1
00:00:01,000 --> 00:00:03,000
Ik ben hier vandaag om jullie mee te nemen

2
00:00:03,000 --> 00:00:05,000
op een buitengewone reis -

3
00:00:05,000 --> 00:00:08,000
een buitengewoon lonende reis, eigenlijk -

4
00:00:08,000 --> 00:00:10,000
die me ertoe bracht

5
00:00:10,000 --> 00:00:12,000
ratten te gaan trainen

6
00:00:12,000 --> 00:00:14,000
om mensenlevens te redden

7
00:00:14,000 --> 00:00:16,000
door het detecteren van landmijnen

8
00:00:16,000 --> 00:00:18,000
en tuberculose.

9
00:00:18,000 --> 00:00:21,000
Als kind had ik twee passies.

10
00:00:21,000 --> 00:00:24,000
Een daarvan was een passie voor knaagdieren.

11
00:00:24,000 --> 00:00:26,000
Ik had allerlei soorten van ratten,

12
00:00:26,000 --> 00:00:28,000
muizen, hamsters,

13
00:00:28,000 --> 00:00:30,000
gerbils, eekhoorns.

14
00:00:30,000 --> 00:00:33,000
Noem maar op, ik fokte ze en verkocht ze aan dierenwinkels.

15
00:00:33,000 --> 00:00:35,000
(Gelach)

16
00:00:35,000 --> 00:00:38,000
Ik had ook een passie voor Afrika.

17
00:00:38,000 --> 00:00:40,000
Opgroeiend in een multiculturele omgeving,

18
00:00:40,000 --> 00:00:42,000
we hadden Afrikaanse studenten in het huis,

19
00:00:42,000 --> 00:00:44,000
en ik leerde hun verhalen kennen,

20
00:00:44,000 --> 00:00:46,000
hun verschillende achtergronden,

21
00:00:46,000 --> 00:00:49,000
hun afhankelijkheid van geïmporteerde know-how,

22
00:00:49,000 --> 00:00:51,000
goederen, diensten,

23
00:00:51,000 --> 00:00:54,000
een uitbundige culturele diversiteit.

24
00:00:54,000 --> 00:00:56,000
Afrika was fascinerend voor mij.

25
00:00:56,000 --> 00:00:58,000
Ik werd industrieel ingenieur -

26
00:00:58,000 --> 00:01:00,000
ingenieur in productontwikkeling -

27
00:01:00,000 --> 00:01:03,000
en mijn interesse ging uit naar geschikte detectietechnologieën,

28
00:01:03,000 --> 00:01:05,000
eigenlijk naar technologieën

29
00:01:05,000 --> 00:01:08,000
geschikt voor ontwikkelingslanden.

30
00:01:08,000 --> 00:01:10,000
Ik begon te werken in de industrie,

31
00:01:10,000 --> 00:01:12,000
maar ik was niet echt blij om bij te dragen

32
00:01:12,000 --> 00:01:15,000
aan een materiële consumptiemaatschappij

33
00:01:15,000 --> 00:01:18,000
op een lineaire, onttrekkende

34
00:01:18,000 --> 00:01:20,000
en producerende manier.

35
00:01:20,000 --> 00:01:22,000
Ik nam ontslag om me te concentreren

36
00:01:22,000 --> 00:01:25,000
op een echt wereldprobleem: landmijnen.

37
00:01:25,000 --> 00:01:28,000
In 1995

38
00:01:28,000 --> 00:01:31,000
kondigt prinses Diana op tv aan

39
00:01:31,000 --> 00:01:33,000
dat landmijnen een structurele belemmering vormen

40
00:01:33,000 --> 00:01:36,000
voor elke ontwikkeling, wat echt waar is.

41
00:01:36,000 --> 00:01:38,000
Zolang deze tuigen daar liggen,

42
00:01:38,000 --> 00:01:40,000
of er een vermoeden is van de aanwezigheid van landmijnen,

43
00:01:40,000 --> 00:01:42,000
kan je dat land niet echt betreden.

