1
00:00:12,854 --> 00:00:14,319
Wauw.

2
00:00:15,210 --> 00:00:17,211
Wat ik hier graag wil doen,

3
00:00:17,211 --> 00:00:22,089
is met jullie een eenvoudige 
maar krachtige methode delen,

4
00:00:22,089 --> 00:00:24,141
geworteld in de neurowetenschappen,

5
00:00:24,141 --> 00:00:29,308
om vluchtige ervaringen te transformeren
naar blijvende, bruikbare structuren

6
00:00:29,308 --> 00:00:30,569
in onze hersenen.

7
00:00:30,569 --> 00:00:32,713
Oftewel, om ervaringen te transformeren

8
00:00:32,713 --> 00:00:36,208
in het geluk of de weerbaarheid
of andere innerlijke krachten

9
00:00:36,208 --> 00:00:38,710
die we graag willen ontwikkelen.

10
00:00:38,710 --> 00:00:42,459
Ik struikelde zeg maar over deze methode
toen ik op de universiteit zat,

11
00:00:42,459 --> 00:00:45,856
maar om de context uit te leggen,
moet ik je iets verder mee terug nemen

12
00:00:45,856 --> 00:00:48,390
naar de ups and downs
van mijn eigen jeugd.

13
00:00:48,390 --> 00:00:51,069
Ik groeide op in een liefderijke omgeving,

14
00:00:51,069 --> 00:00:53,749
goede ouders, complete familie,

15
00:00:53,749 --> 00:00:56,351
maar ik doorliep school heel erg jong --

16
00:00:56,351 --> 00:00:58,760
ik ben laat jarig
en sloeg ook een jaar over.

17
00:00:58,760 --> 00:01:04,110
En dat gecombineerd met mijn verlegenheid
en mijn weinig opwindende temperament --

18
00:01:04,110 --> 00:01:08,119
je kent ze wel: mager, een bril,
laatstgekozen bij het voetbal, dat werk.

19
00:01:08,119 --> 00:01:10,271
Waar dat toe leidde,

20
00:01:10,271 --> 00:01:15,879
waren veel ervaringen van buitengesloten
of gekleineerd worden door medeleerlingen.

21
00:01:15,879 --> 00:01:18,413
Nou stelden mijn ervaringen
nog niet veel voor

22
00:01:18,413 --> 00:01:21,781
vergeleken met wat helaas gebeurt
met heel veel andere mensen,

23
00:01:21,781 --> 00:01:25,980
maar we hebben allemaal de behoefte
te voelen dat men om ons geeft.

24
00:01:25,980 --> 00:01:28,632
We zijn veruit de meest sociale
diersoort op de planeet.

25
00:01:28,632 --> 00:01:30,646
Toen we ons ontwikkelden op de Serengeti,

26
00:01:30,646 --> 00:01:32,661
was uitbanning gelijk aan de doodstraf.

27
00:01:32,661 --> 00:01:34,122
Oorzaken hebben gevolgen.

28
00:01:34,122 --> 00:01:38,402
En als we niet beetje bij beetje
krijgen wat we nodig hebben,

29
00:01:38,402 --> 00:01:40,982
is het alsof we op een dunne soep leven.

30
00:01:40,982 --> 00:01:42,793
Je redt het, je overleeft het,

31
00:01:42,793 --> 00:01:46,182
maar er blijft een leeg gevoel van binnen.

32
00:01:46,182 --> 00:01:49,302
In mijn geval --
eens kijken of dit werkt --

33
00:01:49,302 --> 00:01:54,672
bleef ik als gevolg zitten
met veel slechte gedachten en gevoelens.

34
00:01:54,672 --> 00:01:56,257
Toen ging ik naar de universiteit

35
00:01:56,257 --> 00:02:01,381
en ik begon iets op te merken
dat heel krachtig en interessant was.

36
00:02:01,381 --> 00:02:04,229
Weet je, er gebeurden soms
kleine, positieve dingen.

37
00:02:04,229 --> 00:02:06,834
Dat kon een meisje zijn
dat tegen me lachte in de lift,

38
00:02:06,834 --> 00:02:09,943
een jongen die me
een football toewierp en zei:

39
00:02:09,943 --> 00:02:12,153
"Goed gevangen, Hanson. Echt heel goed."

