[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.55,0:00:07.42,Default,,0000,0000,0000,,Bez wątpienia
Dialogue: 0,0:00:07.42,0:00:10.17,Default,,0000,0000,0000,,najbardziej ekscytującą \Nobserwacją naukową 2012 roku
Dialogue: 0,0:00:10.17,0:00:12.09,Default,,0000,0000,0000,,było odkrycie nowej cząstki,
Dialogue: 0,0:00:12.09,0:00:13.15,Default,,0000,0000,0000,,dokonane w laboratorium CERN,
Dialogue: 0,0:00:13.15,0:00:15.21,Default,,0000,0000,0000,,która być może jest bozonem Higgsa,
Dialogue: 0,0:00:15.21,0:00:18.62,Default,,0000,0000,0000,,nazwaną na cześć fizyka Petera Higgsa.
Dialogue: 0,0:00:18.62,0:00:19.88,Default,,0000,0000,0000,,Uważa się, że pole Higgsa nadaje masę
Dialogue: 0,0:00:19.88,0:00:21.59,Default,,0000,0000,0000,,subatomowym cząstkom elementarnym,
Dialogue: 0,0:00:21.59,0:00:22.47,Default,,0000,0000,0000,,takim jak kwarki
Dialogue: 0,0:00:22.47,0:00:23.05,Default,,0000,0000,0000,,i leptony,
Dialogue: 0,0:00:23.05,0:00:24.96,Default,,0000,0000,0000,,z których składa się zwykła materia.
Dialogue: 0,0:00:24.96,0:00:27.55,Default,,0000,0000,0000,,Bozony Higgsa są drganiami \Nw obrębie tego pola,
Dialogue: 0,0:00:27.55,0:00:28.44,Default,,0000,0000,0000,,jak wybrzuszenia, które widzisz
Dialogue: 0,0:00:28.44,0:00:29.94,Default,,0000,0000,0000,,kiedy szarpiesz liną.
Dialogue: 0,0:00:29.94,0:00:32.66,Default,,0000,0000,0000,,Jak pole nadaje masę cząstkom?
Dialogue: 0,0:00:32.66,0:00:34.44,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli wydaje ci się to niezbyt zrozumiałe,
Dialogue: 0,0:00:34.44,0:00:35.68,Default,,0000,0000,0000,,nie jesteś sam.
Dialogue: 0,0:00:35.68,0:00:38.39,Default,,0000,0000,0000,,W 1993 r. brytyjski minister Nauki
Dialogue: 0,0:00:38.39,0:00:40.72,Default,,0000,0000,0000,,rzucił wyzwanie fizykom, \Nby znaleźli prosty sposób
Dialogue: 0,0:00:40.72,0:00:42.73,Default,,0000,0000,0000,,wytłumaczenia tej całej kwestii Higgsa.
Dialogue: 0,0:00:42.73,0:00:45.19,Default,,0000,0000,0000,,Nagrodą była butelka dobrego szampana.
Dialogue: 0,0:00:45.19,0:00:47.81,Default,,0000,0000,0000,,Wyjaśnienie, które wygrało, \Nbrzmiało mniej więcej tak:
Dialogue: 0,0:00:47.81,0:00:49.70,Default,,0000,0000,0000,,Wyobraź sobie duże przyjęcie
Dialogue: 0,0:00:49.70,0:00:50.73,Default,,0000,0000,0000,,w laboratorium CERN,
Dialogue: 0,0:00:50.73,0:00:53.32,Default,,0000,0000,0000,,na które przyszło mnóstwo badaczy \Nzajmujących się fizyką cząsteczkową.
Dialogue: 0,0:00:53.32,0:00:56.42,Default,,0000,0000,0000,,Ten tłum fizyków to pole Higgsa.
Dialogue: 0,0:00:56.42,0:00:58.66,Default,,0000,0000,0000,,Gdyby dołączył do nich nagle \Npoborca podatkowy,
Dialogue: 0,0:00:58.66,0:01:00.01,Default,,0000,0000,0000,,nikt nie chciałby z nim rozmawiać
Dialogue: 0,0:01:00.01,0:01:01.97,Default,,0000,0000,0000,,i łatwo mógłby przejść przez całą salę
Dialogue: 0,0:01:01.97,0:01:03.26,Default,,0000,0000,0000,,i dotrzeć do baru.