44
00:01:42,000 --> 00:01:44,000
Eigenlijk was er over de hele wereld

45
00:01:44,000 --> 00:01:47,000
een vraag naar nieuwe detectoren

46
00:01:47,000 --> 00:01:49,000
voor duurzame omgevingen

47
00:01:49,000 --> 00:01:51,000
nodig om te produceren,

48
00:01:51,000 --> 00:01:53,000
wat vooral voor de ontwikkelingslanden het geval is.

49
00:01:53,000 --> 00:01:55,000
We kozen voor ratten.

50
00:01:55,000 --> 00:01:57,000
Waarom zou je ratten kiezen?

51
00:01:57,000 --> 00:01:59,000
Zijn ze dan geen ongedierte?

52
00:01:59,000 --> 00:02:01,000
Nou, eigenlijk zijn ratten -

53
00:02:01,000 --> 00:02:03,000
in tegenstelling tot wat de meeste mensen over hen denken -

54
00:02:03,000 --> 00:02:07,000
zeer sociale wezens.

55
00:02:07,000 --> 00:02:10,000
En eigenlijk ons product - wat je hier ziet.

56
00:02:10,000 --> 00:02:12,000
Er is hier ergens een doel.

57
00:02:12,000 --> 00:02:14,000
U ziet hier een medewerker, een opgeleide Afrikaan,

58
00:02:14,000 --> 00:02:16,000
met zijn ratten vooraan,

59
00:02:16,000 --> 00:02:18,000
daar links en rechts.

60
00:02:18,000 --> 00:02:20,000
Hier vindt het dier een mijn.

61
00:02:20,000 --> 00:02:22,000
Het krabt in de grond.

62
00:02:22,000 --> 00:02:25,000
En het dier komt terug voor een voedselbeloning.

63
00:02:25,000 --> 00:02:27,000
Heel, heel simpel.

64
00:02:27,000 --> 00:02:30,000
Zeer duurzaam in deze omgeving.

65
00:02:30,000 --> 00:02:33,000
Hier krijgt het dier zijn voedselbeloning.

66
00:02:33,000 --> 00:02:35,000
En dat is hoe het werkt.

67
00:02:35,000 --> 00:02:37,000
Heel, heel simpel.

68
00:02:37,000 --> 00:02:39,000
Nu, waarom zou je ratten gebruiken?

69
00:02:39,000 --> 00:02:41,000
Ratten worden gebruikt sinds de jaren '50 van de vorige eeuw

70
00:02:41,000 --> 00:02:44,000
in allerlei soorten experimenten.

71
00:02:44,000 --> 00:02:47,000
Ratten hebben meer genetisch materiaal

72
00:02:47,000 --> 00:02:49,000
voor reukzin

73
00:02:49,000 --> 00:02:51,000
dan alle andere zoogdieren.

74
00:02:51,000 --> 00:02:54,000
Ze zijn extreem gevoelig voor geur.

75
00:02:54,000 --> 00:02:57,000
Bovendien hebben zij het vermogen om al deze geuren

76
00:02:57,000 --> 00:03:00,000
in kaart te brengen en het resultaat te communiceren.

77
00:03:00,000 --> 00:03:02,000
Hoe communiceren we met ratten?

78
00:03:02,000 --> 00:03:05,000
Nou, we praten geen 'rats'

79
00:03:05,000 --> 00:03:07,000
maar we hebben een klikker,

80
00:03:07,000 --> 00:03:09,000
een standaardmethode voor diertraining,

81
00:03:09,000 --> 00:03:11,000
wat je daar ziet.

82
00:03:11,000 --> 00:03:14,000
Een klikker, die een bepaald geluid maakt

83
00:03:14,000 --> 00:03:17,000
waarmee je bepaald gedrag kan versterken.

