[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:01.00,0:00:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Bugün sizinle
Dialogue: 0,0:00:03.00,0:00:05.00,Default,,0000,0000,0000,,sıradışı bir serüveni paylaşmak için buradayım,
Dialogue: 0,0:00:05.00,0:00:08.00,Default,,0000,0000,0000,,olağanüstü derecede tatmin edici bir serüven aslında...
Dialogue: 0,0:00:08.00,0:00:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Kara mayınlarını
Dialogue: 0,0:00:10.00,0:00:12.00,Default,,0000,0000,0000,,ve tüberkülozu tespit ederek
Dialogue: 0,0:00:12.00,0:00:14.00,Default,,0000,0000,0000,,insan hayatı kurtarmak için
Dialogue: 0,0:00:14.00,0:00:16.00,Default,,0000,0000,0000,,fareleri eğitmeye
Dialogue: 0,0:00:16.00,0:00:18.00,Default,,0000,0000,0000,,beni yönlendiren bir serüven.
Dialogue: 0,0:00:18.00,0:00:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Çocukken iki tutkum vardı.
Dialogue: 0,0:00:21.00,0:00:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Bunlardan biri kemirgenlerdi.
Dialogue: 0,0:00:24.00,0:00:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Her cins farem,
Dialogue: 0,0:00:26.00,0:00:28.00,Default,,0000,0000,0000,,fındık farem, hamsterım,
Dialogue: 0,0:00:28.00,0:00:30.00,Default,,0000,0000,0000,,çöl farem ve sincabım vardı.
Dialogue: 0,0:00:30.00,0:00:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Hangisini sorsanız, beslemişimdir ve pet-shoplara satmışımdır kesin.
Dialogue: 0,0:00:33.00,0:00:35.00,Default,,0000,0000,0000,,(Gülümsemeler)
Dialogue: 0,0:00:35.00,0:00:38.00,Default,,0000,0000,0000,,İkinci tutkum Afrika'ydı.
Dialogue: 0,0:00:38.00,0:00:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Çok-kültürlü bir ortamda yetiştim.
Dialogue: 0,0:00:40.00,0:00:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Evimizde Afrikalı öğrenciler vardı
Dialogue: 0,0:00:42.00,0:00:44.00,Default,,0000,0000,0000,,ve onların hikayelerini dinlerdim.
Dialogue: 0,0:00:44.00,0:00:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Bambaşka öyküler...
Dialogue: 0,0:00:46.00,0:00:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Teknik bilgi,
Dialogue: 0,0:00:49.00,0:00:51.00,Default,,0000,0000,0000,,mal ve hizmet konularında dışa bağımlılık,
Dialogue: 0,0:00:51.00,0:00:54.00,Default,,0000,0000,0000,,coşkun bir kültürel çeşitlilik...
Dialogue: 0,0:00:54.00,0:00:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Afrika benim için gerçekten büyüleyiciydi.
Dialogue: 0,0:00:56.00,0:00:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Sonra bir endüstri mühendisi oldum...
Dialogue: 0,0:00:58.00,0:01:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Ürün geliştirme mühendisi...
Dialogue: 0,0:01:00.00,0:01:03.00,Default,,0000,0000,0000,,ve özellikle verimli (mayın, hastalık vb.) tespit teknolojileri üzerine yoğunlaşmıştım.
Dialogue: 0,0:01:03.00,0:01:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Aslında gelişmekte olan ülkeler için
Dialogue: 0,0:01:05.00,0:01:08.00,Default,,0000,0000,0000,,en elverişli olan teknolojiler üzerine...
Dialogue: 0,0:01:08.00,0:01:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Çalışmaya endüstri alanında başlamıştım
Dialogue: 0,0:01:10.00,0:01:12.00,Default,,0000,0000,0000,,fakat sürekli bir şeyleri keşfederek
Dialogue: 0,0:01:12.00,0:01:15.00,Default,,0000,0000,0000,,ve ürüne dönüştürerek
Dialogue: 0,0:01:15.00,0:01:18.00,Default,,0000,0000,0000,,maddeci bir topluma
Dialogue: 0,0:01:18.00,0:01:20.00,Default,,0000,0000,0000,,katkı sağlamaktan pek de memnun değildim.
Dialogue: 0,0:01:20.00,0:01:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Dünyanın asıl sorununa odaklanabilmek için işimi bıraktım:
Dialogue: 0,0:01:22.00,0:01:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Kara Mayınları
Dialogue: 0,0:01:25.00,0:01:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Şu an 1995 senesiyle ilgili konuşuyoruz.
