WEBVTT 00:00:12.854 --> 00:00:14.319 Wauw. 00:00:15.210 --> 00:00:17.211 Wat ik hier graag wil doen, 00:00:17.211 --> 00:00:22.089 is met jullie een eenvoudige maar krachtige methode delen, 00:00:22.089 --> 00:00:24.141 geworteld in de neurowetenschappen, 00:00:24.141 --> 00:00:29.308 om vluchtige ervaringen te transformeren naar blijvende, bruikbare structuren 00:00:29.308 --> 00:00:30.569 in onze hersenen. 00:00:30.569 --> 00:00:32.713 Oftewel, om ervaringen te transformeren 00:00:32.713 --> 00:00:36.208 in het geluk of de weerbaarheid of andere innerlijke krachten 00:00:36.208 --> 00:00:38.710 die we graag willen ontwikkelen. 00:00:38.710 --> 00:00:42.459 Ik struikelde zeg maar over deze methode toen ik op de universiteit zat, 00:00:42.459 --> 00:00:45.856 maar om de context uit te leggen, moet ik je iets verder mee terug nemen 00:00:45.856 --> 00:00:48.390 naar de ups and downs van mijn eigen jeugd. 00:00:48.390 --> 00:00:51.069 Ik groeide op in een liefderijke omgeving, 00:00:51.069 --> 00:00:53.749 goede ouders, complete familie, 00:00:53.749 --> 00:00:56.351 maar ik doorliep school heel erg jong -- 00:00:56.351 --> 00:00:58.760 ik ben laat jarig en sloeg ook een jaar over. 00:00:58.760 --> 00:01:04.110 En dat gecombineerd met mijn verlegenheid en mijn weinig opwindende temperament -- 00:01:04.110 --> 00:01:08.119 je kent ze wel: mager, een bril, laatstgekozen bij het voetbal, dat werk. 00:01:08.119 --> 00:01:10.271 Waar dat toe leidde, 00:01:10.271 --> 00:01:15.879 waren veel ervaringen van buitengesloten of gekleineerd worden door medeleerlingen. 00:01:15.879 --> 00:01:18.413 Nou stelden mijn ervaringen nog niet veel voor 00:01:18.413 --> 00:01:21.781 vergeleken met wat helaas gebeurt met heel veel andere mensen, 00:01:21.781 --> 00:01:25.980 maar we hebben allemaal de behoefte te voelen dat men om ons geeft. 00:01:25.980 --> 00:01:28.632 We zijn veruit de meest sociale diersoort op de planeet. 00:01:28.632 --> 00:01:30.646 Toen we ons ontwikkelden op de Serengeti, 00:01:30.646 --> 00:01:32.661 was uitbanning gelijk aan de doodstraf. 00:01:32.661 --> 00:01:34.122 Oorzaken hebben gevolgen. 00:01:34.122 --> 00:01:38.402 En als we niet beetje bij beetje krijgen wat we nodig hebben, 00:01:38.402 --> 00:01:40.982 is het alsof we op een dunne soep leven. 00:01:40.982 --> 00:01:42.793 Je redt het, je overleeft het, 00:01:42.793 --> 00:01:46.182 maar er blijft een leeg gevoel van binnen. 00:01:46.182 --> 00:01:49.302 In mijn geval -- eens kijken of dit werkt -- 00:01:49.302 --> 00:01:54.672 bleef ik als gevolg zitten met veel slechte gedachten en gevoelens. 00:01:54.672 --> 00:01:56.257 Toen ging ik naar de universiteit 00:01:56.257 --> 00:02:01.381 en ik begon iets op te merken dat heel krachtig en interessant was. 00:02:01.381 --> 00:02:04.229 Weet je, er gebeurden soms kleine, positieve dingen. 