WEBVTT

00:00:00.800 --> 00:00:04.276
Batzuetan oso lotsatuta sentitzen naiz

00:00:04.286 --> 00:00:05.520
europarra izateaz.

00:00:06.200 --> 00:00:08.055
Azken urtean,

00:00:08.080 --> 00:00:12.656
milioi bat pertsona baino gehiago
iritsi dira Europara laguntza beharrean

00:00:12.680 --> 00:00:15.960
eta gure erantzuna
benetan penagarria izan da.

NOTE Paragraph

00:00:17.000 --> 00:00:19.320
Kontraesan asko daude.

00:00:20.360 --> 00:00:21.650
Negar egiten dugu

00:00:21.650 --> 00:00:25.520
bi urteko Alan Kurdi-ren
heriotza tragikoaren aurrean

00:00:26.000 --> 00:00:29.856
baina, geroztik, 200 haur baino gehiago

00:00:29.880 --> 00:00:32.240
ito dira Mediterraneoan.

00:00:33.960 --> 00:00:35.416
Nazioarteko itunak ditugu,

00:00:35.440 --> 00:00:38.656
iheslariak guztion ardura direla
aitortzen dutenak,

00:00:38.680 --> 00:00:41.736
baina onartzen dugu Libano txikiak

00:00:41.760 --> 00:00:45.400
Europa osoak baino Siriar gehiago
hartzea babesean.

00:00:46.320 --> 00:00:49.720
Giza trafikatzaileez kexatzen gara

00:00:50.360 --> 00:00:53.770
baina hori bihurtzen dugu bide bakarra

00:00:53.770 --> 00:00:55.880
Europan asiloa eskatzeko.

00:00:56.840 --> 00:00:58.696
Eskulan urria dago,

00:00:58.720 --> 00:01:04.176
baina gure behar ekonomiko
zein demografikoak betetzen dituztenei

00:01:04.200 --> 00:01:06.190
ez diegu Europara etortzen uzten.

00:01:07.000 --> 00:01:12.936
Gure balio liberalak aldarrikatzen ditugu
Islam fundamentalistaren kontra,

00:01:12.960 --> 00:01:14.160
baina...

00:01:15.560 --> 00:01:18.216
politika zapaltzaileak ditugu,

00:01:18.240 --> 00:01:20.560
asilo eske datozen haurrak
atxilotzen dituztenak,

00:01:21.160 --> 00:01:23.960
umeak beren familiengandik
banatzen dituztenak,

00:01:24.800 --> 00:01:27.720
eta iheslarien jabetzak
konfiskatzen dituztenak.

NOTE Paragraph

00:01:28.960 --> 00:01:30.200
Zer ari gara egiten?

00:01:30.640 --> 00:01:33.056
Nola iritsi gara egoera honetara?

00:01:33.080 --> 00:01:37.880
Nola hartu dugu horrelako jarrera ankerra
krisi humanitario bati erantzuteko?

NOTE Paragraph

00:01:39.280 --> 00:01:41.696
Ez dut uste
jendeari axola ez zaiolako denik

00:01:41.720 --> 00:01:44.896
edo, behintzat,
ez dut hori sinetsi nahi.

00:01:44.920 --> 00:01:48.736
Arrazoia gure politikarien etorkizun-sen falta
dela uste dut,

00:01:48.760 --> 00:01:51.306
duela 50 urte baino gehiago sortu zen

00:01:51.310 --> 00:01:54.536
iheslarientzako nazioarteko babes sistemari
egokitzeko sen falta

00:01:54.560 --> 00:01:57.360
mundu aldakor eta globalizatu bat lortzeko.

00:01:57.800 --> 00:02:00.336
Pauso bat atzera eman nahi dut

00:02:00.360 --> 00:02:03.776
eta funtsezko bi galdera egin,

00:02:03.800 --> 00:02:06.256
guztiok egin beharreko bi galdera.

00:02:06.280 --> 00:02:09.576
Lehena: zergatik ez dabil
oraingo sistema?

00:02:09.600 --> 00:02:13.000
Eta bigarrena:
zer egin dezakegu konpontzeko?

NOTE Paragraph

00:02:14.760 --> 00:02:16.816
Indarrean dagoen
iheslarientzako babes sistema

00:02:16.840 --> 00:02:20.940
Bigarren Mundu Gerraren ondoren
sortu zuten tipo hauek.