Dialogue: 0,0:01:28.00,0:01:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Prenses Diana, televizyonda, kara mayınlarının
Dialogue: 0,0:01:31.00,0:01:33.00,Default,,0000,0000,0000,,her tür gelişimin önünde
Dialogue: 0,0:01:33.00,0:01:36.00,Default,,0000,0000,0000,,somut bir engel olduğunu ilan ediyor ki bu çok doğru.
Dialogue: 0,0:01:36.00,0:01:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu cihazlar orada bulunduğu
Dialogue: 0,0:01:38.00,0:01:40.00,Default,,0000,0000,0000,,ya da böyle bir şüphe olduğu sürece
Dialogue: 0,0:01:40.00,0:01:42.00,Default,,0000,0000,0000,,bu topraklara gerçek manada ulaşamazsınız.
Dialogue: 0,0:01:42.00,0:01:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Aslında üretim için gerekli oldukları
Dialogue: 0,0:01:44.00,0:01:47.00,Default,,0000,0000,0000,,"sürdürülebilir ortamlar"da
Dialogue: 0,0:01:47.00,0:01:49.00,Default,,0000,0000,0000,,kullanılmak üzere yeni dedektörler için
Dialogue: 0,0:01:49.00,0:01:51.00,Default,,0000,0000,0000,,dünya çapında bir talep vardı.
Dialogue: 0,0:01:51.00,0:01:53.00,Default,,0000,0000,0000,,tabi özellikle "Gelişmekte Olan Ülkeler"de.
Dialogue: 0,0:01:53.00,0:01:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Biz de fareleri seçtik.
Dialogue: 0,0:01:55.00,0:01:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Neden fareleri tercih edersiniz?
Dialogue: 0,0:01:57.00,0:01:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Zaten haşere oldukları için mi?
Dialogue: 0,0:01:59.00,0:02:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Bilakis fareler,
Dialogue: 0,0:02:01.00,0:02:03.00,Default,,0000,0000,0000,,çoğu insanın düşündüğünün tam aksine
Dialogue: 0,0:02:03.00,0:02:07.00,Default,,0000,0000,0000,,çok sosyal yaratıklardır.
Dialogue: 0,0:02:07.00,0:02:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve aslında... şu an gördüğünüz bizim ürünümüz.
Dialogue: 0,0:02:10.00,0:02:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Oralarda bir yerde gizlenmiş bir hedef var.
Dialogue: 0,0:02:12.00,0:02:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Önünde tuttuğu faresini
Dialogue: 0,0:02:14.00,0:02:16.00,Default,,0000,0000,0000,,sağa sola yönlendiren
Dialogue: 0,0:02:16.00,0:02:18.00,Default,,0000,0000,0000,,eğitimli bir Afrikalı operatör görüyorsunuz.
Dialogue: 0,0:02:18.00,0:02:20.00,Default,,0000,0000,0000,,İşte hayvan bir mayın buluyor.
Dialogue: 0,0:02:20.00,0:02:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Toprağı eşeliyor
Dialogue: 0,0:02:22.00,0:02:25.00,Default,,0000,0000,0000,,ve yiyecekle ödüllendirilmek için geri geliyor.
Dialogue: 0,0:02:25.00,0:02:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Çok basit.
Dialogue: 0,0:02:27.00,0:02:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu tip ortamda kolayca sürdürülebilir.
Dialogue: 0,0:02:30.00,0:02:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi de hayvanımız ödülünü alıyor.
Dialogue: 0,0:02:33.00,0:02:35.00,Default,,0000,0000,0000,,İşte bu şekilde işliyor.
Dialogue: 0,0:02:35.00,0:02:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Çok çok basit.
Dialogue: 0,0:02:37.00,0:02:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Peki neden fareleri kullanırsınız?
Dialogue: 0,0:02:39.00,0:02:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Fareler, geçen yüzyılın ortalarından beri
Dialogue: 0,0:02:41.00,0:02:44.00,Default,,0000,0000,0000,,her türlü deneyde kullanılmıştır.
Dialogue: 0,0:02:44.00,0:02:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Fareler, diğer memeli türlerinin
Dialogue: 0,0:02:47.00,0:02:49.00,Default,,0000,0000,0000,,herhangi birinden daha fazla
Dialogue: 0,0:02:49.00,0:02:51.00,Default,,0000,0000,0000,,olfaksiyon (koku duyusu) genine sahiptir.
Dialogue: 0,0:02:51.00,0:02:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Kokulara karşı aşırı derecede duyarlıdırlar.
