1
00:00:00,767 --> 00:00:03,619
Doğruyu söylemek gerekirse, 
karakterim gereği

2
00:00:03,619 --> 00:00:06,236
pek ağlak biri değilim.

3
00:00:07,316 --> 00:00:10,596
Fakat bunun kariyerim için iyi bir şey
olduğunu düşünüyorum.

4
00:00:11,246 --> 00:00:12,630
Ben insan hakları avukatıyım

5
00:00:12,630 --> 00:00:15,634
ve dünyada korkunç şeyler gördüm.

6
00:00:16,964 --> 00:00:20,844
Kariyerime, Birleşik Devletlerde
polis şiddeti davalarına bakarak başladım.

7
00:00:20,844 --> 00:00:24,318
1994'te de Rwanda'ya

8
00:00:24,318 --> 00:00:29,248
BM'nin soykırım soruşturmasını
yönetmek amaçlı gönderildim.

9
00:00:29,908 --> 00:00:33,647
Ve gördüm ki, gözyaşları bir soykırımı


10
00:00:33,647 --> 00:00:36,546
araştırmaya çalışırken
pek yardımcı olmuyor.

11
00:00:36,996 --> 00:00:42,037
Görmem, hissetmem ve dokunmam
gereken şeyler

12
00:00:42,037 --> 00:00:44,864
kelimelerle ifade edilemezdi.

13
00:00:45,534 --> 00:00:47,791
Ama size söyleyebileceğim şu var:

14
00:00:48,891 --> 00:00:50,988
Rwanda soykırımı, dünyanın

15
00:00:50,988 --> 00:00:56,661
basit bir şefkat duygusu alanındaki en
büyük başarısızlıklardan biriydi.

16
00:00:57,711 --> 00:01:01,120
Şefkat kelimesinin İngilizcesi
''compassion'' 2 Latin kelimeden geliyor:

17
00:01:01,120 --> 00:01:06,642
cum passio, yani
"birlikte ızdırap çekmek".

18
00:01:06,642 --> 00:01:10,204
Rwanda'da insan ızdırabına yaklaştıkça

19
00:01:10,204 --> 00:01:12,790
gördüğüm ve başıma gelen olaylar

20
00:01:12,790 --> 00:01:16,129
zaman zaman beni gözyaşlarına boğdu.

21
00:01:16,129 --> 00:01:18,855
Fakat keşke ben
ve dünyanın geri kalanı,

22
00:01:18,855 --> 00:01:21,370
daha önce harekete geçseydi.

23
00:01:21,370 --> 00:01:23,034
Ağlayarak değil

24
00:01:23,034 --> 00:01:26,834
ama bu soykırıma bir son vermek için.

25
00:01:26,834 --> 00:01:29,292
Buna karşın, dünyanın şefkat alanındaki

26
00:01:29,292 --> 00:01:35,125
en büyük başarılarından birinde de
yer aldım.

27
00:01:35,125 --> 00:01:38,071
Bu da küresel yoksulluğa
karşı açılan savaş.

28
00:01:38,071 --> 00:01:40,854
Bu, muhtemelen buradaki herkesin
ilgili olduğu bir savaş.

29
00:01:40,854 --> 00:01:43,472
Bilmiyorum, belki bu konuya ilk girişiniz

30
00:01:43,472 --> 00:01:46,217
"We Are the World"'un nakaratıydı

31
00:01:46,217 --> 00:01:50,280
ya da buzdolabının üstündeki
sponsor edilmiş çocuğun fotografıydı

32
00:01:50,280 --> 00:01:54,367
ya da belki de içme suyu için
bağışta bulunduğunuz doğum gününüzdü.

33
00:01:54,367 --> 00:01:57,581
Yoksullukla ilk tanışmamı tam olarak
hatırlayamıyorum

34
00:01:57,581 --> 00:02:00,305
ama beni en çok sarsan şeyi hatırlıyorum.

35
00:02:01,145 --> 00:02:03,307
Bu, Zambiyali, Venüs adında

36
00:02:03,307 --> 00:02:06,029
bir anneyle tanışmamla başladı.

37
00:02:06,029 --> 00:02:08,675
Kendisi dul ve uç çocuklu.

38
00:02:09,655 --> 00:02:13,022
Onunla tanıştığımda, başkente gelip
hikayesini paylaşmak için

39
00:02:13,022 --> 00:02:15,695
sahip olduğu tek giysisiyle

40
00:02:15,695 --> 00:02:18,907
20 kilometre kadar yürümüştü.

41
00:02:19,957 --> 00:02:22,702
Benimle saatlerce oturup

42
00:02:23,572 --> 00:02:27,327
beni yoksulluğun dünyasına sürükledi.

43
00:02:28,097 --> 00:02:31,238
Pişirme ateşinin altındaki kömürlerin

44
00:02:31,238 --> 00:02:34,227
tamamen soğuduğunda
neler olduğunu anlattı.

45
00:02:34,967 --> 00:02:38,689
Pişirme yağının o son damlası
bittiğinde.

46
00:02:39,739 --> 00:02:43,585
Ve bütün çabalarına rağmen,
son yemek erzağı

47
00:02:43,585 --> 00:02:45,133
tükendiğinde.