84
00:03:17,000 --> 00:03:20,000
Allereerst, associëren we het klikgeluid met een voedselbeloning,

85
00:03:20,000 --> 00:03:23,000
die gegeven wordt uit een spuit met gemalen bananen en pinda's.

86
00:03:24,000 --> 00:03:26,000
Zodra het dier de combinatie "klik, voedsel,

87
00:03:26,000 --> 00:03:28,000
klik, voedsel, klik, voedsel" -

88
00:03:28,000 --> 00:03:30,000
dus klik is voedsel - begrijpt

89
00:03:30,000 --> 00:03:32,000
brengen we het in een kooi met een gat,

90
00:03:32,000 --> 00:03:34,000
en leert het dier

91
00:03:34,000 --> 00:03:36,000
zijn neus in dat gat te steken

92
00:03:36,000 --> 00:03:38,000
waaronder een op te sporen geurstof is geplaatst,

93
00:03:38,000 --> 00:03:40,000
en om dat vijf seconden lang vol te houden -

94
00:03:40,000 --> 00:03:42,000
vijf seconden, dat is lang voor een rat.

95
00:03:42,000 --> 00:03:45,000
Zodra het dier dit weet, maken we de taak een beetje moeilijker.

96
00:03:45,000 --> 00:03:48,000
Het leert hoe de geurstof te zoeken

97
00:03:48,000 --> 00:03:51,000
in een kooi met een een tiental gaatjes.

98
00:03:51,000 --> 00:03:53,000
Dan leert het dier

99
00:03:53,000 --> 00:03:55,000
buiten aan de leiband te lopen

100
00:03:55,000 --> 00:03:57,000
en stoffen op te sporen.

101
00:03:57,000 --> 00:04:00,000
In de volgende stap, leren de dieren

102
00:04:00,000 --> 00:04:02,000
om echte mijnen in echte mijnenvelden te vinden.

103
00:04:02,000 --> 00:04:05,000
Ze zijn getest en erkend

104
00:04:05,000 --> 00:04:07,000
volgens de International Mine Action Standards,

105
00:04:07,000 --> 00:04:10,000
net zoals honden moeten ze een examen afleggen.

106
00:04:10,000 --> 00:04:12,000
Dat bestaat uit 400 vierkante meter.

107
00:04:12,000 --> 00:04:15,000
Er zijn daar een aantal mijnen

108
00:04:15,000 --> 00:04:17,000
blindelings geplaatst.

109
00:04:17,000 --> 00:04:20,000
En het team van trainer en rat

110
00:04:20,000 --> 00:04:23,000
moeten alle doelen weten te vinden.

111
00:04:24,000 --> 00:04:27,000
Als het dier dat doet, krijgt het een licentie

112
00:04:27,000 --> 00:04:29,000
van erkend dier om

113
00:04:29,000 --> 00:04:31,000
operationeel te zijn in het veld -

114
00:04:31,000 --> 00:04:33,000
net als honden overigens.

115
00:04:33,000 --> 00:04:35,000
Misschien een klein verschil:

116
00:04:35,000 --> 00:04:38,000
we kunnen ratten trainen aan een vijfde van de prijs

117
00:04:38,000 --> 00:04:40,000
van de opleiding van een mijnzoekende hond.

118
00:04:40,000 --> 00:04:42,000
Dit is ons team in Mozambique.

119
00:04:42,000 --> 00:04:44,000
Een Tanzaniaanse trainer,

120
00:04:44,000 --> 00:04:46,000
die de vaardigheden aanleert

121
00:04:46,000 --> 00:04:48,000
aan drie Mozambikaanse kerels.

122
00:04:48,000 --> 00:04:51,000
En je moet de trots zien in de ogen van deze mensen.

123
00:04:51,000 --> 00:04:53,000
Ze hebben een vaardigheid,

124
00:04:53,000 --> 00:04:55,000
waardoor ze veel minder afhankelijk zijn

125
00:04:55,000 --> 00:04:57,000
van buitenlandse hulp.