40
00:02:12,153 --> 00:02:14,360
Of jongens vroegen me
om pizza te gaan eten --

41
00:02:14,360 --> 00:02:16,723
gewoon echte dagelijkse dingen.

42
00:02:16,723 --> 00:02:18,763
En dat was een ervaring, nietwaar?

43
00:02:18,763 --> 00:02:22,933
Het voelde dan of ik erbij hoorde,
welkom was, gewaardeerd werd.

44
00:02:22,933 --> 00:02:25,496
De vraag is wat ik
met die ervaring zou doen.

45
00:02:25,707 --> 00:02:27,858
Als ik deed wat ik altijd deed --

46
00:02:27,858 --> 00:02:30,905
gewoon niet op letten
en het gewoon negeren --

47
00:02:31,447 --> 00:02:34,074
bleef ik me eenzaam
en ontoereikend voelen.

48
00:02:34,074 --> 00:02:38,559
Maar ik begon te merken
dat als ik iets anders deed,

49
00:02:38,559 --> 00:02:42,676
als ik er zeg maar tien seconden
bewust bij stil bleef staan,

50
00:02:42,676 --> 00:02:46,243
dat het voelde alsof iets
langzaam in mij bezonk

51
00:02:46,243 --> 00:02:47,722
dat echt goed voelde.

52
00:02:47,722 --> 00:02:51,205
En ik begon me beter en beter te voelen,

53
00:02:51,205 --> 00:02:52,684
en zelfverzekerder.

54
00:02:52,684 --> 00:02:56,686
Elke keer dat ik dit deed,
was geen schokkende gebeurtenis --

55
00:02:56,686 --> 00:02:59,701
die beleefde ik ook wel,
maar dat kwam ergens anders door --

56
00:02:59,701 --> 00:03:00,964
(Gelach)

57
00:03:00,964 --> 00:03:04,095
maar de positieve dingen
stapelden zich op termijn zeker wel op.

58
00:03:04,095 --> 00:03:08,343
En nu, jaren later, vele jaren later,
als neuropsycholoog,

59
00:03:08,343 --> 00:03:11,615
begon ik te begrijpen
wat ik eigenlijk aan het doen was.

60
00:03:11,615 --> 00:03:15,675
Ik veranderde niet alleen mijn gedachten
maar ook echt mijn hersenen.

61
00:03:15,675 --> 00:03:17,913
Dat komt, zo zeggen neurologen,

62
00:03:17,913 --> 00:03:21,015
neuronen die samen oplichten,
raken verweven.

63
00:03:21,015 --> 00:03:24,936
Vluchtige mentale gesteldheden
worden blijvende neurale eigenschappen.

64
00:03:24,936 --> 00:03:28,545
Beetje bij beetje weefde ik deze bronnen

65
00:03:28,545 --> 00:03:32,205
door het weefsel van mijn hersens
en daardoor ook mijn leven.

66
00:03:32,715 --> 00:03:34,266
Er zijn veel voorbeelden

67
00:03:34,266 --> 00:03:37,837
van manieren waarop mentale activiteit
de hersenstructuur kan veranderen.

68
00:03:38,485 --> 00:03:41,873
Londense taxibestuurders hebben
bijvoorbeeld na hun training

69
00:03:41,873 --> 00:03:45,597
dikkere hersenen in een belangrijk gebied
dat de hippocampus heet,

70
00:03:45,597 --> 00:03:47,727
wat visueel-ruimtelijk geheugen regelt.

71
00:03:47,727 --> 00:03:49,448
Een ander voorbeeld.

72
00:03:49,448 --> 00:03:53,203
Iemand hier wel eens
last van stress? Ja? Soms.

73
00:03:53,203 --> 00:03:55,866
Nou, als we stress ervaren,

74
00:03:55,866 --> 00:03:59,435
dan geeft je lichaam cortisol vrij
en dat gaat naar je hersenen.

