1
00:00:01,000 --> 00:00:03,000
Na pewno się martwicie.

2
00:00:03,000 --> 00:00:05,000
(Śmiech)

3
00:00:05,000 --> 00:00:09,000
Ja się martwiłam, dlatego napisałam ten tekst.

4
00:00:09,000 --> 00:00:15,000
Martwiłam się o pochwy, o to, co o nich myślimy,

5
00:00:15,000 --> 00:00:19,000
a jeszcze bardziej, że o nich nie myślimy.

6
00:00:19,000 --> 00:00:21,000
Martwiłam się o swoją waginę.

7
00:00:21,000 --> 00:00:26,000
Potrzebowała kontekstu, kultury, wspólnoty wagin.

8
00:00:26,000 --> 00:00:30,000
Pochwy są spowite mrokiem i tajemnicze.

9
00:00:30,000 --> 00:00:35,000
Jak Trójkąt Bermudzki, stamtąd nikt nie nadaje komunikatów.

10
00:00:35,000 --> 00:00:36,000
(Śmiech).

11
00:00:36,000 --> 00:00:40,000
Po pierwsze, trudno znaleźć swoją pochwę.

12
00:00:40,000 --> 00:00:43,000
Kobiety nie widują jej miesiącami.

13
00:00:43,000 --> 00:00:45,000
Pewna bizneswoman

14
00:00:45,000 --> 00:00:48,000
powiedziała mi, że nie ma na to czasu.

15
00:00:48,000 --> 00:00:51,000
"Oglądanie pochwy to zajęcie na cały dzień".

16
00:00:51,000 --> 00:00:52,000
(Śmiech)

17
00:00:52,000 --> 00:00:55,000
"Trzeba leżeć na plecach, przed lustrem,

18
00:00:55,000 --> 00:00:58,000
najlepiej dużym, w idealnej pozycji,

19
00:00:58,000 --> 00:01:02,000
w odpowiednim świetle, ale i tak je zasłonisz.

20
00:01:02,000 --> 00:01:05,000
Odwracasz głowę, wyginasz plecy, co za wysiłek".

21
00:01:05,000 --> 00:01:08,000
Była zapracowana, nie miała na to czasu.

22
00:01:08,000 --> 00:01:11,000
Postanowiłam wypytać kobiety o ich pochwy.

23
00:01:11,000 --> 00:01:14,000
Zaczęło się od luźnych wywiadów o pochwach,

24
00:01:14,000 --> 00:01:17,000
z których powstały "Monologi waginy".

25
00:01:17,000 --> 00:01:21,000
Rozmawiałam z ponad 200 kobietami, starymi,

26
00:01:21,000 --> 00:01:24,000
młodymi, zamężnymi, lesbijkami, samotnymi.

27
00:01:24,000 --> 00:01:29,000
Bizneswoman, profesorki, aktorki, prostytutki,

28
00:01:29,000 --> 00:01:33,000
kobiety pochodzenia afrykańskiego, azjatyckiego,

29
00:01:33,000 --> 00:01:37,000
Indianki, białe, Żydówki.

30
00:01:37,000 --> 00:01:42,000
Z początku wstydziły się rozmawiać,

31
00:01:42,000 --> 00:01:45,000
ale jak zaczęły, nie sposób było im było przerwać.

32
00:01:45,000 --> 00:01:49,000
Kobiety uwielbiają mówić o swoich pochwach.

33
00:01:49,000 --> 00:01:52,000
Głównie dlatego, że nikt o nie wcześniej nie pytał.

34
00:01:52,000 --> 00:01:53,000
(Śmiech)

35
00:01:53,000 --> 00:01:58,000
Zacznijmy od samego słowa "pochwa".

36
00:01:58,000 --> 00:02:03,000
Brzmi jak nazwa choroby, przyrządu medycznego.

37
00:02:03,000 --> 00:02:05,000
"Siostro, proszę mi podać waginę".

38
00:02:05,000 --> 00:02:06,000
(Śmiech)

39
00:02:06,000 --> 00:02:09,000
Wagina - ile by go nie powtarzać,

40
00:02:09,000 --> 00:02:12,000
to słowo nie zabrzmi przyjemnie.

41
00:02:12,000 --> 00:02:17,000
Słowo idiotyczne, zupełnie niezmysłowe.

42
00:02:17,000 --> 00:02:20,000
Wyobraź sobie, że podczas seksu mówisz:

43
00:02:20,000 --> 00:02:26,000
"Kochanie, popieść moją waginę" - od razu klapa.

44
00:02:26,000 --> 00:02:27,000
(Śmiech)

45
00:02:27,000 --> 00:02:31,000
Martwię się, jak na nie mówimy i nie mówimy.

46
00:02:31,000 --> 00:02:34,000
W Great Neck mówią na pochwę "myszka".