00:02:22.000 --> 00:02:23.750
Oinarrizko helburua,

00:02:23.750 --> 00:02:28.740
estatu batek porrot egitean, edo okerrago,
bere jendearen kontra jartzean,

00:02:28.740 --> 00:02:30.976
herriarentzako tokia bermatzea zen

00:02:31.000 --> 00:02:34.936
babesean eta duintasunez bizitzeko
etxera bueltatu arte.

00:02:34.936 --> 00:02:39.960
Siriakoa bezalako egoeretarako
sortu zen hain zuzen.

00:02:40.680 --> 00:02:45.536
147 gobernuk sinatutako
nazioarteko hitzarmen baten bidez

00:02:45.560 --> 00:02:48.666
(1951ko Iheslarien estatutuari buruzko hitzarmena)

00:02:48.666 --> 00:02:51.776
eta nazioarteko erakunde baten bidez (UNHCR),

00:02:51.800 --> 00:02:56.576
estatuek hitzeman zuten
beren lurraldean onartuko zituztela

00:02:56.600 --> 00:02:59.120
gatazka eta jazarpenetik ihesi zebiltzanak.

NOTE Paragraph

00:02:59.680 --> 00:03:02.280
Baina gaur egun,
sistema hori huts egiten ari da.

00:03:02.920 --> 00:03:06.360
Teorian, iheslariek
asilo eskubidea daukate.

00:03:06.880 --> 00:03:10.840
Praktikan, gure immigrazio politikek
babesa lortzeko bidea oztopatzen dute.

00:03:11.280 --> 00:03:15.616
Teorian, iheslariek integraziorako eskubidea daukate

00:03:15.640 --> 00:03:17.680
edo beren jaioterrira bueltatzekoa.

00:03:18.360 --> 00:03:21.600
Baina praktikan, linbo batean
geratzen dira harrapatuta.

00:03:22.240 --> 00:03:25.320
Teorian, iheslariak guztion ardura dira.

00:03:26.040 --> 00:03:30.376
Praktikan, geografiak adierazten duenez,
gatazkatik hurbil dauden herrialdeak dira

00:03:30.400 --> 00:03:34.000
munduko iheslarien gehiengo izugarria
hartzen dutenak.

00:03:34.720 --> 00:03:37.456
Sistema ez da hautsi
arauak gaizki daudelako,

00:03:37.480 --> 00:03:41.400
aldatzen ari den munduan modu okerrean
erabiltzen ari garelako baizik,

00:03:41.840 --> 00:03:43.840
eta hori da hausnartu behar duguna.

NOTE Paragraph

00:03:44.440 --> 00:03:48.936
Hala, egungo sistemaren funtzionamendua
azaldu nahi dizuet.

00:03:48.960 --> 00:03:51.120
Nola funtzionatzen du
sistemak benetan?

00:03:51.560 --> 00:03:54.336
Baina ez goitik beherako
ikuspuntu instituzionaletik,

00:03:54.360 --> 00:03:57.680
iheslari baten ikuspuntutik baizik.

00:03:58.240 --> 00:04:00.696
Imajinatu Siriako emakume bat.

00:04:00.720 --> 00:04:02.320
Amira deituko dugu.

00:04:02.880 --> 00:04:06.760
Eskualdean ezagutu nuen jendea
irudikatzen du Amirak.

00:04:07.560 --> 00:04:10.896
Amira, munduko iheslarien % 25 inguru bezala,

00:04:10.920 --> 00:04:12.530
seme-alabak dituen
emakumea da,

00:04:12.840 --> 00:04:16.096
eta ezin da etxera joan
hiri honetatik etorri delako,

00:04:16.120 --> 00:04:18.136
aurrean daukazuen hori: Homs.

00:04:18.160 --> 00:04:20.750
Noizbait eder eta historiko izandako hiria

00:04:20.750 --> 00:04:22.806
orain hondakin azpian dagoena.

00:04:22.806 --> 00:04:24.280
Amira ezin da hara bueltatu.

00:04:25.120 --> 00:04:29.330
Baina ez dauka beste herrialde batean
geratzeko itxaropenik ere,

00:04:29.340 --> 00:04:34.320
munduko iheslarien %1ak baino gutxiagok
soilik lor dezaketen loteria txartela baita.

NOTE Paragraph

00:04:34.880 --> 00:04:37.136
Amirak eta familiak

00:04:37.160 --> 00:04:39.336
ia ezinezkoa den aukera bati
egiten diote aurre.

00:04:39.360 --> 00:04:41.760
Oinarrizko hiru aukera dituzte.