00:02:04.229 --> 00:02:06.834 Dat kon een meisje zijn dat tegen me lachte in de lift, 00:02:06.834 --> 00:02:09.943 een jongen die me een football toewierp en zei: 00:02:09.943 --> 00:02:12.153 "Goed gevangen, Hanson. Echt heel goed." 00:02:12.153 --> 00:02:14.360 Of jongens vroegen me om pizza te gaan eten -- 00:02:14.360 --> 00:02:16.723 gewoon echte dagelijkse dingen. 00:02:16.723 --> 00:02:18.763 En dat was een ervaring, nietwaar? 00:02:18.763 --> 00:02:22.933 Het voelde dan of ik erbij hoorde, welkom was, gewaardeerd werd. 00:02:22.933 --> 00:02:25.496 De vraag is wat ik met die ervaring zou doen. 00:02:25.707 --> 00:02:27.858 Als ik deed wat ik altijd deed -- 00:02:27.858 --> 00:02:30.905 gewoon niet op letten en het gewoon negeren -- 00:02:31.447 --> 00:02:34.074 bleef ik me eenzaam en ontoereikend voelen. 00:02:34.074 --> 00:02:38.559 Maar ik begon te merken dat als ik iets anders deed, 00:02:38.559 --> 00:02:42.676 als ik er zeg maar tien seconden bewust bij stil bleef staan, 00:02:42.676 --> 00:02:46.243 dat het voelde alsof iets langzaam in mij bezonk 00:02:46.243 --> 00:02:47.722 dat echt goed voelde. 00:02:47.722 --> 00:02:51.205 En ik begon me beter en beter te voelen, 00:02:51.205 --> 00:02:52.684 en zelfverzekerder. 00:02:52.684 --> 00:02:56.686 Elke keer dat ik dit deed, was geen schokkende gebeurtenis -- 00:02:56.686 --> 00:02:59.701 die beleefde ik ook wel, maar dat kwam ergens anders door -- 00:02:59.701 --> 00:03:00.964 (Gelach) 00:03:00.964 --> 00:03:04.095 maar de positieve dingen stapelden zich op termijn zeker wel op. 00:03:04.095 --> 00:03:08.343 En nu, jaren later, vele jaren later, als neuropsycholoog, 00:03:08.343 --> 00:03:11.615 begon ik te begrijpen wat ik eigenlijk aan het doen was. 00:03:11.615 --> 00:03:15.675 Ik veranderde niet alleen mijn gedachten maar ook echt mijn hersenen. 00:03:15.675 --> 00:03:17.913 Dat komt, zo zeggen neurologen, 00:03:17.913 --> 00:03:21.015 neuronen die samen oplichten, raken verweven. 00:03:21.015 --> 00:03:24.936 Vluchtige mentale gesteldheden worden blijvende neurale eigenschappen. 00:03:24.936 --> 00:03:28.545 Beetje bij beetje weefde ik deze bronnen 00:03:28.545 --> 00:03:32.205 door het weefsel van mijn hersens en daardoor ook mijn leven. 00:03:32.715 --> 00:03:34.266 Er zijn veel voorbeelden 00:03:34.266 --> 00:03:37.837 van manieren waarop mentale activiteit de hersenstructuur kan veranderen. 00:03:38.485 --> 00:03:41.873 Londense taxibestuurders hebben bijvoorbeeld na hun training 00:03:41.873 --> 00:03:45.597 dikkere hersenen in een belangrijk gebied dat de hippocampus heet, 00:03:45.597 --> 00:03:47.727 wat visueel-ruimtelijk geheugen regelt. 00:03:47.727 --> 00:03:49.448 Een ander voorbeeld. 00:03:49.448 --> 00:03:53.203 Iemand hier wel eens last van stress? Ja? Soms. 00:03:53.203 --> 00:03:55.866 Nou, als we stress ervaren, 00:03:55.866 --> 00:03:59.435 dan geeft je lichaam cortisol vrij en dat gaat naar je hersenen. 