Dialogue: 0,0:02:54.00,0:02:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Üstelik bir de bütün bu kokuları tanımlayıp
Dialogue: 0,0:02:57.00,0:03:00.00,Default,,0000,0000,0000,,bunlar hakkında iletişim kurabilme özellikleri vardır.
Dialogue: 0,0:03:00.00,0:03:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Farelerle nasıl iletişim kuruyoruz?
Dialogue: 0,0:03:02.00,0:03:05.00,Default,,0000,0000,0000,,'Farece' konuşmuyoruz tabi ki.
Dialogue: 0,0:03:05.00,0:03:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Bunun yerine bir mandalımız var.
Dialogue: 0,0:03:07.00,0:03:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Hayvan eğitimlerinde standart bir yöntem
Dialogue: 0,0:03:09.00,0:03:11.00,Default,,0000,0000,0000,,ki onu şurada görüyorsunuz.
Dialogue: 0,0:03:11.00,0:03:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Mandal, belirli davranışları pekiştirmek için
Dialogue: 0,0:03:14.00,0:03:17.00,Default,,0000,0000,0000,,kullanacağınız özel bir ses çıkartır.
Dialogue: 0,0:03:17.00,0:03:20.00,Default,,0000,0000,0000,,İlk önce 'klik' sesiyle bir tür yiyecek ödülünü ilişkilendiririz.
Dialogue: 0,0:03:20.00,0:03:23.00,Default,,0000,0000,0000,,ki bu ödül şırınga içerisine konmuş muz ve fıstık ezmesidir.
Dialogue: 0,0:03:24.00,0:03:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Bir kere hayvan 'klik' - yiyecek olayını farkedince
Dialogue: 0,0:03:26.00,0:03:28.00,Default,,0000,0000,0000,,'klik' - yiyecek, 'klik' - yiyecek
Dialogue: 0,0:03:28.00,0:03:30.00,Default,,0000,0000,0000,,"öyleyse 'klik' yiyecek demektir" i anladığında
Dialogue: 0,0:03:30.00,0:03:32.00,Default,,0000,0000,0000,,onu, tek delikli bir kafese alırız
Dialogue: 0,0:03:32.00,0:03:34.00,Default,,0000,0000,0000,,ve aslında hayvan,
Dialogue: 0,0:03:34.00,0:03:36.00,Default,,0000,0000,0000,,altına bir 'hedef koku' nun yerleştirildiği
Dialogue: 0,0:03:36.00,0:03:38.00,Default,,0000,0000,0000,,bu deliğe burnunu sokmayı ve
Dialogue: 0,0:03:38.00,0:03:40.00,Default,,0000,0000,0000,,bunu 5 saniye sürdürmeyi öğrenir.
Dialogue: 0,0:03:40.00,0:03:42.00,Default,,0000,0000,0000,,5 saniye bir fare için uzun bir süredir.
Dialogue: 0,0:03:42.00,0:03:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Hayvan bunu yapmayı öğrenince işi biraz daha zorlaştırırız.
Dialogue: 0,0:03:45.00,0:03:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Hedef kokuyu, birden fazla deliği olan
Dialogue: 0,0:03:48.00,0:03:51.00,Default,,0000,0000,0000,,bir kafeste tespit etmeyi öğrenir.
Dialogue: 0,0:03:51.00,0:03:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Sonra hayvan
Dialogue: 0,0:03:53.00,0:03:55.00,Default,,0000,0000,0000,,açık havada tasmayla dolaşmayı
Dialogue: 0,0:03:55.00,0:03:57.00,Default,,0000,0000,0000,,ve hedef saptamayı öğrenir.
Dialogue: 0,0:03:57.00,0:04:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Bir sonraki aşamada hayvan,
Dialogue: 0,0:04:00.00,0:04:02.00,Default,,0000,0000,0000,,gerçek mayın tarlalarında gerçek mayınları bulmayı öğrenir.
Dialogue: 0,0:04:02.00,0:04:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Uluslararası, mayına karşı eylem standartlarına
Dialogue: 0,0:04:05.00,0:04:07.00,Default,,0000,0000,0000,,uygun şekilde test edilir ve onaylanırlar.
Dialogue: 0,0:04:07.00,0:04:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Tıpkı köpeklerin geçmek zorunda olduğu testler gibi.
Dialogue: 0,0:04:10.00,0:04:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu test 400m² alanı kapsar.
Dialogue: 0,0:04:12.00,0:04:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu alanda rastgele döşenmiş
Dialogue: 0,0:04:15.00,0:04:17.00,Default,,0000,0000,0000,,pek çok mayın vardır.