00:04:42.560 --> 00:04:47.520
Lehenengoa: Amirak kanpaleku batera
eraman dezake familia.

00:04:48.520 --> 00:04:50.680
Kanpalekuan, laguntza jaso dezake,

00:04:51.160 --> 00:04:54.856
baina ez dago aukera handirik
Amira eta familiarentzat.

00:04:54.880 --> 00:04:58.136
Eremu latz eta lehorretan
kokatzen dira kanpalekuak,

00:04:58.160 --> 00:04:59.400
basamortuan askotan.

00:05:00.040 --> 00:05:02.736
Jordaniako Zaatari kanpalekuan,

00:05:02.760 --> 00:05:07.160
jaurtigaiak entzun daitezke gauean
Siriako mugan zehar.

00:05:08.600 --> 00:05:11.176
Jarduera ekonomikoa mugatuta dago.

00:05:11.200 --> 00:05:13.360
Hezkuntzaren kalitatea baxua da sarritan.

00:05:13.960 --> 00:05:15.296
Eta munduan,

00:05:15.320 --> 00:05:18.416
kanpalekuetako iheslarien %80 inguruk

00:05:18.440 --> 00:05:20.976
gutxienez bost urtez
egon behar izaten du bertan.

00:05:21.000 --> 00:05:22.896
Bizitza tamalgarria da,

00:05:22.920 --> 00:05:25.296
eta baliteke horregatik izatea

00:05:25.320 --> 00:05:27.920
siriarren %9k besterik ez hartzea
bide hori.

NOTE Paragraph

00:05:29.000 --> 00:05:32.976
Bestela, Amira hiri batera joan daiteke,

00:05:33.000 --> 00:05:36.040
hurbileko herrialde batean.
Amman edo Beirut, esaterako.

00:05:37.000 --> 00:05:41.040
Hori da siriar iheslarien %75 inguruk
aukeratutako bidea.

00:05:42.200 --> 00:05:44.920
Baina bertan ere
zailtasun handiak daude.

00:05:45.720 --> 00:05:50.016
Hiri horietan, iheslariek ez dute
lan egiteko eskubiderik izaten.

00:05:50.040 --> 00:05:53.000
Ez dute laguntza gehiegi jasotzen.

00:05:53.440 --> 00:05:57.136
Amirak eta familiak
aurrezkiak gastatu ondoren

00:05:57.160 --> 00:06:00.840
ezer gutxirekin geratzen dira,
pobrezia larria jasateko arriskuan.

NOTE Paragraph

00:06:02.280 --> 00:06:04.120
Hirugarren aukera bat dago,

00:06:04.920 --> 00:06:08.640
geroz eta siriar gehiago
aukeratzen ari direna.

00:06:09.840 --> 00:06:14.016
Amirak familiarentzat
itxaropena bila dezake

00:06:14.040 --> 00:06:17.776
bidaia arriskutsu batean
bizia arriskatuz

00:06:17.800 --> 00:06:19.756
beste herrialde batera joateko.

00:06:19.756 --> 00:06:22.840
Hori da gaur egun
Europan ikusten ari garena.

NOTE Paragraph

00:06:23.440 --> 00:06:28.696
Mundu osoan, ia ezinezko aukerak
ematen dizkiegu iheslariei.

00:06:28.720 --> 00:06:30.536
Hiru dituzte:

00:06:30.560 --> 00:06:34.760
kanpalekuak, txirotasuna hirietan
eta bidaia arriskutsuak.

00:06:35.520 --> 00:06:39.840
Iheslarien babeserako sistema hori da
gaur egun iheslarientzat.

00:06:40.600 --> 00:06:42.240
Baina aukera faltsua dela uste dut

00:06:42.760 --> 00:06:44.840
eta birplanteatu dezakegula.

00:06:45.440 --> 00:06:48.800
Aukerak mugatzearen arrazoia zera da:

00:06:50.040 --> 00:06:52.520
uste dugu

00:06:53.080 --> 00:06:57.456
horiek direla iheslariek dituzten
aukera bakarrak

00:06:57.480 --> 00:06:58.680
eta ez da hala.

00:06:59.120 --> 00:07:02.616
Politikariek «gehiketa zero» emango lukeen
gai moduan azaltzen dute;

00:07:02.640 --> 00:07:06.576
iheslariei laguntzen badiegu,
herritarrei kostuak inposatuko dizkiegu.