00:03:59.435 --> 00:04:03.234 Cortisol stimuleert geleidelijk de alarmbel van de hersenen, de amygdala, 00:04:03.234 --> 00:04:05.924 zodat die luider en sneller belt, 00:04:05.924 --> 00:04:10.299 en cortisol verzwakt, of vernietigt zelfs, neuronen in de hippocampus, 00:04:10.299 --> 00:04:12.675 wat naast zijn visueel-ruimtelijke functie 00:04:12.675 --> 00:04:15.904 ook de amygdala kalmeert en ook de stress zelf kalmeert. 00:04:15.904 --> 00:04:18.145 Dus die mentale ervaring van stress, 00:04:18.145 --> 00:04:21.096 met name als het chronisch is en gemiddeld tot ernstig, 00:04:21.096 --> 00:04:23.314 verandert langzaam de structuur van de hersenen 00:04:23.314 --> 00:04:27.085 zodat we steeds gevoeliger worden voor stress. 00:04:27.581 --> 00:04:30.557 Gedachten veranderen hersenen en hersenen veranderen gedachten. 00:04:30.557 --> 00:04:32.403 Dat weten is heel waardevol, 00:04:32.403 --> 00:04:36.818 want je innerlijke krachten waar ik het in het begin over had, 00:04:36.818 --> 00:04:40.019 de innerlijke krachten die iedereen wil -- geluk, positieve emoties, 00:04:40.019 --> 00:04:44.707 doorzettingsvermogen, liefde voelen, deugden, de executieve functies -- 00:04:44.707 --> 00:04:46.999 die worden allemaal door de hersenen gecreëerd. 00:04:46.999 --> 00:04:51.545 De vraag is: hoe krijg je ze echt de hersenen in? 00:04:51.545 --> 00:04:52.997 Het interessante is 00:04:52.997 --> 00:04:56.844 dat de meeste heilzame kwaliteiten van de geest en het hart, 00:04:56.844 --> 00:05:00.287 als het gaat om onze weerbaarheid en het omgaan met lastige situaties, 00:05:00.287 --> 00:05:04.657 maar ook het vermogen om aan anderen te geven, 00:05:04.657 --> 00:05:06.899 de meeste van die innerlijke krachten 00:05:06.899 --> 00:05:10.955 zijn opgebouwd uit de positieve ervaringen met die krachten. 00:05:11.318 --> 00:05:14.049 Als je bijvoorbeeld meer zelfvertrouwen wil, 00:05:14.049 --> 00:05:16.930 zorg dan dat je dingen presteert of je ergens doorheen slaat. 00:05:16.930 --> 00:05:19.078 Als je een liefhebbender hart wilt, 00:05:19.078 --> 00:05:22.800 toon dan vaker compassie en vriendelijkheid naar anderen. 00:05:23.858 --> 00:05:29.631 Het probleem is dat om die ervaringen onze hersenen in te krijgen, 00:05:29.631 --> 00:05:34.839 we onze ingebakken neiging tot negativiteit moeten overwinnen. 00:05:35.238 --> 00:05:37.356 Die neiging tot negativiteit 00:05:37.356 --> 00:05:41.318 betekent dat de hersens graag leren van vervelende ervaringen 00:05:41.318 --> 00:05:43.708 maar minder graag van positieve. 00:05:43.708 --> 00:05:47.378 Oftewel: positieve ervaringen ketsen als het ware af van de hersenen, 00:05:47.378 --> 00:05:48.900 tenzij we iets doen 00:05:48.900 --> 00:05:51.000 waar ik je zo dadelijk over zal vertellen, 00:05:51.000 --> 00:05:54.311 terwijl de slechte ervaringen wel direct worden opgeslagen. 00:05:54.311 --> 00:05:56.251 We hebben deze negatieve neiging 00:05:56.251 --> 00:06:00.001 omdat onze voorouders bij slecht nieuws goed moesten opletten. 00:06:00.001 --> 00:06:04.102 Want als ze het overleefden, mochten ze het nooit meer vergeten. 