75
00:03:59,435 --> 00:04:03,234
Cortisol stimuleert geleidelijk
de alarmbel van de hersenen, de amygdala,

76
00:04:03,234 --> 00:04:05,924
zodat die luider en sneller belt,

77
00:04:05,924 --> 00:04:10,299
en cortisol verzwakt, of vernietigt zelfs,
neuronen in de hippocampus,

78
00:04:10,299 --> 00:04:12,675
wat naast zijn
visueel-ruimtelijke functie

79
00:04:12,675 --> 00:04:15,904
ook de amygdala kalmeert
en ook de stress zelf kalmeert.

80
00:04:15,904 --> 00:04:18,145
Dus die mentale ervaring van stress,

81
00:04:18,145 --> 00:04:21,096
met name als het chronisch is
en gemiddeld tot ernstig,

82
00:04:21,096 --> 00:04:23,314
verandert langzaam
de structuur van de hersenen

83
00:04:23,314 --> 00:04:27,085
zodat we steeds gevoeliger
worden voor stress.

84
00:04:27,581 --> 00:04:30,557
Gedachten veranderen hersenen
en hersenen veranderen gedachten.

85
00:04:30,557 --> 00:04:32,403
Dat weten is heel waardevol,

86
00:04:32,403 --> 00:04:36,818
want je innerlijke krachten
waar ik het in het begin over had,

87
00:04:36,818 --> 00:04:40,019
de innerlijke krachten die iedereen wil --
geluk, positieve emoties,

88
00:04:40,019 --> 00:04:44,707
doorzettingsvermogen, liefde voelen,
deugden, de executieve functies --

89
00:04:44,707 --> 00:04:46,999
die worden allemaal
door de hersenen gecreëerd.

90
00:04:46,999 --> 00:04:51,545
De vraag is: hoe krijg je ze
echt de hersenen in?

91
00:04:51,545 --> 00:04:52,997
Het interessante is

92
00:04:52,997 --> 00:04:56,844
dat de meeste heilzame kwaliteiten
van de geest en het hart,

93
00:04:56,844 --> 00:05:00,287
als het gaat om onze weerbaarheid
en het omgaan met lastige situaties,

94
00:05:00,287 --> 00:05:04,657
maar ook het vermogen
om aan anderen te geven,

95
00:05:04,657 --> 00:05:06,899
de meeste van die innerlijke krachten

96
00:05:06,899 --> 00:05:10,955
zijn opgebouwd uit de positieve
ervaringen met die krachten.

97
00:05:11,318 --> 00:05:14,049
Als je bijvoorbeeld
meer zelfvertrouwen wil,

98
00:05:14,049 --> 00:05:16,930
zorg dan dat je dingen presteert
of je ergens doorheen slaat.

99
00:05:16,930 --> 00:05:19,078
Als je een liefhebbender hart wilt,

100
00:05:19,078 --> 00:05:22,800
toon dan vaker compassie
en vriendelijkheid naar anderen.

101
00:05:23,858 --> 00:05:29,631
Het probleem is dat om die ervaringen
onze hersenen in te krijgen,

102
00:05:29,631 --> 00:05:34,839
we onze ingebakken neiging
tot negativiteit moeten overwinnen.

103
00:05:35,238 --> 00:05:37,356
Die neiging tot negativiteit

104
00:05:37,356 --> 00:05:41,318
betekent dat de hersens
graag leren van vervelende ervaringen

105
00:05:41,318 --> 00:05:43,708
maar minder graag van positieve.

106
00:05:43,708 --> 00:05:47,378
Oftewel: positieve ervaringen
ketsen als het ware af van de hersenen,

107
00:05:47,378 --> 00:05:48,900
tenzij we iets doen

108
00:05:48,900 --> 00:05:51,000
waar ik je zo dadelijk over zal vertellen,

109
00:05:51,000 --> 00:05:54,311
terwijl de slechte ervaringen
wel direct worden opgeslagen.

110
00:05:54,311 --> 00:05:56,251
We hebben deze negatieve neiging

111
00:05:56,251 --> 00:06:00,001
omdat onze voorouders bij slecht nieuws
goed moesten opletten.

112
00:06:00,001 --> 00:06:04,102
Want als ze het overleefden,
mochten ze het nooit meer vergeten.

113
00:06:04,102 --> 00:06:06,091
Door schade en schande werden we wijs.