00:07:06.600 --> 00:07:08.656
Guztiok pentsatu ohi dugu

00:07:08.680 --> 00:07:12.336
iheslariak kostu edo zama saihestezina 
direla gizartearentzat.

00:07:12.360 --> 00:07:14.510
Baina ez du zertan hala izan.

NOTE Paragraph

00:07:14.880 --> 00:07:19.316
Aukera-sorta zabaltzeko moduak daudela
eztabaidatu nahi dut,

00:07:19.326 --> 00:07:21.336
eta, era berean, guztiontzat onura lortu:

00:07:21.360 --> 00:07:23.216
iheslarien helmuga diren herrialdeak,

00:07:23.240 --> 00:07:26.560
gure gizartea eta baita iheslariak ere.

00:07:27.080 --> 00:07:29.056
Lau modu proposatu nahi ditut

00:07:29.080 --> 00:07:32.920
iheslariekiko dugun iritziaren paradigma
alda dezaketenak.

00:07:33.520 --> 00:07:35.960
Antzekotasun bat daukate:

00:07:36.440 --> 00:07:40.216
globalizazioaren, mugikortasunaren
eta merkatuen aukerak

00:07:40.240 --> 00:07:42.296
aprobetxatzeko bideak dira,

00:07:42.320 --> 00:07:45.560
baita iheslariekiko
dugun iritzia eguneratzeko ere.

NOTE Paragraph

00:07:46.280 --> 00:07:47.976
Aztertu nahi dudan lehenengo ideia

00:07:48.000 --> 00:07:50.000
«inguruneak egokitzea» da,

00:07:50.720 --> 00:07:53.576
eta funtsezko onarpen batetik abiatzen da:

00:07:53.600 --> 00:07:56.296
iheslariak gizakiak dira,
beste guztiok bezala,

00:07:56.320 --> 00:07:58.720
baina ezohiko egoeran daude.

00:07:59.280 --> 00:08:01.256
Oxfordeko lankideekin batera,

00:08:01.280 --> 00:08:03.936
ikerketa proiektu batean
abiatu nintzen Ugandara

00:08:03.960 --> 00:08:07.000
iheslarien bizitza ekonomikoa aztertzeko.

00:08:07.840 --> 00:08:11.896
Ez genuen Uganda aukeratu
helmuga-herrialdeen eredu delako.

00:08:11.920 --> 00:08:13.400
Ez da eredua,
salbuespena baizik.

00:08:13.960 --> 00:08:16.336
Munduko helmuga herrialde gehienetan
ez bezala,

00:08:16.360 --> 00:08:17.816
Ugandak

00:08:17.840 --> 00:08:20.216
aukera ekonomikoa eman die iheslariei.

00:08:20.240 --> 00:08:23.600
Lan egiteko eskubidea ematen die.
Mugitzeko askatasuna ematen die.

00:08:24.200 --> 00:08:27.096
Eta emaitzak txundigarriak dira

00:08:27.120 --> 00:08:29.720
bai iheslarientzat bai herrialdearentzat.

00:08:30.480 --> 00:08:32.456
Hiriburuan, Kampala-n,

00:08:32.480 --> 00:08:37.895
iheslarien %21ak
jendea enplegatzen duen negozio bat dauka

00:08:37.919 --> 00:08:40.376
eta enplegatutako jendearen %40

00:08:40.400 --> 00:08:42.376
helmuga herrialdekoak dira.

00:08:42.400 --> 00:08:44.576
Hau da, iheslariak lana sortzen ari dira

00:08:44.600 --> 00:08:47.240
helmuga herrialdeko jendearentzat.

00:08:47.920 --> 00:08:49.510
Kanpalekuetan ere

00:08:49.510 --> 00:08:55.250
loratzen ari diren negozio bizi eta ekintzaileen
aparteko adibideak aurki daitezke.

NOTE Paragraph

00:08:55.800 --> 00:08:59.136
Esaterako, Nakivale izeneko kokalekuan

00:08:59.160 --> 00:09:02.136
Kongoko iheslariak aurkitu genituen

00:09:02.160 --> 00:09:04.696
musika digitala trukatzeko negozioak kudeatzen.

00:09:04.720 --> 00:09:08.496
Ruandar bat topatu genuen,
eta bere negozioari esker

00:09:08.520 --> 00:09:11.256
gazteek bideo-jokoak erabil ditzakete

00:09:11.280 --> 00:09:15.040
birziklatutako kontsola
eta telebistetan.