00:06:04.102 --> 00:06:06.091 Door schade en schande werden we wijs. 00:06:06.091 --> 00:06:08.970 Tegenwoordig passen we dit toe op dagdagelijkse ervaringen -- 00:06:08.970 --> 00:06:12.690 denk aan relaties die je hebt, iemand waar je mee samenwoont of -werkt, 00:06:12.690 --> 00:06:14.000 intiem mee bent of wat ook. 00:06:14.000 --> 00:06:17.021 Stel nu dat zich op een dag 10 dingen voordoen met die persoon. 00:06:17.021 --> 00:06:20.952 Vijf zijn positief, vier neutraal en één is negatief. 00:06:20.952 --> 00:06:24.041 Aan welke liggen we te denken als we naar bed gaan? 00:06:24.041 --> 00:06:27.017 Daarom laten onderzoeken zien dat een goede langetermijnrelatie 00:06:27.017 --> 00:06:29.362 meestal een ratio van vijf op een nodig heeft 00:06:29.362 --> 00:06:31.521 van positieve tot negatieve gebeurtenissen. 00:06:31.521 --> 00:06:33.643 Dan wordt je wel voorzichtig, toch? 00:06:33.643 --> 00:06:35.182 (Gelach) 00:06:35.182 --> 00:06:38.346 Goed, dus dat is de negatieve neiging. 00:06:38.346 --> 00:06:41.058 Dit zorgt voor een fundamentele bottleneck in je hersenen 00:06:41.058 --> 00:06:42.466 die een handicap vormt 00:06:42.466 --> 00:06:45.124 in zowel informele als formele pogingen 00:06:45.124 --> 00:06:46.450 om te groeien, te helen 00:06:46.450 --> 00:06:48.712 en onszelf op verschillende manieren te trainen. 00:06:48.712 --> 00:06:52.052 Of je nu net als ik psycholoog bent of net als ik meditatieleraar bent, 00:06:52.052 --> 00:06:54.778 of je bent bedrijfstrainer of coach of ouder -- 00:06:54.778 --> 00:06:57.221 ik ben ook ouder, samen met mijn vrouw -- 00:06:57.221 --> 00:06:59.980 of je probeert mensen op de een of andere manier te helpen, 00:06:59.980 --> 00:07:03.461 we zijn meestal wel goed in het genereren van een positieve mentale staat, 00:07:03.461 --> 00:07:06.603 maar kunnen we mensen ook helpen die in hun hersenen te verankeren? 00:07:06.603 --> 00:07:07.570 Dat denk ik niet. 00:07:07.570 --> 00:07:09.102 We hebben lang aangenomen 00:07:09.102 --> 00:07:12.522 dat voortdurende positieve ervaringen zich wel zullen nestelen. 00:07:12.522 --> 00:07:13.860 Wat kunnen we doen? 00:07:13.860 --> 00:07:16.552 We kunnen leren het positieve te nemen, 00:07:16.552 --> 00:07:19.042 die bottleneck in de hersenen open te breken 00:07:19.042 --> 00:07:23.750 en langzaam de positieve ervaringen in ons leven en onze hersenen te verweven. 00:07:23.750 --> 00:07:26.174 Dus ik wilde het hier eigenlijk direct maar doen -- 00:07:26.174 --> 00:07:27.699 een experiment. 00:07:27.699 --> 00:07:29.419 Dit is Marin county, 00:07:29.419 --> 00:07:30.302 (Gelach) 00:07:30.302 --> 00:07:31.400 we kunnen het proberen. 00:07:31.400 --> 00:07:32.742 Laten we het gewoon doen. 00:07:32.742 --> 00:07:34.989 Het is een beetje gek, wat kunstmatig, maar ach. 00:07:34.989 --> 00:07:36.162 Gewoon doen. 00:07:36.162 --> 00:07:38.700 Ik zal jullie wat informeel hier doorheen leiden 00:07:38.700 --> 00:07:40.522 en dan leg ik uit wat we hebben gedaan. 