47
00:02:34,000 --> 00:02:36,000
Matka mówi córce:

48
00:02:36,000 --> 00:02:38,000
"Nie wkładaj majtek pod piżamę,

49
00:02:38,000 --> 00:02:40,000
myszka musi się przewietrzyć".

50
00:02:40,000 --> 00:02:44,000
(Śmiech)

51
00:02:44,000 --> 00:02:49,000
W Westchester mówi się "pooky", w New Jersey "twat".

52
00:02:49,000 --> 00:02:54,000
Puderniczka, rufa, piczka, sikula,

53
00:02:54,000 --> 00:02:58,000
pitula, pipa, pupilka, kosmatka i brzoskwinka.

54
00:02:58,000 --> 00:03:00,000
(Śmiech)

55
00:03:00,000 --> 00:03:05,000
Ropuszka, kuciapa, cipencja, dziubdziunia, bździocha,

56
00:03:05,000 --> 00:03:14,000
cipa, siuśka, brocha, psipsiula, śliamczek, pizda, dziura,

57
00:03:14,000 --> 00:03:20,000
bułeczka, picza, puderniczka, "mimi" w Miami,

58
00:03:20,000 --> 00:03:26,000
"pierożek" w Filadelfii i "szmenda" w Bronksie.

59
00:03:26,000 --> 00:03:27,000
(Śmiech)

60
00:03:27,000 --> 00:03:29,000
Martwię się o pochwy.

61
00:03:29,000 --> 00:03:32,000
Właśnie tak zaczynają się "Monologi waginy",

62
00:03:32,000 --> 00:03:38,000
ale naprawdę zaczęły się od rozmowy z pewną kobietą.

63
00:03:38,000 --> 00:03:41,000
Rozmawiałyśmy o menopauzie

64
00:03:41,000 --> 00:03:43,000
i doszłyśmy do tematu jej pochwy,

65
00:03:43,000 --> 00:03:45,000
co naturalne w tym kontekście.

66
00:03:45,000 --> 00:03:48,000
Zaszokowało mnie, jak o niej mówiła,

67
00:03:48,000 --> 00:03:52,000
że jest wysuszona, skończona i martwa; byłam w szoku.

68
00:03:52,000 --> 00:03:55,000
Więc zapytałam koleżankę, co myśli o swojej pochwie.

69
00:03:55,000 --> 00:03:58,000
Powiedziała coś jeszcze bardziej zaskakującego,

70
00:03:58,000 --> 00:04:00,000
następna jeszcze bardziej,

71
00:04:00,000 --> 00:04:02,000
i wszystkie znały kogoś

72
00:04:02,000 --> 00:04:05,000
z jeszcze ciekawszą opowieścią o waginie.

73
00:04:05,000 --> 00:04:08,000
Tak wciągnął mnie szlak pochwowy.

74
00:04:08,000 --> 00:04:10,000
(Śmiech)

75
00:04:10,000 --> 00:04:13,000
Idę nim do tej pory, ale gdybym za młodu

76
00:04:13,000 --> 00:04:16,000
usłyszała, że kiedy będę dorosła,

77
00:04:16,000 --> 00:04:19,000
będą za mną krzyczeć "Patrz, to ta od waginy",

78
00:04:19,000 --> 00:04:22,000
nie wiem, czy wybrałabym tę drogę.

79
00:04:22,000 --> 00:04:23,000
(Śmiech)

80
00:04:23,000 --> 00:04:26,000
Powiem coś o szczęściu i jego związku

81
00:04:26,000 --> 00:04:28,000
z tą "podróżą pochwową",

82
00:04:28,000 --> 00:04:31,000
bo to wyjątkowa podróż, która trwa już 8 lat.

83
00:04:31,000 --> 00:04:34,000
Myślę, że przed napisaniem "Monologów waginy"

84
00:04:34,000 --> 00:04:37,000
tak naprawdę nie wierzyłam w szczęście.

85
00:04:37,000 --> 00:04:40,000
Sądziłam, że szczęście jest dla idiotów.

86
00:04:40,000 --> 00:04:44,000
Kiedy 14 lat temu zaczęłam praktykować buddyzm,

87
00:04:44,000 --> 00:04:47,000
słyszałam, że jego celem jest szczęście.

88
00:04:47,000 --> 00:04:50,000
Zapytałam, jak można być szczęśliwym,

89
00:04:50,000 --> 00:04:56,000
żyjąc w świecie cierpienia? Myliłam szczęście z czym innym,

90
00:04:56,000 --> 00:05:00,000
z brakiem uczuć, dekadencją czy samolubstwem.

91
00:05:00,000 --> 00:05:02,000
Dzięki "Monologom waginy"

92
00:05:02,000 --> 00:05:05,000
i tej podróży zaczęłam chyba lepiej rozumieć szczęście.

93
00:05:05,000 --> 00:05:07,000
i tej podróży zaczęłam chyba lepiej rozumieć szczęście.