126
00:04:57,000 --> 00:05:00,000
Bovendien werkt dit kleine team

127
00:05:00,000 --> 00:05:03,000
samen met - natuurlijk heb je die zware voertuigen nodig -

128
00:05:03,000 --> 00:05:06,000
de manuele ontmijners voor de follow-up.

129
00:05:06,000 --> 00:05:09,000
Maar met deze kleine investering in een de mogelijkheden van een rat

130
00:05:09,000 --> 00:05:12,000
hebben we in Mozambique aangetoond

131
00:05:12,000 --> 00:05:15,000
dat we de kostprijs per vierkante meter

132
00:05:15,000 --> 00:05:17,000
met tot 60 procent kunnen verminderen.

133
00:05:17,000 --> 00:05:19,000
Op dit moment is twee dollar per vierkante meter normaal -

134
00:05:19,000 --> 00:05:21,000
wij doen het op 1,18 dollar,

135
00:05:21,000 --> 00:05:23,000
en we kunnen die prijs nog verder omlaagbrengen.

136
00:05:23,000 --> 00:05:25,000
Kwestie van schaal.

137
00:05:25,000 --> 00:05:27,000
Als we met meer meer ratten kunnen gaan werken,

138
00:05:27,000 --> 00:05:29,000
kunnen we nog een groter resultaat bereiken.

139
00:05:29,000 --> 00:05:32,000
We hebben een demonstratiesite in Mozambique.

140
00:05:32,000 --> 00:05:35,000
11 Afrikaanse regeringen

141
00:05:35,000 --> 00:05:38,000
hebben gezien dat ze minder afhankelijk worden

142
00:05:38,000 --> 00:05:40,000
met behulp van deze technologie.

143
00:05:40,000 --> 00:05:42,000
Zij hebben het een vredespact ondertekend

144
00:05:42,000 --> 00:05:45,000
en voor het gebied van de Grote Meren een verdrag gesloten.

145
00:05:45,000 --> 00:05:48,000
Ze ondersteunen deze heldhaftige ratten

146
00:05:48,000 --> 00:05:51,000
om hun gemeenschappelijke grensgebieden van landmijnen te ontdoen.

147
00:05:51,000 --> 00:05:54,000
Maar laat ik nu een heel ander probleem aansnijden.

148
00:05:54,000 --> 00:05:56,000
Vorig jaar liepen ongeveer 6.000 mensen

149
00:05:56,000 --> 00:05:58,000
op een landmijn,

150
00:05:58,000 --> 00:06:00,000
maar wereldwijd stierven vorig jaar,

151
00:06:00,000 --> 00:06:02,000
bijna 1,9 miljoen mensen aan tuberculose

152
00:06:02,000 --> 00:06:05,000
als een eerste oorzaak van infectie.

153
00:06:06,000 --> 00:06:08,000
Vooral in Afrika

154
00:06:08,000 --> 00:06:11,000
waar TBC en HIV sterk verbonden zijn,

155
00:06:11,000 --> 00:06:15,000
is het een enorm veel voorkomend probleem.

156
00:06:16,000 --> 00:06:19,000
Microscopie, de standaard WHO procedure,

157
00:06:19,000 --> 00:06:22,000
geeft 40 tot 60 procent betrouwbaarheid.

158
00:06:23,000 --> 00:06:26,000
In Tanzania - de cijfers liegen niet -

159
00:06:26,000 --> 00:06:29,000
krijgt 45 procent van de mensen - TBC patiënten -

160
00:06:29,000 --> 00:06:32,000
de diagnose TBC voordat ze sterven.

161
00:06:33,000 --> 00:06:36,000
Het betekent dat, als je TBC hebt,

162
00:06:36,000 --> 00:06:38,000
je heb meer kans dat je niet wordt gedetecteerd,

163
00:06:38,000 --> 00:06:41,000
maar gewoon zal sterven door TBC, secundaire infecties en zo verder.

