04,0:02:34.49,Default,,0000,0000,0000,,Vậy tóm lại Dialogue: 0,0:02:34.49,0:02:36.30,Default,,0000,0000,0000,,khối lượng của một hạt lớn hay bé là\Ndo Dialogue: 0,0:02:36.30,0:02:38.13,Default,,0000,0000,0000,,cách chúng tương tác\Nvới trường Dialogue: 0,0:02:38.13,0:02:40.26,Default,,0000,0000,0000,,Như cách những người khác nhau di chuyển Dialogue: 0,0:02:40.26,0:02:43.94,Default,,0000,0000,0000,,qua đám đông ở tốc độ khác nhau \Ntùy theo độ nổi tiếng của họ Dialogue: 0,0:02:43.94,0:02:45.03,Default,,0000,0000,0000,,Hạt Higgs chỉ là cụm\Nnhỏ Dialogue: 0,0:02:45.03,0:02:47.10,Default,,0000,0000,0000,,trong trường như tin đồn truyền khắp phòng Dialogue: 0,0:02:47.10,0:02:48.94,Default,,0000,0000,0000,,Tất nhiên, sự so sánh naỳ cũng chỉ là Dialogue: 0,0:02:48.94,0:02:50.16,Default,,0000,0000,0000,,so sánh nhưng nó là Dialogue: 0,0:02:50.16,0:02:51.32,Default,,0000,0000,0000,,sự giải thích tốt nhất Dialogue: 0,0:02:51.32,0:02:53.12,Default,,0000,0000,0000,,cho đến nay mà mọi người có thể đưa ra Dialogue: 0,0:02:53.12,0:02:54.31,Default,,0000,0000,0000,,Vậy, đó là lời giải thích Dialogue: 0,0:02:54.31,0:02:55.17,Default,,0000,0000,0000,,trường Higgs và Dialogue: 0,0:02:55.17,0:02:57.16,Default,,0000,0000,0000,,hạt higgs là gì Dialogue: 0,0:02:57.16,0:02:59.74,Default,,0000,0000,0000,,Các nghiên cứu tiếp theo sẽ giúp chúng\Nta khám phá thêm Dialogue: 0,0:02:59.74,0:03:01.42,Default,,0000,0000,0000,,và phần thưởng khi ấy có lẽ còn hơn Dialogue: 0,0:03:01.42,0:03:03.54,Default,,0000,0000,0000,,là chỉ một chai rượu sâm panh