94
00:05:07,000 --> 00:05:10,000
Chciałabym opowiedzieć o trzech sprawach.

95
00:05:10,000 --> 00:05:15,000
Raz - widzieć, co jest przed nami, mówić o tym.

96
00:05:15,000 --> 00:05:19,000
Myślę, że dzięki rozmowom o pochwie

97
00:05:19,000 --> 00:05:22,000
nauczyłam się, że to rzecz oczywista.

98
00:05:22,000 --> 00:05:25,000
Była w środku mojego ciała, w centrum świata,

99
00:05:25,000 --> 00:05:28,000
a mimo to nie rozmawiało się o niej.

100
00:05:28,000 --> 00:05:32,000
Sprawa druga - moje rozmowy o pochwie

101
00:05:32,000 --> 00:05:35,000
otwarły drzwi i zobaczyłam, że można

102
00:05:35,000 --> 00:05:38,000
służyć światu i zmieniać go na lepsze.

103
00:05:38,000 --> 00:05:42,000
I właśnie to jest źródłem najgłębszego szczęścia.

104
00:05:42,000 --> 00:05:46,000
Trzecią zasadę szczęścia pojęłam niedawno.

105
00:05:46,000 --> 00:05:50,000
Ta energia i pęd, "fala W", zaczęły się 8 lat temu.

106
00:05:50,000 --> 00:05:53,000
Mogę to opisać tylko jako "falę W",

107
00:05:53,000 --> 00:05:57,000
bo nie do końca ją rozumiem, ale jej służę.

108
00:05:57,000 --> 00:06:00,000
Kiedy próbowałam kwestionować tę falę,

109
00:06:00,000 --> 00:06:03,000
zatrzymać ją, albo patrzeć na nią z perspektywy,

110
00:06:03,000 --> 00:06:06,000
czułam się, jakbym miała skręcić sobie kark.

111
00:06:06,000 --> 00:06:10,000
Ale kiedy daję się ponieść fali,

112
00:06:10,000 --> 00:06:13,000
ufam i płynę z nurtem - wtedy idę naprzód.

113
00:06:13,000 --> 00:06:16,000
I to dzieje się logicznie, naturalnie i prawdziwie.

114
00:06:16,000 --> 00:06:22,000
Kiedy zaczęłam książkę, od opowieści i relacji,

115
00:06:22,000 --> 00:06:25,000
rozmowa z jedną kobietą prowadziła do drugiej.

116
00:06:25,000 --> 00:06:29,000
Potem spisałam wszystkie te opowieści

117
00:06:29,000 --> 00:06:31,000
i wystawiłam na scenie.

118
00:06:31,000 --> 00:06:33,000
Na początku po każdym przedstawieniu

119
00:06:33,000 --> 00:06:36,000
kobiety ustawiały się do mnie w kolejce,

120
00:06:36,000 --> 00:06:39,000
bo chciały opowiedzieć swoją historię.

121
00:06:39,000 --> 00:06:41,000
Myślałam, że będzie o orgazmach,

122
00:06:41,000 --> 00:06:45,000
udanym życiu seksualnym i miłości do waginy.

123
00:06:45,000 --> 00:06:48,000
Ale nie o tym chciały mi opowiedzieć.

124
00:06:48,000 --> 00:06:51,000
Czekały, żeby opowiedzieć, jak zostały zgwałcone,

125
00:06:51,000 --> 00:06:54,000
jak były maltretowane, bite,

126
00:06:54,000 --> 00:06:56,000
gwałcone zbiorowo na parkingach,

127
00:06:56,000 --> 00:06:58,000
i molestowane przez wujków.

128
00:06:58,000 --> 00:07:01,000
Chciałam przestać wystawiać "Monologi waginy",

129
00:07:01,000 --> 00:07:04,000
bo czułam się przytłoczona, jak fotografka wojenna,

130
00:07:04,000 --> 00:07:08,000
która robi zdjęcia horrorów, ale nie interweniuje.

131
00:07:08,000 --> 00:07:12,000
Dlatego w 1997 roku powiedziałam: "Zbierzmy kobiety.

132
00:07:12,000 --> 00:07:17,000
Co zrobić z wiedzą o tym ogromie przemocy?"

133
00:07:17,000 --> 00:07:21,000
I po zastanowieniu się i zbadaniu sprawy, okazało się,

134
00:07:21,000 --> 00:07:24,000
że odkryłam, co potwierdził niedawno ONZ,

135
00:07:24,000 --> 00:07:27,000
że jedna na trzy kobiety żyjące na tej planecie

136
00:07:27,000 --> 00:07:30,000
zostanie kiedyś zgwałcona albo pobita.

137
00:07:30,000 --> 00:07:35,000
Płeć, która jest w zasadzie bogactwem naszej planety.