164
00:06:45,000 --> 00:06:47,000
Indien je echter

165
00:06:47,000 --> 00:06:49,000
zeer vroeg ontdekt wordt, een vroegtijdige diagnose,

166
00:06:49,000 --> 00:06:51,000
kan de behandeling beginnen.

167
00:06:51,000 --> 00:06:54,000
En zelfs voor HIV-positieven is het zinvol.

168
00:06:54,000 --> 00:06:56,000
Je kunt eigenlijk TBC genezen,

169
00:06:56,000 --> 00:06:59,000
zelfs bij HIV-positieven.

170
00:06:59,000 --> 00:07:02,000
In mijn taal, het Nederlands,

171
00:07:02,000 --> 00:07:04,000
is de naam voor TBC

172
00:07:04,000 --> 00:07:06,000
tering,

173
00:07:06,000 --> 00:07:08,000
wat etymologisch

174
00:07:08,000 --> 00:07:11,000
verwijst naar de geur van teer.

175
00:07:11,000 --> 00:07:13,000
Reeds de oude Chinezen

176
00:07:13,000 --> 00:07:16,000
en de Grieken, Hippocrates,

177
00:07:16,000 --> 00:07:18,000
publiceerden en

178
00:07:18,000 --> 00:07:21,000
documenteerden dat TBC kan worden gediagnosticeerd

179
00:07:21,000 --> 00:07:23,000
gebaseerd op de geur van vluchtige stoffen

180
00:07:23,000 --> 00:07:26,000
uitgewasemd door patiënten.

181
00:07:26,000 --> 00:07:28,000
Dus verzamelden we een aantal stalen -

182
00:07:28,000 --> 00:07:30,000
om het uit te testen -

183
00:07:30,000 --> 00:07:32,000
van ziekenhuizen,

184
00:07:32,000 --> 00:07:35,000
trainden daarmee ratten

185
00:07:35,000 --> 00:07:37,000
om te zien of dit werkte,

186
00:07:37,000 --> 00:07:39,000
en we bereikten

187
00:07:39,000 --> 00:07:41,000
89 procent gevoeligheid,

188
00:07:41,000 --> 00:07:43,000
86 procent specificiteit

189
00:07:43,000 --> 00:07:45,000
door achtereenvolgens verschillende ratten te gebruiken.

190
00:07:45,000 --> 00:07:47,000
Dit is hoe het werkt.

191
00:07:48,000 --> 00:07:51,000
En echt, dit is een algemeen inzetbare technologie.

192
00:07:51,000 --> 00:07:54,000
We praten nu over explosieven, tuberculose,

193
00:07:54,000 --> 00:07:56,000
maar je kan je voorstellen,

194
00:07:56,000 --> 00:07:58,000
dat je daar eigenlijk van alles mee kan opzoeken.

195
00:07:58,000 --> 00:08:00,000
Dus hoe werkt het?

196
00:08:00,000 --> 00:08:02,000
Je hebt een cassette met 10 monsters.

197
00:08:02,000 --> 00:08:05,000
Je plaatst deze 10 monsters samen in de kooi.

198
00:08:05,000 --> 00:08:07,000
Een dier heeft slechts twee honderdsten van een seconde

199
00:08:07,000 --> 00:08:10,000
nodig om de geur te herkennen, het gaat dus zeer snel.

200
00:08:10,000 --> 00:08:13,000
Hier is het al bij het derde monster.

201
00:08:13,000 --> 00:08:16,000
Dit is een positief monster.

202
00:08:17,000 --> 00:08:20,000
Het krijgt een klik-geluid en komt voor de voedselbelonig.

