WEBVTT 00:00:06.547 --> 00:00:07.415 Het was ongetwijfeld 00:00:07.415 --> 00:00:10.174 de spannendste wetenschappelijke waarneming van 2012: 00:00:10.174 --> 00:00:12.087 de ontdekking van een nieuw deeltje 00:00:12.087 --> 00:00:13.147 in het CERN-laboratorium 00:00:13.147 --> 00:00:15.206 dat het Higgsboson zou kunnen zijn, 00:00:15.206 --> 00:00:18.620 vernoemd naar fysicus Peter Higgs. 00:00:18.620 --> 00:00:19.876 Men denkt dat het Higgsveld massa verleent 00:00:19.876 --> 00:00:21.592 aan fundamentele subatomaire deeltjes 00:00:21.592 --> 00:00:22.471 zoals quarks 00:00:22.471 --> 00:00:23.053 en leptonen, 00:00:23.053 --> 00:00:24.955 waaruit gewone materie bestaat. 00:00:24.955 --> 00:00:27.551 De Higgsbosonen zijn golven in het veld, 00:00:27.551 --> 00:00:28.435 zoals de slag die je ziet 00:00:28.435 --> 00:00:29.937 als je met een touw slaat. 00:00:29.937 --> 00:00:32.662 Maar hoe kan dit veld massa geven aan deeltjes? 00:00:32.662 --> 00:00:34.440 Als je dat verwarrend vindt, 00:00:34.440 --> 00:00:35.682 dan ben je niet de enige. 00:00:35.682 --> 00:00:38.386 In 1993 daagde de Britse minister van wetenschap 00:00:38.386 --> 00:00:40.715 fysici uit om een eenvoudige manier te vinden 00:00:40.715 --> 00:00:42.728 om al dat Higgsgedoe te snappen. 00:00:42.728 --> 00:00:45.192 De prijs was een fles eersteklas champagne. 00:00:45.192 --> 00:00:47.810 De winnende uitleg ging ongeveer zo. 00:00:47.810 --> 00:00:49.698 Stel je een groot feestje voor 00:00:49.698 --> 00:00:50.730 op het CERN-laboratorium, 00:00:50.730 --> 00:00:53.323 met een hoop deeltjesfysica-onderzoekers. 00:00:53.323 --> 00:00:56.418 Deze hoop fysici is het Higgsveld. 00:00:56.418 --> 00:00:58.660 Als er een belastingontvanger zou binnenkomen, 00:00:58.660 --> 00:01:00.008 zou niemand met hem praten 00:01:00.008 --> 00:01:01.969 en zou die met gemak 00:01:01.969 --> 00:01:03.264 de bar bereiken. 00:01:03.264 --> 00:01:05.503 De belastingontvanger zou geen contact hebben 00:01:05.503 --> 00:01:06.807 met het publiek, net zoals 00:01:06.807 --> 00:01:09.641 sommige deeltjes geen contact hebben met het Higgsveld. 00:01:09.641 --> 00:01:11.212 De deeltjes die geen contact hebben, 00:01:11.212 --> 00:01:12.897 fotonen bijvoorbeeld, 00:01:12.897 --> 00:01:14.441 noemen we massaloos. 00:01:14.441 --> 00:01:17.186 Maar stel dat Peter Higgs binnenkomt, 00:01:17.186 --> 00:01:19.030 op zoek naar een pint. 00:01:19.030 --> 00:01:20.092 In dit geval zullen de fysici 00:01:20.092 --> 00:01:22.022 meteen rond Higgs troepen 00:01:22.022 --> 00:01:23.155 om met hem te praten 00:01:23.155 --> 00:01:24.862 over hun pogingen om de eigenschappen 00:01:24.862 --> 00:01:26.566 van zijn boson te meten. 00:01:26.566 --> 00:01:28.763 Vanwege de stevige interactie met het publiek 00:01:28.763 --> 00:01:30.930 zal Higgs maar langzaam vooruit komen. 