114
00:06:06,091 --> 00:06:08,970
Tegenwoordig passen we dit toe
op dagdagelijkse ervaringen --

115
00:06:08,970 --> 00:06:12,690
denk aan relaties die je hebt,
iemand waar je mee samenwoont of -werkt,

116
00:06:12,690 --> 00:06:14,000
intiem mee bent of wat ook.

117
00:06:14,000 --> 00:06:17,021
Stel nu dat zich op een dag
10 dingen voordoen met die persoon.

118
00:06:17,021 --> 00:06:20,952
Vijf zijn positief, vier neutraal
en één is negatief.

119
00:06:20,952 --> 00:06:24,041
Aan welke liggen we te denken
als we naar bed gaan?

120
00:06:24,041 --> 00:06:27,017
Daarom laten onderzoeken zien
dat een goede langetermijnrelatie

121
00:06:27,017 --> 00:06:29,362
meestal een ratio
van vijf op een nodig heeft

122
00:06:29,362 --> 00:06:31,521
van positieve tot
negatieve gebeurtenissen.

123
00:06:31,521 --> 00:06:33,643
Dan wordt je wel voorzichtig, toch?

124
00:06:33,643 --> 00:06:35,182
(Gelach)

125
00:06:35,182 --> 00:06:38,346
Goed, dus dat is de negatieve neiging.

126
00:06:38,346 --> 00:06:41,058
Dit zorgt voor een fundamentele
bottleneck in je hersenen

127
00:06:41,058 --> 00:06:42,466
die een handicap vormt

128
00:06:42,466 --> 00:06:45,124
in zowel informele als formele pogingen

129
00:06:45,124 --> 00:06:46,450
om te groeien, te helen

130
00:06:46,450 --> 00:06:48,712
en onszelf op verschillende
manieren te trainen.

131
00:06:48,712 --> 00:06:52,052
Of je nu net als ik psycholoog bent
of net als ik meditatieleraar bent,

132
00:06:52,052 --> 00:06:54,778
of je bent bedrijfstrainer
of coach of ouder --

133
00:06:54,778 --> 00:06:57,221
ik ben ook ouder, samen met mijn vrouw --

134
00:06:57,221 --> 00:06:59,980
of je probeert mensen
op de een of andere manier te helpen,

135
00:06:59,980 --> 00:07:03,461
we zijn meestal wel goed in het genereren
van een positieve mentale staat,

136
00:07:03,461 --> 00:07:06,603
maar kunnen we mensen ook helpen
die in hun hersenen te verankeren?

137
00:07:06,603 --> 00:07:07,570
Dat denk ik niet.

138
00:07:07,570 --> 00:07:09,102
We hebben lang aangenomen

139
00:07:09,102 --> 00:07:12,522
dat voortdurende positieve ervaringen
zich wel zullen nestelen.

140
00:07:12,522 --> 00:07:13,860
Wat kunnen we doen?

141
00:07:13,860 --> 00:07:16,552
We kunnen leren het positieve te nemen,

142
00:07:16,552 --> 00:07:19,042
die bottleneck in de hersenen
open te breken

143
00:07:19,042 --> 00:07:23,750
en langzaam de positieve ervaringen
in ons leven en onze hersenen te verweven.

144
00:07:23,750 --> 00:07:26,174
Dus ik wilde het hier
eigenlijk direct maar doen --

145
00:07:26,174 --> 00:07:27,699
een experiment.

146
00:07:27,699 --> 00:07:29,419
Dit is Marin county,

147
00:07:29,419 --> 00:07:30,302
(Gelach)

148
00:07:30,302 --> 00:07:31,400
we kunnen het proberen.

149
00:07:31,400 --> 00:07:32,742
Laten we het gewoon doen.

150
00:07:32,742 --> 00:07:34,989
Het is een beetje gek,
wat kunstmatig, maar ach.

151
00:07:34,989 --> 00:07:36,162
Gewoon doen.

152
00:07:36,162 --> 00:07:38,700
Ik zal jullie wat informeel
hier doorheen leiden

153
00:07:38,700 --> 00:07:40,522
en dan leg ik uit
wat we hebben gedaan.

154
00:07:40,522 --> 00:07:45,119
Neem iemand in gedachten
waarvan je weet dat ze om jou geven.