48
00:02:46,113 --> 00:02:49,096
En küçük oğlu Peter'in

49
00:02:49,096 --> 00:02:51,878
bacakları yavaş yavaş güçsüzlüğe
baş eğerken

50
00:02:51,878 --> 00:02:55,954
gıdasızlıktan eziyet çekmesini izlemek
durumunda kalmıştı.

51
00:02:55,954 --> 00:02:59,302
Gözleri bulutlanıp kararırken.

52
00:02:59,302 --> 00:03:03,480
Ve en sonunda da Peter'i yitirdi.

53
00:03:06,130 --> 00:03:11,811
50 seneyi aşkın bir süredir, bunun gibi
hikayeler bizi şefkate itiyor.

54
00:03:11,811 --> 00:03:14,661
Çocuklarının yeteri kadar yemek
yiyebildiği bizler.

55
00:03:14,661 --> 00:03:17,330
Küresel yoksulluğu sadece
umursamak için değil

56
00:03:17,330 --> 00:03:22,020
ızdırabı durdurabilmek için
harekete geçtik.

57
00:03:22,020 --> 00:03:25,493
Elbette yeteri kadar yapmadığımızı, 
yaptıklarımızın ise yeterli etki

58
00:03:25,493 --> 00:03:29,715
sağlamadığına yönelik eleştirilere yer var

59
00:03:29,715 --> 00:03:31,415
ama, doğrusu şu:

60
00:03:32,845 --> 00:03:36,396
Küresel yoksulluğa karşı verilen savaş
insanlık tarihi boyunca şefkat

61
00:03:36,396 --> 00:03:41,531
duygusunun görüldüğü
en kapsamlı, en uzun süre

62
00:03:41,531 --> 00:03:43,693
devam eden olaydır.

63
00:03:44,673 --> 00:03:48,322
Bu nedenle mücadele etmek hakkında 
düşündüklerinizi sonsuza kadar

64
00:03:48,322 --> 00:03:52,175
değiştirecek, oldukça yıkıcı bir içgörüyü
paylaşmak istiyorum.

65
00:03:52,175 --> 00:03:55,438
Fakat öncelikle zaten
bildiklerinizle başlayalım.

66
00:03:55,438 --> 00:03:58,920
35 yıl önce, liseden mezun
olduğum zamanlarda,

67
00:03:58,920 --> 00:04:05,297
bize her gün 40.000 çocuğun yoksulluktan
dolayı öldüğünü söylemişlerdi.

68
00:04:05,297 --> 00:04:09,669
Bu sayı bugün 17.000'e kadar indi.

69
00:04:09,669 --> 00:04:11,675
Tabii ki, hâlâ çok yüksek bir rakam

70
00:04:11,675 --> 00:04:15,422
ama bu aynı zamanda her yıl 8 milyon 
çocuğun fakirlikten dolayı

71
00:04:15,422 --> 00:04:18,900
ölmek zorunda olmadığı anlamına geliyor.

72
00:04:19,650 --> 00:04:22,067
Üstelik, aşırı yoksulluk içinde yaşayan

73
00:04:22,067 --> 00:04:24,230
yani yaklaşık olarak günlük

74
00:04:24,230 --> 00:04:27,567
1,25 dolar ile geçinmeye çalışan insan 
sayısı

75
00:04:27,567 --> 00:04:31,179
%50'den

76
00:04:31,179 --> 00:04:34,413
%15'e düşmüş durumda.

77
00:04:35,403 --> 00:04:36,853
Bu büyük bir ilerleme,

78
00:04:36,853 --> 00:04:41,678
ve herkesin mümkün olduğunu düşündüğü
beklentilerini de aşıyor.

79
00:04:42,148 --> 00:04:44,473
Bence sizler ve ben

80
00:04:45,123 --> 00:04:49,399
şefkatin milyonların acısını durdurmak

81
00:04:49,399 --> 00:04:53,284
için gerekli olan güce sahip olduğunu
görerek

82
00:04:53,284 --> 00:04:57,496
kendimizi gururlu ve cesaretli
hissedebiliriz.

83
00:04:58,476 --> 00:05:02,852
Ama çok fazla haberinizin olmadığı bir
kısım daha var.

84
00:05:02,852 --> 00:05:07,586
Eğer yoksulluk sınırını günlük iki 
doların üzerine çıkarırsanız,

85
00:05:07,586 --> 00:05:10,585
bu iki milyar insanın, ben lisedeyken ağır

86
00:05:10,585 --> 00:05:14,397
yoksulluk içinde kalmış olan aynı 
insanlar olduğunu,

87
00:05:14,397 --> 00:05:16,278
35 yıl sonra da

88
00:05:16,278 --> 00:05:18,667
hâlâ aynı durumda olduklarını görürsünüz.

89
00:05:18,667 --> 00:05:24,396
Peki neden milyarlarca insan hâlâ ağır 
yoksulluk koşullarında bulunuyor?

90
00:05:24,396 --> 00:05:27,351
Hadi bir süre için Venus'ü düşünelim.

91
00:05:27,351 --> 00:05:31,123
Eşim ve ben on yıllardır aynı ortak 
şefkat ile

92
00:05:31,123 --> 00:05:33,952
çocuk sponsorluğunu,
mikrokredi yatırımını,

93
00:05:33,952 --> 00:05:37,471
cömertlik seviyesinde yabancı yardımını 
destekledik.