Dialogue: 0,0:01:03.26,0:01:05.50,Default,,0000,0000,0000,,Poborca podatkowy nie reagowałby\Nz uczestnikami przyjęcia
Dialogue: 0,0:01:05.50,0:01:06.81,Default,,0000,0000,0000,,w bardzo podobny sposób,
Dialogue: 0,0:01:06.81,0:01:09.64,Default,,0000,0000,0000,,w jaki niektóre cząstki \Nnie reagują z polem Higgsa.
Dialogue: 0,0:01:09.64,0:01:11.21,Default,,0000,0000,0000,,Cząstki, które tego nie robią,
Dialogue: 0,0:01:11.21,0:01:12.90,Default,,0000,0000,0000,,jak na przykład fotony,
Dialogue: 0,0:01:12.90,0:01:14.44,Default,,0000,0000,0000,,nazywamy bezmasowymi.
Dialogue: 0,0:01:14.44,0:01:17.19,Default,,0000,0000,0000,,Teraz załóżmy, że do sali \Nwchodzi Peter Higgs,
Dialogue: 0,0:01:17.19,0:01:19.03,Default,,0000,0000,0000,,prawdopodobnie chcąc kupić piwo.
Dialogue: 0,0:01:19.03,0:01:20.09,Default,,0000,0000,0000,,W tym przypadku fizycy
Dialogue: 0,0:01:20.09,0:01:22.02,Default,,0000,0000,0000,,natychmiast zaczynają \Ntłoczyć się wokół Higgsa,
Dialogue: 0,0:01:22.02,0:01:23.16,Default,,0000,0000,0000,,żeby omówić z nim
Dialogue: 0,0:01:23.16,0:01:24.86,Default,,0000,0000,0000,,swoje próby zmierzenia właściwości
Dialogue: 0,0:01:24.86,0:01:26.57,Default,,0000,0000,0000,,bozonu nazwanego jego imieniem.
Dialogue: 0,0:01:26.57,0:01:28.76,Default,,0000,0000,0000,,Ze względu na silną interakcję z tłumem
Dialogue: 0,0:01:28.76,0:01:30.93,Default,,0000,0000,0000,,Higgs przemierza salę powoli.
Dialogue: 0,0:01:30.93,0:01:32.19,Default,,0000,0000,0000,,Kontynuując naszą analogię,
Dialogue: 0,0:01:32.19,0:01:33.93,Default,,0000,0000,0000,,Higgs będzie cząstką masową
Dialogue: 0,0:01:33.93,0:01:36.04,Default,,0000,0000,0000,,ze względu na interakcje z polem.
Dialogue: 0,0:01:36.04,0:01:37.95,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli na tym polega pole Higgsa,
Dialogue: 0,0:01:37.95,0:01:40.32,Default,,0000,0000,0000,,to jak mają się do tego bozony Higgsa?
Dialogue: 0,0:01:40.32,0:01:42.18,Default,,0000,0000,0000,,Przyjmijmy, że uczestnicy przyjęcia
Dialogue: 0,0:01:42.18,0:01:44.55,Default,,0000,0000,0000,,są jednolicie rozmieszczeni po całej sali.
Dialogue: 0,0:01:44.55,0:01:46.96,Default,,0000,0000,0000,,Teraz wyobraź sobie, że ktoś wtyka głowę
Dialogue: 0,0:01:46.96,0:01:48.34,Default,,0000,0000,0000,,i ogłasza plotkę o nowym odkryciu
Dialogue: 0,0:01:48.34,0:01:50.68,Default,,0000,0000,0000,,w jakimś innym, \Nkonkurencyjnym laboratorium.
Dialogue: 0,0:01:50.68,0:01:52.67,Default,,0000,0000,0000,,Ludzie blisko drzwi usłyszą plotkę,
Dialogue: 0,0:01:52.67,0:01:54.26,Default,,0000,0000,0000,,ale ci daleko od drzwi już nie,
Dialogue: 0,0:01:54.26,0:01:56.14,Default,,0000,0000,0000,,więc zaczną podchodzić bliżej.
Dialogue: 0,0:01:56.14,0:01:58.30,Default,,0000,0000,0000,,Przez to stłoczą się w jednym miejscu.
Dialogue: 0,0:01:58.30,0:01:59.85,Default,,0000,0000,0000,,Gdy usłyszą już plotkę,
Dialogue: 0,0:01:59.85,0:02:01.26,Default,,0000,0000,0000,,wrócą na poprzednie miejsce,
Dialogue: 0,0:02:01.26,0:02:03.12,Default,,0000,0000,0000,,żeby przedyskutować jej następstwa,
Dialogue: 0,0:02:03.12,0:02:06.18,Default,,0000,0000,0000,,ale osoby stojące dalej \Nzaczną pytać, co się dzieje.