138
00:07:35,000 --> 00:07:38,000
Zebraliśmy te niesamowite kobiety i zapytaliśmy,

139
00:07:38,000 --> 00:07:43,000
jak wykorzystać tę sztukę i energię, aby powstrzymać przemoc wobec kobiet?"

140
00:07:43,000 --> 00:07:45,000
Na spotkanie w Nowym Jorku

141
00:07:45,000 --> 00:07:48,000
przyszły wspaniałe aktorki, Susan Sarandon,

142
00:07:48,000 --> 00:07:51,000
Glenn Close, Whoopi Goldberg,

143
00:07:51,000 --> 00:07:57,000
i to przedstawienie zapoczątkowało tę falę, tę energię.

144
00:07:57,000 --> 00:08:01,000
W ciągu pięciu lat zaczęły się dziać niesamowite rzeczy.

145
00:08:01,000 --> 00:08:05,000
Pewna kobieta zaraziła się tą energią

146
00:08:05,000 --> 00:08:09,000
i postanowiła ponieść falę na uniwersytety.

147
00:08:09,000 --> 00:08:12,000
Wystawiała sztukę corocznie,

148
00:08:12,000 --> 00:08:15,000
zbierając fundusze na walkę z przemocą wobec kobiet

149
00:08:15,000 --> 00:08:18,000
w lokalnych społecznościach na całym świecie.

150
00:08:18,000 --> 00:08:21,000
W jednym roku przedstawienie obiegło 50 uczelni,

151
00:08:21,000 --> 00:08:24,000
a przez ostatnie sześć lat szła coraz dalej,

152
00:08:24,000 --> 00:08:27,000
dociera na cały świat.

153
00:08:27,000 --> 00:08:33,000
Dowiedzieliśmy się, że epidemia przemocy wobec kobiet

154
00:08:33,000 --> 00:08:37,000
jest szokująca, ma zasięg globalny, sięga głęboko

155
00:08:37,000 --> 00:08:39,000
i ma bardzo niszczycielskie skutki,

156
00:08:39,000 --> 00:08:42,000
jest w każdym leju po bombie, każdej społeczności

157
00:08:42,000 --> 00:08:44,000
tak, że jej nie dostrzegamy,

158
00:08:44,000 --> 00:08:50,000
bo tak spowszedniała. Podróż zawiodła mnie do Afganistanu,

159
00:08:50,000 --> 00:08:55,000
gdzie miałam niezwykły zaszczyt i przywilej

160
00:08:55,000 --> 00:08:58,000
odwiedzić w burce rejony talibańskie.

161
00:08:58,000 --> 00:09:01,000
Pojechałam tam z wyjątkową grupą o nazwie

162
00:09:01,000 --> 00:09:04,000
"Rewolucyjne Stowarzyszenie Kobiet Afganistanu",

163
00:09:04,000 --> 00:09:07,000
i na własne oczy przekonałam się,

164
00:09:07,000 --> 00:09:11,000
jak kobiety pozbawia się wszelkich możliwych praw,

165
00:09:11,000 --> 00:09:15,000
począwszy od prawa do nauki, pracy,

166
00:09:15,000 --> 00:09:17,000
po prawo do jedzenia lodów.

167
00:09:17,000 --> 00:09:20,000
Pod rządami Talibów lody były nielegalne.

168
00:09:20,000 --> 00:09:24,000
Osobiście poznałam kobiety, które zostały wychłostane

169
00:09:24,000 --> 00:09:27,000
za to, że jadły lody waniliowe.

170
00:09:27,000 --> 00:09:31,000
Byłam w miejscu, gdzie w tajemnicy jadło się lody.

171
00:09:31,000 --> 00:09:34,000
Poszłyśmy do pokoju na tyłach, usiadłyśmy

172
00:09:34,000 --> 00:09:38,000
otoczono nas zasłoną i podano lody waniliowe.

173
00:09:38,000 --> 00:09:41,000
Kiedy podniosły burki i zjadły lody,

174
00:09:41,000 --> 00:09:44,000
zrozumiałam, co znaczy "przyjemność"

175
00:09:44,000 --> 00:09:48,000
i że kobiety znalazły sposób, żeby pozwolić jej przetrwać.

176
00:09:48,000 --> 00:09:51,000
Ta podróż zawiodła mnie do Islamabadu,

177
00:09:51,000 --> 00:09:54,000
gdzie poznałam kobiety o spalonych twarzach.

178
00:09:54,000 --> 00:09:58,000
Do Juarez w Meksyku, gdzie byłam tydzień temu

179
00:09:58,000 --> 00:10:01,000
i gdzie dosłownie na parkingach

180
00:10:01,000 --> 00:10:04,000
kości kobiet walają się

181
00:10:04,000 --> 00:10:07,000
obok butelek po coca-coli.

182
00:10:07,000 --> 00:10:09,000
Na uniwersytety całego kraju,

183
00:10:09,000 --> 00:10:12,000
gdzie dziewczyny odurza się i gwałci na randkach.