94
00:05:37,471 --> 00:05:40,563
Oysa Venüs ile konuşana kadar

95
00:05:40,563 --> 00:05:43,200
bu yaklaşımların hiçbirinin aslında

96
00:05:43,200 --> 00:05:48,696
onun oğlunun ölümünü neden izlemek zorunda kaldığına
değinmemiş olduğuna dair hiçbir fikrim yoktu.

97
00:05:49,806 --> 00:05:54,243
"Biz iyiydik," dedi Venüs,

98
00:05:54,243 --> 00:05:57,865
"Brütüs sorun çıkarmayana kadar."

99
00:05:58,785 --> 00:06:01,755
Brütüs Venüs'ün komşusu
ve "sorun çıkarmak"

100
00:06:01,755 --> 00:06:05,281
Venüs'ün kocasını kaybettikten
sonraki gün olanlardı.

101
00:06:05,281 --> 00:06:09,213
Brütüs öylece gelip Venüs'ü
ve çocukları evden atmış,

102
00:06:09,213 --> 00:06:12,965
topraklarını çalmış ve
pazar tezgahlarını çalmış.

103
00:06:14,385 --> 00:06:19,342
Venüs şiddet ile yoksulluğa itilmişti.

104
00:06:20,882 --> 00:06:22,891
Sonra aklıma geldi, tabii ki,

105
00:06:22,891 --> 00:06:26,690
çocuk sponsorluklarımın,
mikro kredilerimin,

106
00:06:26,690 --> 00:06:30,552
geleneksel fakirlik karşıtı
programların hiçbiri

107
00:06:30,552 --> 00:06:33,588
Brütüs'ü durdurmayacaktı

108
00:06:34,518 --> 00:06:36,992
çünkü amaçları bu değildi.

109
00:06:37,872 --> 00:06:42,878
Griselda ile tanıştığımda
bu daha da netleşti.

110
00:06:42,878 --> 00:06:47,097
Kendisi Guatemala'da çok fakir
bir çevrede yaşayan harika,

111
00:06:47,097 --> 00:06:48,913
genç bir kız.

112
00:06:48,913 --> 00:06:51,310
Yıllar boyunca öğrendiğimiz bir şey de,

113
00:06:51,310 --> 00:06:53,881
Griselda ve ailesinin onu ve ailesini

114
00:06:53,881 --> 00:06:56,725
fakirlikten kurtarabilmek için yapabileceği

115
00:06:56,725 --> 00:06:59,390
belki de en güçlü şey

116
00:06:59,390 --> 00:07:02,514
onun okula gitmesini sağlamak.

117
00:07:02,514 --> 00:07:07,239
Uzmanlar buna
"The Girl Effect (Kız Etkisi)" diyorlar.

118
00:07:07,239 --> 00:07:10,441
Fakat Griselda ile tanışınca,
okula gitmiyordu.

119
00:07:11,131 --> 00:07:14,688
Aslında, evden zor çıkıyordu.

120
00:07:16,388 --> 00:07:18,173
Onunla tanışmadan günler önce,

121
00:07:18,173 --> 00:07:20,818
ailesiyle kiliseden dönerlerken,

122
00:07:20,818 --> 00:07:23,133
gündüz gözüyle,

123
00:07:23,133 --> 00:07:26,610
çevresindeki adamlar
onu sokakta yakalamış

124
00:07:26,610 --> 00:07:29,008
ve ona vahşice tecavüz etmiş.

125
00:07:29,708 --> 00:07:33,065
Girselda okula gitmek için
her fırsata sahipti

126
00:07:34,205 --> 00:07:37,126
fakat ortaya gitmesi
onun için güvenli değildi.

127
00:07:37,626 --> 00:07:40,466
Ve Griselda tek örnek değil.

128
00:07:40,466 --> 00:07:43,190
Dünya'da 15 ve 44 yaş aralığındaki

129
00:07:43,190 --> 00:07:46,301
fakir kadın ve kızlar

130
00:07:48,301 --> 00:07:52,386
onlar -- her gün aile içi şiddet

131
00:07:52,386 --> 00:07:55,872
veya cinsel şiddet mağduru iken --

132
00:07:55,872 --> 00:08:00,684
bu iki şiddet türü, sıtma, araba kazası

133
00:08:00,684 --> 00:08:07,688
ve savaşın toplamından daha fazla
ölüm ve sakatlığa neden oluyor.

134
00:08:11,298 --> 00:08:16,075
İşin aslı, dünyamızdaki fakirler
her türlü şiddet sistemine kısılmış durumda.

135
00:08:16,075 --> 00:08:20,108
Güney Asya'da, örneğin,
bu pirinç değirmeninden geçerken

136
00:08:20,108 --> 00:08:23,045
sırtında 50 kiloluk pirinç çuvalını taşıyan

137
00:08:23,045 --> 00:08:25,089
bu adamı görebilirim.

138
00:08:25,089 --> 00:08:26,907
Fakat hiçbir fikrim yoktu,
sonradan öğrendim ki

139
00:08:26,907 --> 00:08:29,349
o aslında bir köleymiş,

140
00:08:29,349 --> 00:08:33,738
benim lise zamanlarımdan beri şiddet zoruyla
pirinç değirmeninde tutuluyormuş.