00:09:16.440 --> 00:09:19.256
Muturreko bortxaketaren kontra,

00:09:19.280 --> 00:09:20.600
iheslariak berritzen ari dira,

00:09:21.320 --> 00:09:24.749
eta aurrean daukazuen gizona
Demou-Kay izeneko kongoar bat da.

00:09:25.200 --> 00:09:28.856
Demou-Kay ezer gutxirekin
iritsi zen kokalekura,

00:09:28.880 --> 00:09:31.176
baina zinemagile izan nahi zuen.

00:09:31.200 --> 00:09:35.136
Beraz, lagun eta lankideekin batera,
eskualde irrati bat sortu zuen,

00:09:35.160 --> 00:09:36.896
bideokamera bat alokatu zuen,

00:09:36.920 --> 00:09:38.416
eta orain filmak egiten ari da.

00:09:38.440 --> 00:09:40.416
Bi dokumental egin ditu

00:09:40.440 --> 00:09:42.416
gure taldearekin eta taldearentzat,

00:09:42.440 --> 00:09:45.760
eta negozio arrakastatsua egiten ari da
ezer gutxitik abiatuta.

00:09:46.640 --> 00:09:48.616
Horrelako adibideak dira

00:09:48.640 --> 00:09:51.376
iheslariekiko gure erantzuna
gidatu beharko luketenak.

00:09:51.390 --> 00:09:56.016
Iheslariak giza-laguntzaren ezinbesteko zama
bezala ikusi ordez,

00:09:56.040 --> 00:09:59.440
aurrera egiteko aukerak
eman behar dizkiegu.

NOTE Paragraph

00:10:00.200 --> 00:10:04.426
Bai, arropa, mantak, aterpea, janaria

00:10:04.438 --> 00:10:07.216
garrantzitsuak dira larrialdiko fasean,

00:10:07.240 --> 00:10:09.840
baina harago ere begiratu behar dugu.

00:10:10.200 --> 00:10:15.046
Konexiorako, argindarrerako eta hezkuntzarako
aukerak eman behar ditugu,

00:10:15.046 --> 00:10:16.840
lanerako eskubidea,

00:10:17.400 --> 00:10:19.120
kapitalerako eta bankurako sarrera.

00:10:19.560 --> 00:10:21.696
Ziurtzat jotzen ditugun gauza guztiak,

00:10:21.720 --> 00:10:23.856
munduko ekonomiara lotzen gaituztenak,

00:10:23.880 --> 00:10:26.440
iheslariei aplikatu ahal zaizkie.

NOTE Paragraph

00:10:27.280 --> 00:10:30.760
Aztertu nahi dudan bigarren ideia
«zonalde ekonomikoak» dira.

00:10:31.320 --> 00:10:34.056
Zoritxarrez, munduko helmuga herrialdeek

00:10:34.080 --> 00:10:36.450
ez dute Ugandaren irtenbidea jarraitu.

00:10:36.480 --> 00:10:41.326
Gehienek ez dituzte beren ekonomiak
modu horretan zabaltzen.

00:10:41.360 --> 00:10:45.960
Baina baditugu erabil ditzakegun
beste aukera pragmatiko batzuk.

NOTE Paragraph

00:10:47.160 --> 00:10:49.090
Apirilean, Jordaniara joan nintzen

00:10:49.090 --> 00:10:51.680
garapenaren ekonomian aditua den Paul Collier-rekin,

00:10:52.400 --> 00:10:55.100
eta ideia bat izan genuen

00:10:55.100 --> 00:10:57.736
nazioarteko elkartearekin
eta gobernuarekin geundela,

00:10:57.760 --> 00:11:00.096
siriarrentzat lana sortzen duen ideia

00:11:00.120 --> 00:11:03.736
eta Jordaniako garapen estrategia nazionala
bermatzen duena.

00:11:03.760 --> 00:11:06.560
Gune ekonomiko bat sortzea da ideia,

00:11:07.080 --> 00:11:10.616
iheslarientzako enplegua
integra genezakeen gunea

00:11:10.640 --> 00:11:14.120
jordaniarren enpleguarekin batera.

00:11:14.840 --> 00:11:18.256
Eta Zaatari kanpalekutik
15 minutura soilik,

00:11:18.280 --> 00:11:20.416
83.000 iheslariren bizitokia,

00:11:20.440 --> 00:11:22.456
badago gune ekonomiko bat

00:11:22.480 --> 00:11:25.200
Hussein Bin Talal Errege
Garapen Gunea izenekoa.