184
00:10:12,000 --> 00:10:16,000
Byłam świadkiem okrutnej przemocy.

185
00:10:16,000 --> 00:10:20,000
Ale widząc tę przemoc przekonałam się również,

186
00:10:20,000 --> 00:10:23,000
że gdy staniemy w obliczu tych zdarzeń,

187
00:10:23,000 --> 00:10:29,000
znika depresja i poczucie,

188
00:10:29,000 --> 00:10:31,000
że nic nie znaczymy.

189
00:10:31,000 --> 00:10:33,000
Bo przed "Monologami waginy"

190
00:10:33,000 --> 00:10:36,000
moja świadomość była w 80% zamknięta na to,

191
00:10:36,000 --> 00:10:39,000
co się tak naprawdę dzieje.

192
00:10:39,000 --> 00:10:44,000
To zamknięcie blokowało moją energię życiową.

193
00:10:44,000 --> 00:10:46,000
Poza tym w czasie tych podróży

194
00:10:46,000 --> 00:10:50,000
działo się coś niezwykłego, wszędzie gdzie jechałam,

195
00:10:50,000 --> 00:10:53,000
mianowicie wszędzie poznawałam nowe gatunki.

196
00:10:53,000 --> 00:10:57,000
Kocham słuchać o tych żyjątkach na dnie morza.

197
00:10:57,000 --> 00:10:59,000
Przebywanie z wyjątkowymi ludźmi,

198
00:10:59,000 --> 00:11:02,000
którzy biorą udział w tym panelu,

199
00:11:02,000 --> 00:11:05,000
czuję, jakbym była pod, poza i pomiędzy,

200
00:11:05,000 --> 00:11:08,000
a wagina pasuje do wszystkich tych kategorii.

201
00:11:08,000 --> 00:11:09,000
(Śmiech)

202
00:11:09,000 --> 00:11:12,000
Dostrzegłam coś w nich,

203
00:11:12,000 --> 00:11:15,000
to nowy gatunek, nowy paradygmat,

204
00:11:15,000 --> 00:11:17,000
o którym nie słychać w mediach,

205
00:11:17,000 --> 00:11:21,000
bo widzów nie interesują dobre wiadomości,

206
00:11:21,000 --> 00:11:23,000
a ci, co zmieniają świat

207
00:11:23,000 --> 00:11:26,000
nie podbijają oglądalności.

208
00:11:26,000 --> 00:11:29,000
Ale w każdym kraju, w którym byłam,

209
00:11:29,000 --> 00:11:34,000
a odwiedziłam około 45 krajów, wiele miast i wiosek,

210
00:11:34,000 --> 00:11:38,000
widziałam ludzi, których nazwę "wojowniczkami waginy".

211
00:11:38,000 --> 00:11:42,000
To kobiety przyjazne waginie, lub mężczyźni,

212
00:11:42,000 --> 00:11:46,000
świadkowie lub ofiary niewiarygodnej przemocy,

213
00:11:46,000 --> 00:11:50,000
które zamiast chwytać za karabin,

214
00:11:50,000 --> 00:11:55,000
albo maczetę, zatrzymały przemoc w ciele,

215
00:11:55,000 --> 00:12:00,000
opłakały ją, doświadczyły jej, a następnie poświęciły życie

216
00:12:00,000 --> 00:12:04,000
staraniom, by to samo nie przytrafiło się innym.

217
00:12:04,000 --> 00:12:07,000
Takie kobiety spotykam w każdym zakątku świata.

218
00:12:07,000 --> 00:12:09,000
Chcę opowiedzieć kilka historii,

219
00:12:09,000 --> 00:12:12,000
bo opowieści to sposób, w jaki przekazujemy informacje,

220
00:12:12,000 --> 00:12:15,000
tak, że trafiają do ciała.

221
00:12:15,000 --> 00:12:18,000
Na TED intryguje mnie między innymi,

222
00:12:18,000 --> 00:12:22,000
że zwykle żyję już głównie w ciele, nie w głowie,

223
00:12:22,000 --> 00:12:24,000
a tutaj jest dużo głowy.

224
00:12:24,000 --> 00:12:27,000
I bardzo ciekawie jest w mojej głowie.

225
00:12:27,000 --> 00:12:29,000
Siedząc w niej, jestem zdezorientowana...

226
00:12:29,000 --> 00:12:30,000
(Śmiech)

227
00:12:30,000 --> 00:12:34,000
bo świat "W" jest bardzo skupiony w ciele.

228
00:12:34,000 --> 00:12:38,000
To świat ciała, a ludzie naprawdę istnieją w ciele,

229
00:12:38,000 --> 00:12:40,000
i myślę, że to bardzo znaczące,

230
00:12:40,000 --> 00:12:43,000
że ciało kojarzymy z głową, że to oddzielenie

231
00:12:43,000 --> 00:12:49,000
tworzy podział, który często oddziela cel od intencji.