141
00:08:34,828 --> 00:08:38,239
Onun toplumunda on yıllardır süren
yoksullukla mücadele programları

142
00:08:38,239 --> 00:08:42,321
onu veya onun gibi yüzlerce
köleyi pirinç değirmeni içindeki

143
00:08:42,321 --> 00:08:45,957
dayaktan, tecavüzden ve işkenceden

144
00:08:45,957 --> 00:08:48,972
kurtarmaya muvaffak olamadı.

145
00:08:49,652 --> 00:08:54,032
Aslında, yarım yüzyıldır süren
yoksullukla mücadele programları

146
00:08:54,032 --> 00:08:57,706
insanlık tarihindeki diğer zamanlara göre

147
00:08:57,706 --> 00:09:01,071
daha fazla fakir insanı kölelikte bırakmıştır.

148
00:09:01,071 --> 00:09:07,050
Uzmanlar bugün yaklaşık 35 milyon
insanın köle olduğunu söylüyor.

149
00:09:07,050 --> 00:09:10,711
Bu yaklaşık olarak bugün
yaşadığımız tüm Kanada ulusunun

150
00:09:10,711 --> 00:09:14,179
nüfusuna eşit.

151
00:09:14,179 --> 00:09:17,483
Bu yüzden, zamanla, bu şiddet salgınına

152
00:09:17,483 --> 00:09:19,772
"Çekirge Etkisi" dedim.

153
00:09:19,772 --> 00:09:22,783
Çünkü fakirlerin yaşamına
veba hastalığı gibi çöküyor

154
00:09:22,783 --> 00:09:25,571
ve her şeyi mahvediyor.

155
00:09:25,571 --> 00:09:29,954
Aslında, çok ama çok fakir
toplumlarda anket yapsanız

156
00:09:29,954 --> 00:09:34,038
en büyük korkularının şiddet
olduğunu size söyleyeceklerdir.

157
00:09:34,038 --> 00:09:36,607
Fakat korktukları şiddetin

158
00:09:36,607 --> 00:09:39,785
soykırım veya savaş şiddeti değil

159
00:09:39,785 --> 00:09:42,140
günlük şiddet olduğunun farkına varmalı.

160
00:09:42,140 --> 00:09:44,913
O yüzden benim için, tabii ki
bir avukat olarak, ilk tepkim

161
00:09:44,913 --> 00:09:47,667
sahip olduğumuz tüm yasaları
değiştirmemiz gerektiği oldu.

162
00:09:47,667 --> 00:09:51,167
Fakirlere karşı tüm bu şiddeti
kanunen yasak kılmamız lazım.

163
00:09:51,167 --> 00:09:54,902
Fakat daha sonra
zaten öyle olduğunu buldum.

164
00:09:54,902 --> 00:09:57,742
Sorun fakirin yasayla korunmaması değil,

165
00:09:57,742 --> 00:10:01,442
hukuki yaptırımın olmamasıydı.

166
00:10:02,542 --> 00:10:04,185
Gelişen dünyada,

167
00:10:04,185 --> 00:10:07,250
temel hukuki yaptırım
sistemleri o kadar bozuk ki,

168
00:10:07,250 --> 00:10:10,416
geçenlerde B.M.'nin yayınladığı
bir rapora göre:

169
00:10:10,416 --> 00:10:16,020
"çoğu fakir insan kanun
korumasından mahrum yaşıyor."

170
00:10:16,020 --> 00:10:18,412
Dürüst olmak gerekirse,
sizin ve benim

171
00:10:18,412 --> 00:10:20,009
buna dair hiçbir fikrimiz yok

172
00:10:20,009 --> 00:10:23,228
çünkü bunu doğrudan tecrübe etmedik.

173
00:10:23,688 --> 00:10:26,765
İşleyen hukuki yaptırım
bizim için tam bir varsayım.

174
00:10:26,765 --> 00:10:31,137
Aslında, bu varsayımı şu üç numaradan
daha açık ifade etmez:

175
00:10:31,137 --> 00:10:33,598
9-1-1,

176
00:10:33,598 --> 00:10:36,765
ki tabii ki Kanada ve Birleşik Devletlerin

177
00:10:36,765 --> 00:10:40,066
acil servis numarasıdır

178
00:10:40,066 --> 00:10:44,147
ve 911 acil çağrısına polisin yanıt süresi

179
00:10:44,147 --> 00:10:45,810
ortalama 10 dakikadır.

180
00:10:45,810 --> 00:10:48,995
Ve bunu tamamen doğal karşılıyoruz.

181
00:10:48,995 --> 00:10:53,512
Peki ya sizi koruyacak
bir hukuki yaptırım olmasaydı?

182
00:10:54,582 --> 00:10:59,204
Geçenlerde Oregon'lu bir kadın
bunun nasıl olacağını tecrübe etmiş.

183
00:10:59,204 --> 00:11:03,545
Bir cumartesi gecesi
karanlık evinde yalnızmış

184
00:11:03,545 --> 00:11:06,510
ve bir adam evine saldırmaya başlamış.