Dialogue: 0,0:04:17.00,0:04:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Eğitimciler ve fareleri
Dialogue: 0,0:04:20.00,0:04:23.00,Default,,0000,0000,0000,,bütün hedefleri bulmak zorundadırlar.
Dialogue: 0,0:04:24.00,0:04:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Eğer hayvan bunu başarırsa
Dialogue: 0,0:04:27.00,0:04:29.00,Default,,0000,0000,0000,,gerçek sahalarda işlevsel olduğuna dair
Dialogue: 0,0:04:29.00,0:04:31.00,Default,,0000,0000,0000,,onaylanıp lisans alır.
Dialogue: 0,0:04:31.00,0:04:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Aynen köpeklere uygulandığı gibi.
Dialogue: 0,0:04:33.00,0:04:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Belki ufak bir farkla:
Dialogue: 0,0:04:35.00,0:04:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Fareleri, mayın bulan köpeklere göre
Dialogue: 0,0:04:38.00,0:04:40.00,Default,,0000,0000,0000,,1/5 masrafla eğitebiliriz.
Dialogue: 0,0:04:40.00,0:04:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Burada da Mozambik'teki ekibimiz var.
Dialogue: 0,0:04:42.00,0:04:44.00,Default,,0000,0000,0000,,İçlerinden biri Mozambikli kardeşlerine
Dialogue: 0,0:04:44.00,0:04:46.00,Default,,0000,0000,0000,,gerekli becerileri öğreten
Dialogue: 0,0:04:46.00,0:04:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Tanzanyalı bir eğitmen.
Dialogue: 0,0:04:48.00,0:04:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu insanların gözlerindeki gururu bir görmelisiniz.
Dialogue: 0,0:04:51.00,0:04:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü yabancıların yardımına
Dialogue: 0,0:04:53.00,0:04:55.00,Default,,0000,0000,0000,,duydukları bağımlılıklarını azaltan
Dialogue: 0,0:04:55.00,0:04:57.00,Default,,0000,0000,0000,,bir becerileri var.
Dialogue: 0,0:04:57.00,0:05:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Dahası bu ekip...
Dialogue: 0,0:05:00.00,0:05:03.00,Default,,0000,0000,0000,,tabii ki, ağır makineler ve kontrol amaçlı
Dialogue: 0,0:05:03.00,0:05:06.00,Default,,0000,0000,0000,,el dedektörlerine de ihtiyacınız var.
Dialogue: 0,0:05:06.00,0:05:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Fakat fare yeteneğine yapılan bu ufak yatırımla
Dialogue: 0,0:05:09.00,0:05:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Mozambik'te, m² başına düşen maliyeti
Dialogue: 0,0:05:12.00,0:05:15.00,Default,,0000,0000,0000,,şimdiki normal fiyat olan
Dialogue: 0,0:05:15.00,0:05:17.00,Default,,0000,0000,0000,,m² başına 2 doların
Dialogue: 0,0:05:17.00,0:05:19.00,Default,,0000,0000,0000,,%60'a varan oranlarda altına inebileceğimizi gösterdik.
Dialogue: 0,0:05:19.00,0:05:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Biz bu işi 1.18 dolara yapıyoruz
Dialogue: 0,0:05:21.00,0:05:23.00,Default,,0000,0000,0000,,ve bu fiyatı daha da aşağı çekebiliriz.
Dialogue: 0,0:05:23.00,0:05:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Hesap meselesi...
Dialogue: 0,0:05:25.00,0:05:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Eğer daha fazla fare istihdam edersek
Dialogue: 0,0:05:27.00,0:05:29.00,Default,,0000,0000,0000,,sonucu daha da iyi hale getirebiliriz.
Dialogue: 0,0:05:29.00,0:05:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Mozambik'te bir tanıtım alanımız var.
Dialogue: 0,0:05:32.00,0:05:35.00,Default,,0000,0000,0000,,11 Afrika hükümeti
Dialogue: 0,0:05:35.00,0:05:38.00,Default,,0000,0000,0000,,bu teknolojiyi kullanarak
Dialogue: 0,0:05:38.00,0:05:40.00,Default,,0000,0000,0000,,daha az bağımlı hale gelebileceklerini gördüler.
Dialogue: 0,0:05:40.00,0:05:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Great Lakes Bölgesi'nde
Dialogue: 0,0:05:42.00,0:05:45.00,Default,,0000,0000,0000,,barış anlaşması imzaladılar
Dialogue: 0,0:05:45.00,0:05:48.00,Default,,0000,0000,0000,,ve 'kahraman fareleri'
Dialogue: 0,0:05:48.00,0:05:51.00,Default,,0000,0000,0000,,ortak sınırları kara mayınlarından temizlemek için uygun buldular.