232
00:12:49,000 --> 00:12:55,000
A połączenie ciała i głowy często je jednoczy.

233
00:12:55,000 --> 00:12:57,000
Opowiem o trzech osobach,

234
00:12:57,000 --> 00:13:01,000
wojowniczkach waginy, które zmieniły moje rozumienie

235
00:13:01,000 --> 00:13:03,000
całej tej zasady i gatunku,

236
00:13:03,000 --> 00:13:06,000
a jedną z nich jest Marsha Lopez.

237
00:13:06,000 --> 00:13:09,000
Poznałam Marshę Lopez w Gwatemali.

238
00:13:09,000 --> 00:13:12,000
Miała 14 lat i była zamężna,

239
00:13:12,000 --> 00:13:15,000
a mąż regularnie ją bił,

240
00:13:15,000 --> 00:13:19,000
i nie mogła się uwolnić, bo uzależniła się od tego związku

241
00:13:19,000 --> 00:13:22,000
i nie miała pieniędzy. Jej młodsza siostra

242
00:13:22,000 --> 00:13:27,000
zgłosiła się do konkursu "powstrzymać gwałt" w Nowym Jorku,

243
00:13:27,000 --> 00:13:30,000
w nadziei, że będzie finalistką

244
00:13:30,000 --> 00:13:32,000
i będzie mogła sprowadzić siostrę.

245
00:13:32,000 --> 00:13:36,000
Dostała się do finału i sprowadziła Marshę.

246
00:13:36,000 --> 00:13:38,000
Był to wielki "Dzień W",

247
00:13:38,000 --> 00:13:43,000
wyprzedałyśmy całą pełną testosteronu halę Madison Square Garden,

248
00:13:43,000 --> 00:13:45,000
18 000 ludzi wstało, żeby powiedzieć

249
00:13:45,000 --> 00:13:49,000
"tak" pochwom, to była naprawdę niesamowita odmiana.

250
00:13:49,000 --> 00:13:52,000
Marsha to zobaczyła, postanowiła wrócić do kraju,

251
00:13:52,000 --> 00:13:54,000
odejść od męża

252
00:13:54,000 --> 00:13:56,000
i sprowadzić "Dzień W" do Gwatemali.

253
00:13:56,000 --> 00:14:00,000
Miała 21 lat. Byłam tam - wyprzedano bilety

254
00:14:00,000 --> 00:14:03,000
na uroczystość w gwatemalskim Teatrze Narodowym.

255
00:14:03,000 --> 00:14:08,000
Weszła na scenę w krótkiej czerwonej sukience i szpilkach

256
00:14:08,000 --> 00:14:10,000
i powiedziała: "Nazywam się Marsha.

257
00:14:10,000 --> 00:14:14,000
Mąż bił mnie przez pięć lat.

258
00:14:14,000 --> 00:14:17,000
Omal nie zabił. Odeszłam - i wy też możecie".

259
00:14:17,000 --> 00:14:21,000
Cały dwutysięczny tłum zupełnie oszalał.

260
00:14:21,000 --> 00:14:23,000
Opowiem wam o Esther Chavez.

261
00:14:23,000 --> 00:14:26,000
Poznałam ją w Juarez, w Meksyku.

262
00:14:26,000 --> 00:14:29,000
Była świetną księgową, miała 72 lata

263
00:14:29,000 --> 00:14:31,000
i zamierzała przejść na emeryturę.

264
00:14:31,000 --> 00:14:36,000
Przyjechała zająć się chorą ciotką i zaczęła odkrywać,

265
00:14:36,000 --> 00:14:38,000
co dzieje się z mordowanymi i zaginionymi kobietami.

266
00:14:38,000 --> 00:14:41,000
co dzieje się z mordowanymi i zaginionymi kobietami.

267
00:14:41,000 --> 00:14:44,000
Zmieniła plany życiowe, przeprowadziła się do Juarez

268
00:14:44,000 --> 00:14:48,000
i zaczęła spisywać historie dokumentujące znikanie kobiet.

269
00:14:48,000 --> 00:14:50,000
300 kobiet przepadło bez śladu,

270
00:14:50,000 --> 00:14:52,000
bo miały ciemną skórę i były biedne.

271
00:14:52,000 --> 00:14:54,000
Nikogo to nie zainteresowało

272
00:14:54,000 --> 00:14:56,000
i nie znaleziono winnych.

273
00:14:56,000 --> 00:15:01,000
Zaczęła to dokumentować, otwarła centrum "Casa Amiga"

274
00:15:01,000 --> 00:15:03,000
i w ciągu sześciu lat sprawiła,

275
00:15:03,000 --> 00:15:05,000
że świat się o tym dowiedział.