185
00:11:06,510 --> 00:11:08,467
Bu onun en korkulu rüyasıydı,

186
00:11:08,467 --> 00:11:13,075
çünkü bu adam iki hafta önce
ona saldırarak

187
00:11:13,075 --> 00:11:15,193
hastanelik etmişti.

188
00:11:15,193 --> 00:11:18,551
O kadar dehşete kapılır ki, telefonu
eline alıp hepimizin yapacağını yapar

189
00:11:18,551 --> 00:11:20,206
911'i arar

190
00:11:21,196 --> 00:11:26,028
fakat sadece bütçe kesintilerinden
dolayı emniyet güçlerinin

191
00:11:26,028 --> 00:11:29,397
hafta sonları çalışmadığını öğrenir.

192
00:11:29,397 --> 00:11:30,187
Dinleyin.

193
00:11:30,187 --> 00:11:33,006
Merkez: Oraya gönderebileceğim kimse yok.

194
00:11:33,006 --> 00:11:34,023
Kadın: Tamam.

195
00:11:34,023 --> 00:11:38,126
Merkez: Eğer evinize girer ve saldırırsa

196
00:11:38,126 --> 00:11:39,799
ona gitmesini söyler misiniz?

197
00:11:39,799 --> 00:11:42,042
Veya onun ilaç etkisi altında
olup olmadığını biliyor musunuz?

198
00:11:42,042 --> 00:11:45,415
Kadın: Ona zaten söyledim.
Sizi arayacağımı ona söyledim.

199
00:11:45,415 --> 00:11:48,088
Daha önce de evime girdi,
kapımı kırıp bana saldırdı.

200
00:11:48,088 --> 00:11:49,033
Merkez: Evet.

201
00:11:49,033 --> 00:11:50,186
Kadın: Evet, yani...

202
00:11:50,186 --> 00:11:53,405
Merkez: Evden güvenli bir şekilde
çıkabilir misiniz?

203
00:11:53,405 --> 00:11:56,822
Kadın: Hayır, çünkü tek çıkışımı engelliyor.

204
00:11:56,822 --> 00:11:59,968
Merkez: Tek yapabileceğim
size tavsiye vermek

205
00:11:59,968 --> 00:12:02,684
ve yarın şerifin ofisini aramak.

206
00:12:02,684 --> 00:12:07,496
Belli ki, içeri girerse ve olur ya silahlı ise

207
00:12:07,496 --> 00:12:10,822
veya sana fiziksel zarar vermeye
çalışırsa, o zaman başka.

208
00:12:10,822 --> 00:12:13,489
Biliyorsunuz, şerifin ofisi
oralarda çalışmıyor.

209
00:12:13,489 --> 00:12:16,145
Göndereceğim kimse yok."

210
00:12:17,735 --> 00:12:20,388
Gary Haugen: Feci ki, evdeki kadın

211
00:12:20,388 --> 00:12:26,327
saldırıya uğradı, boğuldu ve tecavüz edildi

212
00:12:26,327 --> 00:12:32,371
çünkü bu kanun haricinde yaşamak demekti.

213
00:12:33,841 --> 00:12:38,705
Ve burası milyarlarca
fakirimizin yaşadığı yer.

214
00:12:40,015 --> 00:12:42,443
Bu neye benziyor?

215
00:12:42,443 --> 00:12:46,871
Bolivya'da, mesela, bir adam
fakir bir çocuğa cinsel saldırıda bulunsa

216
00:12:46,871 --> 00:12:51,544
istatistiklere göre, duşta kayıp düşmesi

217
00:12:51,544 --> 00:12:54,942
bu suçtan ceza almasından daha mümkün.

218
00:12:56,002 --> 00:13:00,687
Güney Asya'da, fakir bir insanı
köle yaparsanız

219
00:13:00,687 --> 00:13:03,610
üzerinize bir yıldırım düşmesi

220
00:13:03,610 --> 00:13:06,660
bu suçtan ceza almanızdan daha mümkün.

221
00:13:06,660 --> 00:13:11,639
Bu yüzden günlük şiddet salgını
gittikçe şiddetleniyor.

222
00:13:11,639 --> 00:13:15,738
Ve milyarlarca insanın günlüğü-iki-dolar
cehenneminden çıkmaları için

223
00:13:15,738 --> 00:13:19,315
yardım etme çabalarımıza zarar veriyor.

224
00:13:19,315 --> 00:13:21,817
Çünkü veriler yalan söylemez.

225
00:13:21,817 --> 00:13:24,876
Yoksullara her çeşit eşya ve servisi

226
00:13:24,876 --> 00:13:26,029
verseniz de,

227
00:13:26,029 --> 00:13:29,155
bunlara uzanan zorbaların ellerini

228
00:13:29,155 --> 00:13:30,990
bağlamazsanız,

229
00:13:30,990 --> 00:13:35,349
çabalarınızın uzun vadeli etkisi konusunda
çok hayal kırıklığı yaşayacaksınız.

230
00:13:35,889 --> 00:13:39,660
Gelişen dünyada
temel hukuki yaptırımın bozulması

231
00:13:39,660 --> 00:13:42,675
yoksulluğa karşı küresel savaş için

232
00:13:42,675 --> 00:13:45,915
büyük bir öncelik olacağını düşünürdünüz.

