[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.57,0:00:11.28,Default,,0000,0000,0000,,Dişlerinizin değerini hafife alabilirsiniz\Nama onlar birer mucize.
Dialogue: 0,0:00:11.28,0:00:14.43,Default,,0000,0000,0000,,Dişleriniz hayatınız boyunca\Nyiyeceklerinizi parçalar
Dialogue: 0,0:00:14.43,0:00:18.26,Default,,0000,0000,0000,,ve kırılmalara karşı oldukça dayanıklılar.
Dialogue: 0,0:00:18.26,0:00:24.39,Default,,0000,0000,0000,,Başta sadece ezdikleri yiyeceklerden gelen\Nham maddeleri kullanarak oluştular.
Dialogue: 0,0:00:24.40,0:00:26.83,Default,,0000,0000,0000,,Peki bu etkileyici güçlerinin \Narkasında ne var?
Dialogue: 0,0:00:26.83,0:00:31.31,Default,,0000,0000,0000,,Diş, onu hem sert hem de dayanıklı yapan\Ndâhice bir yapıdan oluşur.
Dialogue: 0,0:00:31.31,0:00:35.63,Default,,0000,0000,0000,,Sertlik, çatlağın oluşmasına karşı\Ndirenç yeteneğidir
Dialogue: 0,0:00:35.63,0:00:39.44,Default,,0000,0000,0000,,ve dayanıklılık,\Nçatlağın yayılışını durdurur.
Dialogue: 0,0:00:39.44,0:00:42.34,Default,,0000,0000,0000,,Çok az sayıda madde bu iki özelliğe sahip.
Dialogue: 0,0:00:42.34,0:00:46.21,Default,,0000,0000,0000,,Örneğin cam sert ama dayanıklı değil
Dialogue: 0,0:00:46.21,0:00:48.96,Default,,0000,0000,0000,,ve deri dayanıklı ama sert değil.
Dialogue: 0,0:00:48.96,0:00:51.98,Default,,0000,0000,0000,,Dişler, iki katmanlı olduğundan\Nbu iki özelliğe de sahip.
Dialogue: 0,0:00:51.98,0:00:57.44,Default,,0000,0000,0000,,Sert dış yüzey olan minenin\Nneredeyse tamamı kalsiyum fosfattan oluşur
Dialogue: 0,0:00:57.44,0:01:00.63,Default,,0000,0000,0000,,ve altındaki dayanıklı dentin tabakası,
Dialogue: 0,0:01:00.63,0:01:04.29,Default,,0000,0000,0000,,esnek olmasını sağlayan\Nkısmen organik liflerden oluşur.
Dialogue: 0,0:01:04.29,0:01:08.20,Default,,0000,0000,0000,,Bu şaşırtıcı yapı iki tür hücre \Ntarafından oluşturulur:
Dialogue: 0,0:01:08.20,0:01:10.100,Default,,0000,0000,0000,,mine salgılayan ameloblastlar
Dialogue: 0,0:01:10.100,0:01:14.08,Default,,0000,0000,0000,,ve dentin salgılayan odontoblastlar.
Dialogue: 0,0:01:14.08,0:01:17.10,Default,,0000,0000,0000,,Diş oluştururken odontoblastlar\Niçe doğru hareket eder,
Dialogue: 0,0:01:17.10,0:01:21.55,Default,,0000,0000,0000,,ameloblastlar dışa doğru gider\Nve yüzeye vurduklarında sarkar.
Dialogue: 0,0:01:21.55,0:01:25.57,Default,,0000,0000,0000,,Mine için bu işlem\Nuzun, ince teller üretir.
Dialogue: 0,0:01:25.57,0:01:28.93,Default,,0000,0000,0000,,Her birinin çapı yaklaşık 60 nanometre,
Dialogue: 0,0:01:28.93,0:01:32.30,Default,,0000,0000,0000,,yani insan saç teli çapının binde biri.