Dialogue: 0,0:02:06.18,0:02:08.07,Default,,0000,0000,0000,,Efektem będzie natłok osób \Nw kolejnych miejscach,
Dialogue: 0,0:02:08.07,0:02:09.76,Default,,0000,0000,0000,,coraz dalej od drzwi.
Dialogue: 0,0:02:09.76,0:02:12.53,Default,,0000,0000,0000,,Właśnie taki natłok jest analogią \Ndla bozona Higgsa.
Dialogue: 0,0:02:12.53,0:02:13.76,Default,,0000,0000,0000,,Trzeba pamiętać,
Dialogue: 0,0:02:13.76,0:02:15.62,Default,,0000,0000,0000,,że to nie cząstki masowe
Dialogue: 0,0:02:15.62,0:02:17.37,Default,,0000,0000,0000,,reagują więcej z polem Higgsa.
Dialogue: 0,0:02:17.37,0:02:18.91,Default,,0000,0000,0000,,W naszej analogii z przyjęciem
Dialogue: 0,0:02:18.91,0:02:21.68,Default,,0000,0000,0000,,wszystkie cząstki są równe do wejścia na salę.
Dialogue: 0,0:02:21.68,0:02:24.62,Default,,0000,0000,0000,,Peter Higgs i poborca podatkowy \Nmają zerową masę.
Dialogue: 0,0:02:24.62,0:02:26.51,Default,,0000,0000,0000,,To interakcja z uczestnikami przyjęcia sprawia,
Dialogue: 0,0:02:26.51,0:02:28.59,Default,,0000,0000,0000,,że zyskują masę.
Dialogue: 0,0:02:28.59,0:02:29.99,Default,,0000,0000,0000,,Powtórzmy: masa zostaje nadana \Nprzez interakcje z polem.
Dialogue: 0,0:02:29.99,0:02:33.04,Default,,0000,0000,0000,,Powtórzmy: masa zostaje nadana \Nprzez interakcje z polem.
Dialogue: 0,0:02:33.04,0:02:34.49,Default,,0000,0000,0000,,Podsumujmy: cząstka zyskuje \Nwiększą lub mniejszą masę
Dialogue: 0,0:02:34.49,0:02:36.30,Default,,0000,0000,0000,,Podsumujmy: cząstka zyskuje \Nwiększą lub mniejszą masę
Dialogue: 0,0:02:36.30,0:02:38.13,Default,,0000,0000,0000,,w zależności od tego, jak reaguje z polem
Dialogue: 0,0:02:38.13,0:02:40.26,Default,,0000,0000,0000,,tak, jak różni ludzie \Nprzemieszczają się na przyjęciu
Dialogue: 0,0:02:40.26,0:02:43.94,Default,,0000,0000,0000,,z różną prędkością, zależnie popularności.
Dialogue: 0,0:02:43.94,0:02:45.03,Default,,0000,0000,0000,,Bozon Higgsa to zagęszczenie w ramach pola,
Dialogue: 0,0:02:45.03,0:02:47.10,Default,,0000,0000,0000,,tak jak plotka, która krąży po sali.
Dialogue: 0,0:02:47.10,0:02:48.94,Default,,0000,0000,0000,,Oczywiście, analogia jest tylko analogią,
Dialogue: 0,0:02:48.94,0:02:50.16,Default,,0000,0000,0000,,Oczywiście, analogia jest tylko analogią,
Dialogue: 0,0:02:50.16,0:02:51.32,Default,,0000,0000,0000,,ale to najlepsza analogia,
Dialogue: 0,0:02:51.32,0:02:53.12,Default,,0000,0000,0000,,jaką dotąd wymyślono.
Dialogue: 0,0:02:53.12,0:02:54.31,Default,,0000,0000,0000,,I to już wszystko.
Dialogue: 0,0:02:54.31,0:02:55.17,Default,,0000,0000,0000,,O to właśnie chodzi w polu Higgsa
Dialogue: 0,0:02:55.17,0:02:57.28,Default,,0000,0000,0000,,i w bozonie Higgsa.
Dialogue: 0,0:02:57.28,0:02:59.42,Default,,0000,0000,0000,,Dalsze badania stwierdzą, \Nczy go znaleźliśmy
Dialogue: 0,0:02:59.42,0:03:01.18,Default,,0000,0000,0000,,i nagroda będzie pewnie wyższa
Dialogue: 0,0:03:01.18,0:03:03.54,Default,,0000,0000,0000,,niż butelka szampana.