233
00:13:45,915 --> 00:13:48,048
Ama öyle değil.

234
00:13:49,028 --> 00:13:52,825
Son zamanlarda uluslararası
yardım müfettişleri

235
00:13:52,825 --> 00:13:56,659
giden yardımlardan
yoksulları günlük şiddetin

236
00:13:56,659 --> 00:14:00,990
kanunsuz kaosundan koruyacak
yüzde bir pay bile bulamadı.

237
00:14:00,990 --> 00:14:04,296
Ve hakikaten, yoksula karşı
şiddeti konuştuğumuzda,

238
00:14:04,296 --> 00:14:07,805
bunu bazen en garip şekilde yapıyoruz.

239
00:14:07,805 --> 00:14:10,888
Bir temiz su vakfı su almaya giderken

240
00:14:10,888 --> 00:14:14,480
tecavüze uğrayan kızların
yürek burkan hikayesini anlatıyor

241
00:14:14,480 --> 00:14:18,290
ve sonra onların su mesafelerini kısaltan

242
00:14:18,290 --> 00:14:20,855
yeni bir kuyuyu kutluyor.

243
00:14:21,745 --> 00:14:23,953
Hikaye sonu.

244
00:14:24,863 --> 00:14:30,353
Ama hâlâ o toplumda olan tecavüzcüler
hakkında tek kelime edilmiyor.

245
00:14:31,813 --> 00:14:34,127
Üniversite kampüsümüzün
birinde bir bayan

246
00:14:34,127 --> 00:14:37,273
kütüphaneye giderken tecavüze uğrasaydı,

247
00:14:37,273 --> 00:14:42,301
kütüphaneyi yatakhanenin yakınına
taşıma çözümünü asla kutlamazdık.

248
00:14:43,121 --> 00:14:47,112
Lakin, bazı nedenlerden dolayı
bu yoksul insanlar için normaldir.

249
00:14:48,915 --> 00:14:51,469
Şimdi işin aslı, ekonomik gelişim

250
00:14:51,469 --> 00:14:53,775
ve yoksulluğu azaltma konusunda
geleneksel uzmanlar

251
00:14:53,775 --> 00:14:56,035
bu problemin nasıl çözüleceğini bilmiyor.

252
00:14:56,035 --> 00:14:57,856
O zaman ne oluyor?

253
00:14:57,856 --> 00:15:00,287
Bunun hakkında konuşmuyorlar.

254
00:15:01,237 --> 00:15:05,408
Fakat gelişen dünyada
yoksullar için

255
00:15:05,408 --> 00:15:08,188
hukuki yaptırımın ihmal edilmiş olmasının

256
00:15:08,188 --> 00:15:10,072
daha temel sebebi,

257
00:15:10,072 --> 00:15:13,957
gelişen dünyalardaki insanların paraya

258
00:15:13,957 --> 00:15:16,075
ihtiyaçları yok.

259
00:15:17,165 --> 00:15:19,745
Kısa bir süre önce
Dünya Ekonomi Forumu'ndaydım

260
00:15:19,745 --> 00:15:23,689
gelişen dünyada büyük işler yapan
yöneticilerle işbirliğini konuşuyorken

261
00:15:23,689 --> 00:15:25,771
onlara şunu sordum:

262
00:15:25,771 --> 00:15:31,325
"Tüm çalışanlarınızı ve malınızı
şiddetten nasıl koruyorsunuz?"

263
00:15:31,325 --> 00:15:36,147
Birbirlerine bakıp
neredeyse ağız birliği ile

264
00:15:36,147 --> 00:15:38,174
"Satın alıyoruz." dediler.

265
00:15:39,474 --> 00:15:43,336
Gerçekten de gelişen dünyada
özel güvenlik kuvvetleri

266
00:15:43,336 --> 00:15:49,386
kamu polis gücünün dört, beş
hatta yedi katı büyüklüğünde.

267
00:15:50,146 --> 00:15:57,608
Afrika'da kıtanın en büyük
iş alanı özel güvenliktir.

268
00:15:58,884 --> 00:16:02,702
Fakat zenginler güvenliğe para
harcayıp daha da zengin olurken

269
00:16:02,702 --> 00:16:06,504
yoksullar bunu karşılayamıyor
ve korumasız kalıyorlar

270
00:16:06,504 --> 00:16:09,074
ve yerlerde sürünmeye devam ediyorlar.

271
00:16:10,464 --> 00:16:14,696
Bu büyük ve rezil bir zorbalık.

272
00:16:14,696 --> 00:16:17,849
Ve bu böyle olmak zorunda değil.

273
00:16:17,849 --> 00:16:20,416
Bozuk hukuki yaptırım düzeltilebilir.

274
00:16:20,416 --> 00:16:22,496
Şiddet durdurulabilir.

275
00:16:22,496 --> 00:16:24,888
Neredeyse tüm ceza adaleti sistemleri

276
00:16:24,888 --> 00:16:27,417
bozuk ve yozlaşmış başlarlar

277
00:16:27,417 --> 00:16:31,687
fakat sert kuvvet ve
kararlılık ile dönüştürülebilir.