Dialogue: 0,0:01:32.30,0:01:35.70,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar, kalkan benzeri\Nmine tabakasını oluşturmak için
Dialogue: 0,0:01:35.70,0:01:38.39,Default,,0000,0000,0000,,birlikte sarmalanmış\Nçubuklar hâlinde paketlenir,
Dialogue: 0,0:01:38.39,0:01:41.52,Default,,0000,0000,0000,,milimetre kare başına on binlerce.
Dialogue: 0,0:01:41.52,0:01:45.85,Default,,0000,0000,0000,,Bu işlem bittiğinde\Nmine kendini tekrar onaramaz
Dialogue: 0,0:01:45.85,0:01:48.74,Default,,0000,0000,0000,,çünkü onu oluşturan tüm hücreler kaybolur.
Dialogue: 0,0:01:48.74,0:01:52.22,Default,,0000,0000,0000,,Bu yüzden mine kolayca\Ntahrip olmayacağı için şanslıyız.
Dialogue: 0,0:01:52.22,0:01:55.19,Default,,0000,0000,0000,,Odontoblastlar daha karmaşık\Nbir süreç kullanırlar
Dialogue: 0,0:01:55.19,0:02:01.84,Default,,0000,0000,0000,,ama ameloblastlardan farklı olarak\Nhayat boyu dentin salgılamaya devam eder.
Dialogue: 0,0:02:01.84,0:02:08.100,Default,,0000,0000,0000,,Memeli sınıfında dişlerdeki\Nfarklılıklara rağmen diş gelişim süreci
Dialogue: 0,0:02:08.100,0:02:13.29,Default,,0000,0000,0000,,aslanlar, kangurular, filler\Nya da biz insanlar için aynıdır.
Dialogue: 0,0:02:13.29,0:02:19.38,Default,,0000,0000,0000,,Değişen şey, farklı türlerin farklı\Nbeslenme biçimlerine uyum sağlaması için
Dialogue: 0,0:02:19.38,0:02:23.07,Default,,0000,0000,0000,,doğanın, dişe şekil vermesi ve kıvrım ile\Ngelişim modellerini değiştirmesi.
Dialogue: 0,0:02:23.07,0:02:28.51,Default,,0000,0000,0000,,İnekler, sert otları öğütmek için \Nyassı azı dişlere;
Dialogue: 0,0:02:28.51,0:02:34.19,Default,,0000,0000,0000,,kediler, et ve sinirleri parçalamak için\Nsivri uçlu azı dişlere;
Dialogue: 0,0:02:34.19,0:02:39.08,Default,,0000,0000,0000,,domuzlar, sert kök ve tohum çiğnemek için\Nkeskin olmayan, kalın dişlere sahip.
Dialogue: 0,0:02:39.08,0:02:41.50,Default,,0000,0000,0000,,Günümüz memelilerin çok sayıdaki dişleri,
Dialogue: 0,0:02:41.50,0:02:43.91,Default,,0000,0000,0000,,ilk defa dinozor çağında ortaya çıkan
Dialogue: 0,0:02:43.91,0:02:47.97,Default,,0000,0000,0000,,ve "üç uçlu diş" denilen\Nyaygın bir türe dayanıyor.
Dialogue: 0,0:02:47.97,0:02:51.96,Default,,0000,0000,0000,,19. yüzyılda paleontolog\NEdward Drinker Cope
Dialogue: 0,0:02:51.96,0:02:55.44,Default,,0000,0000,0000,,bu türün nasıl evrimleştiğini açıklayan\Ntemel bir model geliştirdi.
Dialogue: 0,0:02:55.44,0:02:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Birçok balıkta, amfibide\Nve sürüngendeki gibi
Dialogue: 0,0:02:59.00,0:03:02.60,Default,,0000,0000,0000,,koni benzeri bir dişle\Nbaşladığını varsaydı.
Dialogue: 0,0:03:02.60,0:03:07.46,Default,,0000,0000,0000,,Daha sonra küçük sivri uçlar eklendi\Nve böylece dişin sıra hâlinde üç ucu oldu.