00:07:40.522 --> 00:07:45.119 Neem iemand in gedachten waarvan je weet dat ze om jou geven. 00:07:45.672 --> 00:07:48.330 Kan een huisdier zijn, een groep mensen, 00:07:48.330 --> 00:07:52.163 het kan iemand in je leven zijn, van vroeger, het maakt niet echt uit. 00:07:52.163 --> 00:07:55.111 Wat je probeert te doen, is een prettige ervaring hebben, 00:07:55.111 --> 00:07:58.504 de simpele, prettige ervaring van geliefd zijn. 00:07:59.191 --> 00:08:03.431 Je probeert van dit idee van die persoon, of dat beeld, of die herinnering 00:08:03.431 --> 00:08:05.091 een gevoel te maken. 00:08:05.665 --> 00:08:07.182 Goed? Proberen? 00:08:07.572 --> 00:08:09.822 En als je eenmaal bezig bent -- 00:08:09.822 --> 00:08:13.432 het transformeert van concept naar ervaring -- 00:08:13.432 --> 00:08:15.082 hou het dan vast. 00:08:15.431 --> 00:08:18.984 Er bestaat een soort cruciale hoeveelheid tijd, een minimum. 00:08:20.304 --> 00:08:23.233 We moeten dingen lang genoeg ervaren, 00:08:23.233 --> 00:08:26.941 willen ze van het korte- naar het langetermijngeheugen verhuizen, 00:08:26.941 --> 00:08:29.053 inclusief emotioneel leren. 00:08:29.694 --> 00:08:33.092 Ondertussen zou je kunnen merken dat deze ervaring beklijft, 00:08:33.092 --> 00:08:34.874 je absorbeert haar. 00:08:35.523 --> 00:08:38.403 Het bezinkt in je -- je geliefd voelen -- 00:08:38.813 --> 00:08:40.943 terwijl jij jezelf erin laat zinken. 00:08:50.103 --> 00:08:51.932 Een simpel moment -- 00:08:53.014 --> 00:08:56.733 10 tot 20 seconden veranderen ons leven meestal niet. 00:08:56.733 --> 00:09:00.743 Maar beetje bij beetje kan het een enorm verschil maken. 00:09:00.899 --> 00:09:03.913 Ik zal je vertellen hoe je het positieve kunt absorberen. 00:09:03.913 --> 00:09:08.370 Het zijn simpele kleine stapjes en er is een acroniem om ze te onthouden. 00:09:08.370 --> 00:09:11.074 Onze dochter bedacht het laatste woord in het acroniem -- 00:09:11.074 --> 00:09:13.184 heel belangrijk, dus ik wil haar bedanken. 00:09:13.184 --> 00:09:16.384 De eerste stap is: heb een goede ervaring. 00:09:16.384 --> 00:09:19.795 We moeten het activeren; we moeten het op gang helpen. 00:09:19.795 --> 00:09:22.625 De hersenen zijn als een ouderwetse cassetterecorder: 00:09:22.625 --> 00:09:25.674 het neemt de muziek op door haar af te spelen -- 00:09:25.674 --> 00:09:27.795 we moeten iets ervaren. 00:09:28.065 --> 00:09:31.548 In de tweede stap verrijken we de ervaring. 00:09:31.548 --> 00:09:36.361 Help deze geactiveerde mentale staat in je hersenen te installeren 00:09:36.361 --> 00:09:37.974 als een neurale eigenschap. 00:09:37.974 --> 00:09:40.675 Laat het voortduren, laat het in je lichaam groeien, 00:09:40.675 --> 00:09:42.804 probeer het te intensiveren, 00:09:42.804 --> 00:09:44.485 geef jezelf er aan over. 00:09:44.485 --> 00:09:47.125 En in de derde stap van het goede opnemen, 00:09:47.125 --> 00:09:48.654 absorbeer je het. 00:09:48.654 --> 00:09:51.204 Voel een intentie om het in je te laten bezinken. 