00:01:30.930 --> 00:01:32.194 Om de vergelijking verder te zetten: 00:01:32.194 --> 00:01:33.926 Higgs is een massief deeltje geworden 00:01:33.926 --> 00:01:36.039 door zijn interactie met het veld. 00:01:36.039 --> 00:01:37.948 Als dat dus een Higgsveld is, 00:01:37.948 --> 00:01:40.320 wat komt een Higgsboson hier dan bij doen? 00:01:40.320 --> 00:01:42.177 Laten we veronderstellen dat onze fuifbeesten 00:01:42.177 --> 00:01:44.552 uniform over de kamer verspreid zijn. 00:01:44.552 --> 00:01:46.957 Stel dat iemand zijn hoofd binnensteekt 00:01:46.957 --> 00:01:48.342 om een gerucht te verspreiden over een ontdekking 00:01:48.342 --> 00:01:50.677 in een ver laboratorium van de concurrentie. 00:01:50.677 --> 00:01:52.673 Mensen bij de deur zullen het gerucht horen, 00:01:52.673 --> 00:01:54.258 maar mensen veraf niet, 00:01:54.258 --> 00:01:56.138 dus zullen ze naar de deur komen om vragen te stellen. 00:01:56.138 --> 00:01:58.297 Zo ontstaat een ophoping in de groep. 00:01:58.297 --> 00:01:59.846 Nadat ze het gerucht gehoord hebben, 00:01:59.846 --> 00:02:01.258 zullen ze terugkeren naar hun plaatsen 00:02:01.258 --> 00:02:03.120 om de gevolgen te bespreken, 00:02:03.120 --> 00:02:06.178 maar mensen nog verderaf zullen nu vragen stellen. 00:02:06.178 --> 00:02:08.067 Het resultaat is een ophoping in de groep 00:02:08.067 --> 00:02:09.758 die door de kamer beweegt. 00:02:09.758 --> 00:02:12.534 Die ophoping is analoog aan het Higgsboson. 00:02:12.534 --> 00:02:13.763 Het is belangrijk om te onthouden 00:02:13.763 --> 00:02:15.623 dat het punt niet is dat massieve deeltjes 00:02:15.623 --> 00:02:17.372 meer interageren met het Higgsveld. 00:02:17.372 --> 00:02:18.906 In onze analogie van het feestje 00:02:18.906 --> 00:02:21.676 zijn alle deeltjes gelijk tot ze de kamer binnenkomen. 00:02:21.676 --> 00:02:24.620 Peter Higgs en de belastingontvanger hebben beiden massa nul. 00:02:24.620 --> 00:02:26.512 Het is de interactie met de groep 00:02:26.512 --> 00:02:28.591 waardoor ze massa krijgen. 00:02:28.591 --> 00:02:29.990 Dat zeg ik nog eens. 00:02:29.990 --> 00:02:33.036 Massa ontstaat door interactie met een veld. 00:02:33.036 --> 00:02:34.488 Even samenvatten. 00:02:34.488 --> 00:02:36.298 Een deeltje krijgt meer of minder massa 00:02:36.298 --> 00:02:38.126 afhankelijk van zijn interactie met een veld, 00:02:38.126 --> 00:02:40.258 net zoals verschillende mensen zich door de kamer bewegen 00:02:40.258 --> 00:02:43.940 met verschillende snelheid, afhankelijk van hun populariteit. 00:02:43.940 --> 00:02:45.033 Het Higgsboson is een ophoping in het veld, als een gerucht dat door de kamer gaat. 00:02:45.033 --> 00:02:47.097 Het Higgsboson is een ophoping in het veld, als een gerucht dat door de kamer gaat. 00:02:47.097 --> 00:02:48.945 Dit is alleen maar een analogie -- 00:02:48.945 --> 00:02:50.165 een analogie, 00:02:50.165 --> 00:02:51.315 maar wel de beste 00:02:51.315 --> 00:02:53.118 die tot nu toe is bedacht. 00:02:53.118 --> 00:02:54.310 Dat was het. 00:02:54.310 --> 00:02:55.171 Daar gaat het om bij het Higgsveld 00:02:55.171 --> 00:02:57.277 en het Higgsboson. 00:02:57.277 --> 00:02:59.418 Verder onderzoek zal ons zeggen wanneer we het gevonden hebben 00:02:59.418 --> 00:03:01.176 en de beloning wordt waarschijnlijk méér 00:03:01.176 --> 00:03:03.543 dan gewoon een fles champagne.