278
00:16:31,687 --> 00:16:33,930
Önündeki yol oldukça açıktır.

279
00:16:33,930 --> 00:16:37,377
Birincisi: Yoksulluğa karşı mücadelede

280
00:16:37,377 --> 00:16:41,144
şiddeti durdurmayı
zaruri yapmaya başlamalıyız.

281
00:16:41,144 --> 00:16:43,578
Aslında, küresel yoksullukla ilgili
her konuşma

282
00:16:43,578 --> 00:16:48,172
şiddet problemini de içermiyorsa
ciddiye alınmamalıdır.

283
00:16:49,416 --> 00:16:53,792
Ve ikincisi, kaynaklara
ciddi manada yatırım yapmaya

284
00:16:53,792 --> 00:16:57,729
ve özel güvenliğe değil, yeni
kamu adalet sistemine öncülük ederek

285
00:16:57,729 --> 00:17:01,086
herkese güvende olma
şansı veren gelişen dünyayı

286
00:17:01,086 --> 00:17:02,652
desteklemek için


287
00:17:02,652 --> 00:17:05,299
bilgi paylaşımına başlamalıyız.

288
00:17:06,349 --> 00:17:09,031
Bu dönüşümler aslında mümkün

289
00:17:09,031 --> 00:17:11,640
ve bugün gerçekleşiyorlar.

290
00:17:11,640 --> 00:17:14,778
Geçenlerde, Gates Vakfı Filipinlerin

291
00:17:14,778 --> 00:17:17,254
ikinci en büyük şehrinde
bir projeyi finanse etti.

292
00:17:17,254 --> 00:17:20,260
Burada yerel avukatlar
ve yerel emniyet güçleri

293
00:17:20,260 --> 00:17:27,118
yozlaşmış polis ve bozuk mahkemeleri
sert bir şekilde dönüştürmeyi başarmış,

294
00:17:27,118 --> 00:17:29,705
dört yıl gibi kısa bir sürede,

295
00:17:29,705 --> 00:17:32,177
gözle görülür bir şekilde

296
00:17:32,177 --> 00:17:37,671
yoksul çocuklara karşı ticari cinsel
şiddeti yüzde 79 oranında azaltabildiler.

297
00:17:39,758 --> 00:17:43,302
Tarihin geçmiş tecrübelerinden de
bildiğiniz gibi,

298
00:17:43,302 --> 00:17:48,859
en anlaşılmaz ve maruz görülemez olanlar

299
00:17:48,859 --> 00:17:52,080
en basit merhamet ihmalleridir.

300
00:17:53,480 --> 00:17:58,208
Çünkü bence tarih torunlarımızın
mahkemesini bir araya getirir

301
00:17:58,208 --> 00:17:59,969
ve bize sorarlar:

302
00:17:59,969 --> 00:18:03,211
"Babane, dede, neredeydiniz?

303
00:18:04,211 --> 00:18:07,766
Neredeydin, dede, Yahudiler
Nazi Almanya'sından kaçarken

304
00:18:07,766 --> 00:18:09,695
ve bizim kıyılarımıza kabul edilmezken?

305
00:18:09,695 --> 00:18:11,823
Neredeydin?

306
00:18:11,823 --> 00:18:14,223
Ve babane, Japon-Amerikan komşularımızı

307
00:18:14,223 --> 00:18:18,276
enterne kamplarına sürerlerken neredeydin?

308
00:18:18,276 --> 00:18:20,665
Ve Dede, Afro-Amerikalı komşularımızı

309
00:18:20,665 --> 00:18:22,938
sırf oy vermek istedikleri için

310
00:18:22,938 --> 00:18:25,278
dövdüklerinde neredeydin?"

311
00:18:26,458 --> 00:18:30,702
Aynı şekilde, torumlarımız
bize sorduğunda:

312
00:18:30,702 --> 00:18:33,143
"Babane, dede, iki milyar fakir

313
00:18:33,143 --> 00:18:37,636
günlük şiddetin kanunsuz
kaosunda boğulurken

314
00:18:37,636 --> 00:18:40,337
sen neredeydin?"

315
00:18:41,287 --> 00:18:47,852
Umarım merhametli olduğumuzu,
sesimizi yükselttiğimizi

316
00:18:47,852 --> 00:18:55,684
ve bir nesil olarak, şiddeti durdurmak için
harekete geçtiğimizi söyleyebiliriz.

317
00:18:55,684 --> 00:18:58,141
Çok teşekkür ederim.

318
00:18:58,141 --> 00:19:01,830
(Alkışlar)

319
00:19:13,890 --> 00:19:16,785
Chris Anderson: Güçlü bir sunumdu.

320
00:19:16,785 --> 00:19:19,064
Bize aslında olan bazı şeyleri,

321
00:19:19,064 --> 00:19:25,588
örneğin, artan polis eğitimini anlatın.

322
00:19:25,588 --> 00:19:27,427
Bu ne kadar zor bir işlem?

323
00:19:27,427 --> 00:19:31,009
GH: Olmaya başlayan
harika şeylerden biri de

324
00:19:31,009 --> 00:19:35,619
bu sistemlerin çökmesi ve
böylece sonuçların ortaya çıkması.

325
00:19:35,619 --> 00:19:38,981
Aslında bunu yapmak için siyasi irade var.