00:09:51.204 --> 00:09:52.874 Dat maakt geheugensystemen alert. 00:09:52.874 --> 00:09:56.265 Het maakt ze gevoeliger, zodat ze efficiënter zullen zijn 00:09:56.265 --> 00:09:59.995 bij het coderen van de ervaring in een neurale structuur. 00:09:59.995 --> 00:10:03.614 En dan, als je wil, de optionele stap, 00:10:03.614 --> 00:10:07.704 is de positieve ervaring koppelen aan iets negatiefs. 00:10:07.704 --> 00:10:09.755 Daar moet je een beetje voorzichtig mee zijn 00:10:09.755 --> 00:10:12.068 want het negatieve moet de overhand niet krijgen, 00:10:12.068 --> 00:10:14.374 maar als je het positieve goed vast kunt houden, 00:10:14.374 --> 00:10:16.572 groeit de associatie met het negatieve -- 00:10:16.572 --> 00:10:18.935 neuronen die samen oplichten, raken verweven -- 00:10:18.935 --> 00:10:22.344 en het zal het negatieve masseren en verzachten 00:10:22.344 --> 00:10:24.064 en het zelfs op termijn vervangen. 00:10:24.064 --> 00:10:26.324 En je kunt die stap van het goede opnemen, 00:10:26.324 --> 00:10:28.375 waar je positief aan negatief koppelt, 00:10:28.375 --> 00:10:32.135 voor jezelf of voor kinderen of klanten of studenten 00:10:32.135 --> 00:10:33.645 of anderen waar je om geeft, 00:10:33.645 --> 00:10:37.844 je kunt die gebruiken om oude pijn of verwaarlozing mee te helen, 00:10:37.844 --> 00:10:39.754 als volwassene of uit de kindertijd, 00:10:39.754 --> 00:10:42.620 en zelfs wanneer je jongere delen van jezelf onderzoekt. 00:10:42.926 --> 00:10:44.355 Om kort te gaan 00:10:44.355 --> 00:10:48.176 hebben we vier stappen die een acroniem vormen: HEAL. 00:10:48.176 --> 00:10:49.833 Zo is het eenvoudig te onthouden. 00:10:49.833 --> 00:10:51.105 Heb de ervaring. 00:10:51.468 --> 00:10:54.445 Verrijk de ervaring om de verankering in je hersenen te starten 00:10:54.445 --> 00:10:56.745 wanneer hij in je geest is geactiveerd. 00:10:56.745 --> 00:10:57.754 Absorbeer het 00:10:57.754 --> 00:11:02.067 en, zo je wilt, koppel het zodat het echt een deel van je wordt. 00:11:02.672 --> 00:11:04.603 Dit klinkt wellicht wat gecompliceerd, 00:11:04.603 --> 00:11:06.585 maar we weten hoe iets goeds te ervaren, 00:11:06.585 --> 00:11:09.815 we weten hoe we het moeten laten beklijven, 00:11:09.815 --> 00:11:11.723 die goede ervaringen met andere mensen. 00:11:11.723 --> 00:11:14.064 We weten hoe we het in ons op kunnen nemen. 00:11:14.064 --> 00:11:18.274 In een notendop komt dit hele verhaal, al mijn wollige taal hier, 00:11:18.274 --> 00:11:19.556 neer op vier woorden: 00:11:19.556 --> 00:11:22.294 'Heb het' en 'Geniet ervan'. 00:11:22.294 --> 00:11:26.045 En geniet er met name van, zodat het deel van jezelf wordt. 00:11:26.045 --> 00:11:30.346 Dit gaat niet over het verbergen van negatieve waarheden. 00:11:30.346 --> 00:11:33.274 Paradoxaal genoeg, hoe meer we het goede laten beklijven, 00:11:33.274 --> 00:11:36.811 des te beter we het kwade kunnen zien en er iets aan kunnen doen. 00:11:36.811 --> 00:11:38.925 In feite gaat dit over het aanpakken 00:11:38.925 --> 00:11:41.091 van stenen-tijdperkfuncties van onze hersenen 00:11:41.091 --> 00:11:46.050 die zich in de 21ste eeuw overmatig druk maken over sommige dingen. 