Dialogue: 0,0:03:07.46,0:03:10.63,Default,,0000,0000,0000,,önden arkaya sıralanmış\Nve uçlarla bağlanmıştı.
Dialogue: 0,0:03:10.63,0:03:15.52,Default,,0000,0000,0000,,Sivri uçlar zamanla\Nüçgen oluşturmak için saradan çıktı.
Dialogue: 0,0:03:15.52,0:03:21.19,Default,,0000,0000,0000,,Komşu dişler kesmek ve dilimlemek için\Nzikzak bir form oluşturdu.
Dialogue: 0,0:03:21.19,0:03:25.11,Default,,0000,0000,0000,,Sonra her diş setinin arkasında \Ndüşük bir düz yüzey oluştu
Dialogue: 0,0:03:25.11,0:03:27.72,Default,,0000,0000,0000,,ve ezmek için bir platform hâline geldi.
Dialogue: 0,0:03:27.72,0:03:32.54,Default,,0000,0000,0000,,Cope'un farkına vardığı gibi üç uçlu diş,
Dialogue: 0,0:03:32.54,0:03:35.89,Default,,0000,0000,0000,,evrimin ihtiyacına göre şekillenen\Nözelleşmiş türlerin yayılması için
Dialogue: 0,0:03:35.89,0:03:38.39,Default,,0000,0000,0000,,bir başlangıç noktasıydı.
Dialogue: 0,0:03:38.39,0:03:41.01,Default,,0000,0000,0000,,Uçları düzleştirip\Ndüzlüğü ortadan kaldırırsanız
Dialogue: 0,0:03:41.01,0:03:44.98,Default,,0000,0000,0000,,köpek ve kedilerdeki\Nbıçaklı dişleri elde edersiniz.
Dialogue: 0,0:03:44.98,0:03:47.74,Default,,0000,0000,0000,,Ön ucu ortadan kaldırıp\Ndüzlüğü yükseltirseniz
Dialogue: 0,0:03:47.74,0:03:50.34,Default,,0000,0000,0000,,insan azı dişi elde edersiniz.
Dialogue: 0,0:03:50.34,0:03:54.02,Default,,0000,0000,0000,,Birkaç ayar, at ve inek dişleri\Nelde etmenizi sağlar.
Dialogue: 0,0:03:54.02,0:03:58.23,Default,,0000,0000,0000,,Cope'un hipotezindeki\Nbazı detayların yanlış olduğu kanıtlandı.
Dialogue: 0,0:03:58.23,0:04:03.16,Default,,0000,0000,0000,,Fakat fosil kaydında\Nonun tahminiyle aynı diş örnekleri var
Dialogue: 0,0:04:03.16,0:04:08.28,Default,,0000,0000,0000,,ve günümüzdeki memeli azı dişleri,\No ilkel türe dayanıyor.
Dialogue: 0,0:04:08.28,0:04:11.74,Default,,0000,0000,0000,,Bugün çeşitli gıdaları tüketme yeteneği,
Dialogue: 0,0:04:11.74,0:04:14.12,Default,,0000,0000,0000,,dağ zirvelerinden okyanus derinliklerine,
Dialogue: 0,0:04:14.12,0:04:17.04,Default,,0000,0000,0000,,yağmur ormanlarından\Nçöllere kadar birçok ortamda
Dialogue: 0,0:04:17.04,0:04:19.27,Default,,0000,0000,0000,,memelilerin hayatta kalmasını sağlıyor.
Dialogue: 0,0:04:19.27,0:04:22.08,Default,,0000,0000,0000,,Yani biyolojik sınıfımızın başarısı,
Dialogue: 0,0:04:22.08,0:04:26.54,Default,,0000,0000,0000,,memelilerin alçak gönüllü dişlerinin\Nkayda değer sağlamlık ve uyum yeteneğine
Dialogue: 0,0:04:26.54,0:04:29.22,Default,,0000,0000,0000,,büyük ölçüde bağlı.