203
00:08:22,000 --> 00:08:24,000
En door dit te doen, zeer snel,

204
00:08:24,000 --> 00:08:27,000
kunnen we een tweede opinie geven

205
00:08:27,000 --> 00:08:29,000
om te zien welke patiënten positief zijn,

206
00:08:29,000 --> 00:08:32,000
welke negatief zijn.

207
00:08:32,000 --> 00:08:34,000
Net als een indicatie,

208
00:08:34,000 --> 00:08:36,000
overwegende dat een microscopist

209
00:08:36,000 --> 00:08:38,000
40 monsters in een dag kan verwerken,

210
00:08:38,000 --> 00:08:40,000
kan een rat

211
00:08:40,000 --> 00:08:42,000
diezelfde hoeveelheid monsters verwerken

212
00:08:42,000 --> 00:08:44,000
in zeven minuten.

213
00:08:44,000 --> 00:08:46,000
Een kooi als deze -

214
00:08:46,000 --> 00:08:51,000
(Applaus)

215
00:08:51,000 --> 00:08:54,000
Een kooi zoals deze - op voorwaarde dat je de ratten hebt,

216
00:08:54,000 --> 00:08:56,000
en we hebben nu op dit moment

217
00:08:56,000 --> 00:08:58,000
25 tuberculose ratten -

218
00:08:58,000 --> 00:09:01,000
een kooi als deze, die de hele dag operatief is,

219
00:09:01,000 --> 00:09:04,000
kan 1.680 monsters verwerken.

220
00:09:06,000 --> 00:09:09,000
Kunt u zich de mogelijke, hieruit voortvloeiende toepassingen voorstellen:

221
00:09:09,000 --> 00:09:11,000
milieu-detectie

222
00:09:11,000 --> 00:09:13,000
van verontreinigende stoffen in de bodem,

223
00:09:13,000 --> 00:09:15,000
applicaties op douanegebied,

224
00:09:15,000 --> 00:09:18,000
opsporing van illegale goederen in containers en ga zo maar door.

225
00:09:19,000 --> 00:09:21,000
Maar laten we het eerst bij tuberculose houden.

226
00:09:21,000 --> 00:09:23,000
Ik wil even opmerken,

227
00:09:23,000 --> 00:09:25,000
dat de blauwe balken

228
00:09:25,000 --> 00:09:27,000
de scores van de microscopie alleen zijn

229
00:09:27,000 --> 00:09:30,000
in de vijf klinieken in Dar es Salaam

230
00:09:30,000 --> 00:09:32,000
op een bevolking van 500.000 mensen,

231
00:09:32,000 --> 00:09:35,000
waarvan er 15.000 een test ondergingen.

232
00:09:35,000 --> 00:09:38,000
Microscopie voor 1.800 patiënten.

233
00:09:38,000 --> 00:09:42,000
En door de monsters nogmaals aan de ratten te presenteren

234
00:09:42,000 --> 00:09:45,000
en die resultaten opnieuw te overlopen,

235
00:09:45,000 --> 00:09:47,000
waren we in staat om

236
00:09:47,000 --> 00:09:49,000
meer dan 30 procent meer gevallen te detecteren.

237
00:09:49,000 --> 00:09:51,000
Gedurende het afgelopen jaar,

238
00:09:51,000 --> 00:09:53,000
hebben we - afhankelijk van welke intervallen werden gekozen -

239
00:09:53,000 --> 00:09:55,000
consequent

240
00:09:55,000 --> 00:09:57,000
de detectiegevallen

241
00:09:57,000 --> 00:09:59,000
in vijf ziekenhuizen in Dar es Salaam

242
00:09:59,000 --> 00:10:02,000
tussen de 30 en 40 procent laten toenemen.

243
00:10:02,000 --> 00:10:04,000
Dat is echt veel.