00:11:25.920 --> 00:11:28.696
Gobernuak milioi bat dolar
baino gehiago gastatu ditu

00:11:28.720 --> 00:11:32.536
sare elektrikora
eta errepide sarera konektatzeko

00:11:32.560 --> 00:11:34.176
baina bi gauza falta zaizkio:

00:11:34.200 --> 00:11:36.936
eskulana eta barne inbertsioa.

00:11:36.960 --> 00:11:39.856
Eta iheslariek bertan lan egin balezakete,

00:11:39.880 --> 00:11:41.696
kanpalekuetan trabatuta egon ordez,

00:11:41.720 --> 00:11:45.736
familiak mantentzeko eta
lanbide teknikak hobetzeko gai balira

00:11:45.760 --> 00:11:47.200
Siriara bueltatu aurretik?

00:11:47.840 --> 00:11:50.136
Igarri genuen Jordaniari
onura egingo ziola,

00:11:50.160 --> 00:11:52.936
garapen estrategiak
aldaketa eskatzen baitu

00:11:52.960 --> 00:11:55.776
diru sarrera ertaineko herrialde izatetik
ekoizle izatera.

00:11:55.800 --> 00:11:57.820
Iheslarientzat onuragarria izan liteke,

00:11:57.820 --> 00:12:01.896
eta Siria berreraikitzea lagundu lezake
gatazkaren ondoren,

00:12:01.920 --> 00:12:04.696
iheslariei formatzen laguntzea

00:12:04.720 --> 00:12:08.280
noizbait Siria berreraikitzeko modu onena
dela onartuz.

NOTE Paragraph

00:12:08.760 --> 00:12:11.816
Foreign Affairs aldizkarian
argitaratu genuen ideia.

00:12:11.840 --> 00:12:14.056
Abdullah erregeak kontuan hartu du.

00:12:14.080 --> 00:12:17.056
Londreseko Siriari buruzko konferentzian
iragarri zen duela bi aste,

00:12:17.080 --> 00:12:19.680
eta udan proba bat jarriko dute martxan.

NOTE Paragraph

00:12:20.120 --> 00:12:23.720
(Txaloak)

NOTE Paragraph

00:12:25.120 --> 00:12:27.816
Aurkeztu nahi dizuedan hirugarren ideia

00:12:27.840 --> 00:12:31.456
estatu-iheslari arteko
«lehentasunezko lotura // batasuna» da

00:12:31.480 --> 00:12:33.720
emaitza pozgarriak lortzeko,

00:12:33.720 --> 00:12:37.520
Angela Merkel eta siriar iheslari honen
argazkian bezala.

00:12:38.440 --> 00:12:42.440
Nekez galdetzen diegu iheslariei
zer nahi duten, nora joan nahi duten,

00:12:42.960 --> 00:12:44.816
baina egin dezakegula uste dut

00:12:44.840 --> 00:12:46.920
eta guztion egoera ekonomikoa hobetu.

00:12:47.640 --> 00:12:51.776
Alvin Roth ekonomialariak
«bat datozen merkatuen» ideia garatu du,

00:12:51.800 --> 00:12:57.040
non alderdien lehentasunek
azken lotura irudikatzen duten.

00:12:57.720 --> 00:13:00.776
Nire lankide
Will Jones eta Alex Teytelboym-ek

00:13:00.800 --> 00:13:04.936
ideia hori iheslariengan
nola ezar litekeen aztertu dute,

00:13:04.960 --> 00:13:08.496
iheslariei eskatzeko
nahiago dituzten helmugak sailka ditzaten,

00:13:08.520 --> 00:13:12.296
eta baita estatuek nahi dituzten
iheslari motak sailka ditzaten

00:13:12.320 --> 00:13:15.136
trebetasunei edo hizkuntzari dagokionez

00:13:15.160 --> 00:13:16.856
eta elkar daitezen ahalbidetzea.

00:13:16.880 --> 00:13:18.976
Aurrekontuak finkatu behar dira, jakina,

00:13:19.000 --> 00:13:22.256
aniztasuna eta sentikortasuna bezalako
arloetan,

00:13:22.280 --> 00:13:25.816
baina bat etortzeko aukerak handitzeko
modu bat da.

00:13:25.840 --> 00:13:28.336
Bat etortzearen ideia
arrakastaz erabili da

00:13:28.360 --> 00:13:33.496
ikasleak unibertsitateekin
lotzeko, adibidez,

00:13:33.520 --> 00:13:36.016
edo giltzurrun emaileak pazienteekin,

00:13:36.040 --> 00:13:40.176
eta zita webguneetako
algoritmoen oinarria da.