326
00:19:38,981 --> 00:19:43,106
Fakat şimdi kaynak yatırımı
ve deneyim transferi gerekli.

327
00:19:43,106 --> 00:19:46,509
Siyasi irade mücadelesi de meydana gelecek

328
00:19:46,509 --> 00:19:48,324
fakat bunlar kazanılabilir savaşlar,

329
00:19:48,324 --> 00:19:50,623
çünkü dünya çapında

330
00:19:50,623 --> 00:19:53,732
Uluslararası Adalet Misyonu'nda
oldukça ümit verici bazı örnekler yaptık.

331
00:19:53,732 --> 00:19:57,233
CA: Peki bir ülkede polise
malzeme değişikliği yapmanın

332
00:19:57,233 --> 00:20:00,748
ne kadara mal olduğunu
anlatın, örneğin --

333
00:20:00,748 --> 00:20:02,538
Biliyorum, bu sadece bir parçası.

334
00:20:02,538 --> 00:20:05,754
GH: Guatemala'da, örneğin,
bir projeye başladık.

335
00:20:05,754 --> 00:20:09,006
Yerel polis ve yargı sistemi ve savcılar

336
00:20:09,006 --> 00:20:12,819
bu davaları etkili olarak açabilmeleri
için yeniden eğitiliyorlar.

337
00:20:12,819 --> 00:20:17,131
Ve cinsel şiddet faillerine karşı davaların

338
00:20:17,131 --> 00:20:19,967
yüzde binden daha fazla arttığını gördük.

339
00:20:19,967 --> 00:20:24,356
Bu proje yılda yaklaşık
bir milyon dolarla finanse edildi

340
00:20:24,356 --> 00:20:26,662
ve düzgün eğitilen ve motive edilen

341
00:20:26,662 --> 00:20:30,838
ve yönetilen bir ceza hukuku sistemi
geliştirmek açısından

342
00:20:30,838 --> 00:20:35,595
böyle bir destek almak

343
00:20:35,595 --> 00:20:38,138
ve bu ülkeler, özellikle de tüm bu

344
00:20:38,138 --> 00:20:41,282
istikrarsızlık ve güvenliğin

345
00:20:41,282 --> 00:20:45,150
özelleştirilmesinde gelecek
görmeyen orta sınıf.

346
00:20:45,150 --> 00:20:48,341
Bence bu bir fırsat, bir umut ışığı.

347
00:20:48,341 --> 00:20:53,418
CA: Fakat bunu gerçekleştirmek için,
zincirdeki her kısma bakmanız gerekli --

348
00:20:53,421 --> 00:20:55,676
polis, başka?

349
00:20:55,676 --> 00:20:57,957
GH: Hukuki yaptırımın olayı bu,

350
00:20:57,957 --> 00:20:59,400
polis ile başlar,

351
00:20:59,400 --> 00:21:02,083
adalet boru hattının ön ucu onlar

352
00:21:02,083 --> 00:21:04,030
fakat onlar bunu savcılara atıyor

353
00:21:04,030 --> 00:21:06,265
ve savcılar da bunu mahkemeye atıyor

354
00:21:06,265 --> 00:21:09,557
ve şiddetten kurtulanları bu yolda
sosyal servisler tarafından

355
00:21:09,557 --> 00:21:10,863
desteklenmeli.

356
00:21:10,863 --> 00:21:13,675
O yüzden tüm bunları kapsayan
bir yaklaşıma sahip olmalısınız.

357
00:21:13,675 --> 00:21:16,726
Geçmişte, mahkemeler biraz eğitim görmüş

358
00:21:16,726 --> 00:21:18,900
fakat polisten rezil deliller almış

359
00:21:18,900 --> 00:21:22,537
veya fakir insanlara mükemmel
hukuki yaptırım sunulması ile alakası olmayan

360
00:21:22,537 --> 00:21:25,405
narkotik veya terörizmle
alakalı ufak müdahaleler

361
00:21:25,405 --> 00:21:26,924
yapılmış.

362
00:21:26,924 --> 00:21:28,949
Yani mesele hepsini bir araya getirmek.

363
00:21:28,949 --> 00:21:32,091
Böylece çok fakir topluluklardaki
insanların bizim gibi

364
00:21:32,091 --> 00:21:34,274
hukuki yaptırımı deneyimlemelerini
sağlayabilirsiniz.

365
00:21:34,274 --> 00:21:37,096
Gördüğümüz kadarıyla mükemmel değil

366
00:21:37,096 --> 00:21:40,228
fakat 911'i arayabilmek ve belki birinin

367
00:21:40,228 --> 00:21:43,264
sana yardım edebilecek olması
harika bir şey.

368
00:21:43,264 --> 00:21:45,537
CA: Gary, bence dünyanın
ilgisini kitabında ve

369
00:21:45,537 --> 00:21:47,664
bugün burada bu konuya çekerek

370
00:21:47,664 --> 00:21:49,411
muhteşem bir iş yaptın.

371
00:21:49,411 --> 00:21:50,505
Çok teşekkürler.

372
00:21:50,505 --> 00:21:51,281
Gary Haugen.

373
00:21:51,281 --> 00:21:53,114
(Alkışlar)