155
00:07:45,672 --> 00:07:48,330
Kan een huisdier zijn, een groep mensen,

156
00:07:48,330 --> 00:07:52,163
het kan iemand in je leven zijn,
van vroeger, het maakt niet echt uit.

157
00:07:52,163 --> 00:07:55,111
Wat je probeert te doen,
is een prettige ervaring hebben,

158
00:07:55,111 --> 00:07:58,504
de simpele, prettige ervaring
van geliefd zijn.

159
00:07:59,191 --> 00:08:03,431
Je probeert van dit idee van die persoon,
of dat beeld, of die herinnering

160
00:08:03,431 --> 00:08:05,091
een gevoel te maken.

161
00:08:05,665 --> 00:08:07,182
Goed? Proberen?

162
00:08:07,572 --> 00:08:09,822
En als je eenmaal bezig bent --

163
00:08:09,822 --> 00:08:13,432
het transformeert
van concept naar ervaring --

164
00:08:13,432 --> 00:08:15,082
hou het dan vast.

165
00:08:15,431 --> 00:08:18,984
Er bestaat een soort cruciale
hoeveelheid tijd, een minimum.

166
00:08:20,304 --> 00:08:23,233
We moeten dingen lang genoeg ervaren,

167
00:08:23,233 --> 00:08:26,941
willen ze van het korte- 
naar het langetermijngeheugen verhuizen,

168
00:08:26,941 --> 00:08:29,053
inclusief emotioneel leren.

169
00:08:29,694 --> 00:08:33,092
Ondertussen zou je kunnen merken
dat deze ervaring beklijft,

170
00:08:33,092 --> 00:08:34,874
je absorbeert haar.

171
00:08:35,523 --> 00:08:38,403
Het bezinkt in je -- je geliefd voelen --

172
00:08:38,813 --> 00:08:40,943
terwijl jij jezelf erin laat zinken.

173
00:08:50,103 --> 00:08:51,932
Een simpel moment --

174
00:08:53,014 --> 00:08:56,733
10 tot 20 seconden veranderen
ons leven meestal niet.

175
00:08:56,733 --> 00:09:00,743
Maar beetje bij beetje
kan het een enorm verschil maken.

176
00:09:00,899 --> 00:09:03,913
Ik zal je vertellen hoe je
het positieve kunt absorberen.

177
00:09:03,913 --> 00:09:08,370
Het zijn simpele kleine stapjes
en er is een acroniem om ze te onthouden.

178
00:09:08,370 --> 00:09:11,074
Onze dochter bedacht
het laatste woord in het acroniem --

179
00:09:11,074 --> 00:09:13,184
heel belangrijk, dus ik wil haar bedanken.

180
00:09:13,184 --> 00:09:16,384
De eerste stap is: heb een goede ervaring.

181
00:09:16,384 --> 00:09:19,795
We moeten het activeren;
we moeten het op gang helpen.

182
00:09:19,795 --> 00:09:22,625
De hersenen zijn als
een ouderwetse cassetterecorder:

183
00:09:22,625 --> 00:09:25,674
het neemt de muziek op
door haar af te spelen --

184
00:09:25,674 --> 00:09:27,795
we moeten iets ervaren.

185
00:09:28,065 --> 00:09:31,548
In de tweede stap
verrijken we de ervaring.

186
00:09:31,548 --> 00:09:36,361
Help deze geactiveerde mentale staat
in je hersenen te installeren

187
00:09:36,361 --> 00:09:37,974
als een neurale eigenschap.

188
00:09:37,974 --> 00:09:40,675
Laat het voortduren,
laat het in je lichaam groeien,

189
00:09:40,675 --> 00:09:42,804
probeer het te intensiveren,

190
00:09:42,804 --> 00:09:44,485
geef jezelf er aan over.

191
00:09:44,485 --> 00:09:47,125
En in de derde stap van het goede opnemen,

192
00:09:47,125 --> 00:09:48,654
absorbeer je het.

193
00:09:48,654 --> 00:09:51,204
Voel een intentie
om het in je te laten bezinken.

194
00:09:51,204 --> 00:09:52,874
Dat maakt geheugensystemen alert.