00:13:40.200 --> 00:13:43.296
Zergatik ez dugu erabiltzen
iheslariei aukera gehiago emateko?

NOTE Paragraph

00:13:43.320 --> 00:13:45.368
Nazio-mailan ere erabil liteke,

00:13:45.392 --> 00:13:47.376
izan ere, gainditu beharreko
auzietako bat

00:13:47.400 --> 00:13:51.136
tokian tokiko herritarrek
iheslariak onartzea da.

00:13:51.160 --> 00:13:53.616
Eta momentuz,
nire herrialdean esaterako,

00:13:53.640 --> 00:13:57.816
ingeniariak landara bidali ohi ditugu
eta nekazariak hirietara,

00:13:57.840 --> 00:13:59.696
eta horrek ez du inolako zentzurik.

00:13:59.720 --> 00:14:04.296
Bat datozen merkatuei esker
lehentasun horiek batu ahalko lirateke

00:14:04.320 --> 00:14:08.256
eta helmuga-herrialdeko beharrak
eta eskaerak entzun

00:14:08.280 --> 00:14:10.120
iheslarienekin batera.

NOTE Paragraph

00:14:10.840 --> 00:14:14.560
Aurkeztu nahi dizuedan laugarren ideia
«bisa humanitarioak» dira.

00:14:15.240 --> 00:14:17.936
Europan ikusi dugun hondamendiaren
zati handi bat

00:14:17.960 --> 00:14:19.960
guztiz ekidin zitekeen.

00:14:20.400 --> 00:14:24.496
Europako asilo-politikaren
oinarrizko kontraesan batek eragiten du.

00:14:25.920 --> 00:14:28.416
Europan asiloa eskatzeko

00:14:28.440 --> 00:14:33.456
berez iritsi behar duzu,
bidaia arriskutsu batean abiatuta

00:14:33.480 --> 00:14:34.680
(lehen deskribatu ditudanak).

00:14:35.520 --> 00:14:40.256
Baina zergatik egin horrelako bidaiak
hegaldi merkeen

00:14:40.280 --> 00:14:42.696
eta ahalmen kontsular modernoen aroan?

00:14:42.720 --> 00:14:45.056
Ez dira inolaz ere beharrezkoak

00:14:45.080 --> 00:14:48.856
eta, aurreko urtean, 3.000 pertsonatik gora
hil ziren horien erruz

00:14:48.880 --> 00:14:52.360
Europako mugetan eta Europan bertan.

NOTE Paragraph

00:14:53.360 --> 00:14:54.976
Iheslariei utziko bagenie

00:14:55.000 --> 00:14:57.776
zuzenean bidaiatzea
eta Europan asiloa eskatzea,

00:14:57.800 --> 00:14:59.096
hori guztia ekidingo genuke

00:14:59.120 --> 00:15:00.656
eta badago hori lortzeko modua

00:15:00.680 --> 00:15:02.976
«bisa humanitario» izenekoei esker,

00:15:03.000 --> 00:15:06.536
enbaxadetan bildu daitezkeenak

00:15:06.560 --> 00:15:08.696
edo ondoko herrialdeko
kontsuletxe batean

00:15:08.720 --> 00:15:10.616
eta gero, beren bidaia ordaindu

00:15:10.640 --> 00:15:13.200
ferryz edo hegazkinez Europara iristeko.

00:15:14.000 --> 00:15:15.976
Mila euro inguru balio du

00:15:16.000 --> 00:15:19.416
trafikatzaile bat hartzea
Turkiatik Greziar irletaraino.

00:15:19.440 --> 00:15:24.896
200 euro balio du hegazkin merke bat hartzea
Bodrum-etik Frankfurtera.

00:15:24.920 --> 00:15:28.696
Iheslariei baimena emango bagenie,
abantaila handiak ekarriko lituzke.

00:15:28.720 --> 00:15:30.000
Biziak salbatuko lituzke,

00:15:30.760 --> 00:15:34.696
trafikatzaileen merkatua ahulduko luke

00:15:34.720 --> 00:15:38.056
eta deuseztatuko litzateke
Europatik antzematen den anabasa

00:15:38.080 --> 00:15:40.136
Greziar irlak bezalako tokietan.

00:15:40.160 --> 00:15:44.400
Politikak ez digu hori egiten uzten
konponbide arrazional baten beharrean.