276
00:15:05,000 --> 00:15:08,000
Byłyśmy tam tydzień temu, na ulicę wyszło 7 000 osób,

277
00:15:08,000 --> 00:15:12,000
a to naprawdę cud - kiedy szliśmy ulicami,

278
00:15:12,000 --> 00:15:15,000
mieszkańcy Juarez, którzy zwykle nie wychodzą,

279
00:15:15,000 --> 00:15:18,000
bo jest zbyt niebezpiecznie, stali i płakali,

280
00:15:18,000 --> 00:15:21,000
kiedy zobaczyli, że ludzie z innych stron świata

281
00:15:21,000 --> 00:15:24,000
przyjechali specjalnie dla nich.

282
00:15:24,000 --> 00:15:28,000
Inna kobieta, Agnes, dla mnie jest uosobieniem

283
00:15:28,000 --> 00:15:30,000
"wojowniczki waginy".

284
00:15:30,000 --> 00:15:36,000
Poznałam ją 3 lata temu w Kenii. Okaleczono ją jako dziecko,

285
00:15:36,000 --> 00:15:38,000
została obrzezana wbrew swojej woli,

286
00:15:38,000 --> 00:15:42,000
w wieku 10 lat. Solennie postanowiła że nie chce,

287
00:15:42,000 --> 00:15:46,000
żeby w jej społeczności kontynuowano tę praktykę.

288
00:15:46,000 --> 00:15:49,000
Więc kiedy dorosła, stworzyła coś niewiarygodnego,

289
00:15:49,000 --> 00:15:54,000
anatomiczną rzeźbę połowy kobiecego ciała.

290
00:15:54,000 --> 00:15:57,000
Wędrowała z nią po Rift Valley,

291
00:15:57,000 --> 00:16:00,000
miała składany model sromu

292
00:16:00,000 --> 00:16:04,000
i uczyła dzieci i rodziców, jak wygląda zdrowy srom,

293
00:16:04,000 --> 00:16:08,000
a jak wygląda okaleczony. W trakcie swojej wędrówki

294
00:16:08,000 --> 00:16:11,000
dosłownie chodziła przez osiem lat po Rift Valley,

295
00:16:11,000 --> 00:16:15,000
w kurzu, śpiąc na ziemi - bo Masajowie są nomadami

296
00:16:15,000 --> 00:16:19,000
i musiała ich szukać, bo się przemieszczają.

297
00:16:19,000 --> 00:16:24,000
Uchroniła 1500 dziewcząt przed nożem.

298
00:16:24,000 --> 00:16:27,000
Stworzyła alternatywny rytuał przejścia

299
00:16:27,000 --> 00:16:30,000
w wiek dorosły, bez obrzezania.

300
00:16:30,000 --> 00:16:32,000
Spytałyśmy, co "Dzień W" może dla niej zrobić.

301
00:16:32,000 --> 00:16:34,000
Spytałyśmy, co "Dzień W" może dla niej zrobić.

302
00:16:34,000 --> 00:16:37,000
Powiedziała "Kupcie mi dżipa, będę podróżować szybciej".

303
00:16:37,000 --> 00:16:38,000
(Śmiech)

304
00:16:38,000 --> 00:16:41,000
W roku, w którym kupiliśmy jej dżipa,

305
00:16:41,000 --> 00:16:45,000
uchroniła 4 500 dziewczynek przed obrzezaniem.

306
00:16:45,000 --> 00:16:47,000
Zapytaliśmy, jak jeszcze pomóc.

307
00:16:47,000 --> 00:16:49,000
"Gdybyście dali mi pieniądze,

308
00:16:49,000 --> 00:16:53,000
mogłabym otworzyć dom dla dziewczynek, które uciekły".

309
00:16:53,000 --> 00:16:56,000
Opowiem jeszcze krótko o swoich początkach,

310
00:16:56,000 --> 00:17:00,000
bo to bardzo związane ze szczęściem i z Agnes.

311
00:17:00,000 --> 00:17:03,000
Dorastałam w bogatej społeczności,

312
00:17:03,000 --> 00:17:07,000
to była biała, wyższa klasa średnia.

313
00:17:07,000 --> 00:17:09,000
Wydawałoby się,

314
00:17:09,000 --> 00:17:14,000
że to przyjemne i cudowne życie.

315
00:17:14,000 --> 00:17:17,000
W tej społeczności wszyscy mieli być szczęśliwi,

316
00:17:17,000 --> 00:17:20,000
a moje życie było piekłem. Ojciec alkoholik

317
00:17:20,000 --> 00:17:23,000
właśnie tam bił mnie i molestował.

318
00:17:23,000 --> 00:17:28,000
Jako dziecko fantazjowałam, że ktoś przyjdzie mi na pomoc.

319
00:17:28,000 --> 00:17:31,000
Wymyśliłam postać, Pana Aligatora,

320
00:17:31,000 --> 00:17:34,000
i kiedy było naprawdę strasznie, wołałam go

321
00:17:34,000 --> 00:17:36,000
i mówiłam, że ma po mnie przyjść.