195
00:09:52,874 --> 00:09:56,265
Het maakt ze gevoeliger,
zodat ze efficiënter zullen zijn

196
00:09:56,265 --> 00:09:59,995
bij het coderen van de ervaring
in een neurale structuur.

197
00:09:59,995 --> 00:10:03,614
En dan, als je wil, de optionele stap,

198
00:10:03,614 --> 00:10:07,704
is de positieve ervaring
koppelen aan iets negatiefs.

199
00:10:07,704 --> 00:10:09,755
Daar moet je een beetje
voorzichtig mee zijn

200
00:10:09,755 --> 00:10:12,068
want het negatieve
moet de overhand niet krijgen,

201
00:10:12,068 --> 00:10:14,374
maar als je het positieve
goed vast kunt houden,

202
00:10:14,374 --> 00:10:16,572
groeit de associatie met het negatieve --

203
00:10:16,572 --> 00:10:18,935
neuronen die samen oplichten,
raken verweven --

204
00:10:18,935 --> 00:10:22,344
en het zal het negatieve
masseren en verzachten

205
00:10:22,344 --> 00:10:24,064
en het zelfs op termijn vervangen.

206
00:10:24,064 --> 00:10:26,324
En je kunt die stap van het goede opnemen,

207
00:10:26,324 --> 00:10:28,375
waar je positief aan negatief koppelt,

208
00:10:28,375 --> 00:10:32,135
voor jezelf of voor kinderen
of klanten of studenten

209
00:10:32,135 --> 00:10:33,645
of anderen waar je om geeft,

210
00:10:33,645 --> 00:10:37,844
je kunt die gebruiken om oude pijn
of verwaarlozing mee te helen,

211
00:10:37,844 --> 00:10:39,754
als volwassene of uit de kindertijd,

212
00:10:39,754 --> 00:10:42,620
en zelfs wanneer je
jongere delen van jezelf onderzoekt.

213
00:10:42,926 --> 00:10:44,355
Om kort te gaan

214
00:10:44,355 --> 00:10:48,176
hebben we vier stappen
die een acroniem vormen: HEAL.

215
00:10:48,176 --> 00:10:49,833
Zo is het eenvoudig te onthouden.

216
00:10:49,833 --> 00:10:51,105
Heb de ervaring.

217
00:10:51,468 --> 00:10:54,445
Verrijk de ervaring om de verankering
in je hersenen te starten

218
00:10:54,445 --> 00:10:56,745
wanneer hij in je geest is geactiveerd.

219
00:10:56,745 --> 00:10:57,754
Absorbeer het

220
00:10:57,754 --> 00:11:02,067
en, zo je wilt, koppel het
zodat het echt een deel van je wordt.

221
00:11:02,672 --> 00:11:04,603
Dit klinkt wellicht wat gecompliceerd,

222
00:11:04,603 --> 00:11:06,585
maar we weten hoe iets goeds te ervaren,

223
00:11:06,585 --> 00:11:09,815
we weten hoe we
het moeten laten beklijven,

224
00:11:09,815 --> 00:11:11,723
die goede ervaringen met andere mensen.

225
00:11:11,723 --> 00:11:14,064
We weten hoe we het
in ons op kunnen nemen.

226
00:11:14,064 --> 00:11:18,274
In een notendop komt dit hele verhaal,
al mijn wollige taal hier,

227
00:11:18,274 --> 00:11:19,556
neer op vier woorden:

228
00:11:19,556 --> 00:11:22,294
'Heb het' en 'Geniet ervan'.

229
00:11:22,294 --> 00:11:26,045
En geniet er met name van,
zodat het deel van jezelf wordt.

230
00:11:26,045 --> 00:11:30,346
Dit gaat niet over het verbergen
van negatieve waarheden.

231
00:11:30,346 --> 00:11:33,274
Paradoxaal genoeg, hoe meer we
het goede laten beklijven,

232
00:11:33,274 --> 00:11:36,811
des te beter we het kwade
kunnen zien en er iets aan kunnen doen.