Dialogue: 0,0:05:51.00,0:05:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Fakat size bambaşka bir problem daha sunmama izin verin.
Dialogue: 0,0:05:54.00,0:05:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Geçen sene mayına basan
Dialogue: 0,0:05:56.00,0:05:58.00,Default,,0000,0000,0000,,6000 civarında insan vardı
Dialogue: 0,0:05:58.00,0:06:00.00,Default,,0000,0000,0000,,fakat yine geçen sene
Dialogue: 0,0:06:00.00,0:06:02.00,Default,,0000,0000,0000,,dünya çapında yaklaşık 1.9 milyon insan
Dialogue: 0,0:06:02.00,0:06:05.00,Default,,0000,0000,0000,,bir numaralı enfeksiyon sebebi olan tüberkülozdan öldü.
Dialogue: 0,0:06:06.00,0:06:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Özellikle, T.B. (tüberküloz) ve HIV arasında
Dialogue: 0,0:06:08.00,0:06:11.00,Default,,0000,0000,0000,,sıkı bir bağın bulunduğu Afrika'da
Dialogue: 0,0:06:11.00,0:06:15.00,Default,,0000,0000,0000,,çok yaygın bir problem var.
Dialogue: 0,0:06:16.00,0:06:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Standart bir WHO (Dünya Sağlık Örgütü) prosedürü olan
Dialogue: 0,0:06:19.00,0:06:22.00,Default,,0000,0000,0000,,mikroskopinin güvenirliği %40'tan ancak %60'a ulaşabildi.
Dialogue: 0,0:06:23.00,0:06:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Tanzanya'da - rakamlar yanılmaz -
Dialogue: 0,0:06:26.00,0:06:29.00,Default,,0000,0000,0000,,T.B. hastalarının %45'ine
Dialogue: 0,0:06:29.00,0:06:32.00,Default,,0000,0000,0000,,ölmeden önce T.B. teşhisi konabiliyor.
Dialogue: 0,0:06:33.00,0:06:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu da demektir ki eğer T.B. hastasıysanız
Dialogue: 0,0:06:36.00,0:06:38.00,Default,,0000,0000,0000,,teşhis konulmama şansınız çok yüksektir.
Dialogue: 0,0:06:38.00,0:06:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Bunun yerine ikincil T.B. enfeksiyonundan ölüp gidersiniz.
Dialogue: 0,0:06:45.00,0:06:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Halbuki
Dialogue: 0,0:06:47.00,0:06:49.00,Default,,0000,0000,0000,,erken farkedilip erken teşhis konulsa
Dialogue: 0,0:06:49.00,0:06:51.00,Default,,0000,0000,0000,,tedaviniz başlayabilir.
Dialogue: 0,0:06:51.00,0:06:54.00,Default,,0000,0000,0000,,HIV-pozitifseniz dahi mantıklı olan budur.
Dialogue: 0,0:06:54.00,0:06:56.00,Default,,0000,0000,0000,,HIV-pozitifseniz dahi
Dialogue: 0,0:06:56.00,0:06:59.00,Default,,0000,0000,0000,,T.B.'den kurtulabilirseniz.
Dialogue: 0,0:06:59.00,0:07:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Ortak dilimiz Felemankçe'de
Dialogue: 0,0:07:02.00,0:07:04.00,Default,,0000,0000,0000,,T.B. yerine
Dialogue: 0,0:07:04.00,0:07:06.00,Default,,0000,0000,0000,,'tering' kullanılır ki
Dialogue: 0,0:07:06.00,0:07:08.00,Default,,0000,0000,0000,,etimolojik açıdan
Dialogue: 0,0:07:08.00,0:07:11.00,Default,,0000,0000,0000,,katran kokusuna atıfta bulunur.
Dialogue: 0,0:07:11.00,0:07:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Zaten eski Çinliler ve
Dialogue: 0,0:07:13.00,0:07:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Yunanlı Hipokrat,
Dialogue: 0,0:07:16.00,0:07:18.00,Default,,0000,0000,0000,,T.B.'nin
Dialogue: 0,0:07:18.00,0:07:21.00,Default,,0000,0000,0000,,hastadan yayılan
Dialogue: 0,0:07:21.00,0:07:23.00,Default,,0000,0000,0000,,'uçucu gazlar'a dayanarak
Dialogue: 0,0:07:23.00,0:07:26.00,Default,,0000,0000,0000,,teşhis edilebileceğini belgelemişlerdir.