322
00:17:36,000 --> 00:17:40,000
Pakowałam małą torbę i czekałam na Pana Aligatora.

323
00:17:40,000 --> 00:17:42,000
Nigdy się nie pojawił,

324
00:17:42,000 --> 00:17:47,000
ale dzięki tej fantazji nie zwariowałam

325
00:17:47,000 --> 00:17:49,000
i jakoś dałam radę przetrwać,

326
00:17:49,000 --> 00:17:53,000
bo wierzyłam, że ktoś mnie uratuje.

327
00:17:53,000 --> 00:17:57,000
40 lat później jesteśmy w Kenii,

328
00:17:57,000 --> 00:18:01,000
na otwarciu tego domu.

329
00:18:01,000 --> 00:18:03,000
Agnes nie wpuszczała mnie wcześniej,

330
00:18:03,000 --> 00:18:05,000
bo przygotowywały cały rytuał.

331
00:18:05,000 --> 00:18:08,000
Kiedy Agnes zaczynała walkę

332
00:18:08,000 --> 00:18:12,000
przeciwko obrzezaniu kobiet w swojej społeczności,

333
00:18:12,000 --> 00:18:15,000
stała się wyrzutkiem i została wygnana i zniesławiona,

334
00:18:15,000 --> 00:18:17,000
społeczność obróciła się przeciwko niej.

335
00:18:17,000 --> 00:18:20,000
Ale ponieważ jest wojowniczką waginy, nie poddała się.

336
00:18:20,000 --> 00:18:23,000
I nadal poświęcała się zmienianiu świadomości.

337
00:18:23,000 --> 00:18:28,000
U Masajów kozy i krowy to najcenniejszy dobytek.

338
00:18:28,000 --> 00:18:32,000
W Rift Valley są jak mercedesy.

339
00:18:32,000 --> 00:18:36,000
Dwa dni przed otwarciem domu dwie różne osoby

340
00:18:36,000 --> 00:18:39,000
podarowały jej kozę. Powiedziała:

341
00:18:39,000 --> 00:18:44,000
"Wtedy zrozumiałam, że obrzezanie kiedyś się skończy".

342
00:18:44,000 --> 00:18:47,000
Kiedy przyjechałyśmy na miejsce,

343
00:18:47,000 --> 00:18:51,000
zobaczyłyśmy setki dziewcząt w czerwonych sukienkach,

344
00:18:51,000 --> 00:18:54,000
a to jest kolor Masajów i kolor "Dnia W".

345
00:18:54,000 --> 00:18:57,000
Przywitały nas ułożonymi samodzielnie pieśniami,

346
00:18:57,000 --> 00:18:59,000
o końcu cierpienia,

347
00:18:59,000 --> 00:19:02,000
o końcu okaleczania - i poprowadziły nas ścieżką.

348
00:19:02,000 --> 00:19:04,000
Wspaniały dzień, afrykańskie słońce,

349
00:19:04,000 --> 00:19:07,000
w powietrzu unosił się kurz, dziewczyny tańczyły,

350
00:19:07,000 --> 00:19:12,000
był dom z tablicą "Bezpieczny Dom 'Dnia W' dla dziewcząt".

351
00:19:12,000 --> 00:19:17,000
I w tym momencie zrozumiałam, że trwało to 47 lat,

352
00:19:17,000 --> 00:19:20,000
ale Pan Aligator w końcu się zjawił.

353
00:19:20,000 --> 00:19:25,000
Pokazał się w postaci, której zrozumienie długo mi zajęło,

354
00:19:25,000 --> 00:19:28,000
a chodzi o to, że kiedy dajemy światu to,

355
00:19:28,000 --> 00:19:34,000
czego pragniemy najbardziej, leczymy swoje rany.

356
00:19:34,000 --> 00:19:37,000
I czuję, że w ciągu ostatnich ośmiu lat

357
00:19:37,000 --> 00:19:40,000
ta cudowna podróż waginy

358
00:19:40,000 --> 00:19:47,000
nauczyła mnie prostej rzeczy, czyli że szczęście istnieje w działaniu,

359
00:19:47,000 --> 00:19:51,000
istnieje w odkrywaniu i głoszeniu swojej prawdy,

360
00:19:51,000 --> 00:19:55,000
i istnieje w dawaniu tego, czego pragniesz najbardziej.

361
00:19:55,000 --> 00:19:59,000
Czuję, że ta wiedza i podróż to wyjątkowe przywileje,

362
00:19:59,000 --> 00:20:01,000
Czuję, że ta wiedza i podróż to wyjątkowe przywileje,

363
00:20:01,000 --> 00:20:05,000
i jestem szczęśliwa, że mogłam tu być i się tym podzielić.

364
00:20:05,000 --> 00:20:07,000
Bardzo dziękuję.

365
00:20:07,000 --> 00:20:10,000
(Brawa)