NOTE Paragraph

00:15:44.880 --> 00:15:47.216
Eta aplikatu den ideia da.

00:15:47.240 --> 00:15:49.896
Brasilek ikuspuntu aitzindari bat izan du

00:15:49.920 --> 00:15:54.216
non 2.000 siriar baino gehiagok
bisa humanitario bana eskuratu,

00:15:54.240 --> 00:15:58.616
Brasilen sartu eta iheslari estatusa
aldarrikatu duten Brasilera iristean.

00:15:58.640 --> 00:16:01.536
Egitasmo horren baitan,
siriar bakoitzak

00:16:01.560 --> 00:16:05.520
iheslari estatusa jaso du
eta iheslari zintzotzat hartu dute.

NOTE Paragraph

00:16:06.160 --> 00:16:08.400
Aurrekari historiko bat ere badauka.

00:16:08.920 --> 00:16:12.256
1922 eta 1942 artean,

00:16:12.280 --> 00:16:16.056
Nansen pasaporte hauek
bidaiatzeko agiri moduan erabili ziren

00:16:16.080 --> 00:16:22.736
450.000 asiriar, turkiar eta txetxeniarrek
Europan zehar bidaia zezaten

00:16:22.736 --> 00:16:25.920
eta Europan iheslari estatusa
aldarrika zezaten.

00:16:26.520 --> 00:16:29.256
Eta Iheslarientzako Nazioarteko
Nansen Bulegoak

00:16:29.280 --> 00:16:31.136
Bakearen Nobel Saria jaso zuen

00:16:31.160 --> 00:16:34.120
estrategia bideragarria izateagatik.

NOTE Paragraph

00:16:35.000 --> 00:16:38.216
Aurkeztu dizkizuedan lau ideiak

00:16:38.240 --> 00:16:41.560
Amiraren aukera-sorta zabaltzeko
moduak dira.

00:16:41.920 --> 00:16:45.176
Horiei esker iheslarientzako aukera hobeak
lor ditzakegu

00:16:45.200 --> 00:16:49.586
azaldu dizkizuedan
oinarrizko hiru aukeretatik harago

00:16:50.280 --> 00:16:52.360
eta beste batzuk
egoera ekonomiko hobean utzi.

NOTE Paragraph

00:16:52.960 --> 00:16:56.336
Hitz batean, ikuspegi berria behar dugu,

00:16:56.360 --> 00:16:59.136
iheslarien aukerak zabalduko dituena,

00:16:59.160 --> 00:17:01.696
baina zama ez direla aitortzen duena.

00:17:01.720 --> 00:17:05.175
Iheslariak kostua izatea saihestu daiteke.

00:17:05.200 --> 00:17:08.455
Bai, giza-erantzukizuna dira,

00:17:08.480 --> 00:17:12.096
baina trebetasunak, talentua eta nahiak
dituzten gizakiak dira,

00:17:12.119 --> 00:17:14.800
ekarpenak egin ditzaketenak
-- aukera ematen badiegu.

NOTE Paragraph

00:17:16.520 --> 00:17:17.760
Mundu berrian

00:17:18.319 --> 00:17:20.576
migrazioa ez da desagertuko.

00:17:20.599 --> 00:17:23.576
Europan ikusi duguna
urte askotarako egongo da gurekin.

00:17:23.599 --> 00:17:25.415
Jendeak bidaiatzen jarraituko du,

00:17:25.440 --> 00:17:27.296
lekualdatuko dituzte

00:17:27.319 --> 00:17:30.816
eta hori moldatzeko bide arrazional
eta errealistak aurkitu behar ditugu

00:17:30.840 --> 00:17:33.856
-- laguntza humanitarioaren
logika zaharretan oinarritzen ez direnak,

00:17:33.880 --> 00:17:35.976
karitatearen logikan
oinarritzen ez direnak,

00:17:36.000 --> 00:17:41.026
baizik eta globalizazioak, merkatuek eta mugikortasunak
eskaintzen dituzten aukeretan eraikitakoak.

00:17:41.040 --> 00:17:44.456
Altxatzea eskatuko nizueke,
eta gure politikariak bultzatzea

00:17:44.480 --> 00:17:46.336
erronka honen aurrean esna daitezen.

NOTE Paragraph

00:17:46.360 --> 00:17:47.616
Eskerrik asko.

NOTE Paragraph

00:17:47.640 --> 00:17:56.524
(Txaloak)