Dialogue: 0,0:07:26.00,0:07:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve bizim yaptığımız da hastanelerden
Dialogue: 0,0:07:28.00,0:07:30.00,Default,,0000,0000,0000,,yalnızca test amaçlı
Dialogue: 0,0:07:30.00,0:07:32.00,Default,,0000,0000,0000,,bazı numuneler toplayıp
Dialogue: 0,0:07:32.00,0:07:35.00,Default,,0000,0000,0000,,fareleri bunlarla eğitmekti.
Dialogue: 0,0:07:35.00,0:07:37.00,Default,,0000,0000,0000,,İşe yarayıp yaramayacağını görmek için...
Dialogue: 0,0:07:37.00,0:07:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve şaşırtıcı bir şekilde
Dialogue: 0,0:07:39.00,0:07:41.00,Default,,0000,0000,0000,,birkaç fareyi üst üste kullanarak
Dialogue: 0,0:07:41.00,0:07:43.00,Default,,0000,0000,0000,,%89 duyarlılığa
Dialogue: 0,0:07:43.00,0:07:45.00,Default,,0000,0000,0000,,ve %86 özgüllüğe ulaşabiliyoruz.
Dialogue: 0,0:07:45.00,0:07:47.00,Default,,0000,0000,0000,,İşte şu şekilde çalışıyor.
Dialogue: 0,0:07:48.00,0:07:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve bu gerçekten genetik bir teknoloji.
Dialogue: 0,0:07:51.00,0:07:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Şu an patlayıcılar ve tüberküloz hakkında konuşuyoruz
Dialogue: 0,0:07:54.00,0:07:56.00,Default,,0000,0000,0000,,fakat inanabiliyor musunuz
Dialogue: 0,0:07:56.00,0:07:58.00,Default,,0000,0000,0000,,aslında oraya herhangi bir şey koyabilirsiniz.
Dialogue: 0,0:07:58.00,0:08:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Peki nasıl işliyor?
Dialogue: 0,0:08:00.00,0:08:02.00,Default,,0000,0000,0000,,10 numunelik bir çekmeceniz var.
Dialogue: 0,0:08:02.00,0:08:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu 10 numuneyi aynı anda kafese yerleştiriyorsunuz.
Dialogue: 0,0:08:05.00,0:08:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Bir hayvanın gerekli kokuyu ayırt edebilmesi için
Dialogue: 0,0:08:07.00,0:08:10.00,Default,,0000,0000,0000,,saniyenin yalnızca 1/200'i yeterlidir, bu yüzden çok hızlı hareket eder.
Dialogue: 0,0:08:10.00,0:08:13.00,Default,,0000,0000,0000,,İşte şimdiden üçüncü numuneye geldi.
Dialogue: 0,0:08:13.00,0:08:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu pozitif bir numune.
Dialogue: 0,0:08:17.00,0:08:20.00,Default,,0000,0000,0000,,'Klik' sesini duyuyor ve yiyecek ödülünü almak için geliyor.
Dialogue: 0,0:08:22.00,0:08:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve böyle çok hızlı bir şekilde
Dialogue: 0,0:08:24.00,0:08:27.00,Default,,0000,0000,0000,,hangi hastaların pozitif
Dialogue: 0,0:08:27.00,0:08:29.00,Default,,0000,0000,0000,,hangilerinin negatif olduğuyla ilgili
Dialogue: 0,0:08:29.00,0:08:32.00,Default,,0000,0000,0000,,ikinci bir fikrimiz oluyor.
Dialogue: 0,0:08:32.00,0:08:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Bir kıyaslama yaparsak
Dialogue: 0,0:08:34.00,0:08:36.00,Default,,0000,0000,0000,,bir laborant günde
Dialogue: 0,0:08:36.00,0:08:38.00,Default,,0000,0000,0000,,40 numune inceleyebilirken
Dialogue: 0,0:08:38.00,0:08:40.00,Default,,0000,0000,0000,,bir fare
Dialogue: 0,0:08:40.00,0:08:42.00,Default,,0000,0000,0000,,aynı miktarda numuneyi
Dialogue: 0,0:08:42.00,0:08:44.00,Default,,0000,0000,0000,,sadece 7 dakikada inceleyebilir.
Dialogue: 0,0:08:44.00,0:08:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Bunun gibi bir kafes...
Dialogue: 0,0:08:46.00,0:08:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Alkış
Dialogue: 0,0:08:51.00,0:08:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Fareleriniz olması şartıyla bunun gibi bir kafes...