244
00:10:04,000 --> 00:10:06,000
Wetende dat een door microscopie gemiste patiënt

245
00:10:06,000 --> 00:10:08,000
per jaar tot 15 personen infecteert -

246
00:10:08,000 --> 00:10:10,000
gezonde mensen dus -

247
00:10:10,000 --> 00:10:12,000
kan je er zeker van zijn

248
00:10:12,000 --> 00:10:14,000
dat we veel levens hebben gered.

249
00:10:14,000 --> 00:10:17,000
Ten minste hebben onze helden van ratten veel levens gered.

250
00:10:17,000 --> 00:10:19,000
Onze bedoeling is nu

251
00:10:19,000 --> 00:10:21,000
deze technologie te standaardiseren.

252
00:10:21,000 --> 00:10:23,000
En er zijn eenvoudige dingen.

253
00:10:23,000 --> 00:10:27,000
Zo hebben we, bijvoorbeeld, een kleine laser in het snuffelgat

254
00:10:27,000 --> 00:10:29,000
waar het dier gedurende vijf seconden moet blijven.

255
00:10:29,000 --> 00:10:31,000
Om dit dus te standaardiseren.

256
00:10:31,000 --> 00:10:33,000
Ook het standaardiseren van de voedselballetjes,

257
00:10:33,000 --> 00:10:35,000
de voedselbeloningen,

258
00:10:35,000 --> 00:10:37,000
en dit te semi-automatiseren

259
00:10:37,000 --> 00:10:40,000
om dit op een veel grotere schaal te repliceren

260
00:10:40,000 --> 00:10:43,000
en van invloed te zijn op de levens van veel meer mensen.

261
00:10:43,000 --> 00:10:46,000
Tot slot zijn er ook andere toepassingen in het vooruitzicht.

262
00:10:46,000 --> 00:10:48,000
Hier is een eerste prototype

263
00:10:48,000 --> 00:10:50,000
van onze camerarat,

264
00:10:50,000 --> 00:10:52,000
dat is een rat met een rattenrugzak

265
00:10:52,000 --> 00:10:54,000
met een camera, die onder het puin kan gaan

266
00:10:54,000 --> 00:10:56,000
om slachtoffers op te sporen

267
00:10:56,000 --> 00:10:58,000
na aardbevingen enzovoort.

268
00:10:58,000 --> 00:11:00,000
Dit is in een prototype.

269
00:11:00,000 --> 00:11:02,000
We hebben hier nog geen werkend systeem.

270
00:11:03,000 --> 00:11:06,000
Tot slot zou ik nog willen willen zeggen:

271
00:11:06,000 --> 00:11:08,000
je zou misschien de indruk kunnen hebben dat deze projecten over ratten gaan

272
00:11:08,000 --> 00:11:10,000
maar uiteindelijk gaat het over mensen.

273
00:11:10,000 --> 00:11:12,000
Het gaat over het versterken van kwetsbare gemeenschappen

274
00:11:12,000 --> 00:11:15,000
om deze moeilijke, dure

275
00:11:15,000 --> 00:11:18,000
en gevaarlijke humanitaire detectietaken aan te pakken,

276
00:11:18,000 --> 00:11:21,000
en dat te doen met een lokale hulpbron

277
00:11:21,000 --> 00:11:23,000
die volop beschikbaar is.

278
00:11:23,000 --> 00:11:26,000
Het komt er dus op neer

279
00:11:26,000 --> 00:11:29,000
je waarnemingsvermogen te blijven ontwikkelen

280
00:11:29,000 --> 00:11:32,000
over de middelen om je heen,

281
00:11:32,000 --> 00:11:35,000
of ze nu komen van het milieu,

282
00:11:35,000 --> 00:11:38,000
van de technologie of van dieren of mensen.

283
00:11:40,000 --> 00:11:43,000
En om respectvol met hen te harmoniseren

284
00:11:43,000 --> 00:11:46,000
om er een duurzaam werk van te maken.

285
00:11:46,000 --> 00:11:48,000
Dank u zeer.

286
00:11:48,000 --> 00:11:50,000
(Applaus)