WEBVTT

00:00:15.480 --> 00:00:17.452
Hava ne kadar güzel!

00:00:17.452 --> 00:00:19.532
Harika bir iş başardın!

00:00:19.532 --> 00:00:22.603
Olağanüstü bir sporcusun!

00:00:22.603 --> 00:00:25.173
Bunlar övgü, değil mi ?

00:00:25.173 --> 00:00:27.766
Şey, belki.

00:00:27.766 --> 00:00:29.155
Söyleyenin tutumuna

00:00:29.155 --> 00:00:31.020
ve ses tonuna bağlı olarak

00:00:31.020 --> 00:00:33.648
bunlar pekâlâ övgü olabilir.

00:00:33.648 --> 00:00:35.260
Ama yine de

00:00:35.260 --> 00:00:37.820
iğneleyici ve saldırgan
sözler de olabilir.

00:00:37.820 --> 00:00:40.906
Sözlerin arkasındaki 
tavır hafifçe değiştiğinde

00:00:40.906 --> 00:00:44.805
sözlü ironi dediğimiz şey ortaya çıkar.

00:00:44.995 --> 00:00:48.300
Birisi size ''Hava ne kadar da güzel''

00:00:48.350 --> 00:00:51.926
dediğinde eğer hava çok güzelse
tam bir bahar havası,

00:00:51.926 --> 00:00:53.139
günlük güneşlik

00:00:53.139 --> 00:00:54.535
kuşlar cıvıl cıvıl ötüyor


00:00:54.535 --> 00:00:56.721
büyük ihtimalle 
gerçekten bunu kastediyordur.

00:00:56.721 --> 00:00:58.043
Ama ya hava berbatsa,

00:00:58.043 --> 00:00:59.194
kara bulutlar,

00:00:59.194 --> 00:01:01.178
şiddetli bir rüzgar, fırtına.

00:01:01.178 --> 00:01:05.301
Bu durumda birisi size:
''Hava ne kadar da güzel.'' dediğinde

00:01:05.301 --> 00:01:07.720
muhtemelen aslında bunu kastetmiyor.

00:01:07.720 --> 00:01:10.529
Aslında havanın berbat olduğunu kastediyor

00:01:10.529 --> 00:01:12.725
ama tam tersini söylüyor.

00:01:12.725 --> 00:01:15.035
Bu sözlü ironidir,

00:01:15.035 --> 00:01:17.745
konuşan asıl söylemek istediği
şeyin tam tersini söyler.

00:01:17.745 --> 00:01:18.954
Aklınızdan geçeni biliyorum.

00:01:18.954 --> 00:01:20.154
Bu alay değil mi?

00:01:20.154 --> 00:01:22.464
Konuşmacı iğneleme yapmıyor mu?

00:01:22.464 --> 00:01:23.441
Evet.

00:01:23.441 --> 00:01:26.198
Konuşmacı asıl söylemek istediğinin
tersini söylediği zaman

00:01:26.198 --> 00:01:28.032
bu sözlü ironidir

00:01:28.032 --> 00:01:30.413
ama konuşmacı 
bir adım daha ileri gider

00:01:30.413 --> 00:01:32.609
söylemek istediğinin 
tam tersini söyler,

00:01:32.609 --> 00:01:35.184
biraz da iğneleyici 
ve kaba olursa

00:01:35.184 --> 00:01:37.297
sanki bir şeyle dalga geçer gibi,

00:01:37.297 --> 00:01:38.797
bu alay etmedir.

00:01:38.797 --> 00:01:40.465
Burada da ikinci örneği ele alalım.

00:01:40.465 --> 00:01:41.688
''Harika iş çıkardın!''

00:01:41.688 --> 00:01:43.954
Biri hayalini kurduğu şeyi başarıyor:

00:01:43.954 --> 00:01:44.748
Harika!

00:01:44.748 --> 00:01:46.860
Birisi bir sporda şampiyonluk kazanıyor:

00:01:46.860 --> 00:01:47.667
Harika!

00:01:47.667 --> 00:01:50.047
Birisi öndeki arabaya 
arkadan bindirdiğinde

00:01:50.047 --> 00:01:52.724
bu hiç harika değil.

00:01:52.724 --> 00:01:56.441
Ama yolcu koltuğunda oturan kişi,
''Harikasın! Bravo!'' dediğinde

00:01:56.441 --> 00:01:57.969
muhtemelen alay ederek

00:01:57.969 --> 00:02:00.191
bunun tersini söylemek istiyor.

00:02:00.191 --> 00:02:03.655
Bu sözlü ironi ve 
aynı zamanda alaycılıktır.

00:02:03.655 --> 00:02:06.750
''Çok yetenekli bir sporcusun'' 
bir olimpiyatçıya söylenirse;

00:02:06.750 --> 00:02:09.334
gerçektir, sözlü ironi yoktur.

00:02:09.334 --> 00:02:11.619
İngilizce dersine tökezleyerek giren

00:02:11.619 --> 00:02:14.420
kitapları, kalemleri etrafa saçılan
sakar çocuğa söylendiğinde

00:02:14.420 --> 00:02:18.137
artık hem kırıcıdır
hem sözlü ironi vardır.

00:02:18.137 --> 00:02:21.551
çünkü söylediğiniz şey 
söylemek istediğinizin tersidir.

00:02:21.551 --> 00:02:23.550
Bu sözlü ironidir.

00:02:23.550 --> 00:02:25.436
Kastettiğiniz şeyin tersini söylediğiniz

00:02:25.436 --> 00:02:27.323
ayrıca, bu zavallı kişiyle

00:02:27.323 --> 00:02:29.413
alay etme niyetinde olduğunuzdan

00:02:29.413 --> 00:02:31.849
burada sadece sözlü ironi değil

00:02:31.849 --> 00:02:34.144
alay etme de söz konusudur.

00:02:34.144 --> 00:02:35.354
Yine de dikkatli olun.

00:02:35.354 --> 00:02:38.525
Alay etme sözlü ironi 
tanımına uysa da,

00:02:38.525 --> 00:02:42.069
her sözlü ironi alay değildir.

00:02:42.069 --> 00:02:44.363
Kastedilen, söylenen şeyin tam tersi ise

00:02:44.363 --> 00:02:46.844
burada sözlü ironi vardır,

00:02:46.844 --> 00:02:50.284
ancak alayda buna
bir de alaycı tavır eklenir.

00:02:50.284 --> 00:02:51.263
Yani bazen

00:02:51.263 --> 00:02:54.217
alaycı olmadan da 
kastedilenin tersini söylemek

00:02:54.217 --> 00:02:56.627
mümkün olabilir.

00:02:57.277 --> 00:02:58.886
Tamamdır, şimdi gidin

00:02:58.906 --> 00:03:02.424
ve sözlü ironi ve alay 
örnekleri bulun.

00:03:02.594 --> 00:03:04.193
İyi şanslar!

00:03:04.383 --> 00:03:06.929
Hayır, gerçekten de iyi şanslar
demek istedim.

00:03:06.929 --> 00:03:07.969
Hayır, hayır, aslında

00:03:07.969 --> 00:03:11.129
gerçekten bu zor görevde 
size iyi şanslar dilemek istedim

00:03:11.129 --> 00:03:13.960
Tamam, tamam, cidden iyi şanslar.

00:03:13.960 --> 00:03:15.068
Yapabilirsiniz!

00:03:15.068 --> 00:03:17.317
Burada gerçekten sözlü ironi yok.