Dialogue: 0,0:08:54.00,0:08:56.00,Default,,0000,0000,0000,,ve şu an bizim
Dialogue: 0,0:08:56.00,0:08:58.00,Default,,0000,0000,0000,,25 tüberküloz faremiz var.
Dialogue: 0,0:08:58.00,0:09:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Bunun gibi bir kafes bütün gün işlediğinde
Dialogue: 0,0:09:01.00,0:09:04.00,Default,,0000,0000,0000,,1,680 numune inceleyebilir.
Dialogue: 0,0:09:06.00,0:09:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Yapılabilecek potansiyel uygulamaları düşünebiliyor musunuz?
Dialogue: 0,0:09:09.00,0:09:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Topraktaki atıkların
Dialogue: 0,0:09:11.00,0:09:13.00,Default,,0000,0000,0000,,tespiti,
Dialogue: 0,0:09:13.00,0:09:15.00,Default,,0000,0000,0000,,gümrük uygulamaları,
Dialogue: 0,0:09:15.00,0:09:18.00,Default,,0000,0000,0000,,konteynerlarda kaçak malların tespiti, vesaire.
Dialogue: 0,0:09:19.00,0:09:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Fakat şimdilik tüberkülozla ilgilenelim.
Dialogue: 0,0:09:21.00,0:09:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Kısaca değinmek istiyorum.
Dialogue: 0,0:09:23.00,0:09:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Mavi çubuklar
Dialogue: 0,0:09:25.00,0:09:27.00,Default,,0000,0000,0000,,yalnızca Dar es Salaam'daki
Dialogue: 0,0:09:27.00,0:09:30.00,Default,,0000,0000,0000,,5 klinikte 500,000 insana uygulanan
Dialogue: 0,0:09:30.00,0:09:32.00,Default,,0000,0000,0000,,mikroskopi skorlarıdır ki
Dialogue: 0,0:09:32.00,0:09:35.00,Default,,0000,0000,0000,,ki bunlardan 15.000'i daha önce test yaptırmış.
Dialogue: 0,0:09:35.00,0:09:38.00,Default,,0000,0000,0000,,1,800 hastanın mikroskopileri.
Dialogue: 0,0:09:38.00,0:09:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve sadece numuneleri farelere bir kez daha göstererek
Dialogue: 0,0:09:42.00,0:09:45.00,Default,,0000,0000,0000,,ve tekrar mikroskopi sonuçlarına dönerek
Dialogue: 0,0:09:45.00,0:09:47.00,Default,,0000,0000,0000,,vaka tespit oranını
Dialogue: 0,0:09:47.00,0:09:49.00,Default,,0000,0000,0000,,%30'un üzerinde arttırmayı başardık.
Dialogue: 0,0:09:49.00,0:09:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Geçen yıl boyunca
Dialogue: 0,0:09:51.00,0:09:53.00,Default,,0000,0000,0000,,-hangi zaman aralıklarına baktığınıza bağlı olarak-
Dialogue: 0,0:09:53.00,0:09:55.00,Default,,0000,0000,0000,,sürekli bir şekilde
Dialogue: 0,0:09:55.00,0:09:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Dar es Salaam'daki 5 hastanede
Dialogue: 0,0:09:57.00,0:09:59.00,Default,,0000,0000,0000,,vaka tespit oranlarında
Dialogue: 0,0:09:59.00,0:10:02.00,Default,,0000,0000,0000,,%30-40 artış elde ettik.
Dialogue: 0,0:10:02.00,0:10:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu gerçekten kayda değer bir gelişme,
Dialogue: 0,0:10:04.00,0:10:06.00,Default,,0000,0000,0000,,mikroskopide gözden kaçan bir hastanın
Dialogue: 0,0:10:06.00,0:10:08.00,Default,,0000,0000,0000,,15'e yakın insana hastalık bulaştırdığını düşününce...
Dialogue: 0,0:10:08.00,0:10:10.00,Default,,0000,0000,0000,,her yıl.. sağlıklı insanlara...
Dialogue: 0,0:10:10.00,0:10:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Emin olabilirsiniz
Dialogue: 0,0:10:12.00,0:10:14.00,Default,,0000,0000,0000,,çok sayıda hayat kurtardık.
Dialogue: 0,0:10:14.00,0:10:17.00,Default,,0000,0000,0000,,En azından 'kahraman farelerimiz' pek çok hayat kurtardı.
Dialogue: 0,0:10:17.00,0:10:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Şu an bir sonraki aşamamız
Dialogue: 0,0:10:19.00,0:10:21.00,Default,,0000,0000,0000,,bu teknolojiyi standartlaştırmaktır.