233
00:11:36,811 --> 00:11:38,925
In feite gaat dit over het aanpakken

234
00:11:38,925 --> 00:11:41,091
van stenen-tijdperkfuncties
van onze hersenen

235
00:11:41,091 --> 00:11:46,050
die zich in de 21ste eeuw
overmatig druk maken over sommige dingen.

236
00:11:47,494 --> 00:11:50,545
Als we dit één keer zouden doen,
zou ons leven niet veranderen.

237
00:11:50,545 --> 00:11:52,435
Maar als je het langere tijd volhoudt,

238
00:11:52,435 --> 00:11:56,605
zowel gedurende de dag
als op speciale momenten als je dat wilt,

239
00:11:56,605 --> 00:12:01,513
zoals na het eten, als je naar bed gaat,
na het mediteren of na een training,

240
00:12:01,513 --> 00:12:04,520
kunnen we dit langzaam
in onszelf opbouwen.

241
00:12:04,520 --> 00:12:07,307
Ik zie het als de wet
van de kleine dingen.

242
00:12:07,307 --> 00:12:10,904
Veel kleine slechte dingen brengen
ons vaak naar een slechte plaats.

243
00:12:10,904 --> 00:12:15,255
En veel kleine goede dingen
brengen ons naar een betere.

244
00:12:15,255 --> 00:12:18,257
Ik moet vaak denken
aan dit Tibetaanse spreekwoord:

245
00:12:18,257 --> 00:12:20,985
'Als jij goed zorgt voor de minuten,

246
00:12:20,985 --> 00:12:23,466
zorgen de jaren wel voor zichzelf.'

247
00:12:23,466 --> 00:12:26,425
Dat geeft een prachtig houvast, toch?

248
00:12:26,425 --> 00:12:29,665
Wat is de belangrijkste
minuut in je leven?

249
00:12:29,975 --> 00:12:31,655
De eerstvolgende.

250
00:12:31,655 --> 00:12:33,351
Je kan niets doen aan het verleden.

251
00:12:33,351 --> 00:12:36,588
En een paar minuten na nu,
daar hebben we veel minder vat op.

252
00:12:36,588 --> 00:12:40,290
Maar de eerstvolgende minuut
biedt ons een fenomenale kans.

253
00:12:40,290 --> 00:12:43,356
Zoals ik, toen op de universiteit,
of wie dan ook nu hier,

254
00:12:43,356 --> 00:12:45,106
of in de loop van de avond:

255
00:12:45,106 --> 00:12:48,418
wat gaan we met de belangrijkste
minuut in ons leven doen?

256
00:12:48,732 --> 00:12:50,873
En met name, wat doen we met het goede

257
00:12:50,873 --> 00:12:53,629
dat daar altijd voor ons in aanwezig is?

258
00:12:53,629 --> 00:12:54,837
Gaan we het verspillen?

259
00:12:54,837 --> 00:12:58,008
Of gaan we het een paar keer
per dag, of zelfs meer,

260
00:12:58,008 --> 00:13:00,408
aandachtig in onszelf opnemen.

261
00:13:00,408 --> 00:13:03,217
Er is een boeddhistisch gezegde
dat zo mooi weergeeft

262
00:13:03,217 --> 00:13:07,128
hoe belangrijk die kans is
in de belangrijkste minuut in ons leven.

263
00:13:07,378 --> 00:13:08,879
Dat gezegde gaat zo:

264
00:13:08,879 --> 00:13:10,713
'Denk niet te licht over goed,

265
00:13:10,713 --> 00:13:13,259
door te zeggen
"Het komt niet naar me toe."

266
00:13:13,259 --> 00:13:16,409
Druppel voor druppel vult de kan zich.

267
00:13:16,409 --> 00:13:18,586
Op dezelfde manier zal de wijze,

268
00:13:18,586 --> 00:13:20,653
terwijl hij het beetje
bij beetje verzamelt,

269
00:13:20,653 --> 00:13:22,169
zich vullen met goed.'

270
00:13:23,359 --> 00:13:27,219
Dus moge jullie en ik
en alle wezens overal

271
00:13:27,219 --> 00:13:29,688
zich beetje bij beetje vullen met goed.

272
00:13:29,688 --> 00:13:31,260
Dank jullie wel.

273
00:13:31,260 --> 00:13:33,589
(Applaus)