00:11:47.494 --> 00:11:50.545 Als we dit één keer zouden doen, zou ons leven niet veranderen. 00:11:50.545 --> 00:11:52.435 Maar als je het langere tijd volhoudt, 00:11:52.435 --> 00:11:56.605 zowel gedurende de dag als op speciale momenten als je dat wilt, 00:11:56.605 --> 00:12:01.513 zoals na het eten, als je naar bed gaat, na het mediteren of na een training, 00:12:01.513 --> 00:12:04.520 kunnen we dit langzaam in onszelf opbouwen. 00:12:04.520 --> 00:12:07.307 Ik zie het als de wet van de kleine dingen. 00:12:07.307 --> 00:12:10.904 Veel kleine slechte dingen brengen ons vaak naar een slechte plaats. 00:12:10.904 --> 00:12:15.255 En veel kleine goede dingen brengen ons naar een betere. 00:12:15.255 --> 00:12:18.257 Ik moet vaak denken aan dit Tibetaanse spreekwoord: 00:12:18.257 --> 00:12:20.985 'Als jij goed zorgt voor de minuten, 00:12:20.985 --> 00:12:23.466 zorgen de jaren wel voor zichzelf.' 00:12:23.466 --> 00:12:26.425 Dat geeft een prachtig houvast, toch? 00:12:26.425 --> 00:12:29.665 Wat is de belangrijkste minuut in je leven? 00:12:29.975 --> 00:12:31.655 De eerstvolgende. 00:12:31.655 --> 00:12:33.351 Je kan niets doen aan het verleden. 00:12:33.351 --> 00:12:36.588 En een paar minuten na nu, daar hebben we veel minder vat op. 00:12:36.588 --> 00:12:40.290 Maar de eerstvolgende minuut biedt ons een fenomenale kans. 00:12:40.290 --> 00:12:43.356 Zoals ik, toen op de universiteit, of wie dan ook nu hier, 00:12:43.356 --> 00:12:45.106 of in de loop van de avond: 00:12:45.106 --> 00:12:48.418 wat gaan we met de belangrijkste minuut in ons leven doen? 00:12:48.732 --> 00:12:50.873 En met name, wat doen we met het goede 00:12:50.873 --> 00:12:53.629 dat daar altijd voor ons in aanwezig is? 00:12:53.629 --> 00:12:54.837 Gaan we het verspillen? 00:12:54.837 --> 00:12:58.008 Of gaan we het een paar keer per dag, of zelfs meer, 00:12:58.008 --> 00:13:00.408 aandachtig in onszelf opnemen. 00:13:00.408 --> 00:13:03.217 Er is een boeddhistisch gezegde dat zo mooi weergeeft 00:13:03.217 --> 00:13:07.128 hoe belangrijk die kans is in de belangrijkste minuut in ons leven. 00:13:07.378 --> 00:13:08.879 Dat gezegde gaat zo: 00:13:08.879 --> 00:13:10.713 'Denk niet te licht over goed, 00:13:10.713 --> 00:13:13.259 door te zeggen "Het komt niet naar me toe." 00:13:13.259 --> 00:13:16.409 Druppel voor druppel vult de kan zich. 00:13:16.409 --> 00:13:18.586 Op dezelfde manier zal de wijze, 00:13:18.586 --> 00:13:20.653 terwijl hij het beetje bij beetje verzamelt, 00:13:20.653 --> 00:13:22.169 zich vullen met goed.' 00:13:23.359 --> 00:13:27.219 Dus moge jullie en ik en alle wezens overal 00:13:27.219 --> 00:13:29.688 zich beetje bij beetje vullen met goed. 00:13:29.688 --> 00:13:31.260 Dank jullie wel. 00:13:31.260 --> 00:13:33.589 (Applaus)