Dialogue: 0,0:10:21.00,0:10:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Yapılması gereken basit şeyler var...
Dialogue: 0,0:10:23.00,0:10:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Örneğin hayvanın burnunu 5sn sokmak zorunda olduğu
Dialogue: 0,0:10:27.00,0:10:29.00,Default,,0000,0000,0000,,koklama deliğinde ufak bir lazerimiz var...
Dialogue: 0,0:10:29.00,0:10:31.00,Default,,0000,0000,0000,,ki bu işlemi standart hale geitirebilelim.
Dialogue: 0,0:10:31.00,0:10:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Ayrıca dışkılamayı ve
Dialogue: 0,0:10:33.00,0:10:35.00,Default,,0000,0000,0000,,yiyecek ödüllerini standartlaştırmak...
Dialogue: 0,0:10:35.00,0:10:37.00,Default,,0000,0000,0000,,ve bu işlemi daha fazla insana ulaşacak şekilde
Dialogue: 0,0:10:37.00,0:10:40.00,Default,,0000,0000,0000,,daha büyük ölçeklerde tekrarlamak için
Dialogue: 0,0:10:40.00,0:10:43.00,Default,,0000,0000,0000,,yarı otomatik hale getirmeliyiz.
Dialogue: 0,0:10:43.00,0:10:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Sözü bağlamak gerekirse, başka uygulamalar da ufukta görülüyor.
Dialogue: 0,0:10:46.00,0:10:48.00,Default,,0000,0000,0000,,İşte 'kameraman fare'mizin ilk
Dialogue: 0,0:10:48.00,0:10:50.00,Default,,0000,0000,0000,,prototipi...
Dialogue: 0,0:10:50.00,0:10:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Deprem gibi afetlerden sonra
Dialogue: 0,0:10:52.00,0:10:54.00,Default,,0000,0000,0000,,enkazın içine girip kurbanların yerini
Dialogue: 0,0:10:54.00,0:10:56.00,Default,,0000,0000,0000,,tespit edecek
Dialogue: 0,0:10:56.00,0:10:58.00,Default,,0000,0000,0000,,kameralı sırt çantasıyla bir fare...
Dialogue: 0,0:10:58.00,0:11:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Şimdilik sadece prototip aşamasında.
Dialogue: 0,0:11:00.00,0:11:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Şu anda bununla ilgili işleyen bir sistemimiz yok.
Dialogue: 0,0:11:03.00,0:11:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Sonuç olarak şunu söylemek istiyorum:
Dialogue: 0,0:11:06.00,0:11:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu projelerin tamamen farelerle ilgili olduğunu düşünebilirsiniz
Dialogue: 0,0:11:08.00,0:11:10.00,Default,,0000,0000,0000,,fakat eninde sonunda insanlarla ilgili.
Dialogue: 0,0:11:10.00,0:11:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Zor, pahalı ve tehlikeli
Dialogue: 0,0:11:12.00,0:11:15.00,Default,,0000,0000,0000,,tespit görevlerini halletmek için
Dialogue: 0,0:11:15.00,0:11:18.00,Default,,0000,0000,0000,,zayıf düşmüş toplumları donatma
Dialogue: 0,0:11:18.00,0:11:21.00,Default,,0000,0000,0000,,ve bunu etrafta bolca bulunan
Dialogue: 0,0:11:21.00,0:11:23.00,Default,,0000,0000,0000,,yerel bir kaynakla yapmakla ilgili.
Dialogue: 0,0:11:23.00,0:11:26.00,Default,,0000,0000,0000,,İşte size ister çevresel, ister teknolojik,
Dialogue: 0,0:11:26.00,0:11:29.00,Default,,0000,0000,0000,,ister hayvani ya da ister insani olsun
Dialogue: 0,0:11:29.00,0:11:32.00,Default,,0000,0000,0000,,etrafınızdaki kaynaklarla ilgili algınızı zorlayacak
Dialogue: 0,0:11:32.00,0:11:35.00,Default,,0000,0000,0000,,ve sürdürülebilir bir çalışma için
Dialogue: 0,0:11:35.00,0:11:38.00,Default,,0000,0000,0000,,sizi, onlarla seviyeli bir
Dialogue: 0,0:11:40.00,0:11:43.00,Default,,0000,0000,0000,,uyuma teşvik edici
Dialogue: 0,0:11:43.00,0:11:46.00,Default,,0000,0000,0000,,tamamen farklı bir şey.
Dialogue: 0,0:11:46.00,0:11:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Çok teşekkür ederim.
Dialogue: 0,0